Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้สูงอายุในชุมชน, 4.มีโอกาสเกิดภาวะท้องผูกเนื่องจากได้รับน้ำไม่เ…

- - - - S: ผู้สูงอายุบอกว่า มีปัญหาในการนอนหลับ มีการหลับในช่วง 18.00-22.00 น. ได้ดี แต่หลังจากนั้นผู้สูงอายุจะหลับๆ ตื่นๆ บางครั้งนอนไม่หลับอีกเลยจนถึงเช้า case5
      - s: ผู้สูงอายุบอกว่า นอนไม่ค่อยหลับ ใช้เวลานานกว่าจะนอนหลับ และมักตื่นนอนเวลา 01.00 น. case 7
    - - o: ผลการประเมินคุณภาพการนอนหลับ PSQI =14 คะแนน แปลผลการนอนหลับไม่ดี case5
      - o: ผลการประเมินคุณภาพการนอนหลับ PSQI = 9 คะแนน แปลผลการนอนหลับไม่ดี case 7
  - - - s: ผู้สูงอายุบอกว่า มีสายตาพร่ามัว โดยเฉพาะข้างซ้าย เป็นอุปสรรคต่อการดำเนินชีวิตเล็กน้อย และ จำเรื่องราวในอดีตได้ดีแต่ความจำระยะสั้นไม่ดี มีอาการหลงๆ ลืมๆ case1
        
        :
      - s: ผู้สูงอายุบอกว่ามีการใส่แว่นตาเพื่อให้มองเห็นชัดเจน มีตาพร่ามัวเล็กน้อย case4
      - s: ผู้สูงอายุบอกว่ามีอาการหูตึงได้ยินไม่ชัดเจนทั้ง 2 ข้าง ต้องพูดเสียงดัง และมีสายตายาว มีอาการตาพร่ามัวเป็นบางครั้ง และมีหลงลืมเล็กน้อย ต้องใช้เวลาคิดนานขึ้น จำเรื่องราวในอดีตได้ดี case 5
      - s: ผู้สูงอายุบอกว่า สามารถจดจำเรื่องราวต่างๆ ในอดีตได้เป็นอย่างดี แต่ไม่สามารถจำเหตุการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นได้ case 6
      - s: ผู้สูงอายุบอกว่า มีปัญหาตาขวาพร่ามัว มองไม่ค่อยเห็น ตาซ้ายสามารถมองเห็นได้ชัดเจน มองเห็นตัวหนังสือในระยะ1 ฟุต ชัดเจน case 8
    - - O:ผลการตรวจร่างกายระบบประสาทและสัมผัส พบว่า มีหลงลืมในเรื่องของวัน เวลา และความจำในระยะสั้นในบางครั้ง การับรู้ปกติ พูดคุยโต้ตอบรู้เรื่อง ไม่มีภาวะสับสน case8
      - O:ผลการตรวจร่างกายระบบประสาทและสัมผัส พบว่า การเคลื่อนไหวบริเวณใบหน้าปกติ แต่มีอาการเดินเซเล็กน้อย ไม่สามารถเดินต่อเท้าเป็นเส้นตรงได้ case4
      - O:ผลการตรวจร่างกายระบบประสาทและการรับสัมผัส พบว่า การรับรู้สัมผัสแขนขาซ้ายสูญเสียไป และมีอาการชาแขนขาซ้าย case3
      - O:ผลการตรวจร่างกายระบบประสาทและการรับสัมผัส : ความรู้สึกตัวดี รู้สถานที่ แต่ไม่รู้เวลา ไม่มีภาวะซึมเศร้า พูดคุยตอบคำถามรู้เรื่อง case1
      - O: จากการสังเกตผู้สูงอายุมีปัญหาสายตายาว มีแว่นสายตาสำหรับใส่อ่านหนังสือ case 7
  - - - S: ผู้สูงอายุบอกว่าปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้เอง เช่น รับประทานอาหาร แปรงฟัน และอาบน้ำเองได้ เป็นต้น ออกกำลังกายขยับแขนขาอยู่บนเตียงทุกเช้าที่ตื่นนอนและช่วงเวลาเย็นๆ ครั้งละประมาณ 5-7 นาที case1
      - S: ผู้สูงอายุบอกว่า ปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ด้วยตนเอง และมีการออกกำลังกายในช่วงเช้าทุกวันประมาณ 30 นาที case3
      - S: เคลื่อนไหวได้ดี แต่ต้องระมัดระวังเพราะเสี่ยงต่อการหกล้มได้ง่าย case5
      - S:สามารถปฏิบัติกิจวัตรประจำวันและช่วยเหลือตนเองได้ รับประทานอาหารเองได้ สามารถเดินภายในบ้านได้โดยมีไม้เท้า (walker) ช่วยพยุง ไม่ค่อยออกกำลังกาย เคลื่อนไหวร่างกายเล็กน้อยภายในบ้าน แต่มีกิจกรรมบริหารร่างกายโดยการยืดแขนขา เพื่อป้องกันอาการข้อติดแข็งและกล้ามเนื้อฝ่อลีบ case7
    - - O : ผลการประเมินตามแบบประเมินความสามารถเชิงปฏิบัติ (Barthel ADL Index) = 12 คะแนน มีภาวะพึ่งพาเล็กน้อย case1
        ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 10 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case1
        ผลการตรวจร่างกาย กล้ามเนื้อแขนขาปกติ สามารถยกขาและเคลื่อนไหวออกกำลังกายขาได้ปกติ Muscle power grade 5 กล้ามเนื้อมีความตึงตัวดี case1
      - O : ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 4 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case3
        ผลการตรวจร่างกายระบบกระดุกและกล้ามเนื้อ พบว่า กล้ามเนื้อแขนขาข้างซ้ายอยู่ใน grade 2ไม่สามารถยกแขนหรือขาข้างซ้ายได้และมีกล้ามเนื้อซีกขวา grade 5 กล้ามเนื้อมีแรงปกติ case3
        ผลตรวจร่างกายระบบหัวใจและหลอดเลือด พบว่า ความดันโลหิตสูง 140/95 mmHg case3
      - O : ผลการประเมินตามแบบประเมินความสามารถเชิงปฏิบัติ (Barthel ADL Index) = 18 คะแนน มีภาวะพึ่งพาเล็กน้อย case4 ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 6 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case4 ผลการตรวจร่างกายระบบกระดุกและกล้ามเนื้อ พบว่า มีการเคลื่อนไหวได้ตามปกติแต่ขาซ้ายจะผิดรูป ขาโก่ง case4
      - O : ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 9 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case5
        ผลการตรวจร่างกายระบบกระดุกและกล้ามเนื้อ พบว่า มีการเคลื่อนไหวได้ตามปกติแต่ขณะเดินจะมีลักษณะหลังค่อมยืดได้ไม่สุด case5
      - O : ผลการตรวจร่างกายระบบกระดุกและกล้ามเนื้อ พบว่า กล้ามเนื้อแขนขาเคลื่อนไหวปกติ มีความตึงตัวดี Muscle power แขนทั้งสองข้าง grade 5 ขาขวา grade 5 และขาซ้าย grade 4 case6
        ผลการประเมินตามแบบประเมินความสามารถเชิงปฏิบัติ (Barthel ADL Index) = 14 คะแนน มีภาวะพึ่งพาเล็กน้อย case6
      - O : ผลการประเมินตามแบบประเมินความสามารถเชิงปฏิบัติ (Barthel ADL Index) = 17 คะแนน มีภาวะพึ่งพาเล็กน้อย case7 ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 4 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case 7
        ผลการตรวจร่างกายระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ พบว่าแขนขาซีกซ้ายอ่อนแรง Muscle power ข้างซ้าย Grad 0 Foot drop ทั้ง 2 ข้าง
        ผลตรวจร่างกายระบบหัวใจและหลอดเลือด พบว่า ความดันโลหิตสูง 150/100 mmHg case 7
      - O : ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มในชุมชน = 4 คะแนน มีภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม case 8
        ผลการตรวจร่างกายระบบกระดูกและกล้ามเนื้อพบว่า มีอาการปวดเมื่อยบริเวณหลัง ไม่มีอาการปวดตามข้อต่างๆ Muscle power grade 5 ทั้ง 4 รยางค์ มีการก้าวเดินปกติ case 8
  - - - S :มีความรู้สึกว่าตนเองมีคุณค่าสามารถดำเนินชีวิตได้ปกติ อาการแขนขาอ่อนแรงซีกซ้ายทำให้ต้องใช้ความพยายามมากขึ้นในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน case 7
      - S :มีความรู้สึกว่าการที่แขนข้างซ้ายของตนไม่สามารถทำงานได้ดังเดิมทำให้มีปัญหาต่อการเดิน case3
  - - - O:ไม่ค่อยพูดคุยกับใคร ชอบนั่งอยู่เงียบๆ คนเดียว แต่เวลาให้ทำกิจกรรมกลุ่มให้ความร่วมมือดี case4
      - O:ไม่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้สูงอายุที่อยู่ในบ้านเดียวกัน case 6
  - - - S :ผู้สูงอายุบอกว่า ถ่ายปัสสาวะบ่อยประมาณวันละ 10 ครั้ง สีเหลืองใส ปริมาณมาก และมีอาการปัสสาวะเล็ด เมื่อปวดปัสสาวะจะไปเข้าห้องน้ำทันที แต่ไม่มีอาการปวดขณะปัสสาวะ หรือแสบขัด case 4
      - S: ผู้สูงอายุบอกว่า ขับถ่ายอุจจาระสัปดาห์ละ 1 ครั้ง อุจจาระมีลักษณะเหนียวแข็งต้องใช้แรงในการเบ่งมาก บางครั้งใช้ยาระบายจึงจะสามารถถ่ายอุจจาระได้ case 5
    - - O: ผลการประเมินภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ในผู้สูงอายุ พบว่า มีการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ในระดับรุนแรงน้อย case 4
      - o: ผลการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดท้องผูกของผู้สูงอายุ = -4 แปลผลเสี่ยงต่อการเกิดอาการท้องผูกระดับปานกลาง case 5
      - o: ผลการตรวจร่างกายระบบขับถ่าย พบว่า ขับถ่ายปัสสาวะอุจจาระได้เอง แต่อุจจาระมีลักษณะเหนียว case 5
      - o: ผลการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดท้องผูกของผู้สูงอายุ = 13 แปลผลเสี่ยงต่อการเกิดอาการท้องผูกระดับเล็กน้อย case 7
  - - - O:จากการสังเกต ผู้ป่วยชอบแยกตัว ไม่ค่อยพูดคุยกับผู้สูงอายุท่านอื่นๆ สีหน้าเรียบนิ่ง ไม่ยิ้มแย้มแจ่มใส เวลาพูดคุยมักหลบสายตา (case 8)
      - O:ผลการประเมินตามแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-5) = 4 คะแนน มีความเครียดน้อย (case 5, 7, 8)
      - O: ผลการประเมินตามแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-5) ได้ 3 คะแนน (case 6)
      - O:ผลการประเมินตามแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-๕) = 5 คะแนน มีความเครียดปานกลาง case4
      - O:ผลการประเมินตามแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-๕) = 2 คะแนน มีความเครียดน้อย case1, case3
    - - S : การเปลี่ยนแปลงภาวะสุขภาพทำให้เกิดความเครียด case1
      - S : สิ่งแวดล้อมรอบๆ ตัวผู้สูงอายุและผู้สูงอายุที่อยู่นเรือนนอนทำให้เกิดความเครียด case4
      - S : ขณะซักประวัติไม่มีความเครียดแต่ในอดีตเคยมีปัญหาเกี่ยวกับการใช้ชีวิตในครอบครัว case5
- - - - เพื่อลดความเครียดของผู้สูงอายุ
    - - 1.มีสีหน้ายิ้มแย้ม ไม่มีสีหน้าเคร่งเครียดหรือกังวล
      - 2.มีสัมพันธภาพที่ดีร่วมกับบุคคลอื่นในบ้าน
      - 3.ผลการประเมินตามแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-5) น้อยกว่า 4 คะแนน
  - - - จัดสิ่งสภาพแวดล้อม ห้องนอนให้ถูกสุขลักษณะ สะอาด สบาย อากาศถ่ายเทสะดวก เงียบสงบ การลดเสียงทำให้การนอนหลับดีขึ้น อุณหภูมิห้องไม่สูงหรือต่ำมากเกินไป และลดแสงสว่างภายในห้องนอน เพื่อส่งเสริมการนอนให้มีคุณภาพมากขึ้น
        (ลดาวัลย์ พันธุ์พาณิชย์, 2563)
      - แนะนำให้ผู้สูงอายุทำจิตใจให้สบายก่อนเข้านอน เช่น การสวดมนต์หรือทำสมาธิให้จิตใจสงบ เพื่อลดความกังวลใจ ที่อาจเป็นสาเหตุทำให้นอนไม่หลับได้
      - แนะนำให้ผู้สูงอายุดื่มนม โอวัลติน ก่อนนอนประมาณ 2 ชั่วโมง เพราะมี L- tryptophan ที่สามารถเปลี่ยนเป็นสารสื่อประสาท serotonin melatonin ซึ่ง serotonin ช่วยในการทำงานของสมองเกี่ยวกับการนอนหลับและการตื่นอย่างต่อเนื่อง melatonin ควบคุมวงจรการนอนหลับ
        เพื่อส่งเสริมการนอนหลับให้มีคุณภาพมากขึ้น
      - ดูแลและแนะนำให้ผู้สูงอายุเข้านอน และตื่นนอนให้ตรงเวลา ไม่ควรงีบหลับโดยเฉพาะหลังเวลา 15:00 น. ถ้าหากง่วงมากสามารถงีบหลับกลางวันได้ไม่เกิน 60 นาที แบบแผนการนอนหลับ หรือการนอนกลางวัน ส่งผลต่อทั้งคุณภาพ ปริมาณ เวลาในการนอน (ลดาวัลย์ พันธุ์พาณิชย์, 2563) และแนะนำให้ผู้ป่วยเข้านอนเวลา 21.00 น. หรือ 22.00 น. เพื่อลดการตื่นในช่วงเวลากลางคืน
      - หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มคาเฟอีน ชา กาแฟ น้ำอัดลม การสูบบุหรี่ก่อนเข้านอน การได้รับสารต่างๆ เช่น คาเฟอีน แอลกอฮอล์และนิโคติน ส่งผลต่อทั้งคุณภาพ ปริมาณ และเวลาในการนอน (ลดาวัลย์ พันธุ์พาณิชย์, 2563) เพื่อลดปัญหาการนอนไม่หลับ
      - ประเมินคุณภาพการนอนหลับ เพื่อประเมินและวางแผนการพยาบาลให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
        
        ซักประวัติ เกี่ยวกับแบบแผนการนอนหลับของผู้สูงอายุ เวลาเข้านอน เวลาตื่นนอน การงีบหลับ สาเหตุการนอนไม่หลับ การตื่นกลางดึก ประวัติการใช้ยานอนหลับ ประวัติโรคประจำตัว ประวัติการใช้ยาและสารเสพติด ดื่มเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ คาเฟอีน ร่วมทั้งการทำกิจวัตรประจำวัน
        
        สังเกตอาการและอาการแสดงของการนอนหลับไม่มีคุณภาพ เช่น ง่วงนอนในตอนกลางวัน อาการอ่อนเพลีย สับสน สมาธิสั้น มีการงีบหลับ ขอบตาดำคล้ำ เป็นต้น
        
        การประเมินคุณภาพการนอนหลับโดยใช้แบบประเมิน PSQI
      - ดูแลและแนะนำให้ผู้สูงอายุถ่ายปัสสาวะก่อนเข้านอน และควรมีหม้อนอน กระโถนหรือกระบอกปัสสาวะ เพื่อให้สะดวกต่อการขับถ่ายปัสสาวะ
    - - ไม่พบอาการที่แสดงถึงคุณภาพการนอนไม่ดี เช่น
        การตื่นกลางดึก ง่วงนอนในตอนกลางวัน การงีบหลับ อาการอ่อนเพลีย สับสน สมาธิสั้น ขอบตาดำคล้ำ
      - ผลการประเมินตามแบบประเมินคุณภาพการนอนหลับ (PSQI) ≤ 5 คะแนน
    - - เพื่อส่งเสริมการนอนหลับของผู้สูงอายุให้มีคุณภาพมากขึ้น
  - - - เพื่อป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุ
    - - 10.ตรวจสอบสภาพแว่นตาที่ผู้สูงอายุสวมใส่ ว่าเหมาะกับสภาพการมองเห็นหรือไม่ เพื่อป้องกันการหกล้มจากสายตาพร่ามัว
      - 2.แนะนำผู้ป่วยเกี่ยวกับการตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะการประเมินการมองเห็น โดยใช้แผ่นป้ายสเนลเลน (Snellen Chart)
      - 12.แนะนำเรื่องการออกกำลังกาย เช่น การรำกระบี่กระบอง การรำไทเก๊ก การรำมวยจีน เพื่อส่งเสริมการก้าวเดินและการทรงตัว ( ปริศนา รถสีดา,2561)
      - 1.ประเมินปัจจัยที่เสี่ยงต่อการหกล้ม ทั้งปัจจัยภายใน เช่น การมองเห็น การทรงตัว ของผู้สูงอายุ และปัจจัยภายนอก เช่น แสงสว่างภายในห้อง การจัดเรียงของ พื้นต่างระดับ หรือพื้นลาด เป็นต้น (ปริศนา รถสีดา,2561)
      - 3.ประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้มของผู้สูงอายุในชุมชนและประเมิน Time up and go test เพื่อประเมินการทรงตัวและป้องกันการพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุ (สำนักโรคไม่ติดต่อกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณะสุข,2559)
      - 4.แนะนำให้ผู้สูงอายุใช้ไม้เท้าช่วยเดิน เพื่อลดอาการเซ และหลีกเลี่ยงการหกล้มได้
        (การพลัดตกหกล้มในผู้สูงอายุ, สำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค)
      - 11.แนะนำให้ปัสสาวะก่อนเข้านอน หรือควรมีกระโถนหรือกระบอกปัสสาวะ เพื่อให้สะดวกต่อการขับถ่าย ไม่ต้องลุกไปเข้าห้องน้ำกลางดึก
      - 9.แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง เช่น นม เต้าหู้ ผักชนิดต่างๆ ปลาน้ำจืด เพื่อชะลอการเกิดภาวะกระดูกพรุน
      - 5.เคลื่อนไหว และเปลี่ยนอิริยาบทช้าๆ เพื่อป้องกันความดันโลหิตต่ำจากการเปลี่ยนท่า (ปริศนา รถสีดา,2561)
      - 7.ให้ความรู้แก่ผู้ดูแล (ปริศนา รถสีดา,2561)
        
        ดูแลเรื่องการสวมรองเท้าให้เหมาะสม โดยรองเท้าต้องมีขนาดพอดีกับเท้า ไม่เล็กหรือใหญ่จนเกินไป มีพื้นยางกันลื่นที่ดี
        
        ตรวจสอบแสงสว่างให้เพียงพอ โดยเฉพาะบริเวณทางเดินไปห้องน้ำ และในบริเวณห้องน้ำ เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถมองเห็นในตอนกลางคืนได้อย่างชัดเจน เพื่อให้มองเห็นสิ่งต่างๆได้ชัดเจน
        
        ตรวจสอบบันไดขึ้น-ลง มีราวจับที่มั่นคง มีขอบกันลื่น ไม่วางสิ่งของต่างๆบนขั้นบันได
        
        ควรติดยางกันลื่นในห้องน้ำหรือควรดูแลให้พื้นห้องน้ำแห้งอยู่เสมอ ป้องกันการลื่นล้มในห้องน้ำ
        
        ตรวจสอบความต่างระดับของพื้น เช่น ขอบประตู ทางลาดชัน หากมีควรมีการทำสีให้ชัดเจน เพื่อให้ผู้สูงอายุสังเกตได้ง่าย
        
        จัดวางสิ่งของให้เป็นระเบียบเรียบร้อย เพื่อป้องกันการสะดุดล้มและง่ายต่อการหยิบจับ
      - 6.ให้ความช่วยเหลือขณะลุก นั่ง พลิกตะแคงตัวเพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ และแนะนำผู้สูงอายุและญาติ ในการเปลี่ยนอริยาบถอย่างถูกวิธีด้วยความมั่นใจ ไม่รีบร้อน
      - 8.ให้ความรู้เกี่ยวกับการใช้ยา เพื่อป้องกันการหกล้มจากอาการข้างเคียงของยา ดังนี้
        
        ยาลดความดันโลหิต อาจทำให้เกิดอาการวิงเวียน ความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่า ควรนั่งพักหลังรับประทานยาประมาณ 1 ชั่วโมง และเปลี่ยนอิริยาบทอย่างช้าๆ เพื่อป้องกันการหกล้ม
        
        ยาลดน้ำตาลในเลือด อาจทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำมากเกินไป ทำให้เป็นลมและล้มลงได้ แนะนำให้ผู้ป่วยสังเกตอาการตนเอง หากเริ่มมีอาการน้ำตาลในเลือดต่ำ เช่น ใจสั่น หน้ามืด จะเป็นลม เหงื่อแตก ควรนั่งพัก อมลูกกวาด 1 เม็ด หรือดื่มน้ำหวาน 1 แก้ว และปรึกษาแพทย์ เพื่อปรับขนาดขาให้เหมาะสมต่อไป
    - - 1.ผลการประเมินภาวะเสี่ยงต่อการหกล้ม อยู่ในระดับไม่เสี่ยงต่อการหกล้ม
        (≤ 3 คะแนน)
      - 2.ไม่มีอาการที่เสี่ยงต่อการหกล้ม เช่น หน้ามืด เดินเซ
      - 3.ไม่เกิดอุบัติเหตุพลัดตกเตียง ไม่มีบาดแผล รอยฟกช้ำที่เกิดจากการหกล้ม
  - - - เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง เช่น โรคหลอดเลือดสมอง
      - เพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคหลอดเลือดสมอง
      - เพื่อให้ผู้สูงอายุตระหนักถึงความสำคัญในการมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองที่เหมาะสม
    - - ผู้สูงอายุไม่เกิดภาวะแทรกซ้อนจากความดันโลหิตสูง ได้แก่ หลอดเลือดในสมองตีบ
      - ความดันโลหิต Systolic <140 mmHg. Diastolic <90 mmHg.
      - บอกวิธีการดูแลตนเองด้วยพฤติกรรมที่ถูกต้องในชีวิตประจำวันได้
      - ไม่มีอาการของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ มีอาการชาครึ่งซีก อ่อนแรงและหน้าเบี้ยว หรือมีอาการแขนขาอ่อนแรงร่วมด้วย พูดลำบาก หรือฟังไม่เข้าใจ เวียนศีรษะ การทรงตัวไม่ดี เดินเซ กลืนลำบาก ปวดศีรษะ พูดไม่ออก หรือพูดไม่ชัด มองไม่เห็น เห็นภาพซ้อน หรือมีอาการคล้ายม่านบังตา
    - - สร้างสัมพันธภาพกับผู้สูงอายุเพื่อให้เกิดความไว้วางใจ
      - แนะนำให้ผู้สูงอายุและผู้ดูแลสังเกตอาการผิดปกติ
        
        เช่น มีอาการชาครึ่งซีก อ่อนแรงและหน้าเบี้ยว หรือมีอาการแขนขาอ่อนแรงร่วมด้วย พูดลำบาก หรือฟังไม่เข้าใจ เวียนศีรษะ การทรงตัวไม่ดี เดินเซ กลืนลำบาก ปวดศีรษะ พูดไม่ออก หรือพูดไม่ชัด มองไม่เห็น เห็นภาพซ้อน หรือมีอาการคล้ายม่านบังตาที่เป็นฉับพลันหากพบมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์เพื่อให้การรักษาได้ทันท่วงที
      - ให้คำแนะนำในเรื่องการจัดท่านอน (พรชัย จูลเมตต์ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        4.1 นอนหงายราบ โดยใช้หมอนรองมือและแขนด้านที่เป็นอัมพาตและหาวางหมอนใบเล็กไม่สูงมากบริเวณศีรษะด้านที่เป็นอัมพาต นอกจากนี้ให้ใช้หมอนบางๆหนุนไหลและต้นแขนข้างที่เป็นอัมพาต เพื่อป้องกันการติดของนิ้วมือ
        
        4.2 สำหรับการจัดท่านอนตะแคงทับข้างที่ดี ควรจัดท่าให้นอนตะแคงเต็มตัวศีรษะโน้มไปทางด้านหน้าเล็กน้อย ลำตัวตรง แขนขาข้างที่เป็นอัมพาตให้ไหล่งุ้มไปด้านหน้า ขาข้างที่เป็นอัมพาตควรจัดสะโพกงอ เข่างอวางบนหมอน
        
        4.3 การจัดท่านอนตะแคงทับข้างที่เป็นอัมพาต ควรจัดศีรษะโน้มไปด้านหน้า ลำตัวตรง ไหล่ข้างที่เป็นอัมพาตห่อไปด้านหน้า ขาข้างที่เป็นอัมพาตเหยียด เข่างอเล็กน้อย
      - ให้คำแนะนำผู้สูงอายุเพื่อการดูแลตนเองที่เหมาะสมกับโรคความดันโลหิตสูง ดังนี้
        
        3.1 แนะนำให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย โดยเฉพาะอาหารต้านความดันโลหิตสูง DASH Diet (ทัศนีเวศ ยะโส,ม.ป.ป.)
        
        1) ธัญพืชควรรับประทานธัญพืชไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ข้าวโพด ลูกเดือย ข้าวสาลี ข้าวฟ่าง ข้าวบาร์เลย์ ธัญพืชไม่ขัดสีมีเส้นใยอาหารวิตามินและแร่ธาตุชนิดต่างๆ
        
        2) ผักควรรับประทานผักสด เพราะเป็นแหล่งของวิตามินและแร่ธาตุ เช่น โพแทสเซียมและแมกนีเซียมซึ่งช่วยลดความดันโลหิตมีกากใย ช่วยให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ ควรรับประทานผักใบเขียวและผักหลากหลายสีสันตามฤดูกาล เช่น คะน้า กวางตุ้ง บัวบก ชะอม ใบยอ บร็อคโคลี่ แครอท มะเขือม่วงและรวมถึงเห็ด หน่อไม้ หัวหอม หอมหัวใหญ่ มะเขือเทศ เครื่องเทศและสมุนไพรทุกชนิด
        
        3) ผลไม้ควรรับประทานผลไม้สด เพราะเป็นแหล่งของวิตามินและแร่ธาตุเช่นโพแทสเซียมและแมกนีเซียมรับประทานผลไม้ตามฤดูกาลและผลไม้หลากสี เช่น กล้วย ฝรั่ง แก้ว มังกร ชมพู่ มะละกอ ส้ม เลี่ยงผลไม้กระป๋อง เนื่องจากมีน้ำตาล โซเดียม รวมทั้งมีสารกันเสียวัตถุปรุงแต่งสีกลิ่นและรสชาติ
        
        4) อาหารแคลเซียมสูง ควรรับประทานอาหารแคลเซียมสูงจากธรรมชาติ เช่น นม ไขมันต่ำหรือนมปราศจากไขมัน โยเกิร์ตไขมันต่ำ เต้าหู งาดำ ปลาตัวเล็ก กุ้งฝอย ใบยอ ผักแพว เป็นต้น
        
        5) เนื้อสัตว์ไขมันต่ำ ควรรับประทาน ปลา ไก่ เป็ดเลี้ยง เนื้อแดง เช่น เนื้อหมู เนื้อวัว เนื่องจากมีปริมาณคอเลสเตอรอลและไขมันอิ่มตัวสูง
        
        6) ถั่วและเมล็ดพืชเป็นแหล่งโปรตีนไขมันดีและแร่ธาตุแมกนีเซียมซึ่งมีส่วนช่วยลดความดันโลหิต เช่น ถั่วลิสง เม็ดมะม่วงหิมพานต์ เมล็ดทานตะวัน เมล็ดฟักทอง แต่ต้องเลือกรสธรรมชาติไม่ปรุงรสและอบแทนการทอด
        
        7) น้ำมันควรรับประทานไขมันดี เช่น น้ำมันมะกอก น้ำมันเมล็ดฟักทอง น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันอะโวคาโดน้ำมันงาขี้ม้อน น้ำมันรำข้าว น้ำมันงา น้ำมันถั่วลิสง เลี่ยงอาหารที่มีไขมันอิ่มตัว เช่น น้ำมันมะพร้าว น้ำมันปาล์ม กะทิ ไขมันจากสัตว์ น้ำมันหมู
        
        8) น้ำตาล ลดเสี่ยงน้ำตาล เครื่องดื่มรสหวาน ของหวานหรือรับประทานให้น้อยที่สุด
        
        9) โซเดียมงดการเติมเกลือ น้ำปลา ผงปลุกรสเพิ่มและแนะนำให้ประกอบอาหารเอง ในคนที่ต้องการลดความดันโลหิตบริโภคไม่เกิน เกลือ 2/3 ช้อนชา/วัน โซเดียมมากเกินจะทำให้ความดันโลหิตเพิ่มขึ้นไตต้องทำหน้าที่ขับโซเดียมออกจากร่างกายเพิ่มขึ้น
        
        3.2 แแนะนำให้ควบคุมระดับความดันโลหิต เนื่องจากภาวะความดันโลหิตสูงอาจจะทำให้เส้นเลือดตีบแข็ง การไหลเวียนของเลือดไปยังอวัยวะต่างๆไม่เพียงพอ และถ้าความดันโลหิตสูงมากจะค่อยๆทำให้หลอดเลือดค่อยๆเสื่อมและตีบลงเรื่อยๆ และจะทำให้เส้นเลือดในสมองตีบตันหรือ แตกได้ง่ายกว่าคนปกติ (เจษฎา เขียนดวงจันทร์,สุรีรัตน์ สุวัชรังกูร,ศรวิทย์ เจียรนัยศิลป์ และดิษยา รัตนากร,ม.ป.ป.)
        
        3.3 ควบคุมไขมัน เนื่องจากถ้ามีไขมันในเลือดสูง ไขมันจะไปสะสมอยู่ตามผนังหลอดเลือด ทำให้กีดขวางการลำเลียงเลือด เช่น ข้าวขาหมู ข้าวเหนียวมะม่วงและรับประทานน้ำมันที่ได้จากถั่วเหลือง น้ำมันรำข้าว หลีกเลี่ยงน้ำมันมะพร้าว เพื่อควบคุมระดับไขมันในเลือด (เจษฎา เขียนดวงจันทร์,สุรีรัตน์ สุวัชรังกูร,ศรวิทย์ เจียรนัยศิลป์ และดิษยา รัตนากร,ม.ป.ป.)
        
        3.5 แนะนำให้ผู้สูงอายุควบคุมน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และแนะนำให้ผู้สูงอายุชั่งน้ำหนักและวัดรอบเอวอยู่เสมอเพื่อประเมินภาวะอ้วนลงพุงและป้องกันความเสี่ยงจากความดันโลหิตสูง โดยผู้ชายควรมีรอบเอวน้อยกว่า 90 เซนติเมตร (วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        3.6 กระตุ้นและส่งเสริมให้ผู้สูงอายุออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น การเต้นแอโรบิค โดยใช้แรงระดับปานกลาง อย่างสม่ำเสมอ 3-5 ครั้ง/สัปดาห์ นาน 30-60 นาที หรือออกกำลังกายแบบแกว่งแขน การรำมวยจีน ไทเก๊ก เป็นต้น โดยหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหมเกินไป เพราะทำให้ความดันโลหิตสูงได้ (วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        3.7 แนะนำให้ผู้สูงอายุหาวิธีจัดการความเครียดที่เหมาะสม เช่น ทำสมาธิ สวดมนต์ไหว้พระ อ่านหนังสือ เพื่อลดความเครียดและป้องกันไม่ให้เกิดความดันโลหิตสูง (วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        3.9 แนะนำให้นอนพักผ่อนให้เพียงพอ วันละ 7-8 ชั่วโมง เพื่อป้องกันความเครียดซึ่งจะนำไปสู่ความดันโลหิตสูง (วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        3.4 งดสูบบุหรี่เนื่องจากสารนิโคตินที่ได้จากการสูบบุหรี่จะออกฤทธิ์ต่อผนังหลอดเลือดแดง ทำให้หลอดเลือดตีบ ส่งผลให้เลือดไหลไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายลดลง อวัยวะต่างๆ ได้รับออกซิเจนน้อยลง ซึ่งรวมถึงหลอดเลือดสมองจะเกิดตีบตัน (เจษฎา เขียนดวงจันทร์,สุรีรัตน์ สุวัชรังกูร,ศรวิทย์ เจียรนัยศิลป์ และดิษยา รัตนากร,ม.ป.ป.)
        
        3.8 แนะนำให้ผู้สูงอายุหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และกาแฟเพราะจะทำให้ความดันโลหิตสูงและหัวใจวายได้(วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
      - แนะนำให้ผู้สูงอายุรับประทานยาควบคุมความดันโลหิต อย่างสม่ำเสมอตามแผนการรักษาของแพทย์ เและเฝ้าระวังอาการข้างเคียงจากยาลดความดันโลหิต (วารี กังใจ และนัยนา พิพัฒน์วณิชชา,2562)
        
        เช่น มีความดันต่ำจากการเปลี่ยนท่า โดยแนะนำให้ผู้สูงอายุเปลี่ยนอิริยาบถช้าๆ หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมภายหลังการรับประทานยาเป็นเวลานานประมาณ 30 นาที เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ
      - สอนและแนะนำญาติและผู้ป่วยการออกกำลังกายแบบ passive exercise เพื่อป้องกันการเกิดข้อติด(สมชาย รัตนทองคำ,ม.ป.ป.)
        
        5.1 การออกกำลังแขน
        
        ดึงสะบักออกมาด้านหน้าา ค้างไว้1-2 วินาทีแล้วปล่อย ทำสลับประมาณ 5-10 ครั้ง จากนั้นจึงสอดหมอน หรือผ้าพับ เพื่อกันไม่ให้สะบักตกไปข้างหลัง
        
        หมุนข้อไหล่ โดยมือหนึ่งจับเหนือข้อศอก ออกแรงดึงไปในทิศทางปลายเท้าตลอดเวลา พร้อมทั้งกางแขนออก จากนั้นหมุนแขนขึ้นและลง ทำประมาณ 10 ครั้ง
        
        3.ยกแขนขึ้นชิดใบหู พร้อมทั้งกระดกข้อมือขึ้นค้างไว้เล็กน้อย เพื่อยืดเอ็นกล้ามเนื้อทั้งหมด ทำประมาณ 5-10 ครั้ง
        
        งอ-เหยียดศอก โดยจับที่ปลายแขนผู้ป่วยและพยายามงอ-เหยียดศอก
        
        5 งอและเหยียดข้อมือโดยจับข้อมือกระดกขึ้นลง 4.6 งอ-เหยียด, หุบ-กาง นิ้วมือ โดยพยายามงอ เหยียด หุบ กาง นิ้วมือ
        
        5.2. การออกกำลังขา
        
        การยืดกล้ามเนื้อน่อง โดยจับบริเวณส้นเท้า แล้วใช้ปลายแขนออกแรงดันผ่านฝ่าเท้าให้อยู่ในลักษณะกระดกขึ้นและลง ทำประมาณ 10 ครั้ง โดยเวลากระดกขึ้นสุดแล้วค้างไว้สัก 5-10 วินาทีแล้วจึงปล่อย
        
        2 ออกกำลังอสะโพก โดยมือหนึ่งจับที่ส้นเท้า ส่วนอีกมือยกเท้าบริเวณณข้อพับของเข่า แล้วงอ-เหยียด กาง-หุบ และหมุนเข้า-ออก
- - - - 64 ปี ,65ปี , 67ปี , 78ปี, 70ปี , 80ปี, 81ปี
- - - - 7.3 การคลายจิตใจ เช่น การนั่งสมาธิ การกำหนดจิต การสวดมนต์ไหว้พระ เพื่อให้จิตใจสงบ
        
        7.4 สมุนไพรคลายเครียด ได้แก่ ขี้เหล็ก ชุมเห็ดไทย ดอกบัวหลวง พริกไทย พลู พวงชมพูดอกขาว ฟ้าทะลายโจร มะนาวหรือมะกรูด มะเฟือง มะละกอ (ศูนย์ข้อมูลสมุนไพร สถาบันวิจัยสมุนไพร กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, 2557)
        
        ขี้เหล็ก พบว่าใบอ่อนและดอกตูมของขี้เหล็กมีสารที่ชื่อว่า แอนไฮโดรบาราคอล (anhydrobarakol) ซึ่งมีสรรพคุณช่วยคลายเครียด และมีฤทธิ์เป็นยานอนหลับอ่อนๆ ใช้ใบอ่อนแห้งประมาณ 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร กรองด้วยผ้าขาวบางเอาแต่น้ำดื่มก่อนนอน ครั้งละ 1 แก้ว ข้อควรระวังคือ ห้ามดื่มมากเกินไป เพราะอาจทำให้ท้องเสียได้
        
        ชุมเห็ดไทย มีสรรพคุณกล่อมประสาท คลายเครียด และทำให้นอนหลับได้ดี วิธีทำ นำเมล็ดชุมเห็ดไทยประมาณ 1-3 ช้อนโต๊ะ (5 -15 กรัม) คั่วจนเกรียมแล้วต้มกับน้ำ 1 ลิตร เคี่ยวจนเหลือ 600 มิลลิลิตร กรองด้วยผ้าขาวบางเอาแต่น้ำดื่ม แบ่งดื่มครั้งละ 200 มิลลิลิตร เช้า กลางวัน เย็น หลังอาหาร
        หรือชงดื่มแทนน้ำชาได้
        
        ดอกบัวหลวง ใช้ดอกบัวหลวงสีขาวที่ใกล้จะบาน 5 ดอก ต้มกับน้ำ 1 ลิตร ให้เดือดนาน 10 นาที ดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 3-4 ครั้ง หรือดื่มได้ทั้งวัน ชาดอกบัวหลวงจะมีรสฝาดๆ หอมๆ ดื่มแล้วชุ่มชื่นหัวใจ ทำให้หายอ่อนเพลีย สดชื่นขึ้น
        
        พริกไทย ใช้ต้นพริกไทยแห้งที่หั่นแล้วประมาณ 1 หยิบมือ นำมาคั่ว จากนั้นนำไปใส่ในกาชาเติมน้ำร้อนจนเต็ม ชาต้นพริกไทยดื่มได้ทั้งวัน หรือวันละ 3-4 ครั้ง ทำให้สมองปลอดโปร่ง และช่วยลดเครียดได้
        
        พลู ใบหรือเถาพลูแห้งนำมาคั่วหรืออบให้แห้ง ชงดื่มแทนน้ำชาได้ โดยใช้ใบหรือเถาพลูที่คั่วแล้วประมาณ 1 หยิบมือ ต้มน้ำร้อน 1 ลิตร หรือชงใส่น้ำ 1 กาชา ดื่มวันละ 3-4 ครั้ง หรือดื่มทั้งวันก็ได้ ชาพลูจะออกรสเผ็ดร้อนเล็กน้อย ทำให้ตาสว่าง สดชื่นขึ้น และช่วยคลายเครียด
        
        พวงชมพูดอกขาว ใช้เถาแห้ง 1 กำมือ หรือรากแห้ง 1/2 กำมือ ต้มกับน้ำ 4 ถ้วย ต้มให้เหลือ 2 ถ้วย รับประทานครั้งละ 3 ช้อนโต๊ะ ก่อนนอน ช่วยกล่อมประสาท และทำให้นอนหลับ
        
        ฟ้าทะลายโจร ใช้ต้นฟ้าทะลายโจรตากแห้งประมาณ 1 กำมือใหญ่ๆ หั่นและต้มกับน้ำ 1 ลิตร กรองเอาแต่น้ำดื่มครั้งละ 1 แก้ว เช้า -เย็น ก่อนอาหาร แก้อาการปวดหัวโดยไม่มีสาเหตุ และคลายเครียดได้
        
        มะนาวหรือมะกรูด มีสรรพคุณช่วยให้นอนหลับ บรรเทาอาการอาหารไม่ย่อย และทำให้หายเครียดได้ ใช้ลูกมะนาวหรือมะกรูด 1 ลูก ผ่าซีก บีบเอาแต่น้ำใส่แก้ว เติมเกลือและน้ำตาลทรายไม่ขัดขาวอย่างละครึ่งช้อนกาแฟ แล้วเทน้ำร้อนใส่ให้เต็มแก้ว คนให้เข้ากัน ดื่มอุ่นๆ ทันทีเมื่อมีอาการ จะช่วยคลายเครียดได้รวดเร็ว แต่หากดื่มมากเกินไป อาจทำให้ท้องเสียได้
        
        มะเฟือง ใช้มะเฟืองที่แก่จัด 1 ผล ล้างให้สะอาด หั่น และแกะเมล็ดออก นำมาคั้นน้ำใส่แก้ว เติมเกลือครึ่งช้อนกาแฟ และเทน้ำร้อนลงไปให้เต็มแก้ว คนให้เข้ากัน ดื่มครั้งละ 1 แก้ว เช้า-เย็น ก่อนอาหาร ช่วยกล่อมประสาทและระงับความฟุ้งซ่าน ทำให้นอนหลับง่ายขึ้น
        
        มะละกอ ใช้ลูกมะละกอขนาดเขื่องๆ (8 ขีด – 1 กิโลกรัม) 1 ลูก ปลอกเปลือก ล้างน้ำให้สะอาด แกะเมล็ดออก แล้วนำมาหั่นเป็นชิ้นบางๆ ต้มกับน้ำ 1 ลิตร ประมาณ 15-20 นาที หรือจนกระทั่งน้ำเดือด ยกลง กรองด้วยผ้าขาวบางเอาแต่น้ำ ยกน้ำที่ได้ตั้งไฟใหม่ นำใบชาชนิดใดก็ได้ใส่ลงไป 1 หยิบมือ ต้มต่อจนน้ำเดือด ดื่มแทนน้ำชาได้ทั้งวัน