Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บท 11, B6129484 ทัตพิชา โรจน์แสงเรือง - Coggle Diagram
บท 11
Neonatal resuscitation
Birth asphyxia
ปัจจัยเสี่ยง : ท้องลูกหลายคน, ฝากท้องไม่ครบกำหนด, แม่ใช้สารเสพติด, โรคทางอายุรกรรม, ใช้ยาแก้ปวดนาน 4 ชั่วโมงก่อนเวลาคลอด, ท่าของทารกผิดปกติ, Prolonged labor
golden period = 90 วินาที, HR ต้อง > 100 bpm
ประเมิน A B C D E ทุกๆ 30 วินาที ถ้า Apnea ต้องให้ PPV ด้วย mask with bag และประเมิน oxygen saturation
ใช้ pulse oximeter ในการวัดความเข้มข้นของออกซิเจน
ถ้า poor muscle tone, ผิวไม่แดง, ใช้ mask with bag แล้วไม่ได้ผล = ใส่ tube
ถ้า HR<60 bpm ต้อง chest compression ให้ออกซิเจน 30 วิแล้วกดหน้าอก
การให้ออกซิเจนทารกต้องเริ่มให้ที่ 21% oxygen
Meconium aspiration
ไม่ใส่ท่อช่วยหายใจเพื่อดูดขี้เทาจากหลอดลมโดยตรงในทารกที่มีขี้เทาในน้ำคร่ำ
Delay Cord Clamping
ยืดระยะเวลาในการหนีบสายสะดือออกไป 2 นาทีในทารกที่ไม่ต้องการการกู้ชีพ ลดภาวะเลือดออกในช่องสมอง/ ภาวะที่ต้องได้รับเลือด/ ภาวะลำไส้เน่า
Basic Resuscitation
ㆍการให้ความอบอุ่น
ㆍการจัดท่า
ㆍ กำจัดเสมหะและสิ่งอุดตัน : เมื่อจำเป็น!
ㆍเช็ดตัวให้แห้ง
ㆍ การกระตุ้นทารก
การคลอดที่มีความเสี่ยงสูง
ครรภ์แฝด, อายุครรภ์น้อยกว่า 35 สัปดาห์, อัตราการเต้นของหัวใจทารกผิดปกติ, มีขี้เทาเหนียวข้นปนน้ำคร่ำ,
มารดาตกเลือดมากก่อนคลอด
ทารกแรกเกิดที่มาภาวะผิดปกติ
ทารกแรกเกิดที่มีภาวะสำลักขี้เทา (Meconium aspiration)
อาการและอาการแสดง
-ทารกหายใจเร็วมากกว่าปกติ (60/นาที)
-ปลายมือปลายเท้าเขียว Cyanosis
-หน้าอกโป่งผิดปกติ
การรักษา : suction ให้ clear ด้วย meconium aspirate ในทารกที่มีภาวะเสี่ยง, ติดตามอาการแสดง, ให้ออกซิเจน, ให้ยา ATB
สาเหตุ : ขาดออกซิเจน, สายสะดือถูกกด
การพยาบาล :สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด clear air way, observed V/S, ดูแลให้ได้รับออกซิเจนอย่างพียงพอ, Hygiene Care
อันตรายจากการคลอด (injury)
ความบอบช้ำที่เกิดต่อผิวหนัง
subgaleal hematoma และ internal hematoma
ผิวหนังเขียวช้ำ (ecchymosis) หนังศีรษะถลอก(scalp abrasion) เกิดจากการทำคลอดโดยใช้ vaccuum หรือ forceps
caput succedaneum
การพยาบาล : ถ้ามีรอยแดงช้ำ (ecchymosis) มาก อาจต้องส่องไฟเพื่อ
รักษาภาวะตัวเหลือง ให้การพยาบาลทารกที่ได้รับการรักษาด้วย phototherapy และอธิบายให้บิดามารดาเข้าใจถึงปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น
cephalhematoma
การพยาบาล : ให้ทารกนอนตะแคงด้านตรงข้ามกับก้อนโน เพื่อป้องกันการกดทับที่จะกระตุ้นให้เลือดออกมากขึ้น ช่วยอธิบายให้บิดามารดาเข้าใจถึงปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น และไม่ใช้ยาทา ยานวดประคบหรือเจาะเอาเลือดออก
Fat necrosis
การรักษา : ไม่จำเป็นต้องให้การรักษา ยกเว้นบริวณที่เป็นมากหรือบริเวณ parietal มักเกิดการติดเชื้อหรือเกิดแผล ซึ่งต้องให้ยาปฏิชีวนะและทำความสะอาดแผล
กระดูกหัก (Skeletal Injury)
กระดูกต้นแขนหัก กระดูกขาหัก
กระโหลกศีรษะบุบ (Depress skull fracture)
การรักษา : ยกส่วนที่บุบนี้ขึ้นโดยใช้ breast pump หรือ vacuum extractor หรือ marginal pressure หรือการผ่าตัด
การพยาบาล
ให้การพยาบาลด้วยความนุ่มนวล ระวังการกระทบกระเทือน
ใหทารก rest ใน crib ไม่รบกวน
สังเกตอาการผิดปกติต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นอย่างน้อย 48 ชั่วโมง เช่น การเกร็ง กระตุก ซีด การหายใจ เป็นต้น
อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจถึงปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้น และไม่ใช้ยาทา ยานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออก
ดูแลทารกตามแผนการรักษาของแพทย์ในรายที่มี depressed fracture และต้องผ่าตัดเพื่อดึงกระดูกที่บุ๋มขึ้นมา
อาการและอาการแสดง: ตรวจพบรอยบุ๋มที่ศีรษะทารก, มีอาการทางสมอง ถ้ากระดูกบุ๋มกดเนื้อสมอง และรายที่มีการฉีกขาดของเส้นเลือด ทำให้เกิดเลือดออกในสมองได้
กระดูกไหปลาร้าหัก
การพยาบาล
จัดให้แขนและไหล่ด้านที่กระดูกหักอยู่นิ่ง ไม่เคลื่อนไหว โดยกลัดแขนเสื้อติดกับตัวเสื้อให้ข้อศอกงอ 90 องศา ติดลำตัว
ให้ทารกนอนเฉยๆ 3. สังเกตอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น และอาการทั่วๆ ไป
Check vital signs 5. สร้างสัมพันธภาพระหว่างบิดามารดาและทารก
ให้การพยาบาลตามแผนการรักษาของแพทย์
รายงานแพทย์ทันทีที่พบทารกมีกระดูกไหปลาร้าหัก
อาการและอาการแสดง : ทารกไม่ขยับแขนข้างที่กระดูกไหปลาร้าหัก ไหล่ห่อและลู่ลง รู้สึกกรอบแกรบเมื่อคลำบริเวณที่กระดูกหัก แขนทั้ง 2 ข้างเคลื่อนไหวไม่เท่ากัน เมื่อทดสอบ moro reflex ทารกยกแขนข้างที่ดีเท่านั้น ทารกจะร้องไห้เมื่อถูกต้องบริเวณที่หัก พบบวม ห้อเลือด (Ecchymosis) ตรงที่ได้รับบาดเจ็บเมื่อจับใต้แขน กล้ามเนื้อ
sternomastoid จะตึง ยกตัวทารกขึ้น
เกิดจากการคลอดท่าผิดปกติหรือต้องใช้เครื่องมือช่วยทำคลอด
ความบอบช้ำต่อระบบประสาท (Nervous tissue injury)
Brachial plexus injury
อันตรายต่อส่วนบนหรือบริวณ C5- C6 ละอันตรายต่อส่วนล่างหรือบริเวณ C7-C8 ละ T1
การพยาบาล
จัดท่าทารกให้นอนหงาย จับแขนกางออก ให้ข้อศอกตั้ง
ฉากกับลำตัว ปลายแขนขนานกับลำตัวทางด้านศีรษะ ใช้ผ้าสอดไปใต้ลำตัวทารกและเหน็บปลายด้านหนึ่งไว้ใต้เบาะของทารก ปลายอีกค้นหนึ่งวางพาตบนปลายแขนข้างที่วางขนานกับศีรษะ เหน็บชายผ้าไว้ที่เบาะ ไม่ต้องเข้าเฝือก
จัดให้ทารกดูดนมมารดาในรายที่มีอาการอัมพาตเพียงเล็กน้อย โดยใช้ผ้าพันแผลชนิดยืดได้พันแขนแนบไว้กับลำตัวชั่วคราวในขณะให้นม
เลือดออกภายในกะโหลกศีรษะ (Intracranial hemorrhage)
อาการและอาการแสดง : บางราย Reflex ลดน้อยลงหรือไม่มี โดยเฉพาะ Moro reflex จะเสียไป กำลังกล้ามเนื้อไม่ดี อ่อนแรง ซีดหรือมีอาการเขียว (cyanosis) ไม่ร้อง ซึม ดูดนมไม่ดีหรือไม่ยอมดูด ร้องเสียงแหลม
Erb-Duchenne palsy
C5,C6 : ข้อศอกเหยียด ข้อมืองอและคว่ำมือ
Klumpke’s paralysis
C8,T1: wrist drop
Complete brachial plexus palsy
มี Horner’s syndrome (ม่านตาข้างเดียวกันขยายโตร่วมด้วย)
การพยาบาล : จัดท่าของทารกให้เหมาะสมโดยการนอนหงาย จับแขนกางออก ให้ข้อศอกตั้งฉากกับลำตัว ปลายแขนขนานกับลำตัวทางด้านศีรษะ ใช้ผ้าสอดไปใต้ลำตัวทารกและเหน็บปลายด้านหนึ่งไว้ใต้เบาะของทารก ปลายอีกด้านหนึ่งวางพาดบนปลายแขนข้างที่วางขนานกับศีรษะ เหน็บชายผ้าไว้ที่เบาะ ไม่ต้องเข้าเฝือก, จัดให้ทารกดูดนมมารดาในรายที่มีอาการอัมพาตเพียงเล็กน้อย โดยใช้ผ้าพันแผลชนิดยืดได้ พันแขนแนบไว้กับลำตัวชั่วคราวในขณะให้นม
Facial palsy
อาการและอาการแสดง : กล้ามเนื้อของใบหน้าซีกที่เส้นประสาทถูกกด จะไม่ขยับ เคลื่อนไหวเมื่อทารกร้องไห้, ตาซีกที่เสียจะปิดไม่สนิท หรือลืมตาอยู่ตลอดเวลา, ปากเบี้ยวไปทางซีกดี ปากด้านที่เป็นจะถูกดึงลงมาทำให้มุมริมฝีปากล่างตก ไนรายที่มีอันตรายเฉพาะแขนงที่มาเลี้ยงกล้ามเนื้อ
การพยาบาล
1.รบกวนทารกน้อยที่สุด และให้การพยาบาลด้วยความนุ่มนวล
ล้างตาให้สะอาดด้วย 0.9% NSS และหยอดตาด้วย
kemicitine หรือ eye ointment ตามแผนการรักษา ในรายที่
เปลือกตาปิดไม่สนิท แล้วปิดด้วย eye pad ที่ฆ่าเชื้อแล้ว วันละ 2 ครั้ง
3.ในรายที่เส้นประสกขาด ต้องได้รับการทำศัลยกรรมซ่อมประสาท
(Neuro plasty) ให้การดูแลท่อนและหลังผ่าตัด
ทารกพิการแต่กำเนิด (congenital abnormality)
Congenital dislocation of hip, Meningoencephalocele, Miliaria crystalinia, Silver nitrate or chemical burn, Subconjunctival hemorrhage, Erythema toxicum, Encephaly, Hydrocephalus, Microcephaly, Tongue tie
B6129484 ทัตพิชา โรจน์แสงเรือง