Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ปัญหาสุขภาพสำหรับบุคคลวัยผู้ใหญ่…

- - - - ต้อหินชนิดมุมปิด (angle – closure glacoma)
        
        เมื่อมีการตีบแคบของ trabecular meshwork ที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยงลูกตาทำให้การระบายน้ำเลี้ยงในลูกตาลดลงทำให้มีแรงกดภายในลูกตาโดยเฉพาะบริเวณขั้วประสาทตา (optic disc) มีการทำลายของประสาทตาอย่างรวดเร็ว จอประสาทตาขาดเลือดูญเสียการมองเห็น ปวดตามาก
      - ต้อหินชนิดมุมเปิด (open – angle glacoma)
        
        เกิดความผิดปกติของทางเดินน้ าเลี้ยงภายในลูกตา เช่น การตีบแคบของท่อตะแกรงที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตา(trabecular meshwork) ทำให้การระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตาลดลง ในขณะที่การสร้างน้ำเลี้ยงภายในลูกตามีปริมาณเท่าเดิม ทำให้ความดันในลูกตาสูงขึ้นทีละน้อย เกิดการทำลายประสาทตา เกิดขึ้นช้า ๆ โดยแทบไม่มีอาการปวดตาจึงสูญเสียลานสายตาทีละน้อย จนกระทั้งเสียความสามารถในการมองเห็น
      - อาการและอาการแสดง
        
        ต้อหินระยะเฉียบพลัน มีอาการปวดศีรษะมาก ปวดตามากสู้แสงไม่ได้ ตามัวลงคล้ายหมอกมาบัง บางคนมองเห็นแสงสีรุ้งรอบ ๆ ดวงไฟเนื่องจากมีน้ำเข้าแทรกอยู่ในกระจกตา
        
        การรักษา
        
        ต้องรีบรักษาเพื่อลดความดันในลูกตาให้ลงสู่ระดับปกติ ก่อนที่จะเกิดพยาธิสภาพเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรกับประสาทตาโดยแพทย์มักให้ยาหยอดตา และยารับประทานทางปากหรือยาฉีด จนความดันลดลงสู่อาการปกติ การเห็นดีขึ้นจึงนัดผ่าตัดตามมา
        
        ต้อหินระยะเรื้อรัง ความดันของลูกตาสูงขึ้นเล็กน้อย ผู้ป่วยอาจไม่รู้สึกอาการอะไรเลย บางคนรู้สึกมึนศีรษะ ตาพร่ามัว รู้สึกเพลียตา ไม่มีอาการปวด ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของลานสายตา ลานสายตาจะค่อย ๆ แคบลง
        
        การรักษา
        
        แพทย์จะให้รักษาเพื่อมิให้ยาหยอดตาและยารับประทาน เพื่อเพิ่มการไหลออกหรือลดการผลิตน้ำเอเควียส ควบคุมความดันลูกตาให้อยู่ในระดับปกติพร้อมนัดมาตรวจเป็นระยะ ๆ
    - - เป็นต้อหินที่เกิดขึ้นเนื่องจากมีความผิดปกติภายในลูกตาหรืออาจเกิดจากมีโรคทางกายที่ทำให้การไหลของเอเควียสลดลง
    - - ต้อที่เกิดจากมี development anormalies โดยชนิดการเกิดต้อนั้น อาจเป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
- - - - ต้อกระจกที่ยังไม่สุก (immature cataratc) เป็นระยะที่ตาขุ่นไม่มากลักษณะแรกการขุ่นของแก้วตาเริ่มที่เปลือกหุ้มแก้วตา (cortex) แต่บริเวณกลางแก้วตา (nucleus) ยังคงใส ลักษณะที่สอง คือ ทึบตรงส่วนกลางแก้วตา แต่ส่วนรอบ ๆ ยังใส ทำให้ยังคงมองเห็นอยู่บ้าง เมื่อผู้ป่วยปรับตัวได้จะรู้สึกว่าเพียงตามัวลงโดยทั่วไปคิดว่าเป็นอาการที่ปกติของผู้สูงอายุ
      - ต้อกระจกที่สุกแล้ว (mature cataratc) เป็นระยะที่ตาขุ่นทั้งหมดแก้วตามีความแข็งตัวในขนาดที่พอดี ความขุ่นของแก้วตากระจายไปทั่วลูกเมื่อใช้ไฟฉายส่องเฉียง ๆ จะไม่พบเงาม่านตาและวัดสายตาได้ ประมาณนับนิ้วได้ (finger count: FC) หรือ เห็นมือโบกไหวไปมาา (hand movem:HM) หรือเห็นเพียงแสงไฟและบอกทิศทางได้ ระยะนี้เหมาะสมกับการผ่าตัดมากที่สุด
      - ต้อกระจกที่สุกเกินไป (hypermature cataract) เป็นต้อกระจกที่สุกมากจนขนาดเลนส์เล็กลงและมีเปลือกหุ้มเลนส์ที่ย่น เกิดจากน้ำซึมออกนอกเซลล์ เลนส์แข็งมากขึ้น หากปล่อยทิ้งไว้ตาจะบอดได้ระยะนี้ทำผ่าตัดค่อนข้างยาก เพราะอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
  - - - Intracapsular cataract extraction (IICE)
        
        การผ่าตัดนำแก้วตาที่ขุ่นพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาทั้งหมดในเวลาเดียวกันการผ่าตัดชนิดนี้มีผลไม่แน่นอน มีผลต่อสายตาการมองถ้าไม่ใส่เลนส์เข้าไปแทนที่ ผู้ป่วยจะต้องใส่แว่นตาหรือคอนแทคแลนส์หรือใส่แล้วแพทย์วางตำแหน่งไม่ตรงทำให้เกิดสายตาเอียงได
      - Extracapsular cataract extraction (ECCE)
        
        การผ่าตัดเอาแก้วตาที่ขุ่นออกพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาด้านหน้า โดยเหลือเปลือกหุ้มแก้วตาด้านหลัง
      - Phacoemulsification with Intraocular Lens (PE C IOL)
        
        เป็นการผ่าตัดต้อกระจกโดยใช้คลื่นเสียงหรืออัลตราซาวด์ที่มีความถี่สูงเข้าไปสลายเนื้อแก้วตาแล้วดูดออกมาทิ้ง และจึงนำแก้วตาเทียมใส่เข้าไปแทน
        
        ข้อดี ของวิธีนี้ต่างกับวิธีปกติตรงที่แผลผ่าตัดเล็กกว่า การเกิดสายตาเอียงหลังผ่าตัดน้อยลงระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัดสั้นกว่า
        
        ข้อเสีย เนื่องจากเป็นวิธีใหม่ ดังนั้นต้องอาศัยความชำนาญของแพทย์ต้องใช้เครื่องมือราคาแพงและต้องใช้สารหล่อลื่น ช่วยในระหว่างผ่าตัดมิฉะนั้นเครื่องอัลตราซาวด์อาจสั่นไป ทำลายกระจกตาได้
  - - - ระวังอย่าให้น้ำกระเด็นเข้าตา
      - ค่อย ๆ แปรงฟันไม่สั่นศีรษะไปมา
      - หลีกเลี่ยงอาหารแข็ง เหนียวที่ต้องออกแรงเคี้ยวมาก ไม่ควรท้องผูก
      - หลีกเลี่ยงยกของหนักมากกว่า 5 kg
      - ไม่ควรใช้สายตานานเกิน 1 ชั่วโมง
      - เน้นกลางคืนปิดฝาครอบตา กลางวันใส่แว่นตาสีชาหรือสีดำ
- - - - การฉีดก๊าซเข้าไปในตา (Pneumatic retinopexy) เป็นวิธีการฉีดก๊าซเข้าไปในช่องน้ำวุ้นลูกตาเพื่อดันให้จอประสาทตาที่หลุดลอกกลับเข้าไปติดที่เดิม
      - การผ่าตัดหนุนจอประสาทตา (Scleral buckling)เป็นการใช้วัสดุหรือยางเพื่อหนุนตาขาวให้เข้าไปติดจอประสาท
      - การผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตา (Pars plana vitrectomy) เป็นการตัดน้ำวุ้นลูกตาที่ดึงรั้งจอประสาทตาให้ฉีกขาดออก
  - - - ดูแลให้ผู้ป่วย Absolute bed rest
      - แนะนำผู้ป่วยหลีกเลี่ยงขยี้ตา ส่ายศีรษะและใบหน้าแรง การอาเจียน
      - แนะนำผู้ป่วยห้ามก้มหน้า
      - ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค แผนการรักษา การผ่าตัด ให้ผู้ป่วยทราบเพื่อลดความวิตกกังวล
    - - เน้นการประเมินและป้องกันอาการเริ่มต้นของความดันลูกตาสูง
      - ดูแลให้ได้รับการวัดความดันลูกตาจากแพทย์หลังผ่าตัดประมาณ 4-6 ชั่วโมง
      - ประเมินอาการเริ่มต้นของภาวะความดันลูกตาสูง ได้แก่ มีอาการปวดและรับประทานยาแล้วไม่ทุเลาลง
      - ดูแลให้นอนคว่ำหน้าหรือนั่งคว่ำหน้าให้ได้อย่างน้อยวันละ 16ชั่วโมงเพื่อให้แก๊สที่ใส่ไว้ในขณะผ่าตัดไปกดบริเวณจอประสาทตาที่ลอกหลุดซึ่งจะช่วยให้จอประสาทตาติดกลับเข้าที่ได้
      - ในผู้ป่วยที่ต้องมาฉีดแก๊สหลายๆ ครั้ง ผู้ป่วยอาจมีความท้อแท้หรือมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการมองเห็น ควรให้การสนับสนุนด้านกำลังใจและให้ข้อมูลเกี่ยวกับแผนการรักษาเป็นระยะ
      - ดูแลให้รับประทานอาหารอ่อนเพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนจากการออกแรงเคี้ยวอาหาร
      - ประเมินอาการท้องผูก
    - - การทำความสะอาดใบหน้า ควรทำความสะอาดใบหน้าโดยใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำบิดหมาด ๆ เช็ดหน้าเบา เฉพาะข้างที่ไม่ได้ผ่าตัด ส่วนตาข้างที่ทำการผ่าตัดให้เช็ดวันละครั้งหลังตื่นนอน (ก่อนเช็ดควรล้างมือให้สะอาดและระวังอย่าให้น้ำหรือฝุ่นละอองเข้าตา)
      - หลังการผ่าตัด 2 เดือนแรก ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหม เช่น การกระโดด และไม่ควรยกของหนักหรือทำงานหนักที่อาจกระทบกระเทือนถึงตาได้ เช่น ขุดดิน ซักผ้า ตำน้ำพริก เป็นต้น
- - - - สารด่าง
      - สารกรด
- - - - Grade 1 มีเลือดออกน้อยกว่า1/3 ของช่องหน้าม่านตา
      - Grade 2 มีเลือดออก 1/3 ถึง 1/2 ของช่องหน้าม่านตา
      - Grade 3 มีเลือดออก 1/2 ถึงเกือบเต็มช่องหน้าม่านตา
      - Grade 4 มีเลือดออกเต็มช่องหน้าม่านตา
- - - - เบาหวานระยะแรก (Non-Proliferation diabetic retinopathy=NPDR)
      - เบาหวานระยะรุนแรง (Proliferation diabetic retinopathy=PDR)