Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Şiir - Coggle Diagram
Şiir
SÖZ SANATLARI
Mübalağa
Söyleneceklerin anlamı güçlendirmek amacıyla bir olaya veya durumu çok az veya çok fazla göstererek abartı yapma sanatına denir.
Örnek cümle
: Öyle bir bağırdı ki sanki tüm dünya duydu.
Teşbih
Aralarında benzerlik bulunan iki şeyden zayıf olanın güçlü olana benzetilmesidir
Teşbih Unsurları: Benzeyen, Benzetilen, Benzetme Yönü, Benzetme Edatı
"Kutu gibi bir dairede oturuyor.
İstiare
İstiare benzetme gibidir ancak benzeyen ya da kendisine benzetilen olmaz. Diğer adı eğretilmedir.
KAPALI İSTİARE: BENZEYEN
Her çiçekten bal alırsan ey gönül
AÇIK İSTİARE: BENZETİLEN
İki kapalı bir handa// gidiyorum gündüz gece
NİDA (seslenme)
Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!
İntak
(konuşturma)
Yıldızlar sönsün' diyerek bağırdı karanlıktan sümbül.
Tecahül-i Arif (bilmezden gelme)
"Şakaklarıma kar mı yağdı ne var Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz"
.ANAHTAR KELİME:Kabul etmeme
Telmih
Herkesçe bilinen ünlü bir kişi
"Ekmek Leylâ oldu dostlarım / Mecnûn oldum peşi sıra giderim."
Modern Şiir Türleri
Pastoral şiir
Doğanın güzelliklerini, köy ve çoban yaşamını ele alan türlerdir.
Epik şiir
Savaş, Kahramanlık, yiğitlik, yurt sevgisi gibi konuları ele alır.
Satirik şiir
Şiirin bir olayı veya toplumu eleştirici bir bakışla ele almasıdır.
Lirik şiir
Aşk, ayrılık, ölüm gibi içten gelen heyecanları anlatan, coşkuyu ve duygusallığı dile getiren türlerdir.
Didaktik şiir
Belli bir konuda bir düşünce vermek, veya belli bir konuda öğüt vermek için kullanılır.
Dramatik şiir
Dram olaylarını içeren şiir türleridir.
Nazım Biçimleri
Gazel
Gazel, bir edebiyat terimi olarak, ilk beytinin mısraları birbiriyle, diğer beyitlerinin ikinci mısraları ilk beyitle kafiyeli, aynı vezinle söylenmiş, genellikle beş beyit ile dokuz beyit arasında şiirlerin yazıldığı bir nazım biçiminin adıdır.
Kaside
Kasîde, bir edebiyat terimi olarak ilk beytinin mısraları birbiriyle, diğer beyitlerinin ikinci mısraları ilk beyitle kafiyeli, aynı vezinle söylenmiş, en az 15 beyit uzunluğundaki bir nazım biçiminin adıdır.
Beyit
İki dizeden oluşan ve bir bütünlük gösteren bölümlere “beyit” denir. Divan şiirinin temel nazım birimidir. Aynı ölçüde ve anlamca birbiriyle ilgili yakın iki dizeden oluşur.
Mesnevi
Divan Yazını’nda, uzun konuları öykü biçiminde anlatmakta yararlanılan, aruz ölçüsünün genellikle kısa kalıplarıyla oluşturulan, her ikiliği kendi arasında uyaklı bir koşuk biçimidir.
Mısra
Şiirde her satıra dize (mısra)” denir. Arapça kökenli bir sözcük olan “mısra”nın Türkçedeki karşılığı “dize”dir. Dize, şiirin temel birimidir. Bütün şiirler dizelerden meydana gelir. Bir dize, nesirdeki cümlenin karşılığı sayılır.
kafiye
İki ses benzerliğine dayanan kafiye türüdür.
Üç ya da daha çok ses benzerliğine dayanan kafiye türüdür.
Tek ses benzerliğine dayanan kafiyedir.
Ses benzeşmesinin üçten fazla olması durumunda kelimelerin biri genellikle diğerini içine alır. Bu, durumda zengin kafiyenin adı "tunç kafiye" olur.
kafiye şeması
Çapraz Kafiye: "a b a b" "cdcd" olmalı.
Sarma Kafiye: "a b b a" "cddc" olmalı.
Düz Kafiye: "a a a b" "bbbc" "cc" "a a b b" olmalı..
şiirde ölçü
şiirin dörtlüklerindeki mısraların arasında hece sayılarının estetik bir güzellik oluturacak ekilde düzenli ilerlemesi
şiir ölçüleri
Hece Ölçüsü
Şiiri oluşturan dizelerdeki hece sayılarının eşit olması kuralına dayanır. Hece sayıları nı eşitlemek için ses düşmeleri yapılabilir
aruz öllçüsü
hecelerin uzunluklarına dayanan şiir ölçüsüdür
serbest ölçü
Hece ya da aruz gibi herhangi bir veznin dikkate alınmayarak yazıldığı şiirlerin ölçüsü bu şekilde adlandırılır. Günümüz Türk edebiyatında şiirler daha çok serbest ölçüyle yazılır
şiir nedir:
Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan, hece ve durak bakımından denk ve kendi başına bir bütün olan edebî anlatım biçimi, manzume, nazım, koşuk.
(TDK)
ŞİİR GELENEKLERİ
HALK ŞİİR GELENEĞİ
Nazım birimi olarak dörtlük kullanılır.
Kafiyeye önem verilir.
Sade bir halk Türkçesiyle yazılır.
Genellikle yarım kafiye kullanılır.
koşma,varsağı,semai,ilahi,destan, ilahi, nefes, mani, türkü gibi nazım şekilleri kullanılır.
Halkın içinden yetişmiş sanatçılar tarafından oluşturulmuştur.
Temsilcilerine örnek olarak : Karacaoğlan, Yunus Emre, Dadaoğlu verebiliriz.
DİVAN ŞİİRİ GELENEĞİ
Nazım birimi beyittir.
Aruz vezni kullanılmıştır.
Divan şiirlerinde aşk, tabiat, din gibi konular ele alınmıştır.
Gazel, kaside, mesnevi, murabba, rubai, şarkı gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.
Dilinde Farsça, Arapça kelimeler sıkça görülür. Dönemin türkçesine Osmanlı türkçesi denir.
Temsilcilerine örnek olarak : Mevlana, şeyhi, Hoca Denhani verilebilir.
MODERN ŞİİR GELENEĞİ
Nazım birimi kullanılmaz.
Serbest şiir tarzı benimsenmiştir.
Şiirlerde sözcük dizilişi ve iç ahenk ön plandadır
Her türlü konu işlenir.
Modern şiir geleneğinde şiirde ölçünün, nazım biriminin ve kafiyenin şart olmadığı savunulmuş ve ölçüsüz ve kafiyesiz şiirlerin örnekleri verilmiştir.
nazım birimleri
bent
Bir şiirin bölümlerini oluşturan üç,beş,altı,yedi ve daha fazla dizelerin kümelenmesiyle oluşan nazım birimidir.
dörtlük
Dörder dizelik bölümlerden oluşan nazım birimidir.
beyit
Aynı ölçüde yazılmış, anlam bakımından birbirine bağlı, art arda gelen iki dizeden oluşan nazım birimidir. Divan edebiyatında en çok kullanılan nazım birimi olmuştur.
mısra
Şiirin her bir satırıdır.
redif
Redif, şiirlerde mısra sonlarında, görevleri aynı olan eklerin ya da anlamları aynı olan sözcüklerin tekrarlanması
