Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การสร้างสัมพันธภาพและการสื่อสาร เพื่อการบำบัด - Coggle Diagram
การสร้างสัมพันธภาพและการสื่อสาร เพื่อการบำบัด
เทคนิคการสื่อสารเพื่อการบำบัด
การฟังอย่างตั้งใจ (active listening)
ฟังทุกถ้อยคำที่ผู้ป่วยพูดออกมา
ทำความเข้าใจในความคิด ความรู้สึกที่ผู้ป่วยพูด
ทำให้เข้าใจในสิ่งที่ผู้ป่วยพูด
เป็นการแสดงออกถึงการยอมรับ มองเห็นคุณค่าของผู้ป่วย
เทคนิคช่วยส่งเสริมความมีคุณค่า
การแสดงการระลึกได้ จำได้
(giving recognition)
การแสดงความสนใจ และยอมรับความเป็นบุคคลของผู้ป่วย เน้นความมีคุณค่าและการให้เกียรติ โดยการแสดงถึงการจำได้โดยการเรียกชื่อผู้ป่วยได้ถูกต้อง จำเรื่องราวของผู้ป่วยได้ สังเกตได้ถึงความเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วยและให้ความสนใจกับสิ่งนั้น
การยอมรับ
(accepting or showing acceptance)
การแสดงการยอมรับและเข้าใจความรู้สึก ความคิด พฤติกรรมของผู้ป่วย ซึ่งการยอมรับนี้ไม่ได้หมายถึงการเห็นด้วยกับผู้ป่วย แต่เป็นการยอมรับผู้ป่วยในขณะที่ติดต่อสื่อสารกัน โดยพยาบาลแสดงท่าทีสนใจตั้งใจรับฟัง ไม่แสดงท่าทางตำหนิ โกรธ
การเสนอตัวเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วย
(offering self)
การที่พยาบาลเสนอความตัว เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยด้วยความจริงใจและสม่ำเสมอ ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจะไม่ขอความช่วยเหลือหรือยังไม่พร้อมจะสื่อสารกับพยาบาล ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกอบอุ่นและมีค่า ไม่ถูกทอดทิ้ง
เทคนิคที่กระตุ้นการเปิดเผยตนเอง
การใช้คำถามกว้างๆ
(giving broad opening state)
เป็นคำถามปลายเปิด ไม่ได้มีการระบุไปยังเรื่องใดเรื่องหนึ่ง ส่วนใหญ่นำมาใช่ในการเริ่มต้นการสนทนา
การใช้คำถาม
(Questioning)
การใช้คำถามปลายเปิด (Open-ended question) ลักษณะคำถามจะเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยแสดความคิดเห็น และความรู้สึกในเรื่องที่พยาบาลถาม
การใช้คำถามปลายปิด (Closed-ended question) ลักษณะคำถามจะสั้น ๆ และต้องการคำตอบที่เฉพาะเจาะจง ไม่ให้โอกาสผู้ป่วยแสดงความคิดเห็นหรือความรู้สึก
การกระตุ้นให้พูดต่อ
(giving general lead)
การกระตุ้นให้ผู้ป่วยพูดต่อขณะที่สนทนาเพื่อทำให้การสนทนาดำเนินต่อไปและทำให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าพยาบาลให้ความสนใจ ตั้งใจฟัง และต้องการให้ผู้ป่วยพูดต่อ
ใช้ในกรณีที่เกิดการหยุดชะงักความคิด (Blocking) คิดไม่ออกว่ากำลังพูดเรื่องอะไร
มีเหตุการณ์ที่ขัดจังหวะการสนทนา พยาบาลจึงทบทวนเรื่องเดิมแล้วใช้เทคนิคการกระตุ้นให้พูดต่อ
การค้นหาข้อมูลให้มากขึ้น
(exploring)
การเจาะลึกเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่ผู้ป่วยกล่าวถึงอย่างผิวเผินไม่ชัดเจนการสำรวจทำให้พยาบาลได้ทราบและเข้าใจเกี่ยวกับความคิด ความรู้สึก และการรับรู้ปัญหาของผู้ป่วยมากขึ้น ทั้งยังช่วยให้ผู้ป่วยได้คิดไตร่ตรองเรื่องราวที่เกิดขึ้นและมองเห็นปัญหาของตนได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
การใช้ความเงียบ
(using silence)
การใช้ความเงียบขณะสนทนาเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้รวบรวมความคิด ทบทวนสิ่งที่พูดไปแล้ว และสิ่งที่จะพูดต่อไป นอกจากนี้ยังได้ตระหนักถึงอารมณ์ของตนขณะสนทนา การใช้ความเงียบเน้นให้ผู้ป่วยเห็นว่าพยาบาลสนใจและยอมรับผู้ป่วย
การบอกกล่าวสิ่งที่สังเกตเห็นในตัวผู้ป่วย
(making observation or sharing observation)
การที่พยาบาลสังเกตเห็นหรือรับรู้ในตัวผู้ป่วย โดยเฉพาะกิริยาท่าทางที่แสดงออกถึงอารมณ์ของผู้ป่วยให้ผู้ป่วยทราบเพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยสำรวจตนเองและบอกถึงความรู้สึกของตนในขณะนั้น
เทคนิคที่ช่วยทำความเข้าใจซึ่งกันและกัน
การทวนซ้ำ
(restating)
เป็นการกล่าวซ้ำในเนื้อหาคำพูดของผู้ป่วย
การสะท้อนความรู้สึก
(Reflecting)
การพูดสะท้อนกลับในสิ่งที่ผู้ป่วยพูด ซึ่งเป็นการสะท้อนความรู้สึกของผู้ป่วย
การขอความกระจ่าง
(seeking clarification or clarifying)
การขอให้ผู้ป่วยอธิบายในสิ่งที่ยังคลุมเครือ หรือมีความหมายไม่ชัดเจนให้กะจาง
การตรวจสอบความเข้าใจตรงกัน
(validating or seeking consensual validation)
การตรวจสอบความเข้าไของพยาบาลว่าตรงกับความรู้สึก หรือสิ่งที่ผู้ป่วยต้องการจะสื่อสารกับพยาบาลหรือไม่
เทคนิคเอื้อประโยขน์ต่อการตัดสินใจ
การให้ข้อมูล
(giving information)
การให้ข้อมูลที่ผู้ป่วยควรทราบหรือผู้ป่วยถาม เพื่อให้ผู้ป่วยทราบข้อมูล สามารถปฏิบัติตนได้เหมาะสม รวมทั้งช่วยลดความวิตกกังวล ดังนั้นข้อมูลที่ให้ต้องถูกต้องและเหมาะสม
เทคนิคที่ช่วยพัฒนาการตระหนักรู้ในตนเอง
การมุ่งความสนใจไปจุดใดจุดหนึ่ง
(focusing)
การเน้นเฉพาะประเด็นหรือเรื่องที่สำคัญ เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับปัญหาและความต้องการของผู้ป่วย ใช้เมื่อผู้ป่วยอยู่ในภาวะสับสน พูดวกวน
การให้ความจริง
(presenting reality)
การบอกสิ่งที่เป็นความจริงหรือสภาพการณ์ที่เป็นจริงให้ผู้ป่วยทราบ
เพื่อให้ผู้ป่วยได้พิจารณาให้ชัดเจนก่อนตัดสินใจ
การสรุป
(summarizing)
การที่พยาบาลรวบรวมข้อมูลสำคัญในการสนทนา สรุปให้เป็นเรื่องราวชัดเจน เพื่อให้ทั้งผู้ป่วยและพยาบาลเข้าใจสิ่งที่ได้สนทนาตรงกัน
เทคนิคอื่นๆ
การลำดับเหตุการณ์
(placing the events in time or in sequence)
เป็นเทคนิคที่ใช้เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถจัดลำดับเหตุการณ์หรือเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นก่อนและหลัง
การกระตุ้นให้ผู้ป่วยได้ประเมินตนเอง
(encouraging evaluation)
เป็นเทคนิคในลักษณะคำถามเพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยประเมินความคิด ความรู้สึกของตนที่ได้ประสบมาจากเหตุการณ์ที่ผ่านมาของตน
การกระตุ้นให้ผู้ป่วยได้เปรียบเทียบ
(encouraging comparison)
เป็นลักษณะของการใช้คำถามปลายเปิดเพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยคิดเปรียบเทียบความคล้ายคลึงหรือความแตกต่างต่อเหตุการณ์ เรื่องราวหรือประสบการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น
การกระตุ้นให้ผู้ป่วยวางแผน
(encouraging formulation of
a plan of action)
เป็นเทคนิคที่กระตุ้นให้ผู้ป่วยได้คิดวางแผนโดยการคาดการณ์ไว้ล่วงหน้ว่าหากเกิดเหตุการณ์อย่างที่เคยประสบมาผู้ป่วยจะวางแผนแก่ไขปัญหาอย่างไร
การกระตุ้นให้ผู้ป่วยอธิบายสิ่งที่ได้รับรู้มา
(encouraging description of perception)
เป็นเทคนิคของการใช้คำถามปลายเปิดเพื่อกระตุ้นให้ผู้ป่วยอธิบายเหตุการณ์หรือสิ่งที่ตนได้ประสบหรือรับรู้มา เพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจตนเองและเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น
การตั้งข้อสงสัย
(voicing doubt)
เป็นเทคนิคที่มักจะใช่ในกรณีที่สิ่งที่ผู้ป่วยบอกไม่น่าเชื่อว่าจะเป็นไปได้ โดยใช้วิธีที่ทำให้ผู้ป่วยคิด ทำความเข้าใจกับข้อมูลที่บอกเสียใหม่
เทคนิคการสื่อสารที่ไม่ใช่การบำบัด
ปัญหาและอุปสรรคในการสื่อสารเพื่อการบำบัด
1.ความล้มเหลวจากการไม่เข้าใจวัตถุประสงค์ของการสื่อสารเพื่อการบำบัด
2.ความล้มเหลวในการวิเคราะห์หรือแปลความข้อมูลการสื่อสารเพื่อการบำบัด
3.ความล้มเหลวในการฟัง
4.การสื่อสารที่ขาดประสิทธิภาพ
การให้กำลังใจโดยใช้คำพูดทั่วไปที่เป็นความเคยชิน
(using reassuring)
เป็นการให้ความมั่นใจหรือให้กำลังใจแบบอัตโนมัติแบบที่คนส่วนใหญ่ใช้และคุ้นเคย โดยไม่เข้าใจความรู้สึกที่แท้จริงของผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยไม่ประทับใจ
การให้ความเห็นดีด้วยหรือการเห็นพร้องกับผู้ป่วย
(giving approval)
เป็นการส่งเสริมสนับสนุนหรือให้กำลังใจผู้ป่วยในการคิดและตัดสินใจของผู้ป่วย ด้วยการแสดงความเห็นชอบและยอมรับความคิดเห็นหรือการกระทำของผู้ป่วย โดยไม่พิจารณาข้อมูลให้รอบคอบว่าความคิดหรือพฤติกรรมของผู้ป่วยเหมาะสมหรือไม่
การแสดงความไม่เห็นด้วยกับความคิด
และพฤติกรรมของผู้ป่วย
(disapproving)
เป็นการแสดงความไม่เห็นด้วยไม่ยอมรับความคิดเห็น หรือการกระทำของผู้ป่วย โดยใช้มาตรฐานของพยาบาลตัดสินผู้ป่วยซึ่งจะมีผให้ผู้ป่วยหยุดชะกการสนทนา หรือยุติการสนทนาเพราะไม่พอใจพยาบาล
การร่วมเห็นด้วยกับผู้ป่วย
(agreeing)
เป็นการพยายามเอาไผู้ป่วยโดยแสดงการเห็นด้วยกับผู้ป่วย ซึ่งจะเป็นการจำกัดไม่ให้ผู้ป่วยเปลี่ยนแปลงความคิดเห็นภายหลังเมื่อพูดไปแล้ว
การคัดค้านความคิดเห็นของผู้ป่วย
(disagreeing)
เป็นการแสดงความไม่เห็นด้วยในการกระทำหรือความคิดของผู้ป่วยโดยการนำความคิดหรือคำนิยมของพยาบาลไปตัดสิน ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าไม่ได้รับการยอมรับจากพยาบาล
การให้คำแนะนำแก่ผู้ป่วยด้วยความคิด
และวิธีการของพยาบาลเอง
(giving advice)
เป็นการแนะนำให้ผู้ป่วยทำสิ่งต่าง ๆ ตามความคิดของพยาบาล ซึ่งบางครั้งผู้ป่วยอาจจะทำไม่ได้
การเรียกร้องการพิสูจน์จากผู้ป่วยหรือการท้าทาย
(challenging)
เป็นการใช้คำพูดที่ท้าทายผู้ป่วยโดยพยาบาลพยายามพิสูจน์ให้เห็นว่าความคิดของผู้ป่วยเป็นไปไม่ได้
การพูดซ้ำๆ ที่เป็นแบบเดียวกัน
(making stereotyped comments)
เทคนิคการสนทนาซ้ำ ๆ ทำให้การสนทนาน่าเบื่อ ไม่มีจุดมุ่งหมายในการพูด และทำให้ผู้ป่วยเกิดความเครียดจากการสนทนากับพยาบาล
การแก้ตัว
(Defending)
เป็นการพูดเพื่อปกป้องตนเองและผู้อื่นที่มีผลทำให้ผู้ป่วยไม่กล้าแสดงความคิดเห็นที่แท้จริงของตน
การเปลี่ยนหัวข้อการสนทนา
(Introducing an unrelated topic)
หากพยาบาลไม่ต้องการข้อมูลในหัวข้อที่ผู้ป่วยกำลังพูด หรือรู้สึกกังวลและอึดอัดใจที่จะดำเนินการสนทนาในหัวข้อนั้นต่อ พยาบาลจึงยุติการสนทนในเรื่องนั้น แล้วเปลี่ยนไปสนทนหัวข้ออื่นแทน