Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Decor van de politieke besluitvorming - Coggle Diagram
Decor van de politieke besluitvorming
België= democratie
Verkiezingen
Proportioneel kiessysteem
aantal behaalde zetels in verhouding met aantal stemmen
tegengesteld aan meerderheidssystemen met 1 winnaar, zoals UK
Evolutie kiesstelsel
cijnskiesrecht, algemeen meervoudig stemrecht, algemeen enkelvoudig stemrecht, vrouwenstemrecht, niet-belgen
Verkiezing per bestuursniveau
gemeente- en provincieraad
Vlaams parlement
Federale verkiezing (kamer)
Europees Parlement
Grondbeginselen in grondwet
rechtstreekse verkiezing, evenredige vertegenwoordiging, stemming geheim en verplicht, ieder 1 stem, in eigen gemeente
De grondwet
bevat staatsstructuur, democratische rechten en plichten, algemene regels instellingen
in 1831 139 artikelen, nu 198 (uitbreiding stemrecht, staatshervorming,...
Scheiding der machten
wetgevende = macht om wetten uit te vaardigen
uitvoerende = macht tot de uitvoering van de wetten
Bestuur door het volk
inspraak van het volk in het bestuur dmv
verkiezingen
grondwet
: wettelijke basis van rechten en plichten van het volk
scheiding der machten
: verdeling van verschillende machten over van elkaar onafhankelijke instanties
België = federale staat
1e en 2e staatshervorming
1970: 3 cultuurgemeenschappen, bevoegdheden beperkt
1970: basis voor oprichting 3 gewesten
1980: cultuurgemeenschappen --> gemeenschappen (ook gezondheid en sociale bijstand), met elk Raad (parlement) en Regering
1980: oprichting 2 gewesten, met Raad en Regering
3e en 4e staatshervorming
88-89: oprichting Brussels Hoofdstedelijk Gewest
88-89: uitbreiding bevoegdheden: (gemeenschappen onderwijs, gewesten vervoer en openbare werken)
93: België = volwaardige federale Staat
5e staatshervorming: Lambermont- en Lombardakkoorden
uitbreiding bevoegdheden (fiscaal, landbouw, ontwikkelingssamenwerking,...
Brussel (oa grotere Vlaamse aanwezigheid)
6e staatshervorming: Vlinderakkoorden
BHV, Senaat, financieringswet
huidige organisatie van de staat
Federale Staat: de bevoegdheden en instellingen
Monarchie - de Koning
onverantwoordelijk en onschendbaar
Elk KB moet ook door minister ondertekend worden :check:
vertegenwoordiger en symbool van de natie
Federaal parlement: tweekamerstelsel
Toelichting
2-kamersysteem Angelsakische oorsprong
senaat bedoeld als bezinningskamer met oudere rijpere mensen
Samenstelling
kamer: 150 volksvertegenwoordiges
Senaat 60 leden (10 gecoöpteerde, 50 uit deelstaatparlementen)
Bevoegdheid Kamer
wetgevend: samen met Koning initiatiefrecht
controle regering
goed- of afkeuren begroting
vragen en interpellaties
Bevoegdheid Senaat (wetgeving, infoverslagen, belangenconflicten subsidiariteit, benoeming in rechtscolleges
Regering: ministers en staatssecretarissen
Samenstelling: 1 premier, 14 ministers, 7NL, 7FR)
Bevoegdheid: uitvoerend, maar motor van politiek systeem
Werking: Koning benoemt/ontslaat ministers, premier zit ministerraad voor, ministers verantwoordelijk voor beleid, MB's en omzendbrieven, staatssecretarissen lid van regering, maar niet van ministerraad
Procedure van federale wetgeving
wetsontwerp van minister, wetsvoorstel van kamerlid/senator
stemming bij gewone meerderheid, soms bijzondere meerderheid
wet uitgevoerd via KB's en/of MB's
Deelstaten
Gemeenschappen
Toelichting: persoonsgebonden, culturele identiteit en
taal
Geografische situering
Bevoegdheid: persoonsgebonden aangelegenheden (onderwijs, taal, cultuur, ..
Gewesten
Toelichting: op basis van
grondgebied
Geografische situering
Bevoegdheid: gebiedsgebonden aangelegenheden (ruimtelijke ordening, huisvestigin, energie (gedeelde bevoegdheid), openbare werken,...
Concreet
Vlaanderen: gewest en gemeenschap vallen samen, 6 van de 124 parlementsreden hebben geen stemrecht bij gewestaangelegenheden
Wallonië
Franse Gemeenschap: parlement en regering Franse gemeenschap
Waals gewest:Waals parlement en Waalse gewestregering
Duitstalig taalgebied: Duitstalige gemeenschapsraad en -regering (9 gemeenten, 3 ministers, 25 parlementsleden)
Link Title
Brussel: het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: 19 gemeenten en Brussel -stad, eigen parlement en regering voor gewest, ook gemeenschappen zijn hier bevoegd (gemeenschappelijke gemeenschapscommissie).
Controle-organen
Grondwettelijk Hof
Vroeger arbitragehof: regelt bevoegdheidsconflicten en toetst grondwettigheid, 12 rechters voor het leven benoemd, pariteit
Rekenhof
Controle op inkomsten en uitgaven van de Staat, gemeenschappen, gewesten, provincies, leden benoemd voor 6 jaar
Raad van State
Afdeling Wetgeving: advies over voorontwerpen van wet of decreet
Afdeling Administratie: spreekt recht in geschillen van bestuur
Parlementaire onderzoekscommissies
Bevoegdheid van onderzoeksrechter
De burger en zijn rechten