Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะผิดปกติที่สัมพันธ์กับการมีระดู Menstrual cycle…

- - - - ปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
      - ปัจจัยเสี่ยง
      - สตรีที่มีระดูครั้งแรกเมื่ออายุน้อย มีช่วงรอบระดูสั้น มีเลือดระดูออกมากและนาน
      - พันธุกรรม สตรีที่มีมารดาหรือพี่น้องเป็นโรคนี้มีโอกาสเกิดโรคได้มากกว่าปกติ 7 เท่า
      - พยาธิสภาพที่ขัดขวางการไหลของเลือดระดู เช่น imperforate hymen หรือปากมดลูกตีบ เลือดระดูจึงไหลย้อนเข้าไปในช่องท้องมากขึ้น และไม่สามารถกำจัดออกได้ตามปกติ
      - สตรีที่มีบุตรน้อยหรือไม่มีบุตรจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้เพิ่มขึ้น
      - 5.รับประทานอาหารที่มีไขมันไม่อิ่มตัวเป็นประจำ การดื่มแอลกอฮอล์และกาแฟมาก ๆ เพิ่มความเสี่ยง
  - - - -อาการปวดท้อง แน่นท้องน้อย
        
        -ประจำเดือนผิดปกติหรือมีเลือดออก กระปริบประปรอย
        
        -ถ่ายปัสสาวะลำบาก หรือปวดเวลาถ่ายปัสสาวะเวลาถ่ายอุจจาระ ปวดขณะร่วมเพศ
        
        -ลักษณะก้อน
    - - พบก้อนตุ่มๆ (nodularity) และเจ็บบริเวณ uterosacal ligaments หรือใน cul-de-sac มดลูกคว่ำหลังและติดแน่นใน cul-de-sac ร่วมกับก้อนรังไข่โตและกดเจ็บ พบ endometriotic spots หรือ nodules ในช่องคลอด โดยเฉพาะที่บริเวณ posterior fornix พบ endometriotic spots หรือ nodules ในช่องคลอด โดยเฉพาะที่บริเวณ posterior fornix
    - - -การตรวจ complete blood count , Hct ,Coagulation,profile,bleeding time
        
        -การตรวจระดับไกลโคเจนในกระแสเลือด (Carbohydrate antigen 125 หรือ CA-125)
        
        -การตรวจ urine culture
    - - 1.การตรวจด้วยคลื้นความถี่สูง(Ultrasonography)
        ในรายที่เป็น endometrioma นิยมใช้การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงทางช่องคลอด(Transvagina sonography:TVS) วิธีนี้มีประโยชน์มากในการตรวจวินิจฉัยและการรักษา และยังช่วยแยกพยาธิสภาพอื่นๆ ที่อาจพบในอุ้งเชิงกรานได้
        
        2.การตรวจด้วยการส่องกล้องทางหน้าท้อง (Diagnosticlaparoscopy)
        เป็นการตรวจที่ช่วยในการวินิฉัยโรคและยังสามารถตัดชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยาได้อีกด้วย การตรวจวิธีนี้มีความแม่นยำและสามารถรักษา endometriosis ได้ทุกระดับความรุนแรง นิยมทำในรายที่มีอาการปวดระดูรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ และไม่ตอบสนองต่อยาที่ใช้ในการรักษาหรือผู้ปวยที่ปวดท้องเรื้อรังนานกว่า 6 เดือน รวมทั้งผู้ป่วยที่มีภาวะมีบุตรยาก
  - - - 1.การเฝ้าสังเกตอาการ เพื่อเป็นการติดตามดูอาการและการเปลี่ยนแปลงของเยื่อบุโพรงมดลูก เจริญผิดที่
      - 2.การักษาด้วยยา เนื่องจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่มีการตอบสนองต่อฮอร์โมนจากรังไข่
        เช่นเดียวกับเยื่อโพรงมดลูกปกติ การักษาชนิดนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของโรค โดยมิได้เป็นการกำจัดโรคออกไปทั้งหมด ยาที่นิยมใช้ในการรักษา ได้แก่
      - 2.1 Progestogens โดยการใช้สาร progestogeทs ขนาดสูง เซ่น Depo medroxy-progesterone acetate (DMPA) เพื่อยับยั้งกรหลั่งของ FSH และ LH จากต่อมใต้สมองทำให้รังไข่ หยุดทำงานชั่วคราว จากการออกฤทธิ์ต้านฮอร์โมนเอสโตรเจนโดยตรง จนทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกฝ่อไปในที่สุด
      - 2.2 Danazol มีคุณสมบัติยับยั้งการหลั่ง gonadotropin releasing hormone (GRH)
        ออกฤทธิ์โดยตรงที่androgen และ progesterone receptors
      - 3.การรักษาด้วยการผ่าตัด electrocautery หรือ Lazer vaporization
        เพื่อทำลายเนื้อเยื่อที่มีพยาธิสภาพหรือตัดเฉพาะส่วนที่ผิดปกติออก
  - - - ประเมินสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง เพื่อประเมินอาการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วย
        
        ประเมิน pain score
        Pain score = 1-3 ปวดเล็กน้อย การพยาบาลโดยเบี่ยงเบนความสนใจ
        Pain score = 4-6 ปวดปานกลาง การพยาบาลโดยการให้ยากลุ่ม NSAID
        Pain score =7-9 ปวดมาก การพยาบาลโดยให้ยากลุ่ม opioids
        
        3.จัดท่าให้ผู้ป่วยสุขสบายกล้ามเนื้อหน้าท้องคลายตัว คือ นอนหงายราบใช้หมอนรองใต้เข่าหรือนอนศีรษะสูง
        เข่างอเล็กน้อยเพื่อลดอาการปวด
        
        4.แนะนำให้ผู้ป่วยลดการเคลื่อนไหวเพื่อลดอาการปวด
        
        5.เเนะนำให้หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่หนัก เช่น การยกของหนัก เพื่อลดอาการปวด
        
        6.พบเเพทย์ตามนัดทุกครั้ง
    - - ประเมินสัญญาณชีพทุก 4 ชั่วโมง เพื่อประเมินอาการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วย
        
        2.สังเกตและบันทึกปริมาณลือดที่ออก โดยเฉพาะเลือดออกภายใน
        
        3.ดูแลช่วยเหลือขณะขับถ่ายปัสสาวะและอุจจาระ สังเกตและบันทึก ลักษณะ สี และจำนวนของปัสสาวะและอุจจาระ หากมีอาการผิดปกติรายงานแพทย์เพื่อพิจรณา
        
        4.ดูแลให้รับประทานวิตามินตามแผนการรักษา รับประทานอาหารที่มีโปรตีน เหล็ก และโฟลิกสูง คือ เครื่องในสัตว์ ผักใบเขียว
        
        5.แนะนำให้ผู้ป่วยงดการมีเพศสัมพันธ์ ประมาณ 4-6 สัปดาห์
        
        6.ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
    - - 1 สร้างสัมพันธภาพและบรรยากาศที่อบอุ่นเป็นมิตร อธิบายเหตุผลก่อนปฏิบัติการพยาบาลแก่ผู้ป่วยทุกครั้ง
        
        2 ให้ความรู้เกี่ยวกับโรค การรักษา สอนการไออย่างมีประสิทธิภาพและการหายใจอย่างถูกวิธี การประคองแผลผ่าตัดขณะไอ การเปลี่ยนท่า การบริหารขาและเท้า การปฏิบัติตนหลังผ่าตัดในเรื่องอาหาร การพักผ่อน การออกกำลังกาย ความสำคัญของการมาตรวจอย่างสม่ำเสมอ การสังเกตการเปลี่ยนแปลงและภาวะแทรกซ้อน
        
        3 ให้โอกาสระบายความรู้สึกและชักถามข้อสงสัยอย่างเต็มที่และชัดเจน กระตุ้นให้แลกเปลี่ยนความรู้สึกกับคู่ครอง และเข้ากลุ่มพูดคุยกับผู้ป่วยโรคเดียวกัน
        
        4 ให้ความรู้กับครอบครัวเกี่ยวกับการดำเนินของโรค การเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้น ผลของการผ่าตัด
        ให้ครอบครัวแสดงความเข้าใจ ให้กำลังใจและประคับประคองจิตใจผู้ป่วย ให้ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่งประโยชน์ทางด้านสุขภาพ
- - - - ระยะห่างของรอบเดือน ปริมาณ จำนวนวันที่มีรอบเดือน
        อาการก่อนมีรอบเดือน จุดเริ่มต้นที่มีรอบเดือนผิดปกติ โรคประจำตัว และการใช้ยาต่างๆ
    - - การตรวจร่างกาย
        
        การไม่ตกไข่ เช่น ขนดก สิว ผิวมัน น้ำนมไหลผิดปกติ ตรวจดูขนาด,ลักษณะของมดลูก และโรคทางระบบอื่นๆ เช่นโรคประจำตัว และการใช้ยาต่างๆ
      - การตรวจทางห้องปฏิบัติ
        
        Liver and Renal function
        
        Pregnancy test เพื่อแยกสาเหตุที่เกิดจากความผิดปกติของการตั้งครรภ์ออกไป
        
        CBC เพื่อประเมินภาวะซีด ปริมาณเกล็ดเลือด
        
        Serum progesteroneบอกได้ว่ามีการตกไข่เกิดขึ้นในกรณีที่ระดับ>3 mg/ml
        
        TSH เพื่อนตรวจดูค่าผิดปกติของต่อมไทรอยด์
        
        การส่องกล้องตรวจภายในโพรงมดลูก (Hysteroscopy)
  - - - 1.สังเกตุปริมาณเลือดที่ออก
      - แนะนำให้ผู้ป่วยสังเกตุอาการผิดปกติ เช่น เวียนศีรษะ หน้ามืด
      - ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น Hct
      - 4.แนะนำให้รับประทานให้รับประทานอาหารธาตุเหล็ก
        ยาบำรุงเลือด และพักผ่อนให้เพียงพอ
    - - 1.สร้างงสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วย เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยระบาย ความคับข้องใจ รวมเปิดโอกาสให้สามี สมาชิกในครอบครัวได้มีส่วนร่วมในการดูแลช่วยเหลือ และร่วมแก้ไขปัญหา
      - 2.ให้ข้อมูลเป็นจริงและถูกต้องให้กำลังใจ
      - 3.แนะนำเทคนิคการผ่อนคลาย ฝึกสมาธิ หายใจเข้าออกลึกๆ
    - - 1.ประเมินความรุนแรงของโรคจากปริมาณของเลือดทอี่อกอาการเหงื่อออกตัวเย็นซีดปลายมือปลายเท้าเขียว
        
        2.ตรวจวัดสัญญาณชีพทุก15–30นาทีจนกว่าจะคงท่ีพร้อมทั้งวัดค่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในหลอด เลือดแดงเพื่อประเมินความสามารถในการนําออกซิเจนในเลือด
        
        3.นอนราบยกปลายเท้าสูงเพื่อช่วยให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองและอวัยวะสําคัญในร่างกายได้ดีขึ้น ช่วยลดการทํางานของหัวใจ
        
        ดูแลให้สารน้ําชนิด 5%D/N/2 1,000 มิลลิลิตร ในอัตรา 80 มิลลิลิตรต่อชั่วโมง ตามแผนการรักษาของ แพทย์
        
        5.ให้ผู้ป่วยงดน้ํางดอาหารทางปากทุกชนิดไวก่อนดูแลให้ยาomeprazoleขนาด40มิลลิกรัมทางหลอดเลือดดําทุก 12 ชั่วโมง และ ยา B1 100 มิลลิกรัม ทางหลอดเลือดดํา
        
        เจาะเลือดส่งตรวจ Hct ทุก 6 ชั่วโมง เพอื่ ประเมินภาวะซีดจากการมีเลือดออกทางระบบทางเดินอาหาร ส่วนบน
        
        จองเลือดให้ถูกต้องทั้งชนิดและปริมาณ เพื่อให้พร้อมใช้ได้ทันทีเมื่อ แพทย์มีคําสั่งการรักษา
        
        บันทึกปริมาณสารน้ําเข้าออกจากร่างกายทุก 8 ชั่วโมง เพื่อประเมินภาวะสมดุลย์ของสารน้ําและความรุนแรงของภาวะเลือดออกในระบบทางเดินอาหารส่วนบน
        
        เตรียมอุปกรณ์ยา และเวชภัณฑ์ให้พร้อมใช้ในกรณีฉุกเฉิน และจัดเตียงผู้ป่วยยให้อยู่ใกล้เคาเตอร์พยาบาล
        เพื่อความรวดเร็วในการช่วยเหลือและสามารถสังเกตอาการของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด ตลอดเวลา
    - - 1.ดูแลความสะอาดร่างกายและอวัยวะสืบพันธ์ให้ถูกวิธี
        
        2.แนะนำการใช้ผ้าอนามัยที่ถูกต้อง และงดการมีเพศสัมพันธ์
        ขณะมีเลือดออกทางช่องคลอด
        
        3.สังเกตุลักษณะเลือดที่ออกจากช่องคลอด สี และกลิ่น
        
        4.แนะนำอาหารที่มีโปรตีนสูง เช่น ถั่ว ไข่ขาว เนื้อปลา และดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อเพิ่มภูมิคุ้มกัน
  - - - •การขูดมดลูก การจี้ทำลายเยื่อบุโพรงมดลูก การตัดมดลูก
    - - •NSAIDs ได้แก่ mefenamate, ibuprofen และ naproxen
      - •Tranexmic acid(anti-fibrinolytic activity) รับประทาน 1 สูงสุดไม่เกิน 600 mg/dose
      - •ห่วงอนามัยที่เคลือบโปรเจสติน เช่น levonorgestrel (LNg)
    - - ยาเม็ดคุมกำเนิดชนิด progestogen ในผู้ที่มี androgen สูง เช่น สิว ผิวมัน และขนดก
      - Norethingrone acetate รับประทาน วันละ 2.5 - 10 mg เดือนละ 5 - 10 วัน
    - - Conjugated estrogen 25 mg เข้าทางหลอดเลือดดำทุก 2-4 ชั่วโมง จนกว่าเลือกจะออกน้อยลง
        จะเห็นผลภายใน 24 ชั่วโมง (ไม่มียาฉีดให้รับประทาน 10 mg 4 ครั้ง/วัน)
      - Medroxy progesterone 10 mg ใน 10 วันแรกของรอบเดือน
- - - - เกี่ยวกับลักษณะของประจำเดือน อาการของภาวะหมดประจำเดือน ประวัติการเจ็บป่วยด้วยโรคอื่น ๆ ประวัติอายุที่หมดประจำเดือนในครอบครัว ทัศนคติเกี่ยวกับภาวะหมดประจำเดือน ลักษณะการปรับตัวและเผชิญปัญหา ปัญหาด้านสังคมและเศรษฐกิจ ความรู้สึกเกี่ยวกับความไม่สุขสบายที่เกิดขึ้น และความคาดหวังเกี่ยวกับการรักษา
    - - การตรวจร่างกาย ควรตรวจร่างกายทุกระบบ โดยเฉพาะการตรวจภายใน ตรวจระบบทางเดินอาหารต่อมไทรอยด์ ต่อมน้ำเหลือง
    - - การตรวจทางห้องปฏิบัติการและอื่น ๆ ต้องติดตามผลการตรวจเลือด ปัสสาวะ การตั้งครรภ์ อัลตราซาวด์ และการตรวจเยื่อบุมดลูก
  - - - แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นมสด กุ้งแห้ง กะปิ ปลาไส้ตัน ผักใบเชียว งดรับประทานอาหารที่ขับแคลเซียมออกจากร่างกาย เช่น ฟอสฟอรัส โปรตีนจากสัตว์ เกลือ คาเฟอีน แอลกอฮอล์ บุหรี่
        
        ออกกำลังกายโดยให้ร่างกายเคลื่อนไหวเป็นจังหวะ มีการเหยียดตัวของกล้ามเนื้อและกระดูก
        อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 วัน วันละ 20-30 นาที
        
        ระมัดระวังกรเกิดอุบัติเหตุเพราะหากล้มจะมีโอกาสเกิดกระดูกหักได้ง่าย
        จัดสภาพแวดล้อมให้ปลอดภัยและมีแสงสว่างเพียงพอ
    - - แนะนำให้อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เย็น แนะนำให้พักผ่อนด้วยการนอนหลับ
      - แนะนำให้ออกกำลังกายและกิจกรรมที่ต้องใช้แรงให้มากขึ้น เช่น ทำสวน ทำงานบ้าน เป็นต้น
        โดยเฉพาะผู้ที่ทำงานอยู่ในท่านั่ง ควรบริหารกล้ามเนื้อช่องคลอดและฝีเย็บอย่างสม่ำเสมอ
      - แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีโปรตีนร้อยละ 15 คาร์โบไฮเดรตร้อยละ 55 และไขมันไม่เกิน
        ร้อยละ 3 โดยรับประทานโปรตีนที่มีกรด Arginine สูง เช่น ปลา ถั่ว เป็นต้น ไขมันไม่อิ่มตัว เช่น น้ำมันพืช เป็นต้น อาหารที่มีวิตามินสูงโดยฉพาะวิตามินดี บี 6 บี 12 มีกากใยสูง เช่น ผักผลไม้สด ธัญพืช เป็นต้น ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 2,000-3,000 มล.
      - 4.แนะนำให้รับประทานยา เช่น แคลเซียม วิตามินบี 6 วิตามินดี เอสโตรเจน เป็นต้น และสังเกตอาการข้างเคียงของยา เช่น เอสโตรเจน ทำให้น้ำหนักตัวเพิ่ม คลื่นไส้ อาเจียน เลือดออกทางช่อง มีเนื้องอกที่เต้านม
    - - ให้การพยาบาลด้วยทาทีที่เป็นมิตร อ่อนโยน
        แสดงความเข้าใจ
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากภาวะหมดประจำเดือน อาการของภาวะหมดประจำเดือน และคำแนะนำเกี่ยวกับการปฏิบัติตน
      - เพิ่มความภาคภูมิใจในตนเอง แนะนำวิธีการผ่อนคลายความเครียด และให้เข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม
      - ให้โอกาสระบายความรู้สึกและชักถามข้อสงสัยต่าง ๆ อย่างเต็มที่และชัดเจน ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับเพศสัมพันธ์
      - ให้ความรู้เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดในภาวะหมดประจำเดือนแก่สามี
        หรือสมาชิกในครอบครัวแนะนำให้ครอบครัวแสดงความเข้าใจ ให้การประคับประคองอารมณ์