Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 8 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพระบบประสาทระยะเฉียบพลันและเรื้อรัง -…
บทที่ 8 การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพระบบประสาทระยะเฉียบพลันและเรื้อรัง
การประเมิน
อาการทางระบบประสาท
การซักประวัติ
ประวัติที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงของกระบวนการคิดรู้
และการรู้สติ
ประวัติเกี่ยวกับอาการผิดปกติที่พบบ่อย
ประวัติเกี่ยวกับพฤติกรรม และบุคลิกภาพที่เปลี่ยนแปลงไป
ประวัติเกี่ยวกับการเจ็บป่วยอื่นๆที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาทซึ่งมีผลต่อกระบวนการคิด และระดับความรู้สึก ทั้งทางตรงและทางอ้อม
ประวัติเกี่ยวกับแบบแผนการด าเนินชีวิต พฤติกรรมบางอย่าง
ส่งผลต่อภาวะความเจ็บป่วยได้
การประเมินจากการตรวจร่างกายทางระบบประสาท
การประเมินเกี่ยวกับการรู้สติ(Level of Consiousness)
Full or Alert
Confusion
Stupor
Semicoma
Coma
การประเมินประสาทสมอง (Cranial nerve function)
Trochlear nerve
Trigeminal nerve
Oculomotor nerve
Abducens nerve
Optic nerve
Facial nerve
8.Acoustic หรือ Auditory
Olfactory nerve
Glossopharyngeal nerve
Vagus nerve
Accessory nerve
Hypoglossal nerve
การประเมินการเคลื่อนไหวและกำลังของแขนขา
ประเมินความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Motor power)
การตรวจการทำงานของการรับความรู้สึก ( Sensory Function)
การตรวจอาการของการระคายเยื่อหุ้มสมอง (Signs of
meningeal irritation)
คอแข็ง (Stiff neck )
Brudzinki’s sign
Kernig sign
การประเมินสภาพผู้ป่วยทางระบบประสาท
การวัดระดับความรู้สึกตัวของผู้ป่วย (coma scale)
1.1 การลืมตา (eye opening) : E
1.2 การสื่อภาษาที่ดีที่สุด (best verbal response) : V
1.3 การเคลื่อนไหวที่ดีที่สุด (best motor response) : M
การวัดสัญญาณชีพ (vital signs)
การวัดส่วนที่มีพยาธิสภาพของสมอง (focal neurological signs)
3.1 ลักษณะของรูม่านตา (pupils)
3.2 การเคลื่อนไหวและก าลังของแขนขา (movement of
the limbs and motor power)
การตรวจพิเศษทางห้องปฏิบัติการเพื่อการวินิจฉัย(Neurodiagnostic Studies)
1.การถ่ายภาพรังสีกะโหลกศีรษะและกระดูกสันหลัง(Skull and spine radiographic)
2,การถ่ายภาพสมองด้วยคอมพิวเตอร์(Computed Tomography : CT)
การถ่ายภาพโดยใช้คลื่นเสี่ยง (Magnetic Resonance
Imaging: MRI)
การเจาะหลัง (Lumbar puncture)
การตรวจคลื่นสมอง (Electroencephalogram : EEG)
การฉีดสารทึบแสงเข้าเส้นเลือดสมอง (Cerebral angiography)
การวัดความดันในกะโหลกศีรษะอย่างต่อเนื่อง (Continuous
Intracranial Pressure Monitoring)
Non infection
ชัก (Seizure)
สาเหตุของการชักอาจมาจาก
•พันธุกรรม
•ความไม่สมดุลของเมตาโบลิก หรืออิเล็กโทรลัยยท์
•การติดเชื้อ การบาดเจ็บที่ศีรษะ โรคหลอดเลือดสมอง
•ความผิดปกติของสมองแต่ก าเนิด เนื้องอก
•ความเสื่อม และช่วงของการเลิกแอลกอฮอล์ หรือ barbiturate
ปัจจัยที่ส่งเสริมหรือกระตุ้นให้เกิดอาการชัก
•อารมณ์เครียด การอดนอน การท างานเหนื่อยมาก
•ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
•เมื่อร่างกายมีภาวะปกติ เช่น มีไข้ ปวดศีรษะ การมีแสงจ้าเกินไป การหายใจยาวและลึก (Hyperventilation)
•ภาวะที่ร่างกายขาดออกซิเจน
พยาธิสรีรวิทยาการชัก (Seizure)
ชนิดของการชัก
ชนิดที่เกิดขึ้นทั่วไป(generalized seizure)
1.1 การชักที่มีอาการเกร็งและกระตุกทั้งตัว (Gal mal หรือ Tonic –
Conic seizure)
1.2 การชักที่มีลักษณะตาค้างหรือไม่รู้สึกตัวชั่วคราว
2.ชนิดที่เกิดเฉพาะที่ (partial or Focal seizure )
•2.1 การมีอาการกระตุกของกล้ามเนื้อหนึ่งหรือสองมัดของร่างกาย
(Simple partial seizures, Jacksonian seizures)
2.2. การชักแบบประสาทหลอนหรือมีความผิดปกติทางจิต (Complex,
Partial, Psychomotor, temporal lobe seizure )
3.การชักที่ไม่สามารถจัดอยู่ในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง (classification
seizure)
การวินิจฉัย
•จากการซักประวัติและตรวจร่างกาย โดยเฉพาะการอธิบายลักษณะของการชัก
•เจาะเลือด เพื่อแยกสาเหตุจากปัญหาเมตาบอลิกและอิเล็กโทรลัยท์
•ตรวจวัดคลื่นไฟฟ้าสมอง
•ในบางรายอาจท า CT, MRI หรือเจาะหลัง
การรักษา
การรักษาตามสาเหตุ
ให้ยาต้านชัก
การติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง
(Infection)
สมองอักเสบ (Encephalitis)
อาการและอาการแสดง
ระยะแรกผู้ป่วยมักมีอาการน า ได้แก่ อาการไข้ ปวดศีรษะ
ครั่นเนื้อครั่นตัว
ระยะต่อมาผู้ป่วยจะมีอาการทางสมอง
มีอาการสับสน วุ่นวายหรือเพ้อคลั่ง
มีอาการซึม ไม่รู้สึกตัวจนถึงหมดสติได้
มีอาการชัก ซึ่งพบทั้งชนิดชักทั้งตัวและชักเฉพาะที่
อาจมีอัมพาต
รายที่มีการอักเสบของเยื่อหุ้มสมองร่วมด้วย ตรวจพบว่ามีคอแข็ง
และหลังแข็ง
การตรวจวินิจฉัย
การตัดชิ้นเนื้อสมอง (Brain biopsy) จะ
ให้ผลการวินิจฉัยที่เฉพาะเจาะจงและแน่นอน
การเจาะหลัง
การตรวจ MRI
การรักษา
การรักษาเฉพาะเพื่อทำลายเชื้อโรค
•ปัจจุบันมียาที่มีฤทธิ์ท าลายเชื้อไวรัสได้บางชนิด
ได้แก่ Acyclovir
การรักษาประคับประคอง
ฝีในสมอง (Brain abscess)
อาการและอาการแสดง
อาการทั่วไปส่วนใหญ่จะมีอาการปวดศีรษะ ซึ่งจะเพิ่ม
ความรุนแรงขึ้น เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
อาการผิดปกติทางระบบประสาท
• อาการและอาการแสดงของภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
• ปวดศีรษะและคลื่นไส้อาเจียน
• มีการเปลี่ยนแปลงของความรู้สึกตัวตั้งแต่ ซึมเล็กน้อยจนถึงหมดสติ มากกว่าร้อยละ 50
• ตรวจพบ เส้นประสาทตาบวม(papilledema) ได้ประมาณร้อยละ 25
การรักษา
1.การรักษาโดยให้ยา ATB
การผ่าตัด
การตรวจวินิจฉัย
MRI
การเจาะหลัง
CT
ภาวะแทรกซ้อนฝีในสมอง
ฝีแตกเข้าสู่โพรงสมอง (Ventriculitis)
ฝีแตกเข้าสู่โพรงสมอง (Ventriculitis)
เยื่อหุ้มสมอง
The Meninges
อาการและอาการแสดง
มีอาการไข้และปวดศีรษะ
มีอาการของเยื่อหุ้มสมองถูกระคายเคือง (meningeal
irritation)
ตรวจพบ kerninig sign และ Brudzinski sign ให้ผลบวก
มีภาวะความดันในกะโหลกศีรษะสูง
อาการอัมพาตของเส้นประสาทสมอง
ต่างๆ
มีอาการชัก อัมพาต และอาการอื่นๆ
แล้วแต่ส่วนของสมองที่มีพยาธิสภาพ
ภาวะ Syndrome of Inappropriate Antidiuretic
Hormone : SIADH
Waterhouse-Friderichsen syndrome เป็นภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากเชื้อ N.meningitis มีอาการคือ มีจ้ าเลือดตามาผิวหนัง
การตรวจวินิจฉัย
การตรวจน้ำไขสันหลัง
การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
การรักษา
การรักษาตามอาการ
การรักษาเฉพาะ