Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

อวัยวะรับสัมผัสตา - Coggle Diagram

- - - - ต้อกระจกที่ยังไม่สุก (immature cataratc) เป็นระยะที่ตาขุนไม่มากลักษณะแรกการขุ่นของแก้วตาเริ่มที่เปลือกหุ้มแก้วตา (Cortex) แต่บริเวณกลางแก้วตา (nucleus) ยังคงใสลักษณะที่สองคือทึบตรงส่วนกลางแก้วตา แต่ส่วนรอบ ๆ ยังใสทำให้ยังคงมองเห็นอยู่บ้างเมื่อผู้ป่วยปรับตัวได้จะรู้สึกว่าเพียงตามัวลงโดยทั่วไปคิดว่าเป็นอาการที่ปกติของผู้สูงอายุ
      - ต้อกระจกที่สุกแล้ว (mature cataratc) เป็นระยะที่ตาขุ่นทั้งหมดแก้วตามีความแข็งตัวในขนาดที่พอดีความขุ่นของแก้วตากระจายไปทั่วลูกเมื่อใช้ไฟฉายส่องเฉียง ๆ จะไม่พบเงาม่านตาและวัดสายตาได้ประมาณนับ count: FC) หรือเห็นมือโบกไหวไปมา (hand movem: HM) หรือเห็นเพียงแสงไฟและบอกทิศทางได้ระยะนี้เหมาะสมกับการผ่าตัดมากที่สุดนิ้วได้
      - (ต้อกระจกที่สุกเกินไป (hypermature cataract) เป็นต้อกระจกที่สุกมากจนขนาดเลนส์เล็กลงและมีเปลือกหุ้มเลนส์ที่ย่นเกิดจากน้ำซึมออกนอกเซลล์เลนส์แข็งมากขึ้นหากปล่อยทิ้งไว้ตาจะบอดได้ระยะนี้ทำผ่าตัดค่อนข้างยากเพราะอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
  - - - Intracapsular cataract extraction (ICE) คือการผ่าตัดนำแก้วตาที่ขุ่นพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาทั้งหมดในเวลาเดียวกันการผ่าตัดชนิดนี้มีผลไม่แน่นอนมีผลต่อสายตาการมองถ้าไม่ใส่เลนส์เข้าไปแทนที่ผู้ป่วยจะต้องใส่แว่นตาหรือคอนแทคแลนส์หรือใส่แล้วแพทย์วางตำแหน่งไม่ตรงทำให้เกิดสายตาเอียงได้
      - Extracapsular cataract extraction (ECCE) คือการผ่าตัดเอาแก้วตาที่ขุ่นออกพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาด้านหน้าโดยเหลือเปลือกหุ้มแก้วตาด้านหลัง
      - Phacoemulsification with Intraocular Lens (PE C IOL) Liu การผ่าตัดต้อกระจกโดยใช้คลื่นเสียงหรืออัลตราซาวด์ที่มีความถี่สูงเข้าไปสลายเนื้อแก้วตาแล้วดูดออกมาทิ้งและจึงนำแก้วตาเทียมใส่เข้าไปแทน
        
        ข้อดีของวิธีนี้ต่างกับวิธีปกติตรงที่แผลผ่าตัดเล็กกว่าการเกิดสายตาเอียงหลังผ่าตัดน้อยลงระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัดสั้นกว่า
        
        ข้อเสียเนื่องจากเป็นวิธีใหม่ดังนั้นต้องอาศัยความชำนาญของแพทย์ต้องใช้เครื่องมือราคาแพงและต้องใช้สารหล่อลื่นช่วยในระหว่างผ่าตัดมิฉะนั้นเครื่องอัลตราซาวด์อาจสั่นไปทำลายกระจกตาได้
  - - - ระวังอย่าให้นำกระเด็นเข้าตา
      - ค่อย ๆ แปรงฟันไม่สันศีรษะไปมา
      - หลีกเลี่ยงอาหารแข็งเหนียวที่ต้องออกแรงเคียวมาก
      - ไม่ควรท้องผูก
      - หลีกเลี่ยงยกของหนักมากกว่า 5 kg
      - ไม่ควรใช้สายตานานเกิน 1 ชั่วโมงเน้นกลางคืนปิดฝาครอบตากลางวันใส่แว่นตาสีชาหรือสีดำ
    - - จัดท่านอนให้ผู้ป่วยไม่นอนทับบริเวณตาที่ได้รับการผ่าตัด
      - หลีกเลี่ยงการไอจามแรง ๆ การก้มศีรษะต่ำกว่าระดับเอว
      - การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยทุกครั้งต้องระมัดระวังการกระทบกระเทือนบริเวณดวงตาและศีรษะ
      - รับประทานอาหารอ่อนงดอาหารแข็งเหนียวที่ต้องออกแรงเดี๋ยวจนกว่าแผลจะหายประมาณ 2 สัปดาห์
      - ห้ามเบ่งถ่ายอุจจาระ
- - - - ดูแลให้ผู้ป่วย Absolute bed rest
      - แนะนำผู้ป่วยหลีกเลี่ยงขยี้ตาสายศีรษะและใบหน้าแรงการอาเจียน
      - แ นะนำผู้ป่วยห้ามก้มหน้า
      - ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรคแผนการรักษาการผ่าตัดให้ผู้ป่วยทราบเพื่อลดความวิตกกังวล
    - - เน้นการประเมินและป้องกันอาการเริ่มต้นของความต้นลูกตาสูง
      - ดูแลให้ได้รับการวัดความดันลูกตาจากแพทย์หลังผ่าตัดประมาณ 4 6 ชั่วโมง
      - ประเมินอาการเริ่มต้นของภาวะความดันลูกตาสูง ได้แก่ มีอาการปวดและรับประทานยาแล้วไม่ทุเลาลงดูแลให้นอนคว่ำหน้าหรือนั่งคว่ำหน้าให้ได้อย่างน้อยวันละ 16 ชั่วโมงเพื่อให้แก๊สที่ใส่ไว้ในขณะผ่าตัดไปกดบริเวณจอประสาทตาที่ลอกหลุดซึ่งจะช่วยให้จอประสาทตาติดกลับเข้าที่ได้
    - - -ดูแลให้รับประทานอาหารอ่อนเพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนจากการออกแรงเคี้ยวอาหาร
      - -ประเมินอาการท้องผูก
    - - การทำความสะอาดใบหน้าควรทำความสะอาดใบหน้าโดยใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำบิดหมาด ๆ เช็ดหน้าเบา ๆ เฉพาะข้างที่ไม่ได้ผ่าตัดส่วนตาข้างที่ทำการผ่าตัดให้เช็ดวันละครั้งหลังตื่นนอน (ก่อนเช็ดควรล้างมือให้สะอาดและระวังอย่าให้น้ำหรือฝุ่นละอองเข้าตา)
      - หลังการผ่าตัด 2 เดือนแรกควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหมเช่นการกระโดดและไม่ควรยกของหนักหรือทำงานหนักที่อาจกระทบกระเทือนถึงตาได้เช่นขุดดินซักผ้าตำน้ำพริกเป็นต้น
- - - - ต้อหินชนิดมุมปิด (angle-Closure glacoma
      - ต้อหินชนิดมุมเปิด (open – angle glacoma)
        
        เกิดความผิดปกติของทางเดินน้ำเลี้ยงภายในลูกตาเช่นการตีบแคบของท่อตะแกรงที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตา (trabecular meshwork) ทำให้การระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตาลดลงในขณะที่การสร้างน้ำเลี้ยงภายในลูกตามีปริมาณเท่าเดิมทำให้ความดันในลูกตาสูงขึ้นทีละน้อยเกิดการทำลายประสาทตาเกิดขึ้นช้า ๆ โดยแทบไม่มีอาการปวดตาจึงสูญเสียลานสายตาทีละน้อยจนกระทั้งเสียความสามารถในการมองเห็น
      - การรักษา
        
        ต้อหินระยะเฉียบพลันต้องรีบรักษาเพื่อลดความดันในลูกตาให้ลงสู่ระดับปกติก่อนที่จะเกิดพยาธิสภาพเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรกับประสาทตา
        
        แพทย์มักให้ยาหยอดตาและยารับประทานทางปากหรือยาฉีดจนความดันลดลงสู่อาการปกติการเห็นดีขึ้นจึงนัดผ่าตัดตามมา
        
        ต้อหินระยะเรื้อรัง
        
        แพทย์จะให้รักษาเพื่อมิให้ยาหยอดตาและยารับประทานเพื่อเพิ่มการไหลออกหรือลดการผลิตน้ำเอเควียสควบคุมความดันลูกตาให้อยู่ในระดับปกติพร้อมนัดมาตรวจเป็นระยะ ๆ
    - - เป็นต้อหินที่เกิดขึ้นเนื่องจากมีความผิดปกติภายในลูกตาหรืออาจเกิดจากมีโรคทางกายที่ทำให้การไหลของเอเควียสลดลง
    - - ต้อที่เกิดจากมี development anormalies โดยชนิดการเกิดต้อนั้นอาจเป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
    - - ต้อหินระยะเฉียบพลันมีอาการปวดศีรษะมากปวดตามากสู้แสงไม่ได้ตามัวลงคล้ายหมอกมาบังบางคนมองเห็นแสงสีรุ้งรอบ ๆ ตวงไฟเนื่องจากมีน้ำเข้าแทรกอยู่ในกระจกตา
      - ต้อหินระยะเรื้อรังความดันของลูกตาสูงขึ้นเล็กน้อยผู้ป่วยอาจไม่รู้สึกอาการอะไรเลยบางคนรู้สึกมึนศีรษะตาพร่ามัวรู้สึกเพลียตาไม่มีอาการปวดไม่มีการเปลี่ยนแปลงของลานสายตาลานสายตาจะค่อย ๆ แคบลง
    - - ขาดความรู้ในการปฏิบัติตัวเมื่อเป็นต้อหิน
      - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากตามัว
      - ขาดความรู้ก่อนและหลังการยิงเลเซอร์ (Laser trabeculoplasty)
      - ผู้ป่วยมีภาวะความดันในลูกตาสูงขึ้น
- - - - ประกอบด้วยเปลือกลูกตา (Sclera) ทำหน้าที่ห่อหุ้มลูกตาเพื่อรักษาทรงของลูกตาป้องกันอันตรายให้แก่เนื้อเยื่อชั้นในผนังลูกตาชั้นนี้จะทึบแสง
      - กระจกตา (Cornea) มีลักษณะโปร่งแสงทำหน้าที่หักเหแสงร่วมกับเลนส์ตาและช่วยในการโฟกัสภาพ
    - - ประกอบด้วยม่านตา (Iris) เป็นแผ่นบาง ๆ ยืดหดได้อยู่หลังกระจกตาหน้าเลนส์ตรงกลางมีช่องเรียกว่ารูม่านตา (pupil) ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมปริมาณแสงเข้าสู่ตาโดยการหดยึดของม่านตาและเป็นตัวแบ่งช่องที่อยู่ระหว่างเลนส์และกระจกตาออกเป็นสองส่วนคือ anterior chamber อยู่ระหว่างกระจกตากับม่านตาและ posterior chamber อยู่ระหว่างม่านตากับเลนส์ภายในช่องทั้งสองมีของเหลวใสเรียกว่า aqueous humor
      - Ciliary body เป็นส่วนหน้าสุดของ choroid ทำหน้าที่สร้างของเหลวที่เรียกว่า aqueous humor ทำหน้าที่ให้อาหารแก่เลนส์และกระจกตาซึ่งไม่มีเลือดมาเลี้ยงโดยตรงและช่วยรักษาความดันในลูกตาให้คงที่โดย aqueous humor จะถูกสร้างและรวมอยู่ใน posterior chamber ก่อนจากนั้นจึงมีการไหลเวียนผ่านรูม่านตาไปยัง anterior chamber เข้าสู่ canal of Schlemm และเข้าสู่หลอดเลือดดำในที่สุด
      - Choroid เป็นเยื่อบาง ๆ อยู่ระหว่าง sclera กับจอตาเป็นชั้นที่มีหลอดเลือดจำนวนมากและมีเซลล์เม็ดสี (pigmented cel) จำนวนมากทำให้ชั้น choroid เป็นสีน้ำตาลทำหน้าที่สร้างอาหารมาเลี้ยงส่วนนอกของจอตาเลนส์และ itreous body
    - - ประกอบด้วยจอประสาทตา (Retina) เป็นส่วนหลังสุดของลูกตาเป็นเนื้อเยื่อที่ประกอบด้วยเซลล์ที่มีความไวต่อแสงมากมีหน้าที่รับภาพจากแก้วตาซึ่งส่งมาเป็นพลังงานแสงแล้วแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าส่งต่อไปยังประสาทตาเพื่อส่งต่อไปยังสมองเพื่อแปลงพลังงานไฟฟ้ากลับเป็นภาพให้เราเห็น
      - แก้วตา (Lens) เป็นอวัยวะที่ไม่มีหลอดเลือดมาเลี้ยงไม่มีเส้นประสาทมากำกับมีชีวิตอยู่ได้โดยอาหารจากสารน้ำในลูกตาและวันตาทำหน้าที่ช่วยกระจกตาทำหน้าที่ในการหักเหของแสงให้มาโฟกัสที่จอตาทำให้เกิดการมองเห็น
      - วุ้นตา (Vitreous) เป็นแหล่งอาหารแก้วตาเนื้อเยื่อ Ciliary body และขอตา