Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PRETRAGE KOD GASTROENTEROLOŠKIH BOLESNIKA - Coggle Diagram
PRETRAGE KOD GASTROENTEROLOŠKIH BOLESNIKA
BIOKEMIJSE
PRETRAGE
1. Pretrage krvi
Bilirubin
- povećana koncentracija bilirubina u serumu - HIPERBILIRUBINEMIJA (ikterus) posljedica je poremećaja u izlučivanju bilirubina ili povećanog stvaranja bilirubina
Serumske aminotransferaze
(serumske transaminaze) -
ALT
enzim koji se nalazi u jetri pa njegove povišene vrijednosti upućuju na primarno oštećenje jetre;
AST
se osim u jetri, nalazi i u miokardu, skeletnim mišićima, bubregu i mozgu
Alkalna fosfataza
- enzim koji se nalazi u jetri i kostima;
umjereno povišena
kod parenhimnih oštećenja, ciroze jetre, dok
značajno povišena
u bilijarnoj opstrukciji
Gamaglutamil transpeptidaza
(
gama-GT
) - povišene vrijednosti gama-GT upućuju na alkoholom uzrokovanu jetrenu bolest
Elektroforeza serumskih proteina
- koristi se i u dijagnostici jetrenih bolesti; smanjenje albumina (hipoalbuminemija) kasna je pojava teških oblika kroničnog aktivnog hepatitisa i ciroze jetre
Mjerenje koncentracije amonijaka
- koristi se kao dokaz velikog oštećenja - npr. nekroze jetrenog parenhima
Amilaza
- najvećim dijelom se sintetizira u acinusima pankreasa, a u urin dolazi filtracijom kroz glomerulsku membranu; određivanje amilaza u serumu koristi se za dokazivanje pankreatitisa
Elektroliti
- kontrolira se posebno kalij, jer zbog proljeva i diuretske terapije može doći do hipokaliemije
Glukoza
- u bolesnika s bolestima jetre i gušterače može se pojaviti hipoglikemija
2. Pretrage mokraće
Bilirubin
- znači hepatocelularno oštećenje vidi se u bilijarnoj opstrukciji
Amilaze
- pretrage se provode kod upalnih bolesti gušterače
3. Pretrage stolice
za pretrage se uvijek uzima svježa stolica, bez primjesa urina, sa dva - tri različita mjesta
Žučne boje
- može pomoći u dijagnostici jetrenih bolesti; nedostatak žučnih boja u fecesu je siguran znak opstrukcije žučnih putova bilo koje etiologije
Krv u fecesu
(benzidinska proba, hemokult) - služi za otkrivanje okultnog krvarenja
PREGLED DEBELOG CRIJEVA - IRIGOGRAFIJA
potrebno je dobro očistiti crijevo - bez toga patološke promjene se ne bi vidjele
dva dana prije potrebno je uzimati od 3 do 4 litre pretežno tekuće hrane (juha, čaj, voćni sok, kompot od voća, manje količine mlijeka) - daljnji postupak čišćenja ovisi o protokolu ustanove u kojoj se pretraga izvodi
na dan pretrage primijeniti klizmu
pri pretrazi se daje klizma barijeva sulfata te se istodobno snima
pretragom se dobiva uvid u patološke promjene debelog crijeva - suženja, začepljenja i proširenja
barijev sulfat smeta u izvođenju drugih pretraga, pa je potrebno i više dana da se odstrani iz organizma
EZOFAGOGASTRODUODENOSKOPIJA - GASTROSKOPIJA
omogućuje se uvid u stanje jednjaka, želudca i početnog dijela tankog crijeva
tijekom pretrage moguće je izvođenje manjih zahvata - zaustavljanje krvarenja, uzimanje tkiva za histološku analizu
optički instrument -
GASTROSKOP
KOLONOSKOPIJA
pregled debelog crijeva pomoću instrumenta koji se naziva
KOLONOSKOP
dva dana prije tekuća dijeta
ako se namjerava tijekom pregleda izvršiti polipektomija ili biopsija tkiva, potrebno je imati nalaz protrombinskog vremena i trombocita
REKTOSIGMOIDOSKOPIJA
pretraga se izvodi
fleksibilnim
ili
krutim endoskopom
dobiva se uvid u završnih 25 - 30 cm debelog crijeva
dan prije pretrage bolesnik je na tekućoj dijeti, a daljnji postupak ovisi o protokolu ustanove
na dan pretrage bolesnik ne mora biti natašte već se preporučuje lagani doručak
za vrijeme pretrage bolesnik je na lijevom boku, nogama lagano skvrčenima u koljeno
ENDOSKOPSKA RETROGRADNA KOLANGIOPANKREATOGRAFIJA (ERCP)
rendgensko - endoskopska pretraga
optički instrument ima lateralnu optiku i omogućuje uvid u izvodne pankreatične i hepatalne kanale
nakon uvođenja endoskopa u duodenum, kroz papilu Vateri uštrcava se kontrast i rendgenski se snima prikaz kanala bilijarnog debla i pankreasa
bolesnik mora biti natašte
nakon pretrage ne smije jesti 2 - 4 sata
PERKUTANA BIOPSIJA JETRE
dijagnostička punkcija i aspiracija jetrenog tkiva; zahvat se obavlja u bolnici, najbolje ujutro, kako bi se osiguralo što bolje promatranje bolesnika; komadić tkiva se analizira histološki i citološki u laboratoriju
PRIPREMA BOLESNIKA
objasniti postupak i položaj za vrijeme pretrage bolesniku
bolesnik mora biti natašte, jer je moguća aspiracija u slučaju povraćena
bolesnik leži na leđima, s desnom rukom ispod glave okrenute ulijevo
POPRATNA DOMUMENTACIJA
od krvnih pretraga -
vrijeme krvarenja, vrijeme zgrušavanja, protrombinsko vrijeme
i
nalaz trombocita
povijest bolesti
, nalaz
krvne grupe
i
Rh faktor
nalaz ultrazvuka
ili
scintigrafije jetre
IZVOĐENJE ZAHVATA
zahvat se izvodi u
aseptičkim uvjetima
liječnik
obavlja
zahvat,
sestra asistira
ZBRINJAVANJE BOLESNIKA NAKON ZAHVATA
bolesnika se u ležećem položaju odvozi na odjel
mora mirovati u krevetu 2 sata okrenut na mjesto punkcije
može jesti i okretati se nakon 2 sata od punkcije, no mora ostati u krevetu 24 sata
PRIRPEMA MATERIJALA ZA DOSTAVU U LABORATORIJ
tkivo se pohranjuje u bočicu u kojoj se nalazi 10%-tni formalin
ABDOMINALNA PUNKCIJA (PARACENTEZA)
postupak za odstranjivanje slobodne tekućine iz abdominalne šupljine -
dijagnostička
- pregled izgleda ascitesa, biokemije, mikrobiološke i citološke pretrage uzorka i
terapijska
- odstranjivanje tekućine zbog smanjenja pritiska na ošit i trbušne organe
PRIPREMA BOLESNIKA
objasniti postupak i okvirno vrijeme potrebno za evakuaciju tekućine te položaj za vrijeme zahvata
bolesnik mora neposredno prije zahvata isprazniti mjehur
smjestiti bolesnika u leđni položaj s uzdignutim uzglavljem, tako da je lijeva strana tijela primaknuta uz rub kreveta
IZVOĐENJE ZAHVATA
za zahvat potrebna
lokalna anestezija
liječnik
obavlja
zahvat,
sestra asistira
ZBRINJAVANJE BOLESNIKA NAKON ZAHVATA
bolesnika se smjesti u udoban položaj
ustajanje (pokretnog) bolesnika iz kreveta određuje liječnik
PRIPREMA MATERIJALA ZA DOSTAVU U LABORATORIJ
ascites se šalje u
biokemijski, mikrobiološki
i
citološki laboratorij
u označenim posudicama i uz pravilno ispunjene uputnice