Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเจริญเติบโตและพัฒนาการในเด็ก - Coggle Diagram
การเจริญเติบโตและพัฒนาการในเด็ก
การประเมินการเจริญและภาวะโภชนาการ
การเจริญเติบโต
หมายถึง
กระบวนการที่สิ่งมีชีวิตเกิดการแบ่งเซลล์แล้วเพิ่ม ขยายขนาดจำนวนเซลล์ เปลี่ยนแปลงรูปร่างเซลล์ทำหน้าที่เฉพาะ และเกิดรูปร่างที่แน่นอน
ประเภทการประเมินการเจริญเติบโต
การวัดส่วนสูง (Height)
ส่วนสูงเปลี่ยนแปลงได้ช้ากว่าน้ำหนัก และการที่ส่วนสูงไม่เกิดการเปลี่ยนแปลงหรือเปลี่ยนแปลงได้ช้า บ่งบอกถึงภาวะการขาดสารอาหาร
สูตรคำนวนณส่วนสูง
อายุ 6-12 ปี
[อายุ(ปี)*6] +77
หา % ไทล์
(100*ส่วนสูงที่วัด) /ส่วนสูงตามเกณฑ์มาตรฐานที่คำนวณได้
มาตรฐานคือ %ไทล์ที่95
ต่ำว่า แปลว่า "เตี้ย"
1 more item...
กาวัดเส้นรอบศีรษะ (Head circumference)
ขนาดเส้นรอบศีรษะจะไปเกี่ยวข้องกับขนาดสมอง
ช่วยบอกความผิดปกติของระบบประสาทและสมองได้
ขนาดของเส้นรอบศีรษะปกติ
แรกเเกิด
35ซม.
6เดือนแรก
เพิ่มเดือนละ 1.5 ซม.
6 เดือนหลัง
เพิ่มเดือนละ 0.5
**แรกเกิดศีรษะเกิน 35 ซม. สงสัย "ภาวะน้ำคั่งในกระโหลกศีรษะ"
การชั่งน้ำหนัก (Weight)
สูตรการคำณวนน้ำหนักเทียบกับอายุ
มี 3 สูตร ตามช่วงอายุ
อายุ 1-6 ปี
{(อายุเป็นปี * 2)} +8 กิโลกรัม
อายุ 7-12 ปี
[(อายุเป็ นปี * 7 ) -5 ] /2 กิโลกรัม
3-12 เดือน (นน.กก.)
(อายุ(เดือน) + 9) / 2
9 คือค่าคงที่
หลังการคำนวณจะทราบอะไรบ้าง
ค่าที่ได้จะเป็นน้ำหนักที่ควรเป็นและนำไปเทียบหาค่า %ไทล์ เพื่อประเมินภาวะขาดสารอาหาร
เกณฑ์
มากกว่า 90 -110 %
เด็กน้ำหนักปกติ
75-90%
ขาดสารอาหารระดับ1
120% ขึ้นไป
เด็กอ้วน
60-74 %
ขาดสารอาหารระดับ 2
ต่ำกว่า60%
ขาดสารอาหารระดับ3
การให้นมในเด็ก
นมจากเต้าของแม่ใน 6เดือนแรก
ทารกรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย ตอบสนองความรักความอบอุ่นจากแม่สู่ลูก
ลดโอกาสการเกิดโรคอ้วน เบาหวาน จากการทานนมสังเคราะห์ต่างๆ
ป้องกันการติดเชื้อ , ภูมิแพ้
หลักการให้นมแม่
บีบน้ำนมทิ้งได้บ้างถ้าเด็กดูดไม่ทัน หรือคัดเต้านมมาก
มื้อต่อไปของการให้ยมให้ดูดสลับข้าง
ดูทีละข้าง ให้ได้นมทั้งจากทางส่วนหน้าและส่วนหลัง
ให้ทารกดูดให้เกลี้ยงเต้า
** เน้นย้ำ
นมชนิดต่างๆ
นมเปรี้ยว
ไม่เหมาะกับเด็ก น้ำตาลสูง
ส่งผลให้
ฟันผุได้ง่าย
เด็กติดหวาน
ภาวะโภชนาการเกิน
นมวัว
คาร์โบไฮเดรต , ไขมัน , โปรตีน สูง
ไม่หมาะกับทารกอายุต่ำกว่า 1 ปี
เพราะ
ลำไส้ ไต ของเด็กทำงานไม่เต็มที่
ท้องอืด ท้องเสีย
สารอาหารไม่ครบ ขาด Fe
นมผสมหรือนมผงสำหรับทารก
แบ่งตามช่วงอายุ
สูตร2 นมผงดัดแปลงสูตรต่อเนื่อง (Follow-on formula)
สำหรับทารกและเด็กอายุ 6 เดือนถึง 3 ปี
สูตร3 นมผงครบส่วน (Powdered whole milk
สำหรับเด็กอายุ 1 ปีขึ้นไป
สูตร1 นมผงดัดแปลงสำหรับทารก (Infant formula)
แรกเกิดจนถึง 1 ปี
อาหารเสริมในทารก
จะให้อาหารเสริมครั้งแรก เมื่ออายุได้ 6 เดือน เพราะ 6เดือนแรกจะให้ทานนมแม่เพียงอย่างเดียว
การให้อาหารทารกวัย 0-1 ปี
แบ่งตามอายุ
4-6 เดือน
อาจเริ่มให้ข้าวบดปริมาณน้อย เพื่อฝึกหรือทดสอบการกิน ไม่เกิน 2 ช้อนชา ไข่แดง ตับบด ฟักทอง มะละกอสุก
6-9 เดือน
รับประทานอาหารเสริมวันละ 1 มื้อ อาจเริ่มให้เนื้อปลาสุก ไข่แดงต้มสุก ผัก
ต้มสุกบด ผลไม้สุกบด น้ำซุป และน้ำผลไม้ (ไม่เกิน 2 ออนซ์)
0-6 เดือน
รับประทานนมแม่หรือนมผสมสำหรับเลี้ยงทารก
9-12 เดือน
รับประทานอาหารเสริมวันละ 2 มื้อ อาหารเช่นเดียวกันกับอายุ 6 เดือน
** ขวบปีแรก ห้ามให้ไข่ขาว และอาหารทะเล ยกเว้นปลา
** สำหรับเด็กที่มีโอกาสเป็นภูมิแพ้ ให้เริ่มปลาทะเลหลังอายุ 1 ขวบ
คำแนะนำสำหรับการให้อาหารเสริมในเด็ก
ให้ทารกฝึกการใช้ช้อนทานอาหารเสริม
ให้อาหารขณะทารกกำลังหิว หรือให้ก่อนให้นม เพราะถ้าทารกอิ่มนม จะไม่ยอมทานอาหารเสริม
ให้ครั้งละชนิด ในปริมาณน้อย แต่ละชนิดห่างกัน 4-7 วัน สังเกตุอาการแพ้อาหาร
ขณะให้อาหารควรยิ้มแย้ม และไม่ดุถ้าทารกต่อต้านการกินอาหารเสริม
ทารกจะห่อปากเอาลิ้นดันอาหารออกมา แต่จะหายเมื่ออายุ 4-6 เดือน
อาหารเสริมครั้งแรก ควรบดละเอียด ลื่นคอ ค่อยๆพัฒนาขึ้นหลังจากเด็กมีฟัน
การให้คำแนะนำ
ปัญหาดูดนิ้ว
สาเหตุ
เกิดจากการเรียนรู้พฤติกรรมในการปลอบตัวเองหรือการทำให้ตัวเองพึงพอใจโดยบังเอิญ เมื่อทำแล้วจะรู้สึกผ่อนคลาย มักเกิดขึ้นช่วงเหนื่อย ง่วง เบื่อ หงุดหงิด ไม่สบาย หรือรู้สึกไม่ปลอดภัย
อาจเป็นพฤติกรรมที่เกิดการเรียนรู้เพื่อกระตุ้นตัวเองในเด็กที่ขาดการกระตุ้นหรือไม่ได้รับการดูแล (neglect child)
การรักษาและให้คำแนะนำ
ในเด็กอายุน้อยกว่า 4 ปี
สังเกตภาวะหรือปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เด็กดูดนิ้ว และหลีกเลี่ยงภาวะดังกล่าว
เบี่ยงเบนให้เด็กทำกิจกรรมอื่นเมื่อมีการดูดนิ้ว
ไม่ควรจับผิด ทำโทษ ตำหนิ หรือให้ความสนใจเมื่อเด็กดูดนิ้ว
ชื่นชมเมื่อเด็กไม่ดูดนิ้ว
อธิบายพ่อแม่ถึงธรรมชาติของภาวะดังกล่าว การดูดนิ้วเป็นภาวะปกติที่เด็กเรียนรู้ตามพัฒนาการเพื่อปลอบตัวเอง ส่วนใหญ่อาการมักหายก่อนอายุ 4 ปี ไม่มีผลกระทบต่อฟัน ช่องปาก การพูดและจิตใจ
ในเด็กอายุมากกว่า 4 ปี
ไม่ควรจับผิด ทำโทษ ตำหนิ หรือให้ความสนใจเมื่อเด็กดูดนิ้ว
เบี่ยงเบนให้เด็กทำกิจกรรมอื่นเมื่อมีการดูดนิ้ว เช่น บีบลูกบอล
มีสิ่งช่วยเตือนไว้เตือนตนเอง (gentle reminder therapy) อาจใช้พลาสเตอร์ปิดแผลติดไว้ในนิ้วที่ดูด ทาของรสขมไว้ที่นิ้ว
การใส่อุปกรณ์ในช่องปาก (intraoral appliance) เพื่อขัดขวางการดูดนิ้ว
ปรับเปลี่ยนสภาวะแวดล้อมขณะมีการดูดนิ้ว เช่น การเลิกใช้ของที่ติดขณะดูดนิ้ว
หากมีภาวะแทรกซ้อนควรรักษาภาวะแทรกซ้อนร่วมด้วย เช่น ผิวหนังหรือเล็บติดเชื้อ ช่องปากหรือฟันผิดปกติ
พี่อิจฉาน้อง
สาเหตุ
มีน้องใหม่ เคยเป็นที่หนึ่งของครอบครัวมาโดยตลอด รู้สึกถูกแย่งความรัก ถ้าไม่ได้รับการแก้ไข จะกลายเป็นคนก้าวร้าว เห็นแก่ตัว รู้สึกตัวเองด้อย
พฤติกรรมที่เกิด
ถ่ายรดที่นอน
ตักข้าวทานเองไม่ได้
ดูดนิ้ว
ต้องการให้อุ้ม
ดื้อ ทำลายข้าวของ
การแก้ไข
ช่วงคลอดน้อง ไม่ควรนำพี่เข้าโรงเรียน
ให้เด็กมีส่วนช่วยในการดูแลน้อง
ทำทุกอย่างให้เด็กรู้ว่าตนเองยังเป็นที่รักของบิดามารดา
Marasmus และ Kwashiorkor
Marasmus
โรคขาดสารอาหาร
ได้แก่
ขาดทั้งโปรตีน (Protein) และ พลังงาน (Calories)
อาการและอาการแสดง
ทางอารมณ์ และ จิตใจ
เบื่ออาหาร
งอแง
ไม่ค่อยเล่น
ไม่ร่าเริง หงุดหงิดง่าย
ทางด้านร่างกาย
ท้องอืด
ระดับโปรตีนในเลือดต่ำ เช่น แอลบูมิน ทรานเฟอริน
ความดันโลหิตและอุรหภูมิร่างกายต่ำ ทนต่อความเย็นไม่ได้
การพัฒนาระดับสติปัญญาด้อยลง
ผิวหนังแห้ง เหี่ยวย่น
คลำต่อมน้ำเหลืองได้ชัดเจน
การเจริญเติบโตหยุดชะงัก ไม่มีไขมันใต้ชั้นผิวหนัง ผอมหนังหุ้มกระดูก
สาเหตุและการติดต่อ
สาเหตุ
เกิดจากการขาดพลังงานและโปรตีนเป็นเวลานาน เพราะได้รับสารอาหารที่ให้พลังงานไม่เพียงพอ
การติดต่อ
ไม่มีการติดต่อ ส่วนมากเกี่ยวกับการขาดสารอาหาร หรือการที่ทารกต่ำกว่า ๅ ปีหย่านมเร็วเกินไป ทำให้ขาดทั้งพลังงานและโปรตีน บางครั้งขึ้นกับตัวมารดา แต่ส่งผลกระทบถึงเด็ก
Kwashiorkor
ขาดโปรตีน (Protein)
สาเหตุ
ความไม่รู้
ได้รับนมข้นหวานหรือนมผงที่ผสมอย่างเจือจางไม่ถูกต้อง
การไม่ได้ดื่ม หรือหย่านมมารดาภายใน1-3เดือนหลังคลอด
ความยากจน
ประสบปัญหาการไม่ได้อาหารที่เพียงพอและคุณภาพดี
ความเชื่อ
งดอาหารแสลงขณะให้นมบุตร
อาการและอาการแสดง
เกิดการติดเชื้อได้ง่ายจากภูมิต้านทานต่ำเพราะขาดโปรตีน
บวม กดบุ๋ม บริเวณเท้าและขา
มีอาการซึมเศร้า
ผิวหนังมันวาว บาง แห้งหยาบ เหมือนหนังคางคก (hyperkeratosis)
ไม่อยากอาหาร
สีผิวกระดำกระด่าง hyperpigmenttration
ความแตกต่างระหว่าง Marasmus และ Kwashiorkor
Marasmus ขาดทั้งโปรตีนและพลังงาน แต่Kwashiorkor ขาดโปรตีนเพียงอย่างเดียว