Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 9 การพยาบาลผู้การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพ ตา หู คอ จมูก…

- - - - การวัดสายตา (visual acuity) ใช้ Snellen chart และ E- chart
      - การวัดความดันลูกตา (tonometry) ใช้มือกดTactile tension
      - การส่องตรวจภายในลูกตาด้วย ophthalmoscope
      - การตรวจตาด้วย (slit lamp)
      - การตรวจลานสายตา (visual field examination)
      - การตรวจกล้ามเนื้อตา (ocular muscles examination)
      - การตรวจตาบอดสี (color blindness examination)
      - การวินิจฉัยโรคด้วย DNA
  - - - เป็นความผิดปกติที่เลนส์ หรือกระจกตา
        แก้ไขด้วยผ่าตัด ไม่ใช้ยาหยอดตา
      - การพยาบาล
        
        1.ห้ามก้มหน้า สระผมเบา
        
        2.ห้ามฝุ่นเข้าตา ห้ามขยี้
        
        3ห้ามนอนตะแคงข้างที่ผ่าตัด
        
        4.แปรงฟันเบาๆ
        
        5.ใช้ผ้าชุปน้ำเช็ดหน้า
        
        6.phaco with IOL
      - อาการและอาการแสดง
        
        ตามัวลงช้าๆ ตามัวมากขึ้นในที่สว่าง
        
        มองเห็นภาพซ้อน
        
        สายตาสั้นลงเพราะแก้วตาเริ่มขุ่น
        
        รูม่านตาจะเห็นขุ่นขาวเมื่อส่องดูด้วยไฟฉาย
        
        ถ้าส่องตาผู้ป่วยด้วยเครื่องมือที่เรียก direct opthalmoscope บริเวณรูม่านตาจะเห็นเป็นเงา ดําตามขนาดและรูปร่างของแก้วตาที่ขุ่น
    - - การพยาบาล
        
        2.ห้ามนอนตะแคงข้าง
        
        3.เลี่ยงการก้มหน้าตลอดเวลา
        
        4.ให้ไกลเซอรอล และ20%แมนนิทอล
        
        5.สวมแว่นกันแดด
        
        6.beta adrennergic
      - แรงดันลูกตาสูง
      - ชนิดของต้อหิน
        
        ต้อหินชนิดปฐมภูมิ (primary glaucoma)
        
        ต้อหินชนิดทุติยภูมิ (secondary glaucoma)
        
        ต้อหินโดยกําเนิด (congenital glaucoma)
      - อาการและอาการแสดง
        
        ตามัว กระจกตาบวม เห็นเป็นสีรุ้งรอบ ดวงไฟ ปวดศีรษะ คลื่นไส้อาเจียน ความดันลูกตาสูง ลานสายตาแคบลง อาจเดินชนของ
      - การรักษา
        
        ใช้ยาหดรูม่านตา
        
        β-adrenergic blocking agent ลดการสร้างนํ้าเลี้ยง ลูกตา
        
        Sympathomimetic drugs ลดการสร้างนํ้าเลี้ยง ลูกตา
        เพิ่มการไหลเวียนโลหิต
        
        Carbonic anhydrase-inhibitors ลดการสร้าง นํ้าเลี้ยงลูกตา
        
        Hyperosmotic agents ทําให้ osmotic pressure ในเลือดสูงขึ้น
        
        การทําผ่าตัด
        
        การตัด Trabecular meshwork ผ่าตัดทำให้เกิดทางเชื่อม
        
        Peripheral iridectomy ( PI ) ผ่าตัดฐานให้เป็นรู
        
        Cyclotherapy การผ่าตัดทําลาย cilliary body
        
        Goniotomy กรีดที่มุมของช่องหน้าม่านตา
        
        lazer trabeculoplasty
    - - การเกิดแผลของกระจกตา อาจเกิดจากอุบัติเหตุ
      - การพยาบาล
        
        1.นำไปสู่การติดเชื้อ
        
        2.ห้ามนอนตะแคงด้านที่ผ่าตัด
        
        3.หยอดตาด้วยยาปฏิชีวนะ
        
        5.หยุดเรียนหรือหยุดทำงาน 7 วัน
        
        เจอคนประสบอุบัติเหตุให้ปิดตาให้แน่นอยู่นิ่งๆ
        
        ห้ามล้างตา และนำส่งโรงพยาบาลด่วน
      - การรักษา
        
        ผ่าตัด
    - - ภาวะตามัวท่ีเกิดจากการหลุดลอก ระหว่างช้ันเส้นใยประสาท (sensory layer of retina) กับช้ันเม็ดสี (retinal pigment epithelium) ของจอประสาทตา
      - สาเหตุ
        
        การเสื่อมของจอประสาทตาหรือนํ้าวุ้นตา มักพบในผู้สูงอายุ
        
        ผู้ที่มีสายตาสั้นมากๆ
        หลังผ่าตัดต้อกระจก
        อุบัติเหตุถึงชั้นของจอประสาทตา
        
        โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงทําให้เส้นเลือดเปราะ ฉีกขาดง่าย
        เกิดเป็นผังพืดดึงรั้งให้จอประสาทตาหลุด ลอกได้
        
        การอักเสบของคอรอยด์ (choroids) และจอประสาทตา (retina)
      - อาการและอาการแสดง
        
        มองเห็นจุดดําๆหรือหยากไย่ลอยไปมา (floater)
        ร่วมกับเลือดออกที่วุ้นตา
      - การรักษา
        
        photocoagulation เป็นการใช้แสงเลเซอรูผ่านรู
        ม่านตาที่ขยาย ไปยังจอประสาท
        
        cryotherapy or retinal cryopexy เป็นการใช้ความ
        เย็นจี้ด้านนอกผ่านลูกตา เยื่อบุตาและตาขาว
        
        Pneumatic retinopexy เป็นการทํา cryotherapy โดยการ ฉีดแก๊สที่ขยายตัวได้เข้าไปในนํ้าวุ้นตา
        
        Buckling operation การดันให้จอประสาทตา ที่ลอกหลุดกลับเข้าที่โดยใช้แรงดันจากภายนอก ผ่านตาขาว
        
        Vitrectomy วิธีตัดนํ้าวุ้นตา ใช้ในรายที่มีรอยฉีก
        ขาดของจอประสาทตาร่วมกับวุ้นตาขุ่น
    - - กุ้งยิง (Hordeolum)
        
        External hordeolum / stye เป็นการอักเสบของ
        ต่อมเหงื่อบริเวณผิวหนังตรงโคนขนตา
        
        Internal hordeolum เป็นการอักเสบของต่อม
        ไขมันบริเวณเยื่อบุเปลือกตา
        
        สาเหตุ เกิดจากต่อมไขมันที่โคนตามีการ
        อุดตันและเกิดการติดเชื้อแบคทีเรีย
        
        อาการ ปวดที่เปลือกตา ปวดตุบๆบริเวณที่เป็น
        เป็นตุ่มแข็งแตะถูกเจ็บ แดงกดเจ็บ
        
        รักษา ประคบร้อน
        ถ้าเป็นหนองให้ผ่าตัดกีดเอาหนองออก ห้ามขยี้ตา
      - เยื่อบุตาขาวอักเสบ Conjunctivitis
        
        เยื่อยุตาอักเสบจากเชื้อ แบคทีเรีย
        
        สาเหตุ เชื้อ Strep.epidermidis, Staph.aureus
        
        ติดต่อโดยการสัมผัส
        
        อาการ ตาแดง หนังตาบวม มีขี้ตามากเป็นสีเหลือง
        หรือเขียวไม่ปวดหรือเคืองตา
        
        การรักษา ใช้ยาป้ายตาหรือหยอดตา ยาปฏิชีวนะ
        
        Viral Conjunctivitis
        
        สาเหตุ ติดเชื้อไวรัส เช่น adenovirus
        ติดต่อโดยการสัมผัสนํ้าตาโดยตรง เล่นนํ้าในสระว่ายน้ำ
        
        อาการตาแดง เคืองตา หนังตาบวมเล็กน้อย มีขี้ตา เล็กน้อย
        
        ต่อมนํ้าเหลืองหน้าหูโตอาจมีไข้ร่วมด้วย
        การรักษา ใช้ยาป้ายตาหรือหยอดตา ยาปฏิชีวนะ
        
        Allergic Conjunctivitis
        
        สาเหตุ จากการแพ้ เช่น ฝุ่น ควัน เกสรดอกไม้
        อากาศ เครื่องสําอาง โรคภูมิแพ้
        
        อาการ คันตามาก ตาบวม
        นํ้าตาไหล มักไม่มีขี้ ตา ตาแดงเล็กน้อย
        
        การรักษา
        ให้ antihistamine
        ถ้าเป็นมากให้ยาแก้แพ้
- - - - สิ่งมีชีวิต
        
        การพยาบาล
        
        เห็บ มด จะกัดแน่น ใช้แอลกอฮอล์ 70% หยอดลงไปฆ่า แล้วค่อยล้าง หรือคีบออก
        
        แมลงปีก แมลงสาป ใช้นํ้าหยอดเข้าในรูหูจนเต็ม มันจะออกมาเอง
      - สิ่งไม่มีชีวิต
        
        การพยาบาล
        
        นํ้า ให้ใส่นํ้าเพิ่มจนเต็มหู กดติ่งหน้าหู ให้นํ้ารวมกันแล้วตะแคงออก
        
        วัตถุก้อนกลม เล็กๆ ให้ล้างออก
        
        วัตถุเป็นแผ่นเล็กๆ ชิ้นบาง ให้คีบออก
    - - Conductive hearing loss การนําเสียงบกพร่อง
      - Sensorineural hearing los ประสาทรับ ฟังเสียงบกพร่อง
      - Mixed hearing loss สูญเสียการได้ยินแบบผสม
      - Functional or psychological hearing loss ผิดปกติที่ด้านจิตใจ
      - Central hearing loss มีพยาธิสภาพที่ สมองส่วนกลาง
  - - - ทุกครั้งหลังการใช้งาน ควรเช็ดทำความสะอาด
      - ห้ามโดนน้ำ
      - ห้ามทาํเครื่องหล่นพื้น
      - ห้ามแกะ
      - หลังใช้งานควรแกะถ่านออก
  - - - รักษา
        -รักษาสาเหตุที่ทำให้เกิดการอุดตัน
        -การเป่าลมผ่าน Eustachain tube โดยหายใจเข้าเต็มที่ปิดจมูกปิดปากแล้วเบรงลมหายใจออกลมจะเข้าไปใน Eustachain tube ผ่านไปยังหูชั้นกลาง
    - - การรักษา
        -เจาะแก้วหูเพื่อเอาหนองออกแก้วหูจะปิดเองระวังน้ำเข้าหู
        -ให้ยาบรรเทาปวดบรรเทาอาการหวัด
        -ให้ยาปฏิชีวนะเพื่อลดการอักเสบ
    - - การรักษา
        -ผ่าเอาฝีออกและให้ยาปฏิชีวนะร่วมกับ
        -ซ่อมแซมกระดูกหูและปะแก้วหูพร้อมกันเรียก Tympanoplasty
        -ให้ยาขยายหลอดเลือดเพื่อให้เลือดไปเลี้ยงประสาทได้เต็มที่
        -ให้ยาวิตามินบีเพื่อบำรุงประสาท
        -ลุกลามถึงหูชั้นในทำลายกระดูก Mastoid ต้องทำผ่าตัด Mastoidectomy
    - - รักษาด้วยยา
        ควบคุมสมดุลของสารน้ำอิเลคโตรลัยด์โดยจำกัดน้ำและอาหาร
        ให้อาหารโปรตีน สูง เกลือต่ำให้ยาขับปัสสาวะ
      - รักษาด้วยการผ่าตัด
        Endolymphatic shunt เป็นการทํา
        shunt เพื่อระบาย endolymphatic fluid
  - - - จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนหงายราบบนเตียงไม่หนุนหมอนให้ศรีษะอยู่สุดหัวเตียงหันหน้าไปด้านตรงข้ามกับหูข้างที่ตรวจตะแคงหน้าเอียงแระมา ณ 45 องศาให้หูข้างที่เจาะอยู่ด้านบน
      - แนะนำให้ผู้ป่วยนอนนิ่ง ๆ จนกว่าจะทำหัตถการเสร็จสิ้น
      - แนะนำให้ผู้ป่วยสั่งน้ำมูกเพราะจะทำให้ลมดันออกจากช่องหู
      - แนะนำระวังอย่าให้หูเปียกน้ำและงดสระผม 1 สัปดาห์
  - - - หลังจากฟื้นจากยาสลบหรือเมื่อหมดฤทธิ์ยาชาที่หูถ้าไม่เวียนศรีษะท่านสามารถขยับตัวและลุกเดินไปมาในห้องพักได้ตามปกติ
      - ควรงดสูบบุหรี่
      - หลีกเลี่ยงการก้มไอกระแอมจามหรือเป๋าจมูกซึ่งจะมีผลต่อแผลผ่าตัด
      - ถ้าผ้าพันศรีษะและหูแน่นเกินไปหรือรู้สึกเจ็บควรจะแจ้งให้พยาบาลหรือแพทย์ผู้ดูแลทราบเพื่อคลายออกให้
  - - - ให้การพยาบาลเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - ให้การพยาบาลเพื่อบรรเทาอาการปวด
      - ยกไม้กั้นเตียงเพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
      - ทำความสะอาดร่างกายโกนผมทำความสะอาดใบหูข้างที่จะผ่าตัด
      - หลังผ่าตัดให้ผู้ป่วยนอนราบตะแคงต้านที่ไม่ได้ผ่าตัด
      - สังเกตเลือดที่ออกจากบาดแผลถ้าไม่มีของเหลว
        หรือเลือดไหลมากไม่ควรเปลี่ยนเพราะผู้ป่วย
        จะได้รับการปิดแผลโดยการใช้แรงกด (pressure
- - - - หลอดเลือดแดง carotid ฉีกขาด
      - การเกิดรูรั่วจากคอมาสู่ผิวหนัง
    - - ดูแลการหายใจ
      - การจัดการกับเสมหะ
      - จัดท่านอนศีรษะสูง 30-40 องศา
      - จัดการกับอาการปวดเวลาลุกนั่งต้องพยุงศีรษะ
      - จะมีการใส่สายยางทางจมูก
      - การดูแลความสะอาดช่องฟันและปาก
      - ช่วยเหลือด้านการสื่อสาร
      - ดูแลเรื่องการติดเชื้อของแผล
      - การกระตุ้นให้ผู้ป่วยมี early ambulation
        และการบริหารศีรษะ ไหล่และคอ
    - - งุดบุหรี่ สุรา
      - การป้องกันสิ่งแปลกปลอมเข้าไปใน stoma
      - ความสามารถในกิจกรรมจะลดลง