Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้คลอดที่มีภาวะแทรกซ้อน ในระยะที่1,2,3และ4 ของการคลอด - Coggle…

- - - - 1.การติดเชื้อ 2.คลอดก่อนกำหนด 3.การคลอดในระยะที่2ยาวนาน 4.เพิ่มความเสี่ยงต่อการผ่าคลอด
    - - 1.ติดเชื้อ เช่นSepticemia 2.ภาวะแทรกซ้อนต่างๆ เช่น RDS 3.Oligohydramnios 4.IUGR 5.Fetal distress & Birth asphyxia
  - - - 1.Membranes rupture 2.Urinary voiding 3.Vaginal discharge: mucous, leucorrhoea
    - - Nitra zine test:หากพบ PH>=7 (สีน้ำเงินเข้ม) แสดงว่าเป็นน้ำคร่ำ
        แตาหากพบ PH <7 (สีส้ม/แดง) แสดงว่าเป็นปัสสาวะหรือสารคัดหลั่งต่างๆที่ออกมาจากคล่องคลอด
      - Fern test : เมื่อ GA ≥ 12 weeks พบลักษณะคล้ายใบเฟิร์น
      - Cough test: ให้แม่ไอ แล้วพบน้ำใสๆออกมาทางช่องคลอด
      - Nile blue sulfate test : GA ≥ 32 weeks จะย้อมติดสีแดง
  - - - LMP: อายุครรภ์ เพื่อกำหนดแนวทางการดูแลรักษา
      - ประเมิน True labor pain/Onset of labor
      - ลักษณะของ vaginal discharge
      - ภาวะครรภ์เสี่ยง / ประวัติการฝากครรภ์ / การคลอด
    - - ตรวจครรภ์ : ท่าของทารก & คะเนน้ำหนักทารกในครรภ์ IUGR: HF < GA, Decrease BW & Fetal movement
    - - ➢GA ≥ 37 weeks : ตรวจภายในทางช่องคลอดได้ เพื่อประเมินถุงน้ำสายสะดือพลัดต่ำ และความก้าวหน้าของการคลอด
      - ➢GA < 37 weeks: ห้ามตรวจภายในทางช่องคลอด ห้ามสวนอุจจาระ ต้องรายงานแพทย์
    - - เพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำคร่ำ
        
        Bed rest : ส่งเสริมการสร้าง clot formation ไปอุดรอยรั่วของถุงน้ำคร่ำ
        
        หลีกเลี่ยงการตรวจภายในและทวารหนักโดยไม่จำเป็น
        
        ใส่ผ้าอนามัย : ประเมินการสูญเสียน้ำคร่ำ
        
        การมาตรวจตามนัดอย่างเคร่งครัด
      - เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
        
        เฝ้าระวังการติดเชื้อในมารดา ได้แก่ ภาวะไข้ น้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็น หรือ กดเจ็บที่ตัวมดลูกโดยเฉพาะในรายที่ได้รับ Glucocorticoid เพื่อกระตุ้นการสร้างสาร surfactant เพราะยาจะกดภูมิต้านทานของมารดา
        
        ดูแลให้ได้รับ antibiotics ตามแผนการรักษา
        
        เฝ้าระวังระวังการติดเชื้อในทารก จากภาวะ chorioamnionitis
      - เพื่อป้องกันการเกิดภาวะ Fetal distress / Birth asphyxia
        
        ฟัง FHS q 4 hr
        
        เฝ้าระวังภาวะ Prolapsed cord ในกรณี GA ≥ 37 week
        
        ในกรณีที่ GA < 34 week ดูแลให้ได้รับ Glucocorticoid ตามแผนการรักษา
        
        ติดตามการหดรัดตัวของมดลูก อาการเจ็บครรภ์จริง
- - - - Respiratory system : Respiratory distress syndrome (RDS,HMD),Bronchopulmonary dysplasia (BPD), Pneumothorax, Pneumonia
      - Sepsis
      - Cardiovascular system: Patent ductus arteriosus (PDA)
      - GI system: Necrotizing enterocolitis (NEC)
      - Neurodevelopment sequelae
      - Behavioral sequelae
  - - - Congenital anomalies
      - Fetal death
      - Congenital infection
    - - Antepartum hemorrhage
      - โรคร่วมกับการตั้งครรภ์
      - การติดเชื้อ
      - แรงกระทบกระเทือนต่อมดลูก
      - ความเครียด
  - - - Bed rest และนอนตะแคงซ้าย
      - ดูแลให้ได้รับยายับยั้งการคลอดตามแผนการรักษา
      - ห้ามตรวจภายในหรือสวนอุจจาระก่อนรายงานแพทย์
      - เฝ้าระวัง ติดตาม และสังเกตอาการข้างเคียงของยา
      - ประเมิน/สอนจับการหดรัดตัวของมดลูก และการสังเกตภาวะมีน้ำเดิน
      - ฟัง Fetal heart sound / ประเมิน FHR tracing
    - - เฝ้าระวังและป้องกันภาวะ fetal distress
      - ติดตามความก้าวหน้าของการคลอด
      - ดูแลให้ได้รับ Glucocorticoid or Antibiotics ตามแผนการรักษา
      - เตรียมความพร้อมอุปกรณ์ และทีมกู้ชีพทารกแรกเกิด
- - - - มีขนาดเล็กในทุกระบบอวัยวะ ยกเว้นขนาดศีรษะที่ปกติหรือมีผลกระทบน้อยกว่าส่วนอื่นๆ มักเกิดในช่วงระยะท้ายของการตั้งครรภ์ ทำให้เซลมีเฉพาะขนาดลดลง
    - - อัตราการเจริญเติบโตที่ช้าในทุกอวัยวะมักเกิดตั้งแต่ระยะเริ่มแรกของการตั้งครรภ์
  - - - HC/AC ratio : ในทารกที่เป็น asymmetrical IUGR จะพบค่า HC/AC ที่มากกว่า +2SD แต่มีข้อจ้ากัดสำหรับ symmetrical IUGR เนื่องจากมีภาวะที่โตช้าทุกๆส่วน
      - FL/AC ratio : เป็น age independent คือ มีค่าคงที่เมื่ออายุครรภ์ตั้งแต่ 20 สัปดาห์ขึ้นไป ถ้า FL/AC มากกว่า 23.4 ให้สงสัยภาวะ IUGR
      - AC (Abdominal circumference) : บอกการเจริญเติบโตของทารกได้ดีที่สุด
        
        -AC น้อยกว่า -2SD ที่อายุครรภ์ขณะนั้น
        
        -AC ที่น้อยกว่า 1cm/2weeks
      - Estimated fetal weight : จากค่า BPD, HC, AC และ FL
      - การวัดปริมาณน้ำคร่ำ:ดูoligohydramnios; DVP < 2 cm หรือ AFI < 5 cm
      - Doppler velocimetry: ในเส้นเลือด umbilical artery ถ้าพบ absent or reverse end diastolic flow (AEDV and REDV) ใน umbilical artery บ่งบอกว่าอัตรา perinatal mortality จะสูง และเป็น การตัดสินใจเรื่องกำหนดคลอด
  - - - ปัญหาด้านโภชนาการ: น้ำหนักก่อนตัั้งครรภ์, weight gain, BMI
      - การใช้สารเสพติด
      - โรคที่เกี่ยวข้องกับเส้นเลือดและส่งผลต่อภาวะทารกโตช้าในครรภ์ เช่น preeclampsia,GDMA2,heart disease, Chronic hypertension, anemia
    - - multiple fetuses, chromosome abnormalities,Congenital heart disease, gastroschisis, renal agensis
    - - abruption, infarction,
        circumvallate, hemangioma, chorioangioma
    - - velamentous or marginal cord insertion, single umbilical artery
  - - - ดูแลและให้ค้าแนะนำเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        รับประทานอาหารให้ได้พลังงานประมาณ 2,100-2,300 Kcal/day
      - นอนตะแคงซ้ายเพื่อลดการกดทบัของหลอด inferior vena cava
      - ดูแลให้ได้รับสารน้ำตามแผนการรักษา เพื่อเพิ่มปริมาณน ้าเลือดไปเลี้ยงมดลูก
      - การพักผ่อน นอนหลับ งดทำงานหนัก หรือ ออกก้ำลังกายหนัก
      - งดสูบบุหรี่ ดื่มสุรา และเสพสารเสพติด
  - - - การผ่าตัดทางหน้าท้อง หรือ การคลอดก่อนก้าหนด เนื่องจาก fetal distress / ตามแผนการรักษา
      - ความวิตกกังวลเกี่ยวกับสุขภาพบุตร
      - เพิ่มภาระการเลี้ยงดู และค่าใช้จ่าย
      - ความกระทบกระเทือนทางด้านจิตใจสูง
    - - Hypoglycemia / Hypothermia
      - Hypocalcemia
      - Polycythemia & Hyperbilirubinemia
      - Meconium aspiration syndrome
      - Low resistant เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
- - - - ความเครียด และ วิตกกังวล ท้าให้มีการหลั่ง catecholamine มาก ส่งผลให้เกิดprolonged active phase
      - คลอดยาก prolonged second stage of labor
      - สิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพบุตร
      - เสี่ยงต่อการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด และภาวะแทรกซ้อนจากการทำ
        สูติศาสตร์หัตถการ
    - - Macrosomia
      - Placental dysfunction: เนื่องจาก GA ตั้งแต่40 สัปดาห์ขึ้นไป จะเริ่มมีการตายของเซลล์รก
      - Post maturity syndrome เนื่องจากมีภาวะหยุดการสะสมไขมันและไกลโคเจน ท้าให้ผมและเล็บยาว กระหม่อมแคบ ผิวหนังเหี่ยวย่น
      - High perinatal mortality & Morbidity rate
    - - เจริญเติบโตช้า
      - มีภาวะขาดน้ำ
      - ผิวหนังแห้ง แตก มีรอยย่น ลอก เนื่องจากไขมันใต้ผิวหนังลดลง
      - แขนและขายาว ผอม
      - กะโหลกศีรษะแข็ง
      - ไม่มีไข และขนอ่อน (no vernix and lanugo hair) ตามตัว
      - ผิวหนังเปื่อยยุ่ยง่าย โดยเฉพาะรอยพับอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
      - ผิวหนัง สายสะดือ เนื้อเยื่อ มีสีน้ำตาลปนเขียว หรือน้ำตาลปนเหลือง
      - ตื่นตัว (hyperactivity)
  - - - ดูแลให้ได้รับการเจาะถุงน้ำคร่ำ ประเมินสีของน้ำคร่ำและ ภาวะ thick meconium stain
      - รีีบหนีบสายสะดือหลังทารกคลอด เพื่อลดความรุนแรงของภาวะ polycythemia
      - ดูแลให้ได้รับสารน้ำทางหลอดเลือดดำให้เพียงพอตามแผนการรักษา
      - ถ้าพบภาวะ thick meconium ห้ามดูดเมือกออกจากปาก จมูก และคอด้วยลูกสูบยางแดงก่อนท้าคลอดไหล่ ให้ท้า endotracheal tube suction ก่อนใช้ลูกสูบยางแดง
      - ให้ oxygen canula 5 lit/min
      - ให้ apgar score ถ้า < 7 แสดงว่ามีbirth asphyxia ต้องรายงานแพทย์
      - หลีกเลี่ยงการนอนหงาย
- - - - เคยคลอดหลายครั้ง หรือมีประวัติการคลอดเฉียบพลันมาก่อน
      - กล้ามเนื้อมดลูกและกล้ามเนื้อหน้าท้องหดรัดตัวแรง
      - ทารกตัวเล็ก
      - มารดามีเชิงกรานกว้าง
      - รกลอกตัวก่อนกำหนด
    - - ก่อนคลอด
        
        กรณีอยู่ไกลรพ. ให้มาพักใกล้รพ.เมื่อใกล้คลอด
        
        สอนสังเกตอาการเจ็บครรภ์ เช่น มดลูกหดรัดตัว น้ำเดิน มีเลือดหรือมูกออกมาทางช่องคลอด ให้รีบมารพ.
      - ระยะคลอด
        
        ให้นั่งหรือนอนในท่าที่ปลอดภัย หายใจเข้าออกช้าๆ
        
        ถ้าได้รับยา oxytocin ต้องควบคุมปริมาณอย่างเคร่งครัด และติดตามความก้าวหน้าของการคลอดอย่างใกล้ชิด ถ้าพบtacystole contraction ต้องหยุดยา จัดให้นอนตะแคงซ้าย แล้วรีบราบงานแพทย์
        
        ควบคุมฝีเย็บไม่ให้ฉีกขาดมากเกินไป
        
        ไม่พยายามยับยั้งการคลอดด้วยการหนีบขา หรือดันศีรษะไว้ อาจทำให้ทารกได้รับอันตราย
      - ระยะหลังคลอด
        
        ป้องกันการตกเลือดหลังคลอด
    - - มดลูกหดรัดตัวแรงและถี่:interval 2 นาที Duration 75-90วินาที โดยไม่มีระยะพัก
      - มารดาอยากเบ่ง ขณะที่มดลูกยังไม่เปิดหมด
      - ปากมดลูกเปิดขยายเร็วมาก ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก
      - กราฟคลอดชันมาก
    - - มารดา
        
        Uterine ruptur Tear of cervix,vagina,valva,perineum
        
        Amniotic fluid embolism
        
        มดลูกปริ้น
        
        ตกเลือดในระยะคลอดและหลังคลอด
        
        ติดเชื้อ
      - ทารก
        
        intraterine asphyxia
        
        intracranial trauma
        
        Birth injeries
        
        sepsis
- - - - จับและประเมินการหดรัดตัวของมดลูกอย่างใกล้ชิด
      - เฝ้าระวังภาวะtatanic contraction และBandl's ring
      - ในการให้ oxytocim ต้อง drip ผ่าน infusion pump