Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Bloedpunctie (intravasculaire zorgen) - Coggle Diagram

- - - - juiste selectie bloedbuisjes (kleurcode)
      - aanvraagpapier nakijken
      - juiste voorbereiding PT (bv.nuchter)
      - bloed correct afnemen
      - bloedstalen met aanvraagformulier naar labo brengen
    - - gebeurt in het labo
    - - Bloed bestaat uit 2 delen
        
        plasma (55%) - vloeistof
        
        strogele kleur - hoofdzakelijk water (95%) - opgeloste eiwitten (7%) ) andere opgeloste stoffen (1.5%) (suikers, vetstoffen, cholesterol)
        
        transport afbraakprod., voedingsstof. en koolzuur
        
        Cellulaire elementen 45% -vast
        
        Erythrocyten (RBC) -> O2
        
        man = +/- 5.000.000/mm3, vrouw = +/- 4.500.00/mm3
        
        Leukocyten (WBC) -> immuniteit
        
        5.000 - 9.000/mm3
        
        Thrombocyten (BP) -> bloedstolling
        
        150.000 - 400.000/mm3
    - - hematologische onderzoeken
        
        Hemoglobine (Hb) = eiwithoudende rode kleurstof die een essentieel bestanddeel is bvan de RBC.
        
        bindt aan O2 (transport ook CO2 afgifte)
        
        verschillen kunnen waargenomen door geslacht, leeftijd, klimaat,..
        
        achtergrond en verdieping
        
        Hematocriet (ht) = verhouding van het volume BC tot het totale bloedvolume in %
        
        normaal waarde: 45% (is verhoogd)
        
        berekening ht: vol. BC/ totaal BV x 100
        
        MCV = gem. vol. erythrocyten
        
        MCH = hoeveelheid hemoglobine in gewicht in erythrocyt
        
        MCHC (mean corpusculair hemoglobine concentration) = % hb van de erythrocyt
        
        Wanneer MCV-MCH-MCHC verlaagd zijn = ferriprieve anemie
        
        Wanneer MCV- MCH - MCHC verhoogd zijn = vit. B12 of foliumzuur tekort = megaloblastaire anemie
        
        Wanneer MCV - MCH - MCHC normaal zijn = acuut bloedverlies of hemolyse aan de basis
        
        Leukocytaire formule = het aantal WBC van elke soort op 100 WBC:
        
        granulocyten:
        -> neutrofiele granulocyten50 - 70%
        -> eosinofielen granulocyten 1-3%
        -> basofiele granulocyten 0-1%
        
        lymfocyten 20 - 30%
        
        monocyten 5 - 10%
        
        "complpet" = #RBC, WBC, thrombocyten, hb en ht bepalen
        
        Sedimentatiesnelheid = bezinkingssnelheid waarmee de RBC bezinken onder invloed van de zwaartekracht
      - KH of suikers
        
        glycemie = bepaling van de totale hoeveelheid suiker in het bloed (kan nuchter, post-pranduaal)
      - Proteïnen of eiwitten - electroforese - enzymes
        
        enzyme = eiwit dat een bepaalde reactie versnelt, vertraagd, start of stopt (katalysator)
        
        bepaling van het totale eiwitgehalte is belangrijk bij het opsporen van o.a; chronische infecties, malabsorptie, lever- en nieraandoeningen
      - stikstofmetabolisme en nierfunctie
        
        ureum = afvalproduct van AZ (verhoogde waarde -> verhoogde afbraak van lichaamseiwitten (infecties, operaties,..)
        
        creatinine en clearance = het # ml bloed dat/min gezuiverd wordt van creatinine (140 à 180 ml/min
      - electrolyten
        
        voor bepaling electrolyten = ionogram
        
        belangrijkste: Ca++, Mg++, Na++, K+, Cl- en HCO3- en PO43
        
        Na = aanwezigheid zout (hyponatriëmie -> verwardheid) ,
        K = belangrijk voor hartritme (5 mmol/l) -> <3.5 of >5 = levensbedreigend
        Fosfaat (PO43) = levensbelang, maakt deel uit van DNA
      - lipiden of vetten
        
        fosfolipiden (celmembranen)
        
        cholesterol (celmembranen, bloed, LDL -> goed, HDL -> slecht
        
        triglyceriden (eetbare vetten en oliën)
        
        steroïden (in hormonen en GM)
        
        eicosanoïden (prostaglandinen
      - stollingstesten
        
        PTT (protrombinetijd of Quicktijd)
        
        gebruikt bij PT onder behandeling van orale coumarine-anticoagulatia o;w;v; kunstklep, VKF,..
        
        geeft een idee over het totale hoeveelheid trombine in het bloed
        
        NW: 70 - 130%
        
        APTT (geactiveerde partiële tromboplastine tijd)
        
        meet het intrinsiek stollingssysteem
        
        NW: 25 - 45 seconden
        
        bij PT die onder heparine staan/derivaten staan
        
        andere: International normalized ratio (INR), Trombinetijd, fibrinogeen, D-dimeer
      - Immunohematologie
        
        directe en indirecte Coombs
        
        indirecte coombs = kijken of een PT anti D gammaglobulines heeft. neemt bloed, voegt er Rh + RBC bij en Coombsserum. Als agglutinatie optreedt is de test + wat bewijst dat de PT AS heeft.
        
        directe coombs = gebeurt op navelstreng bloed, meteen na geboorte. Men voegt bij dit bloed Coombsserum toe. Als agglutinatie ontstaat is de test + wat bewijst dat op de Rh + RBC van het kind AS zitten van moeder
        
        test om AS op te sporen tegen RH-factor
      - Serologische testen
        
        CRP (= C reactieve proteïne), om ontstekingenen infecties op te sporen
      - hemocultuur
        
        doel: gram- en gram+ kokken opsporen
        
        indicaties: PT met kentekens van besmetting, infectie, vermoeden hiervan, koortsopstoten boven 38(.5)°C, langdurige onverklaarbare koortstoestand
        
        telkens 3 hemoculteren afnemen -> interval van 30 min
        
        materiaal: bouillonflessen voor aerobe en anaerobe micro-organismen.
        
        op basis van de hemoculturen kan het labo een antibiogram opstellen. Hierin wordt beschreven welke kiem er zich in er bloed bevindt en wordt vermeld voor welke AB die specifieke kiem gevoelig is en voor welke hij reistent is.
    - - om labotesten aan te vragen heb je en aanvraagformulier van de betreffende instelling met bijhorende legende nodig.
      - ingevuld volgens procedure? = onderzoeken aangekruist, datum/uur, klinische gegevens, RIZIV nummer, handtekening arts
    - - NW variëren volgens: leeftijd, geslacht, doorgemaakte ziekten, voedingstoestand, med. en gebruikte methoden bij onderzoek