Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Materiaren agregazio egoerak - Coggle Diagram

- - - - Egoera likidoa
        
        Partikulak inguruko partikulei lotuta mantentzen dira; horren ondorioz, bolumena konstantea da
        
        likidoa daukan ontziaren forma hartzen dute
      - Egoera gaseosoa
        
        Partikulak aske mugitzen dira mugimendu kaotikoz, eta oso indar ahulez daude lotuta
        
        bolumen guztia hartzen dute
      - Egoera solidoa
        
        Partikulak oso hurbil daude eta indar handiz lotuta daude
        
        bolumena konstantea eta forma konstantea du
        
        Solidoak dilatatu eta uzkurtu egiten dira
      - Plasma egoera
        
        Partikulak aske mugitzen dira, egoera gaseosoan bezala, baina, horretaz gain, karga elektrikoa daukate
        
        Oso tenperatura altutan eta oso abiadura handian mugitzen dira
        
        Adibidez: Eguzkian: barneko tenperatura altuak direla eta, atomoak plasma egoera hartzen dute
  - - - gorputz baten partikulen batez besteko energia zinetikoa neurtzen duen magnitude fisikoa da
    - - Tenperatura termodinamikoa (T) magnitudearen oinarrizko unitatea kelvina (K) da. Celsius tenperatura (t) ere erabiltzen da, eta unitatea Celsius gradua (°C) du.
    - - Zenbat eta abiadura handiagoa izan partikulek, orduan eta energia handiagoa dute mugimenduaren ondorioz
    - - Termometroak tenperatura neurtzeko tresnak dira
      - Bi eskala
        
        Kelvin eskala (K)
        
        Celsius eskala (°C)
- - - - atmosferak Lurraren azalean eta han dauden gorputzetan egiten duen presioa da
      - Presioak modu honetan eragiten dio
        
        presioa handitzean
        
        partikulak bolumen txikiagoko egoerara aldatzera bultzatzen dira
        
        presioa txikiagotzean
        
        bolumena handitzea dakar
      - Presio atmosferikoa altitudearekin txikiagotzen da
  - - - egoera likidoan dagoen substantzia bat egoera gaseosora aldatzen da
      - Lurruntzea
        
        Azkarren mugitzen diren partikulak likidoaren azalera iristen dira; egoera gaseosora aldatu, eta ihes egiten dute
        
        Tenperatura altuagoa bada, likidoaren azalean egoera gaseosora aldatzeko energia nahikoa duten molekula gehiago egongo dira eta likidoa azkarrago lurrunduko da
      - Irakitea
        
        Likido baten tenperatura handitu ahala, partikulak gero eta azkarrago mugitzen dira
        
        Likidoa lurrun bihurtzen da eta burbuilak sortzen dira; azalera igo ahala handitu egiten dira, eta, azkenean, apurtu, eta likidotik ihes egiten dute
    - - likido batek zer tenperaturatan irakiten duen, kanpoko presioa 105 Pa denean
    - - (Ll) da tenperatura aldatu gabe 1 kg substantzia lurruntzeko eman behar den energia kantitatea.
        Q = m · Ll
    - - Substantzia bat gas egoeratik likido egoerara aldatzen deneko prozesua da
  - - - egoera likidoan dagoen substantzia bat egoera solidora aldatzen da
      - Tenperatura bera da likidoa solidotzen den tenperatura eta fusio tenperatura
    - - egoera solidoan dagoen substantzia bat egoera likidora aldatzen da
      - Solidoari emandako energia egitura aldatzeko erabiltzen da, ez tenperatura igotzeko. Tenperatura horri urtze tenperatura deritzo.
    - - egoera solidoan dagoen substantzia bat zer tenperaturatan aldatzen den egoera likidora, kanpoko presioa 105 Pa denean
    - - (Lf) da tenperatura aldatu gabe 1 kg substantzia urtzeko eman behar den energia kantitatea.
        Q = m · Lf
  - - - egoera solidoan dagoen substantzia bat egoera gaseosora aldatzen da
      - izotz lehorra edo elur karbonikoa gas bihurtzen da hondakin likidorik utzi gabe
    - - egoera gaseosoan dagoen substantzia bat egoera solidora aldatzen da
- - - - Gasen partikulek dagoen bolumen osoa hartzen dute.
      - Gasen partikulek presioa egiten dute ontziaren hormekin talka egitean.
      - Zenbat eta handiagoa izan tenperatura, orduan eta abiadura handiagoa dute partikulek eta talka gehiago gertatzen dira.