Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่11การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพ ระบบกระดูกและกล้ามเนื้อในระยะเฉียบพ…

- - - - การผ่าตัด
      - การแพ้ยา
    - - โรคทางพันธุกรรม
      - ประวัติโรคติดต่อในครอบครัว
    - - ปวดบริเวณใด
      - ลักษณะการปวด
      - ระยะเวลาที่มีอาการปวด
      - สิ่งที่กระตุ้น หรือ บรรเทา อาการปวด
    - - การดู
      - การคลำ
      - การเคาะ
      - การฟัง
      - การวัด
      - การขยับ
      - การตรวจพิเศษอื่นๆ
- - - - มีอาการอักเสบของข้อชัดเจน เช่น ปวด บวม แดง ร้อน
      - มักเป็นข้อที่อยู่ตื้นๆเช่น ข้อเข่า ข้อมือ ข้อเท้า
      - อาการอาจไม่ชัดเจนในผู้ที่เป็น RA, on steroid
      - ปวดบริเวณข้อปวดมากแม้ขยับเพียงเล็กน้อย
      - มีของเหลวในช่องข้อเพิ่มมากขึ้น
    - - อาการทางคลินิก
      - การตรวจ CBC พบ WBC เพิ่มขึ้น , ESR สูง
      - การตรวจ น้ าเจาะข้อ พบ WBC > 50,000 cell/mm3neutrophil > 75%
      - -การย้อม gram stain , culture น้ าเจาะข้อ
      - X-ray , bone scan
    - - Supportive treatment พักข้อ ให้ยาบรรเทาปวด
      - Splint , traction
      - Antibiotic– Cloxacillin , 1st gen. CephalosporinIV 1-2 wk oral 4-6wks
      - Drainage- การผ่าเข้าในข้อ (arthrotomy)- การส่องกล้องตรวจภายในข้อ (arthroscopy)
  - - - ข้อฝืดตึง (stiffness)
      - ข้อใหญ่ผิดรูป (bony enlargement)
      - ปวด
      - มีเสียงดังกรอบแกรบ (crepitus)
      - ทุพพลภาพในการเคลื่อนไหวและการท างาน(reduced function)
      - ข้อเข่าเคลื่อนไหวได้จ ากัด (restricted movement)
    - - การรักษาโดยไม่ใช้ยา (Non pharmocologic therapy)
        กายบริหารร่างกาย(Therapeutic exercise)
      - การรักษาด้วยยา - ยาแก้ปวด
      - การผ่าตัด (Surgical treatment)
  - - - อาการและอาการแสดง
        
        ไข้ ปวด บวม แดง ร้อน
        
        เคลื่อนไหวน้อยลง ( pseudoparalysis)
        
        กดเจ็บที่ metaphysis
      - การตรวจพิเศษ
        
        CBC , ESR ,CRP
        
        X-Ray มักพบความ ป.ป. ในระยะหลัง > 10 วัน
        
        Periosteal reaction
        
        Bone scan
        
        Aspiration
      - การรักษา
        
        การใส่ splint หรือ traction
        
        การให้ยาปฏิชีวนะ
        
        การรักษาโดยทั่วไป
        
        4.การผ่าตัด
      - ภาวะแทรกซ้อน
        
        การติดเชื้อในกระแสโลหิต (Septicemia)
        
        การติดเชื้อแพร่กระจาย ( Disseminated infection)
        
        3.ข้ออักเสบเป็นหนอง ( Supperative arthritis)
        
        4.รบกวนการเติบโตของกระดูก ( Growth distubance)
        
        5.กระดูกอักเสบเป็นหนองเรื้อรัง ( Chonic osteomyelitis)
    - - สาเหตุ
        
        ภาวะต่อเนื่องจาการอักเสบเฉียบพลัน
        
        เกิดตามหลังการติดเชื้อจากอุบัติเหตุ(open fracture)
      - อาการทางคลินิก
        
        มี sinus tract ที่มีหนองไหลเป็นๆหายๆ
        
        อาจมีอาการปวด, ไข้
        
        อาจมาด้วย Pathological fracture
      - การรักษา
        
        การใช้ยาปฏิชีวนะ
        
        การผ่าตัด การท าผ่าตัดเอากระดูกที่เน่าตายออก (sequestrectomy)
- - - - Primary Gout เกิดจากไตไม่สามารถก าจัดกรดยูริคออกได้ตามปกติ มีกรดยูริคคั่งในเลือด (hyperuricemia)หรืออาจจากการที่ร่างกายผลิตกรดยูริคมากเกินไป
      - Secondary Goutเกิดในผู้ป่วยที่เป็นโรคที่มีผลิตสารพิวรีน (purine) เพิ่มขึ้นทำให้มี การสังเคราะห์กรดยูริคมากขึ้น
    - - Acute gouty arthritis
        
        มีอาการอักเสบเกิดขึ้น มักเกิดขึ้นกับข้อโคนนิ้วหัวแม่เท้านิ้วหัวแม่เท้าข้อเท้า, ข้อเข่า, ข้อนิ้ว, ข้อมือ
      - 3.Interval phase gout
        
        ช่วงไม่มีอาการ
      - Asymptomatic hyperuricemia
        
        ไม่มีอาการของโรคเกาต์
        
        กรดuric ในเลือด > 7 mg/dl
      - 4.Chronic gout
        
        เกิดอาการอักเสบบ่อยครั้ง, เกิดพร้อมกันหลายข้อ
        
        ก้อนผลึก Urate บริเวณใต้ผิวหนังใบหู, ข้อศอก, ข้อเท้า เรียกว่าTrophi
    - - X-Ray
        
        ในระยะอักเสบ มักไม่พบความผิดปกติ
        
        ในระยะเรื้อรัง มีลักษณะ Punched-out cyst เนื้อกระดูกถูกกัดกร่อนและแทนที่ด้วยก้อนผลึกยูเรต
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        serum uric acid male < 7mg/dl female <5mg/dl
        
        การตรวจหาผลึกยูเรต จากน้ าไขข้อ
    - - ระยะอักเสบ
        
        1.1 Colchicine
        
        1.2 Indometacin
        
        1.3 Corticosteroid
      - 2.ช่วงไม่มีการอักเสบ
        
        2.1 ยาขับกรดยูริค Probenecid, Sulfinpyazone
        
        2.2 Allopurinol
  - - - ข้อฝืดในตอนเช้า
      - ข้ออักเสบหลายข้อและสมมาตร
      - อาการอื่นนอกจากข้อ เช่น rheumatoid nodule ,rheumatoidvasculitis, อาการทางตา, หัวใจ,กระเพาะอาหารและล าไส้, ระบบประสาท,ระบบโลหิตวิทยา
      - ขอที่มีพยาธิสภาพมากที่สุด คือ ขอนิ้วมือ ขอมือ ขอศอก ขอเขา กระดูกคอ
        ตลอดจนกระดูกขากรรไกร
    - - CBC
      - ESR
      - Rheumatoid factor
      - Synovial fluid
      - X-ray : osteoporosis
    - - การพักข้อ
      - การออกก าลังกาย
      - NSAID
      - DMARD (disease modifying anti-rheumatic drug)
      - STEROID
      - การผ่าตัด
        
        Synovectomy เป็นการผ่าตัดเลาะเยื่อบุข้อที่หนาออก
        
        Repair soft tissue เป็นการผ่าตัดซ่อมแซมเอ็นกล้ามเนื้อ (tendon) ที่ถูกทำลาย
        
        Osteotomy เป็นการผ่าตัดเพื่อเปลี่ยนตำแหน่งการลงน้ำหนักของข้อนั้นๆ
        
        Arthroplasty เป็นการผ่าตัด จัดหรือเปลี่ยนข้อใหม่ (Joint replacement)
        
        Arthrodesis การผ่าตัดเชื่อมข้อให้ติดกัน
  - - - ปวดหลัง ,ปวดกระดูกเรื้อรัง
      - หลังโก่ง
      - ตัวเตี้ยลง
      - Pathologic fracture เช่น fracture neckfemur, Fx. distal radius
      - X-Ray กระดูกโปร่งขึ้น พบ Pathologic fracture
    - - Calcium + Vitamin D supplement
      - Hormonal replacement
      - Calcitonin
      - Bisphosphonate
      - ออกก าลังกาย
      - 6หลีกเลี่ยงชา กาแฟ
      - Brace , Orthosis
      - Surgery – Pathological fracture
  - - - โรคมะเร็งกระดูกชนิดทุติยภูมิ
        
        ผู้ป่วยมักมีอาการปวด
        
        เรื่องก้อนจะไม่ค่อยชัดเจน
        
        มีภาวะเรื่องกระดูกหักโดยที่เกิดจากพยาธิสภาพ เช่น ยกของแล้วกระดูกหักเดินหกล้มแล้วหัก เป็นต้น
        
        อาการของทางระบบประสาท เช่น อาการชา อาการอ่อนแรง จนกระทั่งเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นต้น
        
        บางครั้งอาจมาด้วยการตรวจพบโดยบังเอิญ
      - โรคมะเร็งกระดูกชนิดปฐมภูมิ
        
        มีก้อนเกิดขึ้น
        
         ผู้ป่วยมักมีอาการปวด ซึ่งอาการปวดจะมีข้อแตกต่างจากอาการปวดทั่วๆไปการปวดแบบทุกข์ทรมาน ปวดตลอดเวลา และมีปวดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ส่วนใหญ่ปวดในเวลากลางคืนมากกว่ากลางวัน
        
        มีการผิดรูปของอวัยวะ เช่น แขนขาผิดรูป
        
        กระดูกหักแบบมีพยาธิสภาพ คือ หักแบบไม่มีเหตุในการที่จะหัก เช่น เดินแล้วหัก
        
        นอกจากนี้ที่พบเพิ่มขึ้นเรียกว่าพบโดยบังเอิญโดยที่ผู้ป่วยไม่มีอาการแต่มีรอยโรค
    - - X-RAY กระดูก ดูต าแหน่งปวด
      - MRI ซึ่งการตรวจ MRI นั้นมีข้อดีก็คือ สามารถบอกขนาดของมะเร็งที่แท้จริงได้
      - Biopsy โดยปกติมะเร็งกระดูกจะกระจายไปที่ 2 อวัยวะหลัก คือ1.กระจายไปที่ปอด 2.กระจายไปที่กระดูกชิ้นอื่น
      - Chest X-ray
      - CT Scan ปอด
      - การทำ Bone Scan เพื่อดูการกระจายของมะเร็ง
    - - การผ่าตัด Osteotomy ซึ่งเป็นวิธีการรักษาหลักของมะเร็งกระดูกปฐมภูมิ เนื่องจากสามารถผ่าตัดก้อนมะเร็งออก
      - เคมีบำบัด
      - รังสีรักษา
  - - - การได้รับแรงกระแทกโดยทางตรงหรือทางอ้อมแล้วส่งผลให้กระดูกแตกหรือแยกออกจากกัน
      - อุบัติเหตุจากการจราจร
      - การหกล้มหรือตกจากที่สูง
      - การเล่นกีฬาที่ใช้กำลังมาก
      - โรคกระดูก
      - อาชีพ ที่เสียงต่อการเกิดกระดูกหัก
      - การหักที่เกิดจากการหดตัวของเอ็นกล้ามเนื้อ
    - - Epiphyseal Fracture การหักบริเวณตำแหน่งส่วนปลายของกระดูก
      - Fatigue Fracture การหักของกระดูกจากแรงเค้นเป็นระยะเวลานานๆ
      - Double Fracture กระดูกชิ้นเดียวหัก2แห่ง
      - Greenstick Fracture การที่ปลายด้านนึงของกระดูกหักส่วนอีกด้านนึงมีการโค้งงอและขาดเลือดไปเลี้ยง
      - Oblique Fracture การหักของกระดูกแนวเฉียง
      - Indirect Fracture การหักของกระดูกที่ไม่ได้รับแรงโดยตรง
      - Dislocation Fracture การที่กระดูกหักบริเวณตำแหน่งที่ใกล้กระดูกหุ้มข้อแล้วมีการเคลื่อนของข้อ
      - Pathological Fractureการหักเหของกระดูกที่เกิดจากแรงกระท าที่ไม่รุนแรงแต่กระดูกมีพยาธิสภาพอยู่ก่อน
      - Direct Fracture การหักของหระดูกตำแหน่งที่ได้รับอันตรายโดยตรง
      - Silver-Fork Fracture การหักที่ส่วนปลายล่างของกระดูกเรเดียส
      - Spiral Fracture การหัก
        ของกระดูกที่เป็นแบบบันไดเวียน
      - Compression Fracture การหักของกระดูกที่มีสาเหตุจากการที่กระดูฏอัดเข้าหากัน
      - Comminuted Fracture การที่ชิ้นส่วนของกระดูกแตกเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย
      - Colles’ Fracture กระดูกหักบริเวณส่วนปลายด้านล่างของกระดูกเรเดียส
      - Avulsion Fracture สาเหตุมาจากการดึงรั้งของเอ็นกล้ามเนื้อที่ยึดกระดูกนั้น ท าให้กระดูกถูกดึงหลุดออกไป
      - Transverse Fractureหมายถึงกระดูกหักตามแนวขวางของกระดูก เกิดจากมีแรงมากระท าที่บริเวณนั้นโดยตรง
    - - Recognition การวินิจฉัย
        
        ถ่ายภาพรังสีโดยใช้สารทึบแสง Contrast media หรือ
        Angiography
        
        CT-SCAN
        
        X-ray
        
        MRI
      - Reduction การจัดกระดูกให้เข้าที่
        
        1 การจัดเข้าที่แบบปิด
        (closed reduction)
        
        2 การจัดเข้าที่แบบเปิด
        (opened reduction)
      - Retention การดามกระดูกให้อยู่กับที่
        
        เฝือก
        
        วัสดุยึดตรึงกระดูกภายใน เช่น screw , pin , K-wire , plate and nail
        
        วัสดุยึดตรึงกระดูกภายนอก เช่น external fixator
      - Rehabilitation การฟื้นฟูสมรรถภาพ
        
        การใช้ความร้อน
        
        การใช้ความเย็น
        
        เครื่องมือไฟฟ้า เช่น เครื่องกระตุ้นกล้ามเนื้อไฟฟ้า EMS
        
        การใช้น้ าในการรักษา
        
        การออกก าลังกาย
        
        การนวด การดึง การดัด
        
        กายอุปกรณ์เทียม และกายอุปกรณ์เสริม
    - - การรักษาแบบประคับประคอง(Conservative methods)
        
        closed reduction การจัดกระดูกที่หักให้เข้าที่ตามเดิม ซึ่งอาจใช้แรงดึงจากภายนอกด้วยมือ (manual manipulation)
        
        immobilization ให้อวัยวะที่หักนั้นอยู่นิ่ง
        
        Cast การใส่เฝือก
        
        skin หรือ skeletal traction ดึงกระดูกด้วยการถ่วงน้ าหนัก (skin หรือskeletal traction)
      - การรักษาโดยการผ่าตัด(Operational methods)
        
        Internal Fixation
        
        External Fixation
      - การรักษากระดูกหักด้วยวิธีใส่เฝือก
        
        1.เฝือกแขน ( Short arm cast ) ต าแหน่ง ใส่ตั้งแต่ฝ่ามือถึงใต้ข้อศอก หรือข้อมือหัก
        
        เฝือกแขน ( Long arm cast ) ต าแหน่ง ใส่ตั้งแต่ฝ่ามือถึงต้นแขน
        
        3.เฝือกแขน ( Arm cylinder cast ) ต าแหน่ง ใส่ตั้งแต่ข้อมือถึงต้นแขน
        
        เฝือกขา ( Short leg cast) ต าแหน่งใส่ตั้งแต่ปลายนิ้วเท้าถึงใต้เข่า
        
        เฝือกขา ( Leg cylinder cast ) ต าแหน่ง ใส่ตั้งแต่ข้อเท้าถึงต้นขา
        
        เฝือกขา ( long leg cast )ต าแหน่ง ใส่ตั้งแต่ปลายเท้าถึงต้นขา
        
        เฝือกล าตัวและขา ( Unilateral hip spica cast )
        
        เฝือกล าตัวและขา ( One and one half hip spica cast )
        
        9.เฝือกล าตัวและขา ( Bilateral hip spica cast)
        
        10.เฝือกล าตัว ( Body cast
        
        11.เฝือกล าตัวและขา : ( Short leg hip spica cast)
  - - - ข้อบ่งชี้
        
        โรคข้ออักเสบเรื้อรัง
        
        ข้ออักเสบรูมาตอยด์
        
        หัวกระดูกต้นขาตายจากการขาดเลือดไปเลี้ยง
        
        เกิดการเสื่อมของกระดูกอ่อนผิว ข้อที่อยู่ระหว่างกระดูกต้นขาและเบ้า
        
        จากการใช้ งานมากในชีวิตประจ าวัน
        
        ผู้ป่วยข้อสะโพกหัก (Fracture) ผู้สูงอายุที่มีการหักเคลื่อนของคอกระดูกสะโพก
      - อาการข้อสะโพกมีปัญหา
        
        ปวดข้อสะโพกเมื่อมีการเคลื่อนไหว อาจเดินไม่ได้หรือเดินกะเผลก
        
        กดเจ็บบริเวณข้อสะโพก
        
        มีการลีบของกล้ามเนื้อรอบๆสะโพก และกล้ามเนื้อรอบๆโคนขาบางรายขาจะสั้นจากการหดรั้งของกล้ามเนื้อ
        
        ปวดมากแม้อยู่ในขณะพัก
    - - ภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด
        
        การเกิดลิ่มในหลอดเลือด (Thrombosis) และภาวะลิ่มเลือดอุดหลอดเลือด (thromboembolism)
        
        การหายของแผลผ่าตัดไม่ดี
        
        การติดเชื้อของแผลผ่าตัด
        
        ความไม่มั่นคงของข้อ (joint instability)
        
        กระดูกหักภายหลังจากใส่ข้อเข่าเทียม
        
        การแตกของเอ็นยึดกระดูกสะบ้า(patella tendon rupture)
        
        เส้นประสาทเพอร์โรเนียลได้รับบาดเจ็บ (peroneal nerveinjuries)
      - การพยาบาลหลังการผ่าตัด
        
        บวม Swelling : cold compression ต่อเนื่อง 2-3 wks
        
        elevate ขาบนหมอนโดยยกเท้าให้สูงกว่าหัวใจ
        
        Bruising (รอยฟกช้ า) พบได้บริเวณต้นขา น่อง ข้อเท้า จะ absorb ได้เอง
  - - - Closed amputation
      - Open amputation
    - - การตัดนิ้วมือ : Ray amputation
      - การตัดระดับข้อมือ : Wrist disarticulation
      - การตัดระดับข้อศอก : Elbow disarticulation
      - การตัดต่ ากว่าข้อศอก : Below elbow amputation : B.E.
      - การตัดเหนือข้อศอก : Above elbow amputation : A.E.
      - การตัดระดับไหล่ : Shoulder disarticulation
    - - 1.การตัดระดับนิ้วเท้า :Toe disarticulation
      - การตัดระดับข้อเท้า :Syme’s amputation
      - การตัดใต้เข่า : B-K Below knee amputation
      - 4.การตัดระดับเข่า :Knee disarticulation
      - การตัดเหนือเข่า : A-KAbove knee
      - amputation
      - การตัดผ่านขัอสะโพก :Hip disarticulation
    - - Reactionary hemorrhage
      - Secondary haemorrhage
      - Infection
      - Blood clot
      - Tissue necrosis
      - Flexion deformity or Contracture
      - Neuroma
      - Phantom pain and Phantom limb sensation