H4 4.2 Kritisch beoordelen van een artikel over primair onderzoek-- inleiding evidence based medicine

4.2.2 Beoordeling onderzoek naar onderscheidend vermogen diagnostische test

validiteit

valide selectie pat.

Valide referentietest

Selectieve uitval

Onafhankelijke (blinde) vergelijking van de indextest met de referentietest

Uitvoeren van de referentietest onafhankelijk van de uitslag van de indextest

click to edit

betekenis vd resultaten

toepasbaarheid

  1. onderscheidend vermogen van de indextest

click to edit

1. overeenkomst van de patiënten in het onderzoek met de eigen patiënt(en)

2. doel en toepasbaarheid van de diagnostische test

3. toepasbaarheid van de referentiestandaard
(de aandoening die de referentiestandaard is, moet ook de aandoening zijn die je vindt met de test, bv alleen griepvirus A of ook B)

4. toepassing bij een individuele patiënt / De kansen in kwestie geven dus niet de situatie zelf weer, maar zijn een uitdrukking van onze zekerheid over de situatie

5. beïnvloeding van uw handelwijze door de verkregen achterafkans twee belangrijke vragen :
(1) is de waarschijnlijkheid van de vooropgestelde diagnose voldoende hoog om zinvolle hulp te bieden
(2) kan een bijkomende test de beslissing over het vervolgtraject nog wijzigen?

6. belasting door de test

randomised controlled trials: welke test komt waar in het diagnostische proces het meest tot zijn recht

onderscheidend vermogen test : welke fouten maakt een test en hoeveel.

‘gouden standaard’= test die perfect is tov de test waarvan je onderscheidend vermogen wilt beoordelen/‘referentiestandaard’ of ‘referentietest’

parameters over de diagnostische accuratesse van de test ( diagnostic accuracy): het onderscheidend vermogen

nut van een test

sensitiviteit

specificiteit

wat zijn gevolgen van een (fout-)positieve testuitslag en van een (fout-)negatieve testuitslag.

betreft screening/triagetest of 1 van meerdere diagnostische tests (add-on test)

click to edit

checklist QUADAS-2

beoordeling van de validiteit
de betekenis van de resultaten de toepasbaarheid v resultaten

STARD checklist

checklist voor het rapporteren van diagnostische onderzoeken.

Valide selectie =Wanneer patiënten vanuit bronpopulatie opeenvolgend of op basis van een aselecte steekproef toegelaten worden tot het onderzoek

Het moet goed aantonen of iemand de aandoening heeft/ dit is tov de beste referentietest en hoe valide die is.

degene die de referentietest beoordeelt mag geen kennis hebben van het resultaat van de indextest en vice versa

review bias: als niet onafhankelijk van elkaar gebeurt, dan kunstmatig hogere overeenstemming tussen indextest en referentietest

work-up bias: De steekproef is ‘opgewerkt’ (bv bij te duur om alle pat. zowel referentie-als indextest af te nemen. Dan vaak positieven van indextest genomen voor referentietest. -- dan: de sensitiviteit wordt meestal overschat en de specificiteit wordt onderschat.

valide= als de referentietest is uitgevoerd bij álle indextest-positieven en bij een aselecte steekproef van de indextest-negatieven.

Inzicht in de patiëntenstroom en een beschrijving van de uitvallers is nodig om de kans op vertekening te kunnen inschatten.

Voor kwantificering onderscheidend vermogen indextest: verschillende parameters beschikbaar--- parameters berekenen

voorspellende waarde positieve test (VW+) = proportie zieken onder de personen met een positieve uitslag op de indextest

proportie geteste personen met de ziekte (Pr)

voorspellende waarde negatieve test (VW−) = proportie niet-zieken onder de personen met een negatieve uitslag op de indextest

likelihood ratio positieve test (LR+) = verhouding tussen de kans op een positieve uitslag op de indextest bij zieken en die bij niet-zieken ------------------------------------------------------------------------------------------ de verhouding tussen de proportie met een positieve uitslag op de indextest binnen de groep personen met de ziekte en de proportie met een positieve testuitslag binnen de groep personen zonder de ziekte. Deze is bij voorkeur groter dan 1 en hoe hoger, hoe beter de test de ziekte aantoont.

specificiteit (Sp) = proportie negatieve indextestresultaten (terecht-negatieven) onder de niet-zieken De specificiteit van een test geeft dus aan welke proportie (of welk percentage) van de niet-zieken inderdaad een negatieve indextestuitslag heeft en dus door de indextest terecht als niet-ziek geclassificeerd wordt.

sensitiviteit (Se) = proportie positieve indextestresultaten (terecht-positieven) onder de zieken De sensitiviteit van een test geeft dus aan welke proportie (of welk percentage) van de zieken inderdaad een positieve indextestuitslag heeft en dus door de indextest terecht als ziek geclassificeerd wordt.

likelihood ratio negatieve test (LR−) = verhouding tussen de kans op een negatieve uitslag op de indextest bij zieken en die bij niet-zieken-------------------------------------------------------------------------------------------- de verhouding tussen de proportie met een negatieve uitslag op de indextest binnen de groep personen met de ziekte en de proportie met een negatieve testuitslag binnen de groep personen zonder de ziekte. Deze is bij voorkeur kleiner dan 1 en hoe dichter bij 0, hoe beter de test de ziekte uitsluit.

receiver operating characteristic-curve (ROC-curve). =de relatie tussen sensitiviteit en specificiteit die bij verschillende afkappunten kan worden weergegeven. Y-as= sensitiviteit/X-as = specificiteit beste combinatie van sensitiviteit en specificiteit = punt dat dichtst in de linkerbovenhoek ligt

2. precisie van de geschatte diagnostische parameters

Het 95 %-betrouwbaarheidsinterval is het interval van numerieke waarden waarvan we met 95 % zekerheid mogen aannemen dat de werkelijke waarde van de parameter erin ligt. Tools hiervoor: diagnostic calculators, bv EBM diagnostic calculators

QUADAS-2 ook criteria voor een beoordeling van de toepasbaarheid van het onderzoek en dus van de resultaten

(add-on test)

triagetest

Theorema van Bayes= eenvoudige rekenregels uit de kansberekening kunnen we de relatie tussen voorafkansen en achterafkansen

Theorema van Bayes
Een van de manieren om het theorema van Bayes weer te geven, heeft de vorm van een vermenigvuldiging. Om die te kunnen maken, moeten we de kansen omrekenen naar kansverhoudingen ( odds).

Geeft positief of negatief testresultaat voldoende diagnostische winst , om tot behandeling over te gaan