Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Het Zenuwstelsel :silhouette: - Coggle Diagram
Het Zenuwstelsel :silhouette:
Hersenen
Hersenschors
De hersenschors die bij de zintuigen hoort bevat de
sensorische centra
.
Primaire gehoorcentrum
is een deel van de sensorische schors waar impulsen uit je gehoororganen binnenkomen en waar
bewustwording
optreedt.
Secundaire gehoorcentrum
is een deel van de sensorische schors waar je geluiden, die in het primair gehoorcentrum ontstaan,
interpreteert
.
De hersenschors bevat de
motorische schors
Primaire motorische schors
bestaat uit kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen groep spieren
aansturen
.
Secundaire motorische schors
is een deel van de motorische schors die
informatie
bevat over
gecoördineerde bewegingen
, zoals pianospelen of fietsen.
Kleine hersenen
Coördineren
de uitgaande informatie naar je spieren, zodat je bewegingen vloeiend en soepel verlopen.
De coördinatie vindt plaats in nauwe samenwerking met de grote hersenen, de hersenstam en het ruggenmerg.
Hersenstam
De hersenstam vormt een verbinding tussen de ruggenmerg en de rest van de hersenen.
De hersenstam bestaat uit de middenhersenen, de pons en het verlengde merg.
De
middenhersenen
vormen een deel van de hersenstam, die onder andere een rol spelen bij reflexen met betrekking tot het zien en horen.
De
pons
is een deel van de hersenstam, die de grote en kleine hersenen verbindt. Ook is het een tussenstation tussen het evenwichstzintuig in je middenoor en de kleine hersenen.
Het
verlengde merg
is een onderdeel van de hersenstam waar de zenuwbanen van de linker en rechter hersenhelft elkaar kruisen. Ook bevat het het regelcentra voor vitale functies.
Grote hersenen
Bestaat uit 2 helften, verbonden door een hersenbalk (corpus callosum).
Alle informatie gaat via zintuigen, zenuwen, ruggenmerg en hersenstam naar de grote hersenen. Die ordenen en verwerken de informatie.
Hier zorgen de grote hersenen voor: logische redeneren - je wil - je bewustzijn - geheugenfuncties - emoties.
Diverse funcies
Ruggenmerg
Het ruggenmerg verbindt de hersenen met het perifere stelsel.
In het deel aan de rugzijde bevinden zich de uitlopers van
sensorische neuronen
, die impulsen vanuit de zintuigen naar het ruggenmerg voeren.
Hierin bevindt zich een verdikking met de cellichamen van de sensorische neuronen bij elkaar:
het spinaal ganglion
.
Het deel aan de buikzijde bevat de uitlopers van
motorische neuronen
, waarlangs impulsen vanuit het ruggenmerg naar de spieren gaan.
Buiten het ruggenmerg liggen aan beide zijden de
grensstrengen
met hun eigen zenuwknopen ofwel ganglia.
Reflexen
Een
reflex
is een reactie op een prikkel zonder of voordat er bewustwording optreedt. Reflexen beschermen je met snelle reacties.
De weg die de impulsen afleggen heet een
reflexboog
.
Je hebt aangeboren en aangeleerde reflexen.
De grote hersenen ontwikkelen zogeheten
motorprogramma’s
die het mogelijk maken automatisch en gecoördineerd complexe handelingen uit te voeren.
Hypothalamus
De
hypothalamus
is een onderdeel van de grote hersenen. Het is betrokken bij de homeostase, onder andere door het aansturen van de hypofyse.
Biologische klok
is onderdeel van de hypothalamus en regelt het dag- en nachtritme.
De
thermostaat
is een onderdeel van de hypothalamus en regelt de lichaamstemperatuur.
Thalamus
De
thalamus
is een onderdeel van de grote hersenen dat selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende gebieden van de hersenschors gaan
Bouw zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel
Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenstam, de grote hersenen, de kleine hersenen en het ruggenmerg.
Het
centrale zenuwstelsel
bestaat uit de
neuronen
(zenuwcellen) van de hersenen en die van het ruggenmerg met hun ondersteunende cellen.
De donkere kleur van de
grijze stof
is de donkere kleur in het centrale zenuwstelsel, afkomstig van de cellichamen van neuronen.
Witte stof
is de lichte kleur in het CZS, afkomstig van
myeline
om de uitlopers van neuronen.
Om de hersenen onder andere te beschermen tegen ongewenste stoffen, is er een
bloed-hersenbarrière
, die selectief stoffen doorlaat
De ruimtes tussen de endotheelcellen van de haarvaten zijn erg klein door verbindingen:
tight junctions
. Ook spelen
astrocyten
een belangrijke rol bij de uitwisseling van stoffen tussen het bloed en het hersenvocht. Astrocyten zijn zogeheten
gliacellen
, steuncellen met veel uitlopers, die een vrijwel gesloten kring rondom de haarvaten vormen.
Perifeer zenuwstelsel
Het
perifere zenuwstelsel
bestaat uit zenuwen, bundels uitlopers van neuronen ie zintuigen verbinden met het centrale zenuwstelsel en het centrale zenuwstelsel met spieren en klieren.
Zenuwcellen
Bouw van zenuwcellen
Het zenuwstelsel bestaat uit
neuronen
(zenuwcellen) en
gliacellen
.
Gliacellen
voeden en steunen neuronen, bieden bescherming, ruimen beschadigde cellen op en verwijderen stoffen die een rol spelen bij het doorgeven van impulsen.
Neuronen
maken informatieoverdracht mogelijk. Een neuron bestaat uit een cellichaam dat de celkern bevat en een aantal uitlopers. Elk neuron heeft twee typen uitlopers:
dendrieten
(1 of meer) en een
axon
. Er zijn drie typen neuronen:
sensorische neuronen
,
schakelneuronen
en
motorische
neuronen
.
Dendrieten
zijn uitlopers die impulsen van zintuigcellen of andere neuronen naar het cellichaam aanvoeren.
Lengte dendrieten
Een sensorisch neuron kan een dendriet hebben tot wel 1,5 meter lang.
Een motorisch neuron heeft kort, sterk vertakte dendrieten.
Een
axon
is een afvoerend deel van een neuron en is aan het einde meestal vertakt. Iedere aftakking van het axon eindigt in meerdere synapsen.
Synapsen
zijn plaatsen waar het neuron zijn informatie overdraagt aan een ander neuron. Dat gebeurt via een
neurotransmitter
.
Lengte axonen
Het axon van een sensorisch neuron is erg kort; die gaat van spinaal ganglion naar het ruggenmerg.
Het axon van een motorisch neuron kan tot wel 1,5 meter lang zijn (met de myelineschede).
Sensorische cellen
Sensorische cellen/
sensorische neuronen
ontvangen impulsen van zintuigcellen en voeren die naar het centrale zenuwstelsel.
Schakelcellen
Schakelcellen/
schakelneuronen
schakelen impulsen van sensorische neuronen en andere neuronen uit het centrale zenuwstelsel door. Schakelneuronen hebben niet allemaal een myelineschede.
Motorische cellen
Motorische cellen/
motorische neuronen
voeren de impulsen van het centrale zenuwstelsel naar spieren of via de grensstreng naar klieren.
Ligging cellichaam
Het
cellichaam
is een onderdeel van een neuron (zenuwcel), het bevat de kern.
Alle cellichamen hebben meerdere langere of kortere uitlopers. Deze langere of kortere uitlopers heten dendrieten of axonen.
De cellichamen van sensorische neuronen liggen in de romp vlak voor het ruggenmerg bijeen in spinale ganglia; in het gebied van het hoofd liggen de sensorische neuronen die afkomstig zijn van zintuigcellen in de hersenen.
Zenuwen
Een zenuw bestaat uit bundels uitlopers van gemyeliniseerde neuronen, met bindweefsel en bloedvaten. Het bindweefsel omgeeft en isoleert op verschillende manieren.
Bundels uitlopers
De zenuw in zijn geheel.
Elke uitloper apart.
De meeste zenuwen zijn
gemengde
zenuwen
. Zij bevatten dendrieten van sensorische neuronen en axonen van motorische neuronen. De impulsen gaan in de dendrieten en axonen in tegengestelde richting.
Functie diverse gliacellen
90% van de cellen in hersenen en ruggenmerg zijn
gliacellen
, ondersteunende cellen in het zenuwstelsel, ze voeden en steunen de neuronen. Er zijn vijf typen gliacellen.
Schwanncellen
De
cellen van Schwann
(bepaalde gliacellen) maken een isolerende
myelineschede
om lange zenuwuitlopers heen.
Dient ook als isolatiemateriaal.
Microgliacellen
Mircrogliacellen
zijn cellen die veranderen in fagocyten bij weefselschadiging en beschermen de neuronen tegen zieteverwekkers.
Oligodendrocyten
Oligodendrocyten
zijn de kleien cellen die verspreid in het centrale zenuwstelsel voorkomen. Zij vormen een
myelineschede
om uitlopers van neuronen in het centrale zenuwstelsel.
De
myelineschede
isoleert de zenuwvezels en maakt een snellere geleiding van impolsen mogelijk. De myelineschede is op regelmatige afstanden een klein stukje onderbroken. Dit niet-geïsoleerde stukje van de uitloper heet een
insnoering van Ranvier.
Astrocyten
Astrocyten
zijn stervormige cellen met lange, sterk vertakte uitlopers. Astrocyten regelen de uitwisseling van stoffen tussen neuronen en het bloed. Ze leveren steun aan de neuronen en spelen een rol bij het herstel van neuronen na beschadiging.
Ependymcellen
Ependymcellen
zijn endotheelcellen die de hersenkamers en het centrale kanaal van het ruggenmerg bekleden. Ze produceren hersen- en ruggenmergsvocht dat ze met behulp van hun trilharen laten rondstromen.
