Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ลักษณะของภูมิปัญญาไทย :fireworks:, นายศตพรรษ ใจละออ เลขที่2 ม.4/1 :whale: …
ลักษณะของภูมิปัญญาไทย
:fireworks:
ภูมิปัญญาที่เป็นนามธรรม
คติความเชื่อ
ความเชื่อดั้งเดิมของคน ไทยจะเกี่ยวกับธรรมชาติ และสิ่งที่เหนือธรรมชาติแบบสังคมเกษตรกรรม
เช่น
แม่โพสพ (ข้าว)
ผีฟ้าพญาแถน (ฝน)
ผีบ้าน
ผีเมือง
ผีแมน
โลกทัศน์ด้านจักรวาล
เป็นการพัฒนาจากคติความเชื่อในสังคมเกษตรกรผสมผสานกับอิทธิพลแนวคิดจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู ที่ชื่อว่า พระพรหมเป็นผู้สร้างสรรค์ทุกสรรพสิ่งในจักรวาล และโลก
โลกทัศน์ด้านพระพุทธศาสนา
ความเชื่อในพระพุทธศาสนา
เช่น
ความเชื่อในเรื่องของ บุญ กรรม
การเวียนวายตายเกิด
ข้อห้ามและข้อปฏิบัติ
เช่น
ในการประกอบอาชีพ และการอยู่ร่วมกันในสังคมล้วนมีข้อบัญญัติที่ควรทำ และห้ามทำทั้งในระดับบุคคล และ ส่วนรวมหากไม่ปฏิบัติตามข้อบัญญัติจะเกิดผลร้ายที่รุนแรง
ภูมิปัญญาที่เป็นรูปธรรม
อาคาร
เริ่มจากการหาแหล่งที่อยู่อาศัย สร้างที่พักอาศัยด้วยวัสดุที่เหมาะสมกับ สภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศ
เช่น
เรือนไทยที่สร้างจากไม้ยกใต้ถุนสูง เพื่อป้องกันน้ำและสัตว์
ศาสนสถานสร้างด้วยวัสดุที่คงทนกว่า คือ ใช้อิฐและหินเป็นหลัก
เครื่องมือเครื่องใช้
ภูมิปัญญาไทยด้าน การสร้างสรรค์ภาชนะ เครื่องมือเครื่องใช้ในแต่ละยุคสมัย บางอย่างยังคงใช้ประโยชน์ในรูปแบบดั้งเดิม
เช่น
หม้อข้าวดินเผา
เครื่องจักรสานต่าง ๆ
เบ็ดตกปลา
มีดพร้า
เครื่องนุ่งห่ม
พาหนะ
มีการนำเครื่องทุ่นแรงต่างๆมาใช้ในการเดินทาง และบรรทุกสิ่งของ
เช่น
สำหรับเดินทางทางบก
ม้า
วัว
ควาย
ช้าง
ส่วนทางน้ำ
ใช้แพ
งานฝีมือ
คนไทยมีฝีมือประณีตสวยงามไม่แพ้ชาติใด งานประดิษฐ์ในราชสำนัก และ ถวายเป็นพุทธบูชา มีหลายประเภท
เช่น
การแกะสลักไม้ หิน ไปจนถึงผักผลไม้
งานปั้น
การวาดภาพ
งานทอผ้า
งานร้อยกรองดอกไม
รูปเคารพ
สัญลักษณ์ของสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สร้างขึ้นเพื่อการเคารพบูชาและการประกอบพิธีกรรม
ระยะแรกจะเป็นรูปเคารพของความอุดมสมบูรณ์
เช่น
หุ่นฟางแทนแม่โพสพ
ต่อมาเมื่อศาสนาพราหมณ์-พุทธ เข้ามามีอิทธิพลในสังคมไทย
เช่น
รูปเคารพพระเจ้า
พระพุทธเจ้า
พระโพธิสัตว์
ส่วนรูปเคาพแทนองค์กษัตริย์จะนิยมสร้างเป็นพุทธรูปฉลองพระองค์ จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงสร้างเป็นภาพเหมือนจริง
อาหาร
ที่เห็นได้ชัดเจน
เช่น
การผลิตข้าว และนำข้าวมาบริโภคเป็นอาหารหลัก และนำมาแปรรูปเป็นขนม
การรู้จักการถนอมอาหารทั้งเนื้อสัตว์ ผักผลไม้
การประกอบพิธีกรรม
การรักษาโรค
ภูมิปัญญาเกี่ยวกับการรักษาโรคแสดงออกทั้งเชิงวิทยาศาสตร์และไสยศาสตร์
เช่น
การนำสมุนไพรมาประกอบเป็นตัวยารักษา โรคและการรักษาจะมีการประกอบพิธีกรรมต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์
การประกอบอาชีพ
มีการแสดงความเคารพบูชาต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เอื้อประโยชน์ต่ออาชีพของตน
เช่น
พิธีกรรมต่างๆ ของชาวนา
พิธีไหว้ครู ครอบครู ของกลุ่มช่างฝีมือและกลุ่มนาฎศิลป์สาขาต่างๆ
พิธีบูชาแม่ย่านางเรือ
การสร้างความสัมพันธ์ในสังคม
สังคมไทยมีรากฐานจากสังคมเกษตรที่มีความเอื้อเฟื้อช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน
เช่น
ธรรมเนียมการลงแขกในเวลาดำนา เกี่ยวข้าว
การปลูกบ้านใหม่
ประเพณีบุญบั้งไฟ
ประเพณีก่อปราสาท (ขนทรายเข้าวัด)
ศรัทธาในศาสนา
การประกอบพิธีกรรม
เนื่องในวันสำคัญทางศาสนา
เช่น
พิธีกรรมในวันวิสาขบูชา
วันเข้าพรรษา
วันออกพรรษา
วันมาฆบูชา
การประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อ
เช่น
พิธีลอยกระทง
พิธีตรุษสงกรานต
พิธีบุญบั้งไฟ
นายศตพรรษ ใจละออ เลขที่2 ม.4/1 :whale: