POWTÓRZENIE DO PRACY KLASOWEJ
KSZTAŁCENIE LITERACKIE I KULTUROWE
KSZTAŁCENIE JĘZYKOWE
mowa zależna i niezależna
niezależna- dosłowne przywołanie czyjejś wypowiedzi. Np.; -Jutro idę z mamą do sklepu- powiedziała Ola.
zależna- przywołanie czyjejś wypowiedzi i napisane własnymi słowami: Ola powiedziała, że jutro idzie z mamą do sklepu.
zdanie złożone z imiesłowowym równoważnikiem zdania
zamiast czasownika w formie os. jest imiesłów przysłówkowy uprzedni lub współczesny.
zdania złożone podrzędnie
To wypowiedzenie, w którym jedno zdanie składowe jest zależne od drugiego
Np: Leżąc, rozmysłał o niezwykłych podróżach. (czynności jednoczesne), Dzieci pojechały na wycieczkę, pożegnawszy się z rodzicami. (imiesłów nazywa czynność wcześniejszą)
zdanie złożone podrzędnie przydawkowe: Np. Magda przyniosła tort(1), który sama upiekła(2).
zdanie złożone podrzędnie okolicznikowe: Np. Spóźniłam się(1), ponieważ budzik zadzwonił 10 minut przed lekcją.(2) Mimo szybkiej reakcji(1), nie doszłam na czas.(2)
zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe: Np. Nie wiem(1), co będą tam grać.(2)
kogo?, czego?, komu?, czemu?, z kim?, z czym?, o kim?, o czym?-pytanie dopełnienia.
który?, jaki?, ile?, czyj?,- pytanie przydawki
gdzie?, kiedy?, skąd?, dokąd?, jak?, po co?, w jakim celu?, dlaczego?, pod jakim warunkiem? ,mimo co?- pytanie okolicznika
zdanie złożone podrzędnie orzecznikowe: Np. Film był taki(1), że nie dotrwaliśmy do końca.(2)
zdanie złożone podrzędnie podmiotowe: Kto chce dokładkę(2), niech stanie w kolejce.(1)
kto?, co?- pytanie podmiotu
kim?, czym?, jaki? (jest, był, został)- pytania orzeczenia
cytowanie: Np. Dickens Ch., ,,Opowieść wigilijna", tłum. M. Filipczuk, Warszawa 2016
Rymy męskie i żeńskie
Rymy męskie mają jedną sylabę np. koc-noc
Rymy żeńskie mają półtorej sylaby np. pąki-łąki
Alegoria
W utworach literackich element świata przedstawionego np. zwierzę, przedmiot, zdarzenie, który ma znaczenie ukryte, domyślne
Alegoria jednoznaczna, w bajkach najczęściej alegorią są zwierzęta np. mrówka jest jest alegorią pracowitości.
Bohater dynamiczny to postać, która pod wpływem wydarzeń przechodzi zmianę. Np. Ebenezer Scrooge.
OŚWIECENIE
Nazywany wiekiem rozumu, przypadł na XVIII w Europie. W Polsce epoka zaczęła się trochę później bo w latach 40 tego wieku. (w Polsce 1740-1822)
W tej epoce najważniejszy był rozum.
Idea oświecenia w Europie.
Rozwój szkolnictwa,
Spadek cen książek i w rezultacie większa ich dostępność,
Pojawienie się bibliotek i księgarni,
Opublikowanie encyklopedii i słowników.
Rozwój literatury,
Największe osobistości z czasów oświecenia w Polsce,
Ignacy Krasicki
Stanisław August Poniatowski
Wojciech Bogusławski
Autor bajek i satyr, zwany księciem poetów,
Organizator obiadów czwartkowych, mecenas sztuki, inicjator reform,
Założyciel teatru polskiego, aktor, autor dramatyczny.
Sztuka oświecenia
Rokoko np. Jean-Honore Fragonard ,,Huśtawka'' i klasycyzm np. pomnik Mikołaja Kopernika
Rzeźby
Najważniejsze typy dzieł rzeźbiarskich: Popiersie, Rzeźba grupowa, Posąg, Płaskorzeźba, Rzeźba abstrakcyjna, Rzeźba plenerowa
LEKTURY
Charles Dickens ,, Opowieść wigilijna".
Ebenezer Scrooge(przed przemianą): właściciel kantoru, chciwieć, skąpiec, zrzędliwy,nieufny, zły, zimny.
Ebenezer Scrooge(po przemianie) pomocny, dobroczynny, staje się wspaniałym pracodawcą, ofiaruje część majątku na biednych.
Bohaterowie: Ebenezer Scrooge, Bob Cratchit, Mały Tim, Fred, Duchy.
Ignacy Krasicki ,,Żona modna''.
Bohaterowie realni: rodzina Fezzwigów, Dick Wilkins, Fan, Bella, rodzina zadłużona u Scrooge'a.
Utwór został napisany wierszem stychicznym (ciągłym), trzynastozgłoskowcem o rymach parzystych, dokładnych, żeńskich.
Dłuższy utwór, w którym bohaterami są wyłącznie ludzie, często występują w nim dialogi.
Autor ośmieszył negatywne cechy, wady i przywary ludzkie: chciwość, egoizm, nienormalność, bezmyślne zapatrzenie w modę.
By w ten sposób odpowiedzieć cnotą, umiarkowaniem, rozwagą i harmonią.
Pan Piotr: rozważny, chciwy, pokorny i uległy przywiązany do polskich obyczajów i religii katolickiej. Żyje skromnie, nie zależy mu na luksusie. Dobrze traktuje służbę.
Żona Modna: Piękna i powabna, Pragnie wygodnego domu. Bezmyślnie naśladuje francuską modę, obyczaje, język. Odrzuca wszystko, co Polskie i zgodne z tradycją. Samolubna, kapryśna, nieczuła, dumna, bezwzględna, humorzasta.
LEKTURY
Wisława Szymborska ,,Nic dwa razy''
utwór mówi jak trzeba łapać i cieszyć się z chwil, ponieważ tak szybko przemijają, a nie wracają.
Chociaż ze swoim partnerem są zupełnie inni próbują się zrozumieć i być razem.
Melchior Wańkowicz ,,Ziele na kraterze''.
Akcja utworu toczy się od 1919 do 1946 roku.
Parokrotnie narrator cofa się w czasie do swojej własnej młodości.
To powieść o młodości obserwowanej przez kochającego ojca.
Rodzina: Ojciec, Matka, Krysia, Marta.
W czasie II wojny siostry zostały rozdzielone.