Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

BIO HS 3 STOFWISSELING - Coggle Diagram

- - - - opbouw van grotere organische moleculen uit kleine moleculen, energie is nodig
    - - afbraak van grotere organische molcelen tot kleinere molceculen, energie komt vrij.
  - - - bv. vet, eiwit, koolhydraat
  - - - zet anargoniche stoffen om in organische stoffen
  - - - heterotrofe organismen hebben autotrofe oranismen nodig
  - - - adenosinetrifosfaat
        
        ATP > ADP is een vorm van dissimilatie, want het is 1 fosfaatgroep minder geworden en daarbij komt energie vrij.
      - ADP + P + Energie
    - - adenosinedifosfaat
- - - - versnellen reacties
    - - bv. bij fotosynthese
    - - verteringsenzymen
    - - enzym-substraat-complex
        
        een bepaald enzym kan alleen met een bepaalde stof (substraat) reageren
        
        de stof die onstaat door deze reactie heet het reactieproduct
      - substraat eindigt op -ose
      - enzym eindigt op -ase
      - het deel van de molecuul waar reactie plaatsvind heet het actieve centrum
    - - als enzym een speicaal ion of molecuul nodig heeft om te werken
        
        enzym heet dan apo-enzym
      - als cofactor anorganisch is, dan is het een co-enzym
  - - - temperatuur
        
        denatureren
        
        enzym verliest ruimtelijke structuur bij bepaalde temperatuur
        
        optimum
        
        grootste hoeveelheid substraat wordt omgezet
        
        hoe warmer, hoe sneller moleculen bewegen, hoe meer reactie
      - pH
        
        sterk afwijkende pH = denaturatie
      - enzymen en substaat concentratie
        
        hoe meer botsingen, hoe meer kans
    - - stof die zorgt voor verhoging van enzymactiviteit
    - - stof die enzymactiviteit verlagen
  - - - enzym verlaagt energiedrempel
    - - de energie die moet worden toegevoerd om de reactie op gang te brengen
        
        energie die hierbij vrijkomt heet de reactie-energie
- - - - organel met dubbele membraan
      - stapeltjes thyalakoïden (granum)
        
        omgeven door membraan waar chlorofyl (groene kleurstof) zit
        
        in de membraan + stroma (plasma bladgroenkorrel) vindt fotosynthese plaats
        
        in de stroma vind de donkerreactie plaats
        
        hier vind de lichtreactie plaats
    - - donkerreactie
        
        ATP en NDPH,H* transporteren energierijke elektronen en waterstofionen (H) van lichtreactie
        
        worden gebruikt bij vorming van glucose
        
        koolstofdioxide fungeert daarbij als koolstofbron
        
        vindt direct aansluitend plaats na lichtreactie
      - lichtreactie
        
        licht nodig
        
        splitsing water (H2O) > H2 + O
        
        energierijk maken van ionen
    - - 6CO² + 6H²0 -> C⁶H¹¹O² + 6 O²
- - - - kunnen ingedeeld worden:
        
        disachariden
        
        sacharose en maltose
        
        polysachariden
        
        zetmeel
        
        monosachariden
        
        glucose en fructose
      - belangrijke brandstof iin lichaam
        
        1g koolhydraat = 17 kJ energie
        
        ook bouwstof
    - - belangrijke bouwstof
      - werken als:
        
        enzymen
        
        versnellen chemische reacies in cellen
        
        hormonen
        
        regelen processen in het lichaam
        
        transporteiwitten
        
        hebben functie bij transport van stoffen (hemoglobine)
        
        receptoreiwitten
        
        reageren op hormonen
      - zijn opgebouwd aan een groot aantal aan elkaar gekoppelde aminozuurmoleculen (polymeer)
        
        essentiele aminozuren
        
        moeten via het voedsel binnenkomen
        
        niet-essentiele aminozuren
        
        kunnen in lever worden gevormd uit andere aminozuren
    - - opgebouwd uit triglyceride
      - soorten vetzuren
        
        onverzadigd vetzuur
        
        bevat niet maximum aantal waterstofatomen en heeft een niet-rechte vorm
        
        vooral plantaardige oliën en vis
        
        belangrijk rol bij het voorbkomen van hart- en vaatziekten
        
        verzadigd vetzuur
        
        vooral dierlijke voedingmiddelen (veel cholestrol)
        
        bevat maximum aantal waterstofatomen en heeft rechte vorm
        
        essentiele vetzuur
        
        moet in voeding zitten
      - brandstof ( 1g = 38 kJ)
      - bouwstof (sommige vitamines en hormonen)
- - - - pyrdruivenzuuur wordt afgebroken in mitchondrium tot CO2 en water en daar komt veel ATP uit vrij