Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
project - Coggle Diagram
project
site
-
وجه تسمیه محله سنگ سیاه
محله سنگ سیاه
سنگ سیاه نام محلهای بسیار قدیمی در شیراز است که وجه تسمیه آن بدلیل وجود سنگ سیاه چهار گوشی است که در محوطه آرامگاه سیبویه قرار دارد. از تاریخچه این سنگ اطلاعات دقیقی در دست نیست ولی در گذشته مردم شیراز برای شفا یافتن به این سنگ مراجعه میکردهاند.آرامگاه دانشمند بزرگ عمروبن عثمان معروف به سیبویه در این محله قرار داشتهاست که در یک حجرهٔ کوچک و متروک به وضعی نامطلوب قرار گرفته بود و بر روی قبر وی سنگی سیاه قرار داشت. در ابتدا نام این محله، سنگ سیبویه بوده یعنی محلهای که سنگ و قبر وی سنگ سیاه قرار داشت. ولی به مرور زمان در اثر اشتباه عوام و وجود سنگ سیاه بر روی قبر، به نام سنگ سیاه مشهور شدهاست
-
-
-
-
-
تاریخچه
محله سنگ سیاه، نام یکی از محلههای شیراز قدیم میباشد. از زمان کریم خان زند که محلات را کمتر و کوچکتر و حصار شهر را تنگتر کردند، محله درب کازرون که خود محلهای جداگانه بودبا این محله ادغام شد و روی هم رفته به هر دو، محله سنگ سیاه میگفتند.
محله سنگ سياه يكي از محله هاي قديمي شهر شيراز است كه به دليل جاي گيري و ارتباطش با ديگر محلات و گذرهاي تاريخي از يك سو و وجود آثاري چون مسجد، كليسا، باغ و خانه هاي ارزشمند متعدد از سوي ديگر از اهميت و ويژگي منحصربه فردي برخوردار است و جزو يكي از مسيرهاي گردشگري شهر شيراز محسوب مي شود كه چنانچه بگوييم همچنان ناشناخته باقي مانده، اغراق نكرده ايم.
-
در محله سنگ سياه شيراز، خانه هاي تاريخي كه قدمتشان به دوره قاجار مي رسد چون فروغ الملك، مصطفوي، سعادت و توكلي را مي توان ديد، همچنين در اين محله، مسجد مشيرالملك، مسجد ميرزا هادي و مسجد بغدادي ها با تمامي ويژگي هاي معماري و تزئينات خاصشان و بازار حاج زينل، مقبره سيبويه و بقعه بي بي دختران ديده مي شود، همچنين مي توان به كليساي ارامنه اشاره كرد كه قدمتش به دوره صفوي باز مي گردد
-
به مسجد مشيرالملك اشاره كرد، مسجدي كه داراي نخستين ساعت زنگ دار جنوب كشور است و قدمتش به دوره قاجار بر مي گردد و يا مي توان آرامگاه سيبويه را مثال زد كه قدمتش به قرن دوم هجري مي رسد و به باور مردم شيراز، سنگ قبر آن قدمت 6 هزار ساله دارد و در واقع جزو سنگ هاي شهابي و شفابخش است
گورستان قديمي شيراز به نام باهليه، تنها مقبره سيبويه باقي مانده است و نام محله سنگ سياه نيز برگرفته از سنگ قبر اين عالم قرن دوم هجري است كه سياه رنگ بوده است
بررسی مکان های مهم
خانقاه احمدی
- سبک معماری این ساختمان به دوره قاجاریه وپهلوی باز میگردد.
-نمای این بنا ترکیب از سنگ و کاشیکاری هفت رنگ با نقوش گل مرغ که توسط شادروان (کریم فغفوری) که یکی از برجستهترین کاشی سازان اواخر قاجار تا اواخر دوره پهلوی در شیراز بوده اجرا گردیده واین هنر بر روی نمای ساختمان قدیمی خودنمایی میکند و چشم هر بیننده ای را بخود جلب میکند.
-و همچنین در قسمت ورودی و درونی این بنا نیز به زیبایی کاشیکاری شده .و روی کاشیهای درب ورودی امضاء خالق اثر شادروان (علی اصغر زرمهر شیرازی )بعنوان نقاش و شادروان( کریم فغفوری )بعنوان مینا کار معرفی شده.
-و سردر شبستان داخلی با شاهکاری از هنر قلمزنی٬ میناکاری ٬و طلا کاری توسط استاد برجسته قلمزنی شیراز شادروان( علی اصغر زرمهر )در طی شش سال انجام شدهاست که در مورخ بهمن ۱۳۴۳ این اثر منحصر بفرد به اتمام رسیده.
-این خانقاه محل برگزاری جلسات دراویش ذهبیه است.
-همچنین آرامگاه آقا میرزا احمد عبدالحی مرتضوی تبریزی(اردبیلی ) (وحید الاولیا الکاملین) و جناب حاج میرزا محمد علی حب حیدراردبیلی (ابوالفتوح ) از اقطاب این سلسله نیز در این خانقاهاست.
-این خانقاه شامل
موزه، که اثار بسیار ارزشمندی از دورههای مختلف تاریخی از جمله نسخ خطی و دیگر اشیاء نگهداری میشود. از جمله اثار فاخری که در این موزه میتوان نام برد . قرانی ایست که در شش جلد طی مدت ۲۰سال با کتابت شادروان (علی اصغر زرمهر شیرازی) به انجام رسیده را میتوان نام برد.که این اثر توسط خودشان به این موزه هدیه داده شده.
کتابخانه بسیارارزشمند.
درمانگاهبهصورت خیریه است .
(درمانگاه) این خانقاه در هفته به درمان رایگان افراد محروم به صورت رایگان میپردازد
-
مترو وکیل
ویژگی های بارز در آن استفاده از فلز زنگ زده با آجرها و سیمان های عریان است. فضایی مدرن که چراغ های خطی مدل لاین نورانه بخوبی علاوه بر تامین روشنایی مناسب با آن همگام شده است.
-
-
-
-
محله سر باغ،
وجه تسمیه آن به باغ اتابک و قرار داشتن آن در این محله بر میگردد. در ابتدای محله، باغ بزرگی به نام باغ اتابک قرار داشت که البته امروز دیگر وجود ندارد. آن باغ متعلق به یکی از اتابکان فارس به نام سعد ابن زنگی بوده که دورانی بر شیراز حکمرانی میکردهاست، البته برخی مورخین نام محله را برگرفته از باغی میدانند که توسط عضدالدوله دیلمی در این منطقه ایجاد گردیده است. از آثاری که اتابک سعد ابن زنگی در شیراز بنا کرد و امروزه نیز کارایی خود را حفظ کرده، مسجدی است که به مسجد جامع جدید یا مسجد نو مشهور است
از محله سر باغ این روزها تنها چند خانه قاجاری به همراه طاق بیضاییها و آب انبار حاج زالی باقیماندهاست که در نوع خود بسیار عالی و زیبا بوده و قابل بررسی بهشمار میروند. محلهای که انتهایش کاملاً تخریب و خیابان ۹ دی در آن احداث شدهاست، اما بخشی از این محله که شامل گذر سر باغ (گذر خانقاه احمدی) و کوچه هفت پیچ میباشد و با محله سنگ سیاه و بازار مرغ دیوار به دیوار است را میتوان احیا کرد. گذر سر باغ از چند جهت در بافت تاریخی شیراز اهمیت فراوانی دارد: در مجاورت حرم مطهر حضرت احمد ابن موسی الکاظم شاهچراغ (ع) قرار دارد، از طاقها و بناهای قدیمی که به لحاظ گردشگری اهمیت فراوانی دارند برخوردار است و خیابان ۹ دی را به گذر تاریخی سنگ سیاه متصل میکند. در حال حاضر وضعیت محله تعریف چندانی ندارد و ساکنان آن از مشکلات به ستوه آمدهاند. ساکنان محل، تخریب برخی از خانههای تاریخی را در گذر سر باغ مشکل اصلی میدانند و از آنجا که دیوارهای آنها تخریب شده به محل تجمع معتادان و مهاجران خارجی تبدیل شدهاست. همچنین بیشتر خانههای قدیمی به دلیل اختلاف بین ورثه یا رها شدن توسط مالکان، به اجاره یا اشغال معتادان و قاچاقچیان خرده پای مواد مخدر درآمدهاند که این امر نه تنها باعث تخریب جلوههای معماری سنتی در این خانهها شده، بلکه رفت و آمد این قشر سبب بدمنظر شدن گذرها گشته است. کوچه هفت پیچ نیز بیشترین مشکلات را از نظر ناامنی دارد و خیلیها ترجیح میدهند از ترس جان و مال خود از آن عبور نکنند، به علاوه باریکی کوچهها و عبور خودروها امنیت عابران را تهدید میکند. جهت مرمت و سنگفرش کردن کف گذر سر باغ اقداماتی انجام شدهاست اما تاکنون به وضعیت آب انبار و مرمت و بازسازی آن توجهی نشدهاست. در حال حاضر تنها یک در آهنی قفل شده در ورودی آب انبار وجود دارد که از لابه لای آن مردم زباله به داخل میریزند و وضعیت بهداشتی ساکنان محله را به مخاطره انداخته است. مرمت مسجد تاریخی مشیر نیز نیمه کاره مانده و از آنجا که یک مرکز تاریخی برای بازدید گردشگران خارجی و همچنین استفاده نمازگزاران محسوب میشود باید بیشتر مورد توجه مسئولان قرار گیرد. اجمالاً میتوان گفت نیاز اصلی محلهٔ سرباغ مرمت و امنیت است. با مرمت بناها و آثار تاریخی محله سر باغ و پاکسازی آن از معتادین میتوان مسیر ویژهای برای نشان دادن فرهنگ اصیل و آداب و رسوم این منطقه، معماری ایرانی، هنرهای سنتی و صنایع دستی و تاریخچه شیراز به نسل جوان و گردشگران ایرانی و خارجی فراهم نمود. در صورت مرمت خانههای ارزشمند موجود در این محله، آنها قابلیت تبدیل شدن به اقامتگاههای گردشگری را دارند. همچنین با مرمت آب انبار حاج زالی و تغییر کاربری اصولی آن میتوان جاذبه جدید گردشگری ایجاد کرد
یکی از محلههای قدیمی شیراز سر باغ نام دارد که در گذشته پررونق بودهاست. این محله، محلهای بوده که در مجاورت باغی بزرگ قرار داشتهاست.[۱] در کنار این باغ، خانههایی ساخته شد و محله سرباغ به وجود آمد، ولی بعداً و در طول زمان، این باغ از رونق افتاد و به صورت اراضی محدودتری تقسیم شد و هماکنون اثری از آن بر جا نیست و به جای آن ساختمانهایی را پدیدآوردهاند