Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Bronnen van het recht (bindend en gezaghebbend) - Coggle Diagram
Bronnen van het recht (
bindend
en gezaghebbend)
De
grondwet
Wat?
Fundamentele wet (hoogste in hiërarchie)
regelt inrichting en verhouding van de machten
legt grondrechten en vrijheden burgers vast
Wijzigingen: bewust omslachtige procedure, 2/3e meerderheid, eerste stap en beslissing in verschillende legislaturen
De
rechtspraak
Rechterlijke uitlegging dmv vonnissen (Rechtbank) of arresten (Hof), beoordeling van bepaald geval, geen algemene draagwijdte (casus - casuïstiek)
openbaar, gemotiveerd, relatief, vatbaar voor beroep
De
uitvoeringsbesluiten
Besluiten gaan uit van uitvoerende macht (regering)
wettelijke basis vereist
soorten
KB voert federale wetten uit
Besluit Vlaamse Regering voert decreet uit
Ministeriële besluiten
Omzendbrief: praktische administratieve richtlijnen aan ambtenaren
Aard? Organieke, reglementaire en gewone besluiten
De gewone
wetten
Wat is een wet? Rechtsregel die door de (federale) staat gewild wordt onder sanctie van dwang, gestemd door Parlement, niet door grondwet verboden, komt niet aan andere instelling toe
Wat is een decreet? Rechtsregel die door Gemeenschap of Gewest gewild wordt onder sanctie van dwang, gestemd door regionaal Parlement, niet door grondwet verboden, komt niet aan andere instelling toe
Wat is een ordonnantie? Rechtsregel die door het BHG gewild wordt onder sanctie van dwang, gestemd door Brusselse Hoofdstedelijke raad, niet door grondwet verboden, komt niet aan andere instelling toe
Hoe tot stand?
procedures
monocameraal: Kamer en koning (begroting, leger, naturalisatie,...)
Bicameraal: Kamer, senaat en koning (herziening grondwet, monarchie, internationaal,...)
optioneel bicameraal: gebruikelijk. eerst goedgekeurd door kamer, evocatie door Senaat als absolute meerderheid, 1 maand om te amenderen.
Parlementaire commissie (per departement): keurt wetsontwerp goed (al dan niet geamendeerd), terug naar plenaire kamer
4 fazen
Koning: bekrachtiging en afkondigingsformule
Bekendmaking in Belgisch Staatsblad en in werking treding
Hoe tot stand?
ontwerp of voorstel van decreet
ontvankelijk door voorzitter Vlaams Parlement
bespreking in commissies (13), telkens 30 leden
Plenaire vergadering Vlaams Parlement
Vlaamse Regering: bekrachtiging en afkondiging
Publicatie in BS en in werking treding.
Het Grondwettelijk hof
Gespecialiseerd rechtscollege, los van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
doet uitspraak bij conflict tussen wetten en decreten, of als niet in overeenstemming met de grondwet
Hoe zaak ingeleid?
beroep tot vernietiging door belanghebbende
prejudicieel aanhangig door rechtscollege
arresten niet vatbaar voor beroep
12 rechters (6NL, 6 FR, telkens 3 academici, 3 ex parlementairen
De rechtsleer (doctrine)
Geheel van commentaren die door rechtsgeleerden geleverd wordt op andere rechtsbronnen
wordt vaak naar verwezen in vonnissen en arresten
3-voudige functie
onderzoek van het geldend recht
kritisch onderzoek van het recht
voorstellen tot verbetering/verfijning
Het gewoonterecht
(geheel van) Rechtsregel(s) ontstaan uit langdurig en herhaald gebruik door gemeenschap, gevolgd met rechtsovertuiging
Materieel (effectief gebruik) en psychologisch (overtuiging) element
vb onderhoudsplicht, OCMW-wet, goede zeden, goede huisvader, fout, schuld, schuldloze echtscheiding
Internationale normen (focus EU)
Context: doelstellingen EU
vrede, vrijheid, veiligheid, geen grenzen, samenhang verbeteren, sociale vooruitging, respect voor verscheidenheid, economische en monetaire unie, milieubescherming,...
Kern: Europese interne markt zonder binnengrenzen (vrij verkeer van (1) personen, (2) goederen, (3) diensten, (4) kapitaal en (5) data.
Instellingen van de EU
Europees Parlement
751 leden, elke 5j rechtstreeks verkozen
1 keer per maan (Bxl - Straatsburg)
wetgeving (met raad van ministers), begroting, controle,...
Europese Commissie
dagdagelijkse werkzaamheden
27 commissarissen (Reynders)
voorzitter: Ursula von der Leyen
initiatief wetten, begroting
Raad van de EU (Raad v ministers)
nationale ministers
samenstelling wijzigt per thema
stelt EU wetgeving vast, samen met parlement
Europese Raad (Europese top)
staatshoofden + voorzitter Europese Commissiei
minstens 2 keer per jaar, grote lijnen van beleid en prioriteiten
president aan het hoofd: Charles Michel
Europees Recht
Algemeen: Europese
verdragen
(Verdrag van Rome = oprichtingsverdrag ('57)
Europese Grondwet: niet gelukt, vervangen door Verdrag van Lissabon (2007)
Europese wetten
van toepassing op lidstaten en burgers/rechtspersonen
Europese verdragen: overal, eenduidig
Europese Verordening: regels rechtstreeks van toepassing, geen omzetting nodig, automatisch nationale wet (vb Ecodesign)
Europese Richtlijn: bindende besluiten, door lidstaten om te zetten in nationaal recht (vb richtlijn hernieuwbare energie)