Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hizkuntzaren eta komunikazioaren nahasmenduak: hizketaren prozesuan…
Hizkuntzaren eta komunikazioaren nahasmenduak: hizketaren prozesuan malformazio, lesio edo disfuntzio. Afekzio arinak edo larriak sor ditzake.
Hizkuntzaren nahasmendua: komunikazioan sortzen diren alterazioak: fonologikoa, semantikoa, morfosintaktikoa edo pragmatikoa.
-
-
Nahasmendu nagusiak zein diren jakin: harreran, sarreran edo input-ean
-
-
Logopedia: patologien azterketa, prebentzioa, ebaluazioa, diagnostikoa, tratamendua.
-
Igortzean,
irteeran edo output-ean
-
Sistemikoak
Hizkuntzan eragina duten hainbat sindrome eta gaixotasun degeneratibo daude eta zenbait gaixotasun degeneratibo. Nahasmendu neurologikoekin lotura duten sindromeak edo gaixotasunak dira eta eragina ulermenean eta adierazpen prozesuetan, hizketan eta pertzepzioan.
Parkinson gaixotasuna (PG): neuronetako gaixotasun degeneratiboa. mugimendu eta koordizazioan eragina.
dardara: dardarazio asimetrikoa, batez ere eskuetan.
-
-
-
Haurren garun-paralisia:
Haurren edo haurtzaroko garun-paralisia nerbio sistema zentraleko nahasmendua. Eremu neuromotorrean du eragina eta horrek kontrol motorrean galera.
-
-
Desgaitasun intelektuala: Kasu batzuetan funtzionamendu intelektualean mugatze larriak eta garrantzitsuak hautematen dira.
Esklerosi anizkoitza (EA):
Garuneko gaixotasun degeneratiboa, mielina galdu izanak sortua. Sentikortasunaren eta mugimenduen eta zentzumenen koordinaziorako alterazioak. Zailtasun nabarmenenak:
-
Artikulazio txarra, bokalak luzatzea kosta egiten da, kasu batzuetan, hatsankak daude eta arnasaren maiztasuna areagotzen zaie.
-
Autismoaren espektroko nahasmenduak:alterazio
larriak komunikazioan eta eragin-truke sozialen trebetasunean.
Giza_harremanetako nahasmendu kualitatiboa: bakartzeko joera, erlazio gutxi.
komunikazio-funtzioetako nahasmendua: komunikatzeko zailtasunak,
hizkuntzaren nahasmendua: mututasuna, ekolalia(hitz solteak errepikatu)
Alzheimer gaixotasuna (AG):Dementzia mota bat da. Nerbio-sistema zentrala behar baino lehen zahartzen da eta funtzio kognitiboei eragiten die orokorrean, baita komunikazioari eta hizkuntzari ere.
-
Fase aurreratuan.
Hitz sinple batzuk soilik ulertzen ditu eta erabiltzen duen hizkuntza ulertezina eta estereotipatua da
Izendatzeko zailtasuna (anomia) areagotu egiten da eta ulermena hain dago kaltetuta ezen zailtasunak izan baititzake agindu bakunak ulertzeko ere.
-
-
-
Azken fasean.
Pertsona ohean dago, egoera begetatiboan
eta funtzio automatikoak soilik
gordetzen ditu. Hizkuntzari dagokionez, afasia globala du, mututasunean amaitzen dena; ez dago,beraz, hizkuntzarik
Desgaitasun intelektuala: Funtzionamendu intelektualean eta moldatze-portaeran muga nabarmenak dituzten pertsonak. Desgaitasun afekzio-mailaren arabera:
- Desgaitasun ertaina duten pertsonak: Atzerapena, hizkuntzaren erabilera funtzionala eta oinarrizko hiztegiak...
- Desgaitasun larria edo sakona duten pertsonak:
Komunikatzeko intentziorik ez hizketa ez...
- Desgaitasun arina duten pertsonak: Hizkuntzaren garapeen normala, elkarrizketarako gaitasuna...
Iktusa:
Burmuineko lesioa da. Odolaren garaztatzean alterazio bat jazo delako gertatzen da. Kausa ohikoenak enbolia, tronbosia eta buruko odoljarioa dira. Iktusaren zailtasun nabarmenenak:
-
-
-
Alboko esklerosi amiotrofikoa:
neuronetako gaixotasun degeneratiboa. Hasieran zenbait atal mugitu ezinik gorputza paralizatu arte.Aurkezpen sintoma: sudur hizketa ahots modulazioa galdu arte.
-
Harreran:
Sarreran edo inputean: zentzumen funtzioan eragina dutenak dira, entzumenean eta ikusmenean.
-
Ikusmen-urritasuna: Ikusteko ahalmenean murriztasun nabarmena eragiten duen alterazio iraunkorra. Ikusmen-urritasunaren barruan. aukera-espektro zabala. Ikusmeneko alterazio arinetatik hasi eta erabateko itsutasuneraino:
-
-
-
-
Gor itsutasuna: Gor itsutasuna duten pertsonek, entzumen-urritasuna eta ikusmen-urritasuna izaten ditu aldi berean.
Pertsona guztiz gor-itsuak edo
sortzetikoak:Ikaskuntzarako erabiltzen diren
mekanismo printzipalak falta baitituzte.
Urritasun bat sortzetikoa eta bestea
eskuratua duten pertsonak:Pertsona hauek urritasun bakoitzerako bereziki azaldutakoen ezaugarri bertsuak partekatzen dituztela esan daiteke.
Hizketan ikasi osteko gor-itsutasuna duten pertsonak:Hizkuntza bereganatu ostean gor-itsu geratu diren pertsonak dira.
Entzume urritasuna:Entzumen urritasuna edo hipoakusia, noormaltasunez entzutea zaila edo ezinezkoa egiten duen entzuteko ahalmenaren galera da. Entzumena eta hizkuntzaren garapena lotuta daude.
-
Hipoakusia duen pertsona batekiko esku.hartzean kontuan izan beharreko faktore nagusiak dira, gorreria zer momentutan agertu den eta zer mailatako entzumen-galera duen. Hipoakusiak honela sailkatzen dira;
Hipoakusia moderatua edo ertaina: Galera 40-70 dB artekoa da. Zaiiltasunak ulermenean eta hizkuntza garapenean.
Hipoakusia larria: Galera 70-90 dB artekoa da. Soinuren batzuk hautematen ditu, Ezin du hizkuntza espontaneoki bereganatu.
-
Hipoakusia sakona: Galera 90 dB baiino handiagoa da. Aldebikoa denean eta hizketan ikasi aurretik gertatzen bada, mututasuna izaten du, baldin eta ez badu artatze logopedikoa jaso beharko du.