Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

อวัยวรับสัมผัส - Coggle Diagram

- - - - เปลือกลูกตา (Sclera)
      - กระจกตา (Cornea)
    - - ม่านตา (Iris)
      - Ciliary body
      - Choroid
    - - จอประสาทตา (Retina)
      - แก้วตา (Lens)
      - วุ้นตา (Vitreous)
  - - - ตำแหน่ง
      - ดูความชุ่มชื้น
      - ความนูน
      - ปกติ ขอบของเปลือกตาบนจะคลุมรอยต่อของตาดำและตาขาว(limbus)
      - การตรวจภาวะตาโปน(Exopthalamos)
      - ปกติตาจะนุ่มหากแข็ง บ่งบอกภาวะความดันลูกตาสูง
    - - บวม
      - ช้ำเป็นก้อนหนอง
      - การดึงรั้งของหนังตา
      - เปลือกตาตก
        
        กล้ามเนื้อ
        ลูกตาเสีย
    - - สังเกตว่ามีการม้วนเข้าข้างในหรือไม่
    - - ใช้ไฟฉายส่องตรงกลางรูม่านตาเป็นวงกลมหรือไม่
      - ปกติรูม่านตาจะเป็นวงกลม สมมาตรทั้งสองข้าง
      - แก้วตาให้มองผ่านรูม่านตาปกติจะเป็นสีดำและใส
  - - - ผู้ที่มีประวัติญาติเป็นต้อหิน สายตาสั้นหรือยาว มากๆ
      - ผู้ป่วยเบาหวาน
      - ผู้ที่ใช้ยาสเตียรอยด์ทั้งชนิดยาหยอดตา ยาฉีด ยาพ่นหรือยากิน
      - ผู้ที่เป็นต้อกระจกจนสุก
    - - มีการคั่งของน้าเอเควียสจากมีโครงสร้างตาผิดปกต
      - ความผิดปกติของ trabecular meshwork ตั้งแต่กาเนิด
      - มีความเสื่อมของเนื้อเยื่อภายในลูกตา
      - การใช้ยาที่มีสารฮอร์โมนพวกคอร์ตโิ คสเตียรอยด์ติดต่อเป็นเวลานาน
      - มีต้อกระจกสุกหรือต้อกระจกสุกงอม
      - เนื้องอกในลูกตา
      - อุบัติเหตุในตา
    - - ต้อหินปฐมภูมิ (Primary glacoma)
        
        ต้อหินชนิดมุมปิด (angle – closure glacoma)
        
        เมื่อมีการตีบแคบของ trabecular meshwork ที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยง ลูกตาทาให้การระบายน้ำเลี้ยงในลูกตาลดลงทาให้มีแรงกดภายในลูกตา โดยเฉพาะบริเวณขั้วประสาทตา (optic disc) มีการทำลายของประสาท ตาอย่างรวดเร็ว จอประสาทตาขาดเลือด สูญเสียการมองเห็น ปวดตามาก
        
        ต้อหินชนิดมุมเปิด (open – angle glacoma)
        
        เกิดความผิดปกติของทางเดินน้ำเลี้ยงภายในลูกตา เช่น การตีบแคบของท่อ ตะแกรงที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตา (trabecular meshwork) ทา ให้การระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตาลดลง ในขณะที่การสร้างน้ำเลี้ยงภายในลูก ตามีปริมาณเท่าเดิม ทำให้ความดันในลูกตาสูงขึ้นทีละน้อย เกิดการทำลาย ประสาทตา เกิดขึ้นช้า ๆ โดยแทบไม่มีอาการปวดตา จึงสูญเสียลานสายตาที ละน้อย จนกระทั้งเสียความสามารถในการมองเห็น
      - ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary glacoma)
        
        เป็นต้อหินที่เกิดขึ้น เนื่องจากมีความผิดปกติภายในลูกตาหรืออาจเกิดจากมีโรคทางกายที่ทา ให้การไหลของเอเควียสลดลง
      - ต้อหินแต่กาเนิด (Congenital glacoma))
        
        ต้อที่เกิดจากมี development anormalies โดยชนิดการเกิดต้อนั้น อาจเป็นแบบ เฉียบพลันหรือเรื้อรัง
    - - ต้อหินระยะเฉียบพลัน
        
        อาการปวดศีรษะมาก
        
        ปวดตามากสู้แสง ไม่ได้
        
        ตามัวลงคล้ายหมอกมาบัง
        
        บางคนมองเห็นแสงสีรุ้งรอบ ๆ ดวงไฟ เนื่องจากมีน้าเข้าแทรกอยู่ในกระจกตา
        
        การรักษา
        
        ต้องรีบรักษาเพื่อลดความดันในลูก ตาให้ลงสู่ระดับปกติ ก่อนที่จะเกิดพยาธิสภาพเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรกับ ประสาทตาโดยแพทย์มักให้ยาหยอดตา และยารับประทานทางปากหรือยา ฉีด จนความดันลดลงสู่อาการปกติ การเห็นดีขึ้นจึงนัดผ่าตัดตามมา
      - ต้อหินระยะเรื้อรัง
        
        ความดันของลูกตาสูงขึ้นเล็กน้อย
        
        ผู้ป่วยอาจไม่ รู้สึกอาการอะไรเลย
        
        บางคนรู้สึกมึนศีรษะ
        
        ตาพร่ามัว
        
        รู้สึกเพลียตา
        
        ไม่มีอาการ ปวด
        
        ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของลานสายตา ลานสายตาจะค่อย ๆ แคบลง
        
        การรักษา
        
        แพทย์จะให้รักษาเพื่อมิให้ยาหยอดตาและยา รับประทาน เพื่อเพิ่มการไหลออกหรือลดการผลิตน้าเอเควียส ควบคุมความ ดันลูกตาให้อยู่ในระดับปกติพร้อมนัดมาตรวจเป็นระยะ ๆ
    - - ขาดความรู้ในการปฏิบัติตัวเมื่อเป็นต้อหิน
      - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากตามัว
      - ขาดความรู้ก่อนและหลังการยิงเลเซอร์ (Laser trabeculoplasty)
      - ผู้ป่วยมีภาวะความดันในลูกตาสูงขึ้น
    - - อธิบายให้เข้าใจเกี่ยวกับโรคและการรักษา
      - การเตรียมตัวก่อนการยิงเลเซอร์
      - หากมีอาการ ตาแดง น้าตาไหล ปวดตามาก ตามัวลง หรือตาสู้แสง ไม่ได้ให้มาตรวจก่อนวันนัด
      - สอนวิธีการหยอดตาอย่างมีประสิทธิภาพ
      - แนะนาให้ใส่แว่น หลีกเลี่ยงการขยี้ตา หลังทาเลเซอร
  - - - การเสื่อมตามวัย (Senile cataract) วัยชรา
      - ความผิดปกติโดยกาเนิด (Congenital cataract)
      - เกิดจากสาเหตุอื่น ๆ (Secondary cataract)
        
        โดนกระทบกระเทือน อย่างแรงที่ลูกตา
        
        โดนของมีคมทิ่มแทงทะลุตาและไปโดยเลนส์ตา
        
        เป็นต้อหิน
        
        โรคเบาหวาน
        
        ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ
        
        พาราไทรอยด์ )
        
        พิษสารเคมี
    - - มองเห็นได้ไม่ชัดเจน ภาพเบลอ หรือพร่ามัว
      - ต้องใช้แสงสว่างมากขึ้นในการอ่านหนังสือหรือกิจกรรมที่ต้องใช้สายตา
      - ดวงตามองเห็นในที่ที่มีแสงสลัวได้ดีกว่าแสงจ้า แพ้แสงจ้า
      - มองเห็นเป็นภาพซ้อน
      - มองภาพเป็นสีเหลืองหรือสีซีดจางลง
      - มองเห็นเป็นวงแหวนรอบแสงไฟหรือหลอดไฟ
      - ผู้ป่วยอาจเข้าใจว่าความพร่ามัวเกิดจากระดับสายตาที่มีปัญหา เช่น สายตาสั้น และนำไปสู่การเปลี่ยนแว่นตาหรือคอนแท็คเลนส์บ่อย ๆ
    - - ต้อกระจกไม่มีการรักษาด้วยยา มีวิธีเดียวเท่านั้น คือ การผ่าตัดเอา แก้วตา ที่ขุ่นออก ซึ่งเรียกว่า ลอกต้อกระจก
      - ชนิดของการผ่าตัด
        
        Intracapsular cataract extraction (IICE)
        
        การผ่าตัดนาแก้วตา ที่ขุ่นพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาทั้งหมดในเวลาเดียวกัน
        
        Extracapsular cataract extraction (ECCE)
        
        การผ่าตัดเอา แก้วตาที่ขุ่นออกพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาด้านหน้า โดยเหลือเปลือกหุ้ม แก้วตาด้านหลัง
        
        Phacoemulsification with Intraocular Lens (PE C IOL)
        
        เป็น การผ่าตัดต้อกระจกโดยใช้คลื่นเสียงหรืออัลตราซาวด์ที่มีความถี่สูงเข้าไป สลายเนื้อแก้วตาแล้วดูดออกมาทิ้ง และจึงนาแก้วตาเทียมใส่เข้าไปแทน
        
        ข้อดี ของวิธีนี้ ต่างกับวิธีปกติตรงที่แผลผ่าตัดเล็กกว่า การเกิดสายตาเอียง หลังผ่าตัดน้อยลงระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัดสั้นกว่า
        
        ข้อเสีย เนื่องจากเป็นวิธีใหม่ ดังนั้นต้องอาศัยความชานาญของแพทย์ต้อง ใช้เครื่องมือราคาแพง และต้องใช้สารหล่อลื่น ช่วยในระหว่างผ่าตัด มิฉะนั้นเครื่องอัลตราซาวด์อาจสั่นไป ทาลายกระจกตาได้
    - - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากตามัว
      - วิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้เกี่ยวกับขั้นตอนการผ่าตัดและการดูแล ตนเองก่อนผ่าตัด
      - ปวดตาเนื่องจากมีการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อหลังผ่าตัดตา
      - เสี่ยงต่อการติดเชื้อเนื่องจากพร่องความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติตัวที่
        ถูกต้อง
      - มีความพร่องการดูแลตนเองเนื่องจากถูกปิดตา
      - เสี่ยงต่อการเกิดแผลเย็บฉีกขาดความดันตาสูงและเลือดออกในช่อง หน้าม่านตา
    - - จัดท่านอนให้ผู้ป่วยไม่นอนทับบริเวณตาที่ได้รับการผ่าตัด
      - หลีกเลี่ยงการไอจามแรง ๆ การก้มศีรษะต่ากว่าระดับเอว
      - การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยทุกครั้งต้องระมัดระวังการกระทบกระเทือนบริเวณ ดวงตาและศีรษะ
      - รับประทานอาหารอ่อนงดอาหารแข็งเหนียวที่ต้องออกแรงเคี้ยวจนกว่า แผลจะหายประมาณ 2 สัปดาห
      - ห้ามเบ่งถ่ายอุจจาระ
      - (เมื่อกลับบ้าน)
        
        ระวังอย่าให้น้ากระเด็นเข้าตา
        
        ค่อย ๆ แปรงฟันไม่สั่นศีรษะไปมา
        
        หลีกเลี่ยงอาหารแข็ง เหนียวที่ต้องออกแรงเคี้ยวมาก ไม่ควรท้องผูก
        
        หลีกเลี่ยงยกของหนักมากกว่า 5 kg
        
        ไม่ควรใช้สายตานานเกิน 1 ชั่วโมง
        
        เน้นกลางคืนปิดฝาครอบตา กลางวันใส่แว่นตาสีชาหรือสีดา
  - - - มีอายุมาก
      - มีสายตาสั้นมาก
      - มีประวัติจอประสาทตาลอกมาแล้วข้างหนึ่ง
      - มีประวัติคนในครอบครัวมีภาวะจอประสาทตาลอก
      - มีการติดเชื้อหรือการอักเสบภายในลูกตา
      - มีเนื้องอก
      - เป็นเบาหวานที่มีโรคของจอประสาทตาแทรกซ้อน
      - การได้รับบาดเจ็บหรือเกิดอุบัติเหตุที่ลูกตาอย่างรุนแรง
      - เคยได้รับการผ่าตัดภายในลูกตามาแล้ว เช่น การผ่าตัดต้อกระจก
      - เป็นโรคตา เช่น Retinoschisis (โรคจอประสาทตาหลุดลอกชนิดหนึ่ง), โรคยูเวียอักเสบ (Uveitis), Lattice degeneration
    - - .มีการเสื่อมของจอประสาทหรือน้าวุ้นตา (vitreous)
      - .การผ่าตัดเอาแก้วตาออกชนิด intracapsular cataract extraction ได้ถึงร้อยละ 10-20
      - การได้รับอุบัติเหตุถูกกระทบกระเทือนบริเวณที่ตา หรือของแหลมทิ่ม แทงเข้าตาถึงชั้นของจอประสาทตา
    - - 1.จอประสาทตาลอกชนิดที่เกิดจากรูหรือรอยฉีกขาดที่จอประสาทตา (Rhegmatogenous retinal detachment)
      - 2.จอประสาทตาลอกชนิดที่เกิดจากการดึงรั้ง (Tractional retinal detachment)
      - 3.จอประสาทตาลอกชนิดไม่มีรูขาดที่จอประสาทตา (Non- rhegmatogenous retinal detachment or exudative retinal detachment):
    - - มีอาการมองเห็นแสงจุดดาหรือเส้นลอยไปลอยมา (floater)
        มองเห็นแสงวูบวาบคล้ายฟ้าแลบ (flashes of light)
    - - Cryocoagulation (การจี้ด้วยความเย็น)
      - การฉีดก๊าซเข้าไปในตา (Pneumatic retinopexy) เ
      - การผ่าตัดหนุนจอประสาทตา (Scleral buckling) เ
      - การผ่าตัดน้าวุ้นลูกตา (Pars plana vitrectomy)
    - - ระยะก่อนผ่าตัด
        
        ดูแลให้ผู้ป่วย Absolute bed rest
        
        แนะนาผู้ป่วยหลีกเลี่ยงขยี้ตา ส่ายศีรษะและใบหน้าแรง การ อาเจียน
        
        แนะนาผู้ป่วยห้ามก้มหน้า
        
        ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค แผนการรักษา การผ่าตัด ให้ผู้ป่วยทราบเพื่อ ลดความวิตกกังวล
      - ระยะหลังผ่าตัด
        
        ดูแลให้ได้รับการวัดความดันลูกตาจากแพทย์หลังผ่าตัดประมาณ 4-
        6 ชั่วโมง
        
        ประเมินอาการเริ่มต้นของภาวะความดันลูกตาสูง ได้แก่ มีอาการ
        ปวดและรับประทานยาแล้วไม่ทุเลาลง
        
        ดูแลให้นอนคว่าหน้าหรือนั่งคว่าหน้าให้ได้อย่างน้อยวันละ 16
        ชั่วโมงเพื่อให้แก๊สที่ใส่ไว้ในขณะผ่าตัดไปกดบริเวณจอประสาทตาที่ลอกหลุด
      - กลับบ้าน
        
        ควรทาความสะอาดใบหน้าโดยใช้
        ผ้าขนหนูชุบน้าบิดหมาด ๆ เช็ดหน้าเบา ๆ เฉพาะข้างที่ไม่ได้ผ่าตัด ส่
        
        หลังการผ่าตัด 2 เดือนแรก ควรหลีกเลี่ยงการออกกาลังกายที่หัก โหม
  - - - ชนิดของสารเคมีที่พบ
        
        สารด่าง
        
        สารกรด
    - - ปวดแสบปวดร้อนระคายเคืองตามาก
      - การมองเห็นจะลดลงถ้าสารเคมีเข้าตาจานวนมาก
      - สายตาสู้แสงไม่ได้ ทาให้ผู้ป่วยพยายามจะหลับตาตลอดเวลา
        (blepharospasm)
    - - การรักษาที่สาคัญที่สุดคือการล้างตาโดยเร็วที่สุด หากเป็นไปได้ ผู้ป่วยควรได้รับการล้างตาด้วยน้าสะอาดปริมาณมากอาจมากกว่า 5 ลิตร ตั้งแต่สัมผัสสารเคมีโดยมิต้องรอจนกระทั่งมาถึงโรงพยาบาล
      - เมื่อมาถึงโรงพยาบาลจะได้รับการล้างตาให้โดยทันทีโดยอาจต้องมี การถ่างขยายเปลือกตาแล้วหยอดยาชาก่อนเพื่อให้สามารถล้างตาได้สะดวก ขึ้นจนกระทั่งความเป็นกรดด่างในตาหมดไป
      - หากเกิดภาวะ corneal abrasion อาจได้รับการป้ายยา terramycin ointment และปิดตาแน่น (pressure patch) ไว้ 24 ชั่วโมง และนัดมาประเมินซ้าอีกครั้ง
      - การรักษาด้วยการใช้ยาขึ้นกับความรุนแรงที่เกิดขึ้น แพทย์อาจให้ยา ช่วยลดการอักเสบในตา ยาป้องกันการติดเชื้อ และยาที่ช่วยในการหายของ แผลเปิดที่กระจกตา ยาลดความดันตา
      - การรักษาด้วยการผ่าตัด ประกอบด้วยการขูดเซลล์กระจกตาท่ีตาย แล้วออก และอาจมีการปลูกถ่ายเยื่อหุ้มรกเพื่อปิดแผล หรือลดการเกิด แผลเป็นบริเวณเยื่อบุตา การปะกระจกตาที่ทะลุ หรือการเปลี่ยนกระจกตา ซึ่งการผ่าตัดชนิดใดขึ้นกับความรุนแรงจากการโดนสารเคมีที่เกิดขึ้นและ แพทย์ จะพิจารณาเป็นรายๆ ไป
    - - ล้างตาให้ผู้ป่วยโดยเร็วที่สุด โดยใช้ Normal saline หรือ sterile water โดยใช้เวลาอย่างน้อย 30 นาท
        
        ดูแลบรรเทาอาการปวดกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการปวดตามาก และดูแลให้ ผู้ป่วยได้รับยาครบตามแผนการรักษา
  - - - 1.Rebleeding
      - 2.Increase intraocular pressure
      - 3.Blood stain cornea
    - - Absolute bed rest โดยให้นอนศีรษะสูงประมาณ 30-45 องศา เพื่อ
        ป้องกันการเกิด blood stain
      - ปิดตาทั้งสองข้างเพื่อให้ได้พักผ่อนลดโอกาสการเกิด rebleeding
      - อาจได้รับยา สเตียรอยด์ หยอดเพื่อช่วยป้องกันการเกิด rebleeding
      - ดูแลให้ได้รับยาแก้ปวด paracetamol และ diazepam เพื่อให้ได้
        พักผ่อนและประเมินอาการปวดตาแต่หากเลือดไม่ถูกดูดซึมไปในเวลา อันควรหรือมีอาการของ Blood stain cornea หรือต้อหินชนิดแทรก ซ้อนเกิดขึ้น ควรรีบทาผ่าตัด paracentesis
    - - การพยาบาลเพื่อให้ผู้ป่วยนอนพักบนเตียง (absolute bed rest) ให้ มากที่สุด คือ แนะนาให้ผู้ป่วยนอนนิ่งๆ ไม่ควรลุกจากเตียงประมาณ 3 – 5 วัน
        
        . ปิดตาทั้ง 2 ข้างที่มีเลือดออกด้วยผ้าปิดตา (eye pad) และที่ ครอบตา (eye shield) ไขหัวเตียงสูง 30-45 องศา เพื่อให้เลือดตกไปรวม ในช่วงหน้าม่านตาตอนล่างเป็นระดับประเมินได้ชัดเจน
        
        เช็ดตาให้ผู้ป่วยทุกวันในตอนเช้าพร้อมทั้งประเมินว่ามีภาวะ เลือดออกเพิ่มขึ้นหรือไม่จากการส่องดูด้วยไฟฉาย
        
        ถ้าผู้ป่วยปวดตาต้องติดตามประเมินอาการปวดตาของผู้ป่วยภายหลัง รับประทานยาแก้ปวดแล้ว 30 นาที ถ้าไม่ทุเลา ยังคงปวดตามากและมีอาการ ร่วมอื่นๆ คือ ปวดศีรษะร้าวไปท้ายทอย คลื่นไส้ บางรายอาจอาเจียนร่วมด้วย ให้รีบรายงานแพทย์เพื่อประเมินความดันตา
  - - - ความยาวนานของการเป็นโรคเบาหวาน
      - การควบคุมระดับน้าตาล
      - การมีความผิดปกติที่ไตจากเบาหวาน
      - ความดันโลหิตสูง
      - โรคไขมันในเลือดสูง
      - การตั้งครรภ์
    - - เบาหวานระยะแรก (Non-Proliferation diabetic retinopathy=NPDR)
      - เบาหวานระยะรุนแรง (Proliferation diabetic retinopathy=PDR)
      - โดยทั่วไป
        
        อาจไม่มีอาการผิดปรกติ อาการสาคัญที่ผู้ป่วยมัก
        
        มาพบแพทย์คือตามัว ซึ่งเหตุของตามัวอาจเกิดจากจอประสาทตาบวมหรือมี
        
        เลือดออกในวุ้นตาหรือจอประสาทตาถูกดึงรั้งหลุดลอก
    - - การรักษาด้วยการยิงเลเซอร์ (Panretinal
        photocoagulation=PRP)
        
        ทาในกรณีที่จุดรับภาพส่วนกลางบวม และ ในผู้ที่มีเส้นเลือดผิดปกติงอกใหม่
      - การฉีดยาเข้าในน้าวุ้นตา (Intravitreal pharmacologic injection)
        
        ได้แก่ ยากลุ่ม steroid และยา กลุ่ม Anti VEGF เพื่อรักษาโรคจุดกลาง รับภาพจอประสาทตาบวมจากเบาหวาน มี
        ข้อดีคือ ในรายที่ตอบสนองต่อ ยาได้ดี การมองเห็นจะกลับคืนมาได้เกือบเท่าหรือเท่าปรกติ โดยไม่มีผล ทาลายจอประสาทตาบางส่วนเหมือนการฉายแสงเลเซอร์
        ข้อจากัด คือ ยามีฤทธิ์อยู่ได้ชั่วคราวเฉลี่ย 3-4 เดือน และต้องทาการฉีดด้วย เทคนิคปลอดเชื้อในห้องผ่าตัด
      - การผ่าตัดน้าวุ้นตา (Vitrectomy)
        
        กรณีที่โรครุนแรงจนมีเลือดออกใน
        น้าวุ้นตา และ/หรือมีพังผืดดึงรั้งจอประสาทตาหลุดลอกหรือมีจุดกลางรับ ภาพจอประสาทตาบวมเรื้อรังที่ไม่ตอบสนองต่อการฉายแสงเลเซอร์
    - - แนะนาให้ผู้ป่วยควบคุมระดับน้าตาลให้คงที่ เพื่อลดอัตราการเกิด
        ความผิดปรกติของจอประสาทตาจากโรคเบาหวาน
      - ดูแลแนะนาให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานได้รับการตรวจจอประสาทตาอย่าง น้อยปีละ 2 ครั้ง
      - ออกกาลังกาย รับประทานยาหรือฉีดยาลดระดับน้าตาลในเลือด อย่างสม่าเสมอ
  - - - อุบัติเหตุ (trauma)
      - กระจกตามีภูมิต้านทานต่อเชื้อโรคต่า เ
      - มีความผิดปกติของกระจกตา
      - ตาปิดไม่สนิทขณะหลับ (Lagophthalmos)
      - ความผิดปกติบริเวณหนังตา เ
      - โรคทางกายที่ทาให้ภูมิคุ้มกันทั้งร่างกายบกพร่องลง
      - การใส่เลนส์สัมผัส (Contact lens)
    - - อาการปวดตา (pain)
      - เคืองตา (foreign body sensation)
      - กลัวแสง (photophobia)
      - น้าตาไหล (lacrimation)
      - ตาแดงแบบใกล้ตาดา (ciliary injection)
      - ตาพร่ามัว (blur vision)
      - กระจกตาขุ่น (hazy cornea)
      - หนองในช่องหน้าม่านตา
    - - .หาเชื้อโรคที่ทาให้เกิดการติดเชื้อ ได้แก่ การขูดเนื้อเยื่อของแผลไป ย้อมและเพาะเชื้อ (scrape lesion)
      - กาจัดสาเหตุที่ทาให้เกิดแผลบริเวณกระจกตาที่เป็นสาเหตุอื่น เช่น ภาวะตาปิดไม่สนิทขณะหลับ (Lagophthalmos) เนื่องจากเป็นอัมพาต ใบหน้าครึ่งซีก (facial palsy) ความผิดปกติบริเวณหนังตา เช่น ภาวะหนังตา ม้วนเข้า (entropion) ภาวะขนตาทิ่มแทงตา (trichiasis)
      - ส่งเสริมให้เกิดการแข็งแรงของร่างกาย เช่น ให้รับประทานวิตามินซี รับประทานอาหารที่มีโปรตีนสูง เป็นต้น)
      - 4.บรรเทาอาการปวดโดยให้รับประทานยาแก้ปวด paracetamol หากมีอาการปวดมากพิจารณาให้ยาบรรเทาปวดกลุ่ม NSAID
    - - แยกเตียง ของใช้ และยาหยอดตาของผู้ป่วยใช้เป็นส่วนตัว เ
      - เช็ดตาวันละ 1-2 ครั้ง โดยครอบเฉพาะพลาสติกครอบตา (Eye shield) ไม่ต้องปิดผ้าปิดตา (Eye pad)
      - หยอดตาตามแผนการรักษาอย่างเคร่งครัดโดยเฉพาะอย่างยิ่งใน ช่วงแรกอาจต้องหยอดทุก 30 นาท
      - แนะนาผู้ป่วยห้ามขยี้ตา อย่าให้น้าเข้าตา นอนตะแคงข้างที่มีพยาธิ สภาพเพื่อป้องกันการติดเชื้อสู่ตาข้างที่ไม่มีพยาธิสภาพ
      - ให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนและได้รับอาหารที่เพียงพอ
      - ตรวจเยี่ยมผู้ป่วยสม่าเสมอ เพื่อป้องกันภาวะพรากความรู้สึก (sensory deprivation) ในผู้ป่วยที่เหลือตาข้างเดียว
- - - - ใบหู
      - รูหู
      - แก้วหู
    - - กระดูกค้อน
      - กระดูกทั่ง
      - กระดูกโกลน
    - - Bony labyrinth
      - Membranous labyrinth
  - - - เสียงจะเริ่มจากใบหู ซึ่งจะป้องให้เสียผ่านเข้ารูหูไปกระทบแก้ว หู ทําให้เกิดการสั่นสะเทือนไปตามกระดูกหูทั้ง 3 ชิ้น แล้วผ่าน Oval window เข้าไปยังหูชั้นใน
    - - เสียงจากการสั่นของกระดูกจะวิ่งผ่านกระดูกมาสตอยด์เข้าไป ถึงหูชั้นในบริเวณ cochlea โดยธรรมชาติแล้วการได้ยินเสียงผ่านทาง อากาศจะดีกว่าการได้ยินเสียงผ่านทางกระดูก
  - - - อาการปวดหู
      - มีของเหลวไหลจากหู
      - มีเสียงดังในหู
      - มีอาการเวียนศรีษะ
      - อาการหูอื้อได้ยินลดลง
    - - ตรวจหูภายนอก
      - ตรวจช่องหู (otoscopy)
      - ตรวจเยื่อแก้วหู
      - ไม่พบสิ่งผิดปกติให้ตรวจศรีษะ และลำคอ
      - ตรวจพิเศษอื่นๆ
      - การนัดตรวซ้ำเป็นระยะๆ
    - - การทดสอบการได้ยิน
        
        Tuning fork test
        
        Audiometry
      - การตรวจโดยการใช้คำพูด
        
        Speech reception
        
        Speech discrimination
    - - Romberg’stest
      - Unterberger’stest
      - gait test
  - - - การสูญเสียการได้ยินแบบการนำเสียงทางอากาศบกพร่อง
      - การสูญเสียการได้ยินแบบประสาทหูเสื่อม
      - การรับฟังเสียงบกพร่องแบบผสม
      - ความบกพร่องที่สมองส่วนกลาง
    - - การนำเสียงทางอากาศบกพร่อง
        
        ขี้หูอุตัน
        
        ช่องรูหูตีบแคบตั้งแต่กำเนิด
        
        สิ่งแปลกปลอมเข้าไปในรูหู
        
        หูชั้นนอกอักเสบ
        
        เนื้องอก
        
        เยื่อแก้วหูทะลุ
        
        หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน
        
        หูชั้นกลางอักเสบมีน้ำเหลืองขัง
        
        หูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง
        
        โรคกระดูกชั้นกลาง
      - ประสาทหูเสื่อม
        
        ประสาทหูเสื่อมที่เป็นต้นแต่กำเนิด
        
        ประสาทหูเสื่อมที่เกิดภายหลัง
    - - อาการนำ
        
        หูอื้อ
        
        เสียงดังในหู
        
        การได้ยินลดลง
      - อาการร่วม
        
        ปวดหู
        
        น้ำออกหู
        
        คันหู
        
        เสียงดังในหู
        
        เวียนหัว
      - ประวัติในอดีต
      - การตรวจร่างกาย
        
        หู คอ จมูก
        
        ระบบประสาท
        
        การได้ยินด้วยส้อมเสียง
  - - - สาเหตุ
        
        ภาวะปกติขี้หูสามารถอุดตันอยู่ในส่วนของช่องหูช้ันนอกและมีสี
        และปริมาณท่ีมากน้อยได้แตกต่างกัน แต่บางคร้ังเกิดปัญหาขี้หูอุดตัน
      - การรักษา
        
        โดยการล้าง ใช้เครื่องดูดหรือการใช้เครื่องมืออื่น ๆ ช่วย
    - - ใบหูมีรูทะลุหรือมีถุงน้ํา
      - ขี้หูอุดตัน
      - สิ่งแปลกปลอมในช่องหู
      - การติดเชื้องูสวัดบริเวณหู
      - หูชั้นนอกอักเสบ
    - - โรคหูน้ําหนวก
      - หินปูนเกาะบริเวณฐานกระดูกโกลน
      - การบาดเจ็บจากแรงดันของห
    - - หินปูนในหูชั้นในหลุด
      - น้ําในหูไม่เท่ากัน
      - ประสาทหูเสื่อมฉับพลันไม่ทราบสาเหต
      - หูชั้นในอักเสบ
      - หูตึงเหตุจากสูงอาย
      - เส้นประสาททรงตัวอักเสบ
      - ยาที่เป็นนพิษต่อ
      - การสูญเสียการได้ยินจากเสียงดัง
    - - สาเหตุ
        
        ในเด็กเล็กมักพบของเล่นชิ้นเล็ก ลูกปัด หรือเมล็ดผลไม้ เด็กยัดใส่ รูหู ทําให้เกิดอาการติดเชื้อ จนถึงอาการเยื่อแก้วหูทะลุได้ ส่วนในผู้ใหญ่มัก พบเป็นเศษช้ินส่วนของไม้พันสําลีหรือพวกแมลง
      - การรักษา
        
        เป็นส่ิงมีชีวิตใช้แอลกฮอล์ 70% หรือยาหยดประเภทน้ํามัน หยอดลงไป แล้วคีบออก เป็นส่ิงไม่มีชีวิต ใช้นํ้าสะอาดหรือเกลือปราศจาก เชื้อหยอดจนเต็มหูแล้วเทน้ําออกหรือใช้ท่ีล้างหูช่วย ถ้าเป็นของแข็งใช้ เครื่องมือแพทย์คีบออก
    - - สาเหตุ
        
        การถูกกระแทกขณะใช้อุปกรณ์แคะหู หรือมีการอัดกระแทกที่หู เช่น ถูกตบบ้องหูอย่างรุนแรง หรือการเปลี่ยนความดันของสิ่งแวดล้อมอย่างรวดเร็ว เช่น ดำน้ำลึกแบบเร็วๆ เป็นต้น นอกจากนี้ก็มีในเรื่องของการติดเชื้อที่หูชั้นกลางที่ทำให้แก้วหูทะลุได้
      - การรักษา
        
        ขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิด หากเกิดจากการแคะหูและรูไม่ใหญ่มาก สามารถหายเองได้ แต่ถ้าหากมีอาการขอบไม่เป็นระเบียบเกิดขึ้น แพทย์จะรักษาโดยการจัดขอบให้เป็นระเบียบด้วยการวางกระดาษกรองเพื่อให้แก้วหูสมานกันได้ง่ายขึ้น แต่ระหว่างการรักษาต้องระวังเรื่องการติดเชื้อให้ดี อย่าให้น้ำเข้าหูและไม่ควรแคะหู ระหว่างนั้นอาจใช้สำลีอุดหู เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำเข้าหู
    - - สาเหตุ
        
        เรื้อรัง
        
        เป็นภาวะที่มีการทะลุของเยื่อแก้วหูและมีหูน้ำหนวกไหลแบบเรื้อรัง (โดยมากจะเริ่มเป็นมาตั้งแต่เด็ก ในเด็กที่ขาดสารอาหารหรือมีสุขภาพไม่แข็งแรง หรือขาดสุขนิสัยจะมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าเด็กที่มีสุขภาพแข็งแรง) โดยอาจเป็นผลมาจากหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันหรือมาจากการได้รับบาดเจ็บจนแก้วหูทะลุก็ได้ และบางครั้งอาจพบร่วมกับผู้ที่เป็นไซนัสอักเสบเรื้อรัง ทอนซิลอักเสบเรื้อรัง ผนังกั้นช่องจมูกคด ริดสีดวงจมูก
        
        เฉียบพลัน
        
        ส่วนใหญ่มักเกิดร่วมกับการติดเชื้อในบริเวณทางเดินหายใจส่วนต้น (คอและจมูก) ได้แก่ ไข้หวัด ทอนซิลอักเสบ และบางรายหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันอาจเป็นภาวะแทรกซ้อนของโรคไข้หวัดใหญ่ ไอกรน หัด ทำให้เชื้อโรคบริเวณคอผ่านท่อยูสเตเชียน/ท่อปรับความดันหูชั้นกลาง (Eustachain tube) เข้าไปในหูชั้นกลางได้ และเกิดการอักเสบขึ้นมา ทำให้เยื่อบุผิวภายในหูชั้นกลางและท่อยูสเตเชียนบวม และมีหนองขังอยู่ในหูชั้นกลาง เพราะไม่สามารถระบายผ่านท่อยูสเตเชียนที่บวมและอุดตันได้ ในที่สุดเยื่อแก้วหูซึ่งเป็นเยื่อบาง ๆ ที่กั้นอยู่ระหว่างหูชั้นกลางอักเสบกับหูชั้นนอกก็จะเกิดการทะลุเป็นรู หนองที่ขังอยู่ภายในก็จะไหลออกมากลายเป็นหูน้ำหนวก
        
        การรักษา
        
        แพทย์จะให้รับประทานยาแก้ปวดลดไข้ เช่น พาราเซตามอล (Paracetamol) เท่าที่จำเป็น และให้รับประทานยาปฏิชีวนะถ้าพบว่าเกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เช่น อะม็อกซีซิลลิน (Amoxicillin), โคไตรม็อกซาโซล (Co-trimoxazole) หรืออิริโทรมัยซิน (Erythromycin) เพื่อกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุ
        
        แพทย์อาจให้รับประทานยาแก้แพ้ (Antihistamine), ยาลดบวม, ยาหดหลอดเลือด (Oral decongestant) และพ่นจมูกด้วยยาหดหลอดเลือด (Topical decongestant) เพื่อทำให้เยื่อบุบริเวณรูเปิดของท่อยูสเตเชียนยุบบวมและท่อยูสเตเชียนเปิดได้กว้างขึ้น ซึ่งจะช่วยให้สารจากการอักเสบหรือหนองที่อยู่ในหูชั้นกลางสามารถระบายออกจากท่อนี้ได้สะดวกขึ้น
        
        ถ้าอาการดีขึ้นใน 2-3 วันหลังจากรับประทานยาปฏิชีวนะ ให้รับประทานยาปฏิชีวนะต่อไปจนครบตามที่แพทย์สั่ง
        
        ผลการรักษาส่วนใหญ่มักหายขาดได้ ส่วนในรายที่ได้รับยาไม่เพียงพอหรือไม่ถูกต้อง อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนตามมาภายหลังได้
    - - อาการและอาการแสดง
        
        หูอื้อ
        
        บางรายเวียนศรีษะบ้านหมุนขณะเปลี่ยนท่าทางขอ
        งศรี
        
        มีเสียงดังในหู
        
        สูญเสการได้ยินแบบCHL
      - การรักษา
        
        ใช้เครื่องช่วยฟัง เหมาะกับสูญเสียการฟังไม่มาก
        
        วิธีผ่าตัด
    - - สาเหตุ
        
        การเปลี่ยนแปลงความดันอากาศหรืความดันในหูชั้นกลางและโพรงกกหู
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ปวดหู แน่นหู
        
        สูญเสียการได้ยินแบบ CHL
    - - การผ่าตัดตกแต่งเยื่อแก้วหู ปะเยื่อแก้วหู
      - การตกแต่งหูชั้นกลางรวมทั้งปะแก้วหูและตกแต่งกระดูกหู
      - การตัดเอา mastoid air cell (mastoidectomy
      - การผ่าตัดปิดเข้าไปในหูชั้นกลาง เพื่อดูว่าจะทำอะไรต่อไป
      - การผ่าตัด stapes bone และ Footplateออก
      - การผ่าตัดบริเวณหูชั้นกลาง เพื่อลดการกดของ facial nerve ลง
      - การผ่าตัดซ่อมแซมกระดูกหูในช่องหูชั้นกลาง
    - - สาเหตุ
        
        อุบัตโดยเฉพาะการบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุบริเวณศรีษะ
        
        โรคหูชั้นใน
        
        การติดเชื้อ
      - การรักษา
        
        รักษาด้วยยา
        
        การผ่าตัด
        
        ทำกายภาพบำบัด
    - - อาการ
        
        ประสาทหูเสื้
        
        หูอื้อได้ยินเสียงไม่ค่อยชัด
        
        มีเสียงในหูอาการศรีษะบ้านหมุน
      - การรักษา
        
        การปฏิบตัวให้ถูกต้องขณะเวียนศรีษะ
        
        ให้ยาบรรเทาอาการ
        
        ผ่าตัด
    - - อาการและอาการแสดง
        
        หูอื้อ
        
        การได้ยินลดลงในหูข้างใดข้างนึงอย่างเฉียบพลัย
        
        บางรายเวียนศรีษะร่วมด้วย
      - การรักษา
        
        ยาขยายหลอดเลือด เพื่อเพิ่มเลือดไปเลี้ยงหู
        
        ยาวิตามิน บำรุงอาการประสาทหูเสื่อม
        
        ยาลดอาการวิงเวียนศรีษะ
        
        การนอนพัก
- - - - ภาวะเลือดออกทางจมูก
      - การฉีกขาดของหลอดเลือดที่เยื่อบุจมูก
      - ความผิดปกติของการแข็งตัวของเลือด
      - การติดเชื้อ
      - การมีเนื้้องอกในช่องจมูก
    - - แนะนำให้อ้าปากเวลาไอจาม
      - ห้ามสั่งน้ำมูกหรือแกะสะเก็ดแผล
      - จัดท่านอนศรีษะสูง45-60องศา
      - ประเมินเลือดออกโดยสังเกตผ้ากอซ
      - หลีกเลี่ยงกระทบกระเทือนบริเวณจมูก
  - - - อาการเป็นหวัดเรื้อรัง
      - การติดเชื้อของเยื่อจมูก
    - - กำจัดริดสีดวงออกโดย
        
        Medical polypectomyให้ยาพ่นจมูกให้ยุบตัวลง
        
        Surgical polypectomy
        
        Nasal polyp
        
        Antrochonal polyp
      - รักษาโรคที่เกิดร่วมและป้องกันการเกิดซ้ำ
  - - - สุขภาพทั่วไปไม่ดี
      - สภาพของจมูก
      - สาเหตุโดยตรง
    - - รักษาด้วยยารับประทาน
      - ปฏิบัติตามแพทย์แนะนำและรับประทานยาสม่ำเสมอ
    - - จัดท่านอนศรีษะสูง40-45องศา
      - ประคบด้วยความเย็นบริเวณจมูกบรรเทาอาการปวด
      - ป้องกันการติดเชื้อ
      - หลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย ยกของหนัก
      - ไม่ควรไอจามแรงๆ
- - - - Beta-hemolytic streptococci or staphylococci พบได้ถึง 30%
      - การอักเสบเรื้อรังที่เกิดจากโรคอื่นๆ
        
        เช่น
        
        ภาวะภูมิแพ้
        
        หอบหืด
        
        โพรงอากาศข้างจมูกอักเสบ
    - - ไข้ ไอ เจ็บคอ กลืนลำบาก
      - ต่อมอีนอยด์อักเสบจะพบอาการเป็นผลมาจากภาวะแทรกซ้อน
        
        อาการหายใจทางปาก
        
        อาการของช่องหูชั้นกลางอักเสบ
        
        การพูดเสียงขึ้นจมูก
    - - Tonsillectomy
      - Adenoidectomy
    - - แนะนำให้รับประทานอาหารเย็น
        
        หลีกเลี่ยงอาหารรสเปรี้ยว เผ็ดร้อน
        
        อธิบายอาการหลังผ่าตัด
        
        แนะนำให้งดใช้เสียงทำกิจกรรมใดๆอย่างน้อย7วัน
        
        หลีกเลี่ยงแหล่งชุมชนช่วง7-Deliveryวันแรกป้องกันการรับเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย