Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การเปลี่ยนแปลงทางสรีระของทารกในครรภ์ - Coggle Diagram

- - - - วันที่ 4-5 หลังจากปฎิสนธิ เป็นระยะที่ Morula เคลื่อนที่มาถึงโพรงมดลูก และมีการเปลี่ยนแปลงเป็น Blastocyst โดยมีของเหลวจากโพรงมดลูกซึมเข้าสู่ Morula ทำให้มีช่องว่างที่มีของเหลวบรรจุอยู่เกิดขึ้นและมีกลุ่มเซลล์เกิดขึ้น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่อยู่รอบนอก (Outer cell mass) เรียกว่า Trophoblast ต่อไป ซึ่งจะเจริญเป็นส่วนหนึ่งของรกและหาอาหารเข้าเลี้ยงตัวอ่อน อีกกลุ่มหนึ่งเป็นกลุ่มที่รวมตัวอัดแน่นอยู่ภายใน (Inner cell mass) เรียกว่า Embryoblast ไข่ด้านนี้เรียกว่า Embryonic pole จะเป็นด้านที่ใช้ฝังตัว และเจริญต่อไปเป็นตัวอ่อน ส่วนด้านที่อยู่ตรงข้ามเรียกว่า Anembryonic pole
      - วันที่ 3-4 หลังจากปฏิสนธิ (Zygote) มีการเคลื่อนที่เข้าสู่โพรงมดลูก พร้อมกับมีการแบ่งเซลล์ เพิ่มจำนวนมากขึ้นแบบทวีคูณ (Cleavage) แต่ละเซลล์ที่ได้จากการแบ่งนี้เรียกว่า Blastomere ทำให้มีเซลล์เพิ่มขึ้นจนมีลักษณะทรงกลมตันเรียกว่า Morula (ประมาณ 16 Blastomere)
      - วันที่ 6-7 หลังการปฏิสนธิ เป็นระยะของการฝังตัว (Implantation) โดย Blastocyst เอาด้าน
        Embryonic pole สัมผัสเยื่อบุโพรงมดลูก (Decidua) ส่วน Zona pellucida ที่ล้อมรอบไข่จะสลายไป Syncytiotrophoblast จะปล่อยน้ำย่อยทำลายเยื่อบุโพรงมดลูก ทำให้ไข่ฝังตัวลึกลงไป ตามปกติตัวอ่อนจะฝังตัวบริเวณตอนบนของมดลูก (Corpus) การฝังตัวจะเสร็จสมบูรณ์ภายในวันที่ 11-12 หลังการปฏิสนธิ
    - - Blastocyst มีการฝังตัวลึกลงไปในเยื่อบุโพรงมดลูก แต่ไม่เกินกว่าชั้น Decidua spongiosa
        Outer cell mass ที่เรียกว่า Trophoblast มีการแบ่งตัวอย่างรวดเร็วและจัดเรียงตัวเป็น 2 ชั้น ชั้นในเรียกว่า Cytotrophoblast ชั้นนอกเรียกว่า Syncytiotrophoblast กลุ่มเซลล์ชั้นนอกจะมีแอ่ง (Lacuna) เกิดขึ้นภายในแองมีเลือดมารดาไหลผ่านเข้ามาเพื่อเป็นแหล่งอาหารสำหรับไข่ แอ่งเหล่านี้มีการประสานตัวกัน และจะเป็น Intervillous space ของรก Syncytiotrophoblast และ Cytotrophoblast มีการเจริญยื่นยาวลงไปในชั้น Decidua ลักษณะคล้ายนิ้วมือ ทำให้มี Primary chorionic vill เกิดขึ้น ส่วน Inner cell mass มีการเจริญเป็น 2 ชั้น เรียกว่า Bilaminar germ disc ชั้นนอกอยู่ติดกับ Cytotrophoblast เรียกว่า Ectoderm ชั้นในเรียกว่า Endoderm ระยะต่อมา Ectoderm มีการแยกตัวจาก Cytotrophoblast ทำให้เกิดช่องว่างทางด้าน Dorsal ของ Germ disc เรียกว่า โพรงน้ำคร่ำ (Amniotic cavity) เซลล์ที่บุโพรงนี้ต่อไปจะเจริญไปเป็น Amnion ด้าน Ventral ของ germ disc ติดต่อกับ Yolk sac ทั้ง Germ disc, Amniotic cavity และ Yok sac รวมอยู่ภายใน Chorionic cavity เซลล์ที่บุโพรงนี้คือ Trophoblastic cells ซึ่งต่อไปจะเจริญเป็น Chorionในระยะนี้มี Body stalk เกิดขึ้น โดยเชื่อมระหว่าง Germ disc กับ Trophoblast ต่อไปจะเจริญไปเป็นสายสะดือ (Umbilical cord)
- - - - Ectoderm มีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนมากขึ้น และแทรกตัวลงไประหว่างชั้นบนกับชั้นล่างทำให้
        ได้กลุ่มเชลล์ชั้นกลาง เรียกว่า Mesoderm ระยะนี้ตัวอ่อนมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 1.5-25 มิลลิเมตร ประกอบด้วยกลุ่มเซลล์ 3 ชั้น เรียกว่า Trilaminar germ disc ได้แก่ Ectoderm, Mesoderm และ Endoderm ทั้ง 3 ชั้น จะเจริญต่อไปเป็นเนื้อเยื่อ และอวัยวะต่างๆ ดังนี้
        
        Ectoderm เจริญไปเป็นอวัยวะระบบประสาทและเยื่อบุผิวภายนอก
        
        Mesoderm เจริญไปเป็นอวัยวะระบบกล้ามเนื้อ กระดูก การไหลเวียนโลหิต ระบบขับถ่าย และ
        ระบบสืบพันธุ์
        
        Endoderm เจริญไปเป็นส่วนที่ดาดภายในอวัยวะต่างๆ และอวัยวะภายในบางชนิด เช่น ระบบ
        ทางเดินหายใจ ตับอ่อนใน Primary Chorionic villi จะเจริญเป็น Secondary chorionic villi โดยมี Extraembryonic mesoderm แทรกอยู่เป็นแกนกลาง และส่วนของ mesoderm จะเจริญเป็นหลอดเลือดเล็ก ซึ่งเชื่อมต่อไปถึงหัวใจทารกได้ เรียก Vli นี้ว่า Tertiary chorionic Vili ทำหน้าที่นำอาหารจากเลือดมารดาใน Intervillous ace ไปเลี้ยงตัวอ่อน ระยะนี้จึงถือว่ามีรกเกิดขึ้นและเริ่มมีการไหลเวียนโลหิตของทารกในระยะนี้เราเรียกเนื้อเยื่อที่บุอยู่รอบ Chorionic cavity ว่า Chorion ซึ่งประกอบด้วย Trophoblastic cells และ Mesoderm
    - - เป็นระยะเริ่มต้นของการสร้างอวัยวะต่างๆ เมื่อครบ 4 สัปดาห์ ตัวอ่อนมีความยาว (Crown-to-
        rump) ประมาณ 4 - 5 มิลลิเมตร หนัก 0.4 กรัมอยู่ภายในถุงน้ำที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 เซนติเมตร ตัวอ่อนในระยะนี้จะมีส่วนของศีรษะและหางที่มองเห็นได้ชัด ศีรษะและหางจรดกันมี Notochord เกิดขึ้น มีตุ่ม (Bud) ที่จะงอกไปเป็นแขนขา มีบริเวณที่จะเจริญไปเป็นตับ ช่องว่างในหัวใจขยายใหญ่ มีช่องที่จะเจริญต่อไปเป็นช่องอกและช่องท้อง
    - - ส่วนศีรษะจะเจริญเติบโตขึ้นมาก เนื่องจากมีการเจริญของสมองอย่างรวดเร็ว
    - - ตัวอ่อนยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 1 1-13 มิลลิเมตร ศีรษะโตเมื่อเทียบกับลำตัว ส่วนของ
        แขนขาเจริญมากขึ้น แขนจะเจริญได้เร็วกว่าขา บริเวณใบหน้าสามารถมองเห็นส่วนที่เป็นตา หู จมูก หัวใจแบ่งออกเป็น 4 ห้อง
    - - ตัวอ่อนยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 3 เซนติเมตร หนักประมาณ 2 กรัม มีรูปร่างคล้ายมนุษย์โดยทั่วไป ส่วนหางหายไป ศีรษะแม้จะโตมาก แต่มีลักษณะตั้งตรง ส่วนคอมองเห็นได้ชัดเจน ใบหูเจริญเป็นรูปร่าง ตาเจริญดีขึ้น มีหนังตาปิด นิ้วมือนิ้วเท้าปรากฎขึ้น เริ่มมีอวัยวะเพศเกิดขึ้น
- - - - ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 6-7 เซนติเมตร กระดูกส่วนใหญ่เริ่มมี Ossification
        เริ่มมีนิ้วหัวแม่มือและนิ้วอื่นๆ อวัยวะเพศภายในและภายนอกเริ่มแสดงลักษณะของเพศชายและเพศหญิงน้ำหนัก 19 กรัม
    - - ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 12 เซนติเมตร หนัก 110 กรัม ดวงตาเริ่มมีการ
        เคลื่อนไหวได้เมื่ออายุ 16-18 สัปดาห์ โดยสัมพันธ์กับการที่สมองส่วนกลางมีพัฒนาการสมบูรณ์ ศีรษะยังโตเมื่อเทียบกับตัว เริ่มมีผม หน้าดูคล้ายมนุษย์มากขึ้น รูปร่างของจมูก ตา ปาก ชัดเจน สามารถแยกเพศจากอวัยวะเพศภายนอกได้
    - - เป็นช่วงกึ่งกลางของการตั้งครรภ์ ทารกหนักประมาณ 300 กรัม และเพิ่มสูงขึ้นตามอายุครรภ์ ในระยะนี้ทารกจะเริ่มดิ้นและเคลื่อนไหวบ่อยๆ ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 16.0 - 18.5 เซนติเมตร ผิวหนังเริ่มมีไขและมีขนอ่อนปกคลุมร่างกาย ผิวหนังจะบางใสน้อยลง
    - - หนัง มีไขตามร่างกายมากขึ้น ศีรษะมีขนาดใหญ่นได้ชัด ปอดมีการเจริญเติบโต
        ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 23 เซนติเมตร หนัก 630 กรัม ผิวหนังจะมีรอยย่น
    - - ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 25 เซนติเมตร หนัก 1,100 กรัม ผิวหนังสีแดง
        บาง มีไข (Vernix caseosa) ปกคลุม เปลือกตาเริ่มขยับเปิด เริ่มมี Lecithin ที่บริเวณ Alveolar
    - - ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 31 เชนติเมตร หนัก 2,100 กรัม สามารถขยับ
        ศีรษะได้ ผิวหนังจะมีสีชมพู รอยย่นลดลง ค่า L/S ratio = 1.2 : 1 ทารกเพศชายอัณฑะเริ่มเคลื่อนลงถุงอัณฑะ
    - - เมื่อทารกอาย 32 สัปดาห์ มีความยาวประมาณ 28 เซนติเมตร น้ำหนัก 1,800 กรัม ผิวหนังมีสีชมพู
        และรอยย่น แต่เมื่อทารกอายุ 36 สัปดาห์ จะตัวยาวประมาณ 32 เซนติเมตร น้ำหนัก 2,500 กรัม เนื่องจากมีไขมันมาเกาะที่ชั้นใต้ผิวหนัง ลำตัวเริ่มกลมขึ้น ใบหน้าไม่มีรอยย่น และขนอ่อนลดน้อยลง
    - - เป็นช่วงระยะเวลาครบกำหนดของทารกที่เจริญเติบโตพัฒนาการสมบูรณ์ นับตั้งแต่วันที่ขาดประจำเดือน ทารกมีความยาว (Crown-to-rump) ประมาณ 36 เซนติเมตร หนัก 3,400 กรัมการคาดคะเนหาอายุครรภ์จากความยาวของทารก
        วิธีนี้ใช้ภายหลังทารกเกิดเพื่อประเมินอายุครรภ์ย้อนหลัง โดยทั่วไปนิยมใช้การคาดคะเนจากการวัดความยาวของทารกจากศีรษะถึงส้นเท้า (Crown -heel length) โดยทั่วไปการวัดความยาวของทารกจะใช้เป็นเกณฑ์ในการบอกอายุครรภ์ได้แม่นยำกว่าการใช้น้ำหนักทารก"