Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 13 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาของ ระบบทางเดินปัสสาวะ…

- - - - การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
      - โรคที่มีผลทั่วระบบ
  - - - 4.ป้องกันและรักษาโรคหัวใจและหลอดเลือด
      - 2.ประเมินและรักษาโรคหรือภาวะอย่างอื่นที่พบร่วมด้วย
      - 1.การรักษาเฉพาะเจาะจงตามชนิดของโรคไตเรื้อรัง
      - 3.ชะลอการเสื่อมของไต
    - - ระบบทางเดินอาหาร
      - ระบบประสาทส่วนปลาย
      - ระบบทางเดินหายใจ ท่วมปอด ปอดอักเสบ
      - ภาวะเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ มีไข้ต่ำ ๆ ตรวจพบระดับยูเรียในเลือดมากกว่า 100 mg %
      - • ระบบหัวใจและหลอดเลือด ความดันโลหิตสูง
      - ภาวะหัวใจล้มเหลว ความดันโลหิตสูง ภาวะน้ าและโซเดียมในร่างกายสูงมากเกินไปภาวะโลหิตจาง
      - ระบบประสาท ระบบประสาทส่วนกลาง
    - - ความผิดปกติในภาวะสมดุลของสารเคม
      - ความเปลี่ยนแปลงในการท าหน้าที่ของอวัยวะต่าง ๆ
- - - - จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนหงายศีรษะสูง
      - เจาะเลือดตรวจหา E’ lyte , Urea, Cr ทุก 12 ชั่วโมง
      - ชั่งน้ำหนักผู้ป่วยก่อนท าและขณะท าทุกวัน
      - 3.สังเกตลักษณะของน้ำยาไดอะลัยส์ที่ออกจากช่องที่ออกจากช่องท้องผู้ป่วยทุกครั้ง
      - หากน้ำยาไม่ค่อยไหล
        ให้ค่อยๆขยับเปลี่ยนท่า
      - ยึดหลักเทคนิคปราศจากเชื้อในการเปลี่ยนขวดแต่ละรอบ
      - ดูแลกิจวัตรประจำวันแก่ผู้ป่วยและทำความสะอาดร่างกาย
      - บันทึกแล้วรายงานแพทย์
      - สังเกตอาการและอาการแสดงของปัญหา
        และภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ
      - จดบันทึกเวลาและจ านวนน้ ายาไดอะลัยส์เข้าและออก
      - วัดสัญญาณชีพอย่างน้อยทุก 2 ชั่วโมง
    - - หลีกเลี่ยงการยกของหนักขึ้นบันได
      - 2.ไม่ต้องเปลี่ยนแผลเป็นเวลา 1 สัปดาห์ ยกเว้นมีเลือดซึม
      - เปลี่ยนแผลโดยวิธีปราศจากเชื้อ ใช้ก๊อสแห้งธรรมดาปิด
      - ห้ามอาบน้ำเพื่อไม่ให้แผลถูกน้ าจนกว่าแผลจะหายดี
      - หลังจากใส่สาย CAPD ควรปิดแผลด้วยก๊อสแห้งหลายชั้น
      - ยึดตรึงสายด้วยเทปไว้กับส่วนของร่างกาย
    - - • การพยาบาลผู้ป่วยที่ทำการขจัดของเสียออกทางเยื่อบุช่องท้อง
        
        การเตรียมทางด้านจิตใจโดยอธิบายถึงจุดประสงค์ของการท าและตอบข้อซักถาม
        
        การเตรียมทางด้านร่างกาย
        
        เตรียมน้ ายาไดอะลัยส์และอุปกรณ์ในการทำ
        
        ประเมินการล้างมือของผู้ป่วย (กรณีผู้ป่วยท าเอง)
    - - การฝังท่อโดยการผ่าตัด (Surgical)
      - การฝังท่อโดยไม่ต้องผ่าตัดเปิดผนังช่องท้อง
- - - - 1.การตรวจทางทวารหนัก
      - ตรวจเลือดหาค่า BUN, C
      - 2.การตรวจด้วยเครื่องมือส่องดูภายใน
      - การตรวจทางรังสี
    - - ต่อมลูกหมากโตขึ้น ท าให้ท่อปัสสาวะส่วน prostatic ยาวขึ้น
      - การเปลี่ยนแปลงมักเป็นที่ lateral lobe และ median lobe
      - ท่อปัสสาวะมีการอุดกั้น
    - - จะมีอาการถ่ายปัสสาวะขัด
      - ผู้ป่วยจะปัสสาวะบ่อย
      - สายปัสสาวะอ่อนลง ปัสสาวะไม่พุ่ง
    - - ยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัดว่าอะไรเป็นต้นเหตุ
      - เพียงแต่
        เข้าใจว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับความไม่สมดุลระหว่างฮอร์โมนแอน
- - - - การพยาบาลหลังผ่าตัด
        
        ติดตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ดูแลการได้รับสารน้ าและอิเลคโตรลัยส์
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวมีกิจกรรมในระยะแรกหลังผ่าตัด
        
        สังเกตอาการและอาการเปลี่ยนแปลง วัดสัญญาณชีพ
      - การพยาบาลขณะทำ
        
        ขณะเข้าห้องผ่าตัด ผู้ป่วยอาจวิตกกังวลกลัว
        แปลกสถานที่และบุคคลพยาบาลควรอยู่ใกล้ ๆ กับผู้ป่วยพูดคุยเพื่อลดความกลัว
      - เตรียมผู้ป่วยผ่าตัดประเมินสภาพจิตใจของผู้ป่วย เจาะเลือดดูกลไกการทำงานของตับ
      - เตรียมผู้ป่วย
    - - เมื่อผู้ป่วยจะกลับบ้าน ความรู้เรื่องยา การจำกัดอาหารและกิจกรรม สังเกตอาการและอาการแสดงของภาวะสลัดไต
- - - - จ ากัดหรือหลีกเลี่ยงอาหารที่มี โปแตสเซียมสูง (K)
      - การรักษาด้วยการทำไดอะลัยสิส (Dialysis)
      - ผู้ป่วยระยะนี้ควรได้รับพลังงานจากอาหาร
      - ผู้ป่วยในภาวะนี้จ าเป็นต้องได้รับพลังงานจากอาหารจำนวนปกติ
    - - ภาวะความเป็นกรด (Metabolic acidosis)
        
        ตรวจพบ HCO3 ในเลือดต่ ากว่า 10 mEq/ml แต่
        
        ถ้าร่างกายมีภาวะความเป็นกรดรุนแรง หรือแก้ไขด้วยยา
        
        ดังกล่าวไม่ได้ แพทย์อาจจะพิจารณาท า Dialysis
        
        โซเดียมไบคาร์บอเนต ( NaHCO3) เมื่อ
      - สารน้ าและสารอิเลคโตรลัยท์ (Fluid and Elyte)
      - 1.1 ในระยะที่มีปัสสาวะออกมาน้อยท าให้มีภาวะ K ในเลือดสูงขึ้น
  - - - อาจพบปากอักเสบ
        รับประทานอาหารได้น้อยคลื่นไส้อาเจียน
        ท้องอืด อุจจาระร่วงหรือถ่ายอุจจาระเป็น
        เลือดสด ๆ
    - - ต่ าในระยะแรกต่อมาจะมีความดันโลหิตสูง
      - อาจพบความดันโลหิต
      - ร่วมกับภาวะ arrhythmia
    - - มีผื่นคัน เพราะผู้ป่วยที่มีการคั่งของ
      - อาการคันตามล าตัวหรือมีอาการบวม
      - ยูเรีย ครีเอทีนิน และของเสียอื่น ๆ มักจะมี
    - - สับสนซึม ชัก
        หรือหมดสติได้
    - - อาจตรวจพบจ านวนปัสสาวะ
        ใน 24 ชม. พบว่าน้อยกว่า 400 มล
  - - - ตรวจและบันทึกระบบหัวใจ หลอดเลือด
      - สภาพการรับรู้ การรู้สติของผู้ป่วย สัญญาณชีพ
  - - - Angiotensin ท าให้มีการหลั่งแอลโดสเตอโรน (Aldersterone)
      - เมื่อไตมีเลือดไปเลี้ยงน้อยลงจนมีการกระตุ้นระบบ
      - มากขึ้น ท าให้ปัสสาวะลดลง ร่างกายเสียสมดุลน้ า เกลือแร่ กรด
      - ด่าง และมีการคั่งของยูเรียครีเอตินีน
      - สามารถแบ่งการดำเนินของพยาธิสภาพได้ 4 ระยะดังนี้1. ระยะเริ่มแรก (initial phase) 2. ระยะที่มีการท าลายของเนื้อไต (maintainance)3. ระยะที่มีปัสสาวะออกมาก (Diuretic
        phase)4. ระยะที่ไตเริ่มฟื้นตัว (recovery phase)
      - ซึ่งเพิ่มการดูดกลับของน้ าที่หลอดไตส่วนปลายมากขึ้น ร่วมกับมีการ
      - หลั่ง ADH ท าให้มีการดูดกลับของน้ าที่หลอดไตส่วนปลายและท่อไตรวม
- - - - อายุ
      - 1.นิ่วหรือการอุดกั้นทางเดินปัสสาวะ
      - 2.Vesico-ureteral reflux (VUR)
      - Incomplete emptying of bladder
      - Catheterization
      - พฤติกรรม
      - เบาหวาน
      - การสูบบุหรี่
    - - 2.เชื้อโรคกระจายตัวมาทางกระแสเลือด (hematogenous route)
      - 3.เชื้อโรคกระจายมาทางกระแสน้ำเหลือง (lymphatic route)
      - 1.การติดเชื้อย้อนกลับขึ้นไปจากท่อปัสสาวะ (ascending infection)
    - - •ยาแก้ปวด ยาลดไข้
      - •ยาบรรเทาอาการอาการคลื่นไส้อาเจียน
      - •การตรวจติดตามผลการตรวจปัสสาวะซ้ าเพื่อประเมินว่ายาที่ไห้ได้ผลหรือไม่
      - •คือ การให้ยาปฏิชีวนะโดยชนิด ขนาดยา และระยะเวลาที่ใช้ยาขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ เชื้อที่เป็นสาเหตุซึงควรให้ยาตาม bacteria sensitive
      - •การให้สารน้ าอย่างเพียงพอ
    - - 1.บรรเทาความเจ็บปวดและดูแลความไม่สุขสบายของผู้ป่วย
      - ดูแลให้ผู้ป่วยได้ดื่มน้ าและรับประทานอาหารพอเพียง
      - ติดตามประเมินผลการรักษาและหน้าที่ของไต
      - ป้องกันและประเมินภาวะช็อกจากการติดเชื้อ
      - ดูแลทางด้านจิตใจ
    - - •หลีกเลี่ยงการใช้ bubble bath หรือสารเคมีที่ใช้เติมลงในอ่างอาบน้ า
      - •ให้ดื่มน้ำมากๆ
      - •หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอ้อม
      - •หลีกเลี่ยงการใช้ diaphragm
      - •หลีกเลี่ยงยาฆ่าเชื้ออสุจิ
      - •ปัสสาวะทุก 2-3 ชั่วโมง ปัสสาวะก่อนนอนและหลังมีเพศสัมพันธ์
    - - Upper UTI
        
        มีอาการเจ็บชายโครง ร่วมกับมีไข้หรือไม่ก็ได้
      - Lower UTI
        
        ผู้ป่วยจะมีอาการปัสสาวะบ่อย แสบขัด หรือมีปัสสาวะเป็นเลือด
      - •ขึ้นกับต าแหน่งของการติดเชื้อเป็นสำคัญ
      - •แบ่งอาการออกตามตำแหน่งที่มีการติดเชื้อเป็น upper และ lowertract UTI
    - - •ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ จะมีโอกาสเกิดขึ้นน้อยมาก ถ้าได้รับการรักษาทันทีและเหมาะสม แต่ถ้ารักษาล่าช้าจะมีความรุนแรงของโรคมากขึ้น
  - - - อาการแสดง
        
        มีอาการคลื่นไส้ อาเจียน
        
        ไม่สุขสบายบริเวณช่องท้อง, เชิงกราน
        
        มีอาการไข้สูง อ่อนล้า
        
        อาจส่งผลให้มีการอักเสบของกรวยไตด้วย
      - • ปวดบริเวณหัวเหน่า
      - • ปัสสาวะบ่อยและบางครั้งกลั้นปัสสาวะไม่ได้
      - • เจ็บปวดขณะถ่ายปัสสาวะ (burning)
      - • อยากถ่ายปัสสาวะบ่อย (urgency)
      - • ปัสสาวะขุ่น หรือสีโคล่าหรือสีแดง
    - - งดเว้นเครื่องดื่มที่มี caffeine , แอลกอฮอล์
        ทั้งนี้เพราะระคายเคืองกระเพาะปัสสาวะ
      - มาพบแพทย์ตามนัด
      - ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ให้ถูกวิธีโดยเฉพาะเพศหญิง เช็ดจากบนลงล่าง
      - ให้ยาแก้ปวด (analgesic) พวกPyridium (phenazo pyridine) เพื่อลดปัสสาวะ
      - ให้ความรู้ในเรื่องการปฏิบัติตนเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - ในรายที่มีไข้ ดูแลให้ยาลดไข้ เช็ดตัวลดไข้และ
        ประเมินสัญญาณชีพอย่างต่อเนื่อง
      - ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธ์ให้ถูกวิธี
        โดยเฉพาะเพศหญิง เช็ดจากบนลงล่าง
      - ดูแลให้ยาปฏิชีวนะตามแผนการรักษา
      - การประคบด้วยความร้อนบริเวณล าตัวด้านบน
        หลัง อาจช่วยให้สุขสบายลดความเจ็บปวดได
    - - หากไม่ได้รับการรักษาจะกลายเป็นการอักเสบเรื้อรัง
        มีการลุกลามไปกล้ามเนื้อรอบๆ
      - เนื้อเยื่อจะบวมแดงทั่วไปหรือเป็นหย่อมๆบางแห่งอาจมี
        เลือดออก
      - เมื่อมีการติดเชื้อเกิดขึ้น จะมีการอักเสบของกระเพาะ
        ปัสสาวะชั้นmucosa และ submucosa เท่านั้น
    - - • แบคทีเรีย แกรมลบ Neisseria gonorrhea
      - • การคาสายสวนปัสสาวะ
      - • กายวิภาคของท่อทางเดินปัสสาวะของเพศหญิงที่ทำให้มีอัตราการติดเชื้อที่สูงกว่าเพศชาย
      - • การฉายรังสี (radiation)
      - • แบคทีเรีย แกรมลบ Tricomonas vaginaris
      - • เชื้อ แบคทีเรีย E. Coli ร้อยละ 80
      - • การมีเพศสัมพันธุ์ ซึ่งเป็นถ่ายทอดเชื้อโรคสู่เพศตรงข้าม (exposure)
      - คือ การอักเสบของผนังกระเพาะปัสสาวะ (inflammatory) มักมีสาเหตุจากการติดเชื้อที่เกิดขึ้นบริเวณผนังของกระเพาะปัสสาวะ
      - • แบคทีเรีย แกรมลบ Staphylococi
      - • จากเชื้อรา (Fungal)
      - • การมีก้อนนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
    - - • กรวยไตอักเสบ
      - • ต่อมลูกหมากอักเสบ
      - • นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
    - - การซักประวัติ
      - การตรวจร่างกาย
      - การตรวจทางห้องปฎิบัติการ พบ WBC ,RBC
- - - - 1.สาเหตุความผิดปกติที่เกี่ยวกับภายในตัวผู้ป่วยเอง
        
        1.9 ยาบางอย่าง
        
        1.1 พันธุกรรม
        
        1.8 สิ่งแปลกปลอมที่หลุดเข้าไปในทางเดินปัสสาวะ
        
        1.3 ความผิดปกติในการท างานของต่อม พาราไทรอยด์ ซึ่งหลั่งฮอร์โมนที่ควบคุมสารแคลเซียมออกมามากกว่าปกติ
        
        1.4 มีการตีบแคบของระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        1.5 ความเข้มข้นของน้ำปัสสาวะ
        
        1.2 อายุและเพศ
        
        1.7 การอักเสบติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ
        
        1.6 ความเป็นกรด - ด่างของน้ำปัสสาวะ
      - 2.สาเหตุที่เกี่ยวกับสภาพแวดล้อมของผู้ป่วย
        
        2.4 สภาพโภชนาการ
        
        2.1 สภาพภูมิศาสตร์ เช่น ภาคเหนือ และภาคอิสาน
        
        2.2 สภาพอากาศและฤดูกาล
        
        2.5 อาชีพ
        
        2.3 ปริมาณน้ำดื่ม
      - สาเหตุเกี่ยวกับลักษณะของน้ำปัสสาวะ
        
        ถ้าเมื่อไหร่เกิดความไม่สมดุล ของสารตกผลึกกับสาร
        คอลลอยด์ จะมีการรวมตัวตกผลึกเป็นนิ่ว
        
        ปกติน้ำปัสสาวะมีส่วนประกอบของ เกลือ ฟอสเฟตหรือ
        คาร์บอเนตของแคลเซี่ยม แมกนีเซียม หรือแอมโมเนีย
    - - 1) แคลเซียมออกซาเลท (calcium oxalate)
      - 3) แมกนีเซียม แอมโมเนียมฟอสเฟต (magnesium ammonium phosphate)
      - 2) แคลเซียมฟอสเฟต (calcium phosphate)
  - - - ภาวะแทรกซ้อนหลังการผ่าตัด
        
        การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะจากเศษนิ่ว
        
        การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ
        
        การตกเลือด
      - หลักการดูแลที่สำคัญ ดังนี้
        
        ดูแลและป้องกันภาวะตกเลือดหลังผ่าตัด
        
        การกระตุ้นให้ผู้ป่วยฟื้นฟูสภาพโดยเร็ว (early ambulation)
        
        2.อธิบายและให้ข้อมูลเกี่ยวกับการรักษา pre-post op
        
        การดูแลเกี่ยวกับบาดแผล
        
        กระตุ้นให้ผู้ป่วยดื่มน้ ามาก ๆ อย่างน้อย 3,000 ซีซีต่อวันถ้าไม่มีข้อจำกัดเพื่อชะล้างเศษนิ่วที่ค้างออกมาด้วย
        
        การลดความเจ็บปวดหลังผ่าตัดและอาการปวดจากการมีปัสสาวะคั่งค้างควรหาสาเหตุและแก้ไข
        
        บันทึกจำนวนสารน้ำที่ได้รับและที่ขับออกจากร่างกายในแต่ละวัน
        
        รายงานแพทย์ถ้ามีเลือดออกมากและมีลิ่มเลือดอุดตันในทางเดินปัสสาวะหรือสายยางระบายปัสสาวะ
        
        การเตรียมผู้ป่วยทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ
        
        3.ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับการระบายปัสสาวะทางสายยางต่าง ๆ
    - - • ประโยชน์ของเครื่องสลายนิ่ว
        
        สามารถกำจัดนิ่วในไต โดยไม่ต้องผ่าตัดและไม่มีรอยแผลเป็น
        
        ผู้ป่วยจะไม่เจ็บปวดเหมือนการผ่าตัดทั่วไป จึงไม่ต้องดมยาสลบ
        
         ใช้สลายนิ่วขนาดไม่เกิน 2 เซนติเมตร
      - • ข้อจำกัดในการสลายนิ่ว...
        
        นิ่วไม่ควรมีขนาดโตเกินไป โดยรวมแล้วนิ่วในไตไม่ควรโตเกิน 2.5 ซ.ม. นิ่วในท่อไตไม่ควรโตเกิน 1-1.5 ซ.ม.
        
        ไตด้านที่มีนิ่ว และต้องการสลายนิ่วนั้น ควรจะยังทำงานได้เป็นปกติ
        
        นิ่วเขากวาง (staghorn) เพราะนิ่วชนิดนี้ใหญ่มาก ต้องทำการสลายหลายครั้งซึ่งจะทำให้ไตช้ำได้
        
        นิ่วที่กรวยไตที่ติดแน่นกับผนัง
        
        นิ่วไม่ควรเป็นชนิดแคลเซียมออกซาเลตโนโนไฮเดรต หรือนิ่วซีสตีนเพราะไม่ตอบสนองกับการรักษา
        
        นิ่วที่มีการอุดตันของท่อไตร่วมด้วย
        
        ผู้ป่วยที่มีรูปร่างใหญ่ น้ำหนักมากและอ้วน
        
        นิ่วที่มีการอักเสบร่วมด้วย เช่น มีไข้ปัสสาวะเป็นหนอง ฯลฯ เพราะเมื่อนิ่วกระจาย จะทำให้มีการติดเชื้อในกระแสเลือดได้
        
        นิ่วในท่อไตส่วนกลาง หรือส่วนที่กระดูกบัง
        
        ไม่มีการอุดตันของทางเดินปัสสาวะในส่วนที่อยู่ต่ำกว่าก้อนนิ่ว
      - • การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการตรวจ
        
        งดน้ำ งดอาหาร กาแฟ ชา ช็อคโกแลต น้ำอัดลมบุหรี่และเครื่องดื่มคาเฟอีนก่อนเข้ารับการตรวจอย่างน้อย 8 ชั่วโมง
        
        คัดกรองคนไข้โดยแพทย์
      - • ข้อห้ามในการสลายนิ่ว
        
        ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์
        
        ผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดแดงในช่องท้องโป่งพอง
      - อาการภายหลังทำการสลายนิ่ว
        
        อาการไข้
        
        อาการปวด อาจมีอาการปวดตื้อๆ คล้ายเมื่อยังมีนิ่วอยู่ ถึงแม้จะได้รับการฉีดยาแก้ปวดไปแล้วก็ตาม
        
        บางรายอาจมีคลื่นไส้ อาเจียน
        
        สลายนิ่วแล้วนิ่วที่แตกเป็นก้อนเล็กๆ จะออกมาปนกับน ้าปัสสาวะซึ่งอาจมีเลือดปนออกมาด้วย ปัสสาวะจะเป็นลักษณะนี้อยู่ประมาณ 2-3 วัน หลังทำ
    - - ผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจเลือดมี 2 วิธี
        
        • ตรวจพบระดับแมกนีเซียมฟอสเฟต
        
        • KUB (Kidney, Ureters, Bladder) ดูว่านิ่วอยู่บริเวณใด
        
        • IVP (Intraveneous pyelography)
        
        • ตรวจหาพาราไทรอยด์ฮอร์โมน
    - - • ผู้ป่วยมีอาการถ่ายปัสสาวะล าบาก
      - • บางรายมีอาการปัสสาวะหยุดไหลอย่างกระทันหันขณะที่กำลังถ่ายอุดกั้นตำแหน่งนี้มีผลรบกวนการทำงานของไตได้ทั้ง 2 ข้าง
      - • พบปัสสาวะสีเหลืองเข้มปัสสาวะเป็นเลือด ปัสสาวะขุ่น มีแบคทีเรีย หนองและตกตะกอนแขวนลอย (Crystals)
      - • ปวดเอวหรือปวดหลัง ปวดท้อง
      - • เมื่อก้อนนิ่วเลื่อนมาอุดที่ทางออกของกระเพาะปัสสาวะ การ
    - - การเจาะผ่านผิวหนังเข้าสู่ไตเปิดแผลเล็ก ๆ บริเวณสีข้าง ใส่ท่อเล็กๆ ที่ติดกล้องส่องผ่านเข้าไปเพื่อขบนิ่วให้แตก
      - การสลายนิ่ว อาศัยคลื่นเสียงความถี่สูงวิ่งผ่านน้ำเล็งเข้าที่
        นิ่วคลื่นจะกระทบนิ่วแตกละเอียด และเศษนิ่วหลุดออกมาทางปัสสาวะ (extracorporeal shock wave lithotripsy, ESWL)
    - - บรรเทาอาการปวด ประคับประคองโดยให้ยาแก้ปวด ในรายที่ปวดมาก
      - แนะนำผู้ป่วยให้มีการออกก าลังกายตามควาเหมาะสม
      - งดอาหารที่ส่งเสริมให้เกิดนิ่ว ซึ่งขึ้นกับชนิดของนิ่ว พร้อมทั้งแนะนำให้ผู้ป่วยและญาติเข้าใจ
      - เป็นวิธีที่ใช้ในระยะเฝ้ารอเพื่อให้ก้อนนิ่วหลุดออกมาเองในกรณีที่ก้อนนิ่วมีขนาดเล็ก
      - อธิบายให้ผู้ป่วยเห็นความจ าเป็นที่ต้องรับประทานยาปฏิชีวนะ ตามแผนการรักษา
      - อธิบายให้ผู้ป่วยทราบถึงความจ าเป็นที่ต้องสังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ก่อนวันนัด
      - กระตุ้นให้ดื่มน้ำให้เพียงพอประมาณ 3,000 ซีซีต่อวัน ในกรณีที่ไม่มีข้อห้าม
      - แนะนำถึงวิธีการใช้ยาบางประเภท
      - เมื่อกลับไปอยู่บ้านแนะนผู้ป่วยไม่ควรทำงานหนักหรือยกของหนักอย่างน้อย 6 สัปดาห์
  - - - รูเปิดของท่อไตเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ(ureterovesical junction)
      - ตรงรอยต่อของกรวยไตกับท่อไต (ureteropelvic junction)
      - บริเวณที่ท่อไตพาดผ่านเส้นเลือดไอลิแอค (pelvic brim)
  - - - 2.2 การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนล่าง
      - 2.1 การอุดกั้นทางเดินปัสสาวะส่วนบน
    - - 1.2 Complete obstruction อุดกั้นอย่าง
        สมบูรณ์ น้ำปัสสาวะไม่สามารถไหลผ่านลงไปได้ การอุดกั้นลักษณะนี้จะเสียหน้าที่อย่างรวดเร็ว
      - 1.1 Partial obstruction อุดกั้นเพียงบางส่วน
        น้ าปัสสาวะไหลผ่านไปได้บ้าง พบมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างมากกว่าหน้าที่
  - - - • ในรายที่เป็นเรื้อรัง มักมีไตบวมน้ำ (hydronephrosis)ก็อาจคลำพบก้อนได้
      - • ปัสสาวะเป็นเลือด
      - • การตรวจร่างกายมักจะกดเจ็บบริเวณไตข้างนั้น
      - ถ้ามีการอุดกั้นเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ผู้ป่วยจะมีอาการปวดมาก
        จนดิ้น (colicky pain)
      - ปวดที่สีข้างหรือด้านหลังอาจปวดร้าวลงมาที่อวัยวะสืบพันธุ์หรือหน้าขา
  - - - เคมีบำบัด
      - รังสีรักษา
    - - การดูแลผิวหนังรอบๆ สโตมา ผิวหนังรอบ
        โตมาอาจระคายเคืองจากการสัมผัสน้ำปัสสาวะที่มีฤทธิ์เป็นด่าง
        
        การทำกิจกรรมและการออกกำลังกาย
        
        5.1 เลือกใช้อุปกรณ์ที่เหมาะสมในการรองรับน้ำปัสสาวะที่
        ออกจากสโตมา
        
        5.2 ลอกถุงรองรับปัสสาวะเดิมออกทิ้งด้วยความนุ่มนวล
        
        การสังเกตอาการผิดปกติที่ควรมาพบแพทย์
        
        5.5 ล้างถุงรองรับน้ำปัสสาวะเดิมเพื่อเตรียมไว้ใช้ในครั้ง
        ต่อไป ด้วยน้ำสบู่อุ่นๆ แล้วแช่ในน้ำส้มสายชูกลั่น
        
        การทำงาน
        
        การเดินทางไกล การมีสโตมาที่หน้าท้องไม่ได้เป็น
        อุปสรรคต่อการเดินทางไกล
        
        การสวมใส่เสื้อผ้า ผู้ป่วยสามารถสวมเสื้อผ้าได้ตามปกติ
        แต่ควรหลีกเลี่ยงการกดทับบริเวณ
        
        5.4 เมื่อพร้อมที่จะครอบถุงหรือแป้น
        
        การมีเพศสัมพันธ์
        
        การดูแลด้านจิตใจ
        
        5.3 ทาผิวหนังรอบๆ สโตมาบริเวณที่แป้นจะติดครอบ
      - การสังเกตสีและลักษณะของน้ำปัสสาวะ
      - 2.รับประทานอาหารที่ส่งเสริมให้ปัสสาวะเป็นกรด
        เช่น น้ำกระเจี๊ยบแดง ควรรับประทานอาหารที่มี
        โซเดียม และโปแตสเซียมสูง
      - การดูแลผู้ป่วยที่มีสโตมาเปิดทางหน้าท้องประเมิน
        ตำแหน่งและลักษณะของสโตมา
      - การดูแลผู้ป่วยผ่าตัดกระเพาะปัสสาวะใหม่โดยวิธี
        neobladder ฝึกการคลายกล้ามเนื้อหูรูด (sphincter) และเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องช่วย
    - - การผ่าตัดกระเพาะปัสสาวะออกบางส่วน (Partial
        cystectomy หรือ Segmental cystectomy)
      - การผ่าตัดทำทางเดินปัสสาวะใหม่ (Urinary
        diversion)
        
        Indiana pouch
        
        Ileal conduit
        
        Neobladder
      - การผ่าตัดโดยการส่องกล้องผ่านทางท่อปัสสาวะเพื่อตัดชิ้นเนื้องอกของกระเพาะปัสสาวะออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ (Transurethral resection of bladder tumor – TURBT)
    - - ในระยะแรก มักไม่มีอาการแสดง อาการที่พบได้ในผู้ป่วย
        โรคมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ คือ
        
        •ปัสสาวะเป็นเลือด
        
        •บางครั้งอาจมีอาการคล้ายกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
      - ในระยะลุกลาม
        
        ผู้ป่วยมักมีอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง
        
        คลำต่อมน้ำเหลืองได้ที่ขาหนีบหรือเหนือไหปลาร้า เมื่อ
        โรคแพร่กระจายไปที่ต่อมน้ำเหลือง
    - - Transitional Cell Cancer (TCC)
      - Adenocarcinoma
      - Squamous Cell Carcinoma (SCC)
    - - การดูแลทางจิตใจ
      - การเตรียมความสะอาดของลำไส้
    - - • ชายผิวขาวสูงอายุ, ติดเชื้อพยาธิบางชนิด
      - • ปัจจัยเสี่ยง คือ การสูบบุหรี่, เป็นนิ่วเรื้อรัง, สัมผัสสารเคมีนานๆ, กินเนื้อปิ้งย่าง, อาหารไขมันสูง,
- - - - ภาวะปอดบวมน้ า (pulmonary edema) ฟังปอดมีเสียงกรอบแกรบ (crepitation)
      - อาจท าให้เกิดภาวะไตวาย ร้ายแรงถึงตายได
      -  อาการหอบเหนื่อยและเกิดภาวะหัวใจวาย
      - อาจมีความดันโลหิตสูงมาก ๆ จนเกิดอาการทางสมอง เช่น ชัก ไม่ค่อยรู้สึกตัว
    - - ความดันโลหิตสูง
      - 3.อาการบวม
      - 6.อาการไข้สูง หัวใจโต น้ าในช่องเยื่อหุ้มปอดสิ่งตรวจพบ
      - 4.ปัสสาวะน้อย (Oliguria) และปัสสาวะผิดปกติ
      - 5.เลือดผิดปกติ มียูเรีย ไนโตรเจนในเลือดสูง และโปรตีนในเลือด
      - 1.ปัสสาวะเป็นเลือด
    - - ดูแลให้ยา ATB ตามแผนการรักษา
      - ดูให้งดอาหารเค็ม Na, K สูง เนื่องจากไตมีการอักเสบ
      - มีอาการบวมกดบุ๋ม lab Albumin ต่ า ให้ 20% albumin
      - ความดันโลหิตสูง ดูแลให้ bed rest และให้ยาลดความดันตามแผนการรักษาของแพทย์
      - มีไข้ ให้ยาลดไข้ เช็ดตัวลดไข้
      - หายใจหอบเนื่องจากมีภาวะน้ำเกิน ดูแลให้ออกซิเจน
      - ปัสสาวะออกน้อย ดูแลให้ยาขับปัสสาวะ
    - - หากปัสสาวะเป็นหนอง Pyuria
        
         Tetracycline, Doxycyclin,
      - ผู้ป่วยที่มีการติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ได้แก่
        
         Netilmycin
        
         Norflox, Olfloxacin
        
         Gentamycin , Amikin
    - - ให้ยาลดเกร็งการหดตัวของกระเพาะปัสสาวะ
        Antipasmodic drugs เช่น Urispas
    - - โรคนี้มักเกิดตามหลังการติดเชื้อแบคทีเรีย กลุ่ม Betastreptococcus group A เช่น ต่อมทอนซิลอักเสบ ผิวหนังักเสบ ไฟลามทุ่ง พุพองตามผิวหนังประมาณ 1-4 สัปดาห์(เฉลี่ย 10-14 วัน) โดยทำให้เกิดปฏิกิริยาขึ้นที่หน่วยไต ทำให้หน่วยไตเกิดการอักเสบไปทั่ว นอกจากนี้ยังอาจเกิดร่วมกับโรคเอ
        สเอลอี , ซิฟิลิส , การแพ้สารเคมี (เช่น ตะกั่ว) เป็นต้น
  - - - ภาวะแทรกซ้อน
        
        ความดันโลหิตสูง
        
        ภาวะยูรีเมีย (Uremia)
      - การรักษา chronic pyelonephritis
        
        การให้ยาปฏิชีวนะ
        
        หากการท าลายเนื้อไต (renal parenchyma) มีความ
        ผิดปกติมาก
      - มักเกิดจากการไหลย้อนกลับของปัสสาวะจากกระเพาะ
        ปัสสาวะสู่ท่อไต
    - - การรักษา Acute pyelonephritis
        
        • การให้ยาจ าพวกต้านการหดเกร็งของกระเพาะปัสสาวะ
        
        • ให้รับประทานอาหารมีประโยชน์
        
        • พักผ่อนอย่างเพียงพอ
        
        • ยาปฏิชีวนะควรให้ยาตาม bacteria sensitive
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาจมีไข้ต่ำๆ เป็น ๆ หาย ๆ
    - - • ดื่มน้ำให้มากอย่างน้อยวันละประมาณ 3000 ml/day
      - • การนอนหลับ
      - • ติดตามผลตรวจทางห้องปฎิบัติการ
    - - มีไข้สูง หนาวสั่น ปวดสีข้าง
        บริเวณ costovertebral agel (flank) และบริเวณหัวเหน่า พบได้บ่อยร่วมกับการตั้งครรภ์และเบาหวาน