Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Physiological and psychosocial changes during pregnancy and antenatal care…

- - - - ทารกในครรภ์สามารถได้ยินเสียงเมื่ออายุได้ 20 สัปดาห์ เสียงที่ทารกจะได้ยินขณะอยู่ในครรภ์มีดังนี้
        
        เสียงที่เกิดจากธรรมชาติ
        
        เสียงการเต้นของหัวใจแม่
        
        เสียงการบีบตัวของลำไส้
        
        เสียงการเคลื่อนไหวของกระแสโลหิต ซึ่งมีผลต่อการพัฒนาระบบประสาทการได้ยินของทารก โดยเฉพาะการเต้นของหัวใจแม่ ซึ่งเป็นเสียงที่ลูกคุ้นเคยตั้งแต่อยู่ในครรภ์
        
        การใช้เสียงพ่อแม่
        
        วิธีใช้ไมโครโฟนลูกรัก
        
        วิธีใช้ไมโครโฟนลูกรัก นำฝากรวยด้านหนึ่งวางบนหน้าท้องของคุณแม่ ในตำแหน่งที่เป็นบริเวณศีรษะของทารก ส่วนฝากรวยอีกด้านหนึ่งเอาไว้สาหรับพูดคุย เสียงจะผ่านไปตามสายยางไปยังด้านหน้าท้องของแม่ ทารกก็จะได้ยิน
        
        พ่อแม่ใช้เสียงเป็นธรรมชาติตามปกติ พูดคุยกับลูกเป็นเสียงหวานๆ แต่ใช้โทนเสียงสูง ซึ่งจะกระตุ้น ความสนใจของทารกได้ดีกว่าโทนเสียงต่ำโดยเริ่มด้วยเสียงแม่ซึ่งโทนเสียงสูงกว่าตามด้วยเสียงพ่อ ใช้ประโยคสั้นๆ เน้นคำพูดซ้าๆ จะทำให้ลูกจำเสียงแม่ได้เร็วขึ้นจากนั้นตามด้วยเสียงพ่อ
        
        การเล่านิทานลูกสามารถเรียนรู้และรับรู้เสียงของพ่อแม่ได้ การเล่านิทานจึงเป็นการให้ลูกเรียนรู้จดจำและเคยชินกับเสียงพ่อแม่ สร้างความสนุกสนาน ความผูกพันระหว่างแม่ลูก นิทานควรเป็นเรื่องง่ายๆไม่ควรเปลี่ยนเรื่อง ควรเล่าช้าๆทุกวัน เพราะลูกไม่สามารถเข้าใจเนื้อหาของนิทาน แต่จะคุ้นเคยกับจังหวะจะโคนของการเล่านิทานเท่านั้น และเมื่อหลังคลอดลูกร้องงอแงก็สามารถนำนิทานเรื่องนี้ไปเล่าให้ลูกฟังจะทำให้ลูกสงบ หลับและเลี้ยงง่าย
        
        3.การใช้เสียงดนตรี
        
        พบว่าทารกมีพัฒนาการด้านการได้ยินที่เร็วกว่าปกติ และทาให้ทารกมีอารมณ์แจ่มใส ร่าเริง เสริมสร้างพัฒนาการด้านสติปัญญา
        
        พัฒนาการด้านการได้ยินและการออกเสียงเร็วกว่าปกติ ดนตรีที่ใช้จะต้องเป็นดนตรีที่มีท่วงทำนองเย็นๆ
        
        เพราะมีการศึกษาพบว่าทารกที่ได้รับฟังเพลงร็อคจะดิ้นแรง หัวใจเต้นไม่สม่าเสมอ แต่ถ้าดนตรีเพลงเย็นๆทารกจะเคลื่อนไหวช้าๆและหัวใจเต้นสม่าเสมอ มีอารมณ์แจ่มใส เมื่อคลอดจะมีพฤติกรรมสนใจสิ่งแวดล้อม สามารถเลียนแบบเสียงของผู้ใหญ่ได้เร็วกว่าปกติ
        
        วิธีการ
        
        นำหูฟัง 2 ข้างที่ต่อกับอุปกรณ์บันทึกเสียงมาแนบไว้บริเวณหน้าท้องแนวขอบกางเกงใน ให้ศีรษะเด็กอยู่ระหว่างหูฟังทั้ง 2 แม่อาจฟังเสียงดูก่อนถ้าฟังแล้วสบายหูถือว่าใช้ได้ เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์ได้ 6 เดือน แม่ควร
        
        บันทึกเสียงตัวโน้ตเปิดให้ลูกฟัง
        
        ใช้เสียงดนตรีชนิดเคาะวางบนหน้าท้อง แล้วเคาะให้เกิดเสียงต่ำไปสูง จากสูงไปต่ำช้าๆ
    - - วิธีการปฏิบัติ
        
        ถ้าอยู่ในบ้านให้เปิดหน้าท้องและเอามือลูบสัมผัสวนไปรอบๆโดยเริ่มจากหัว > หลัง >ก้น > ขา > แขน > หัว แล้ววนไปตามลำดับช้าๆ แม่สามารถลูบสัมผัสได้ตลอดเวลาเท่าที่แม่ต้องการ
        
        ถ้าอยู่นอกบ้านหรือที่ทำงาน มีเวลาก็สามารถลูบสัมผัสลูกได้ตามที่กล่าวแล้วโดยสัมผัสนอกผ้า
        
        ก่อนลูบสัมผัสอาจใช้ไมโครโฟนลูกรัก พูดคุยหรือร้องเพลงพร้อมกับการลูบสัมผัสก็จะดียิ่งขึ้น วิธีนี้แม่จะต้องทราบว่าศีรษะของทารกอยู่ด้านไหน วิธีการที่จะทราบคือเวลามาฝากครรภ์ให้ถามเจ้าหน้าที่ห้องฝากครรภ์ได้ การลูบสัมผัสสามารถทำได้ตั้งแต่ตั้งครรภ์ได้ 5 เดือน
        
        สัมผัสลูกเป็นจังหวะ
        
        วิธีการปฏิบัติ
        
        แม่ใช้มือตบลงเบาๆ บนหน้าท้องบริเวณก้นของทารก จะช่วยให้ทารกเกิดความอบอุ่นมั่นคง เคยชินกับพฤติกรรมสัมผัสเป็นจังหวะ เมื่อหลังคลอดได้รับการสัมผัสเช่นนี้อีกจะทาให้ทารกหยุดร้องกวนและสงบเร็วขึ้น
        
        สัมผัสน้ำอุ่นน้ำเย็น
        
        วิธีการปฏิบัติ
        
        ใช้ไมโครโฟนลูกรักเรียกลูกก่อนเพื่อให้ทราบว่าแม่กาลังจะทาอะไร เช่น
        “ลูกๆนี่แม่นะ เดี๋ยวจะรู้สึกเย็นหน่อยนะ”
        
        ใช้ขวดพลาสติกมีฝาปิด จะกลมหรือแบนก็ได้ขนาด 240 ซีซี ใส่น้ำโดยเริ่มจากน้ำในก๊อกธรรมดา โดยใช้ส่วนของก้นขวดที่เป็นส่วนแคบวางก่อน โดยใช้เวลาประมาณ 2 นาที เริ่มเมื่อตั้งครรภ์ได้ 6 เดือน เมื่อ 2 เดือนสุดท้ายใกล้คลอดให้ค่อยๆเพิ่มความเย็น พร้อมกับเพิ่มเวลาการวางเป็นเวลา 3-5 นาที และนอนขวดลงความเย็นสูงสุดเท่าที่แม่ทนได้
        
        การวางต้องวางบริเวณส่วนหลังของทารก โดยให้แม่สังเกตว่าลูกดิ้นไปทางไหนมากหรือเตะทางไหนมาก ทางด้านตรงข้ามจะเป็นหลังของทารก
        
        3.ตบหน้ำท้องเบาๆขณะลูกดิ้น
        
        วิธีการปฏิบัติ
        
        เมื่อแม่รู้สึกว่าลูกดิ้นเมื่อไหร่ (หรือบางท่านบอกว่าลูกเตะ) ก็ให้แม่เอามือตบเบาๆ เป็นจังหวะ 2 ครั้งลงบนก้นลูกเพื่อเป็นการแสดงให้ทารกรู้ว่าแม่รับรู้การกระทาของลูกและให้ความสนใจ เป็นการฝึกให้มีการเรียนรู้อย่างมีเงื่อนไขและฝึกไหวพริบให้กับลูก
        
        วิธีนี้แม่สามารถปฏิบัติได้ตั้งแต่ตั้งครรภ์ได้ 7 เดือน เมื่อตั้งครรภ์ได้ 8 เดือน แม่ก็เปลี่ยนวิธีการใหม่เพื่อให้เกิดการเรียนรู้อีกลักษณะหนึ่งและไม่ให้ลูกเบื่อเกมซ้าๆ โดยให้แม่เอามือตบลงบริเวณก้นเบาๆ เป็นจังหวะ 2 ครั้งแล้วให้ลูกเตะตอบดูบ้าง เพื่อฝึกการปรับตัวในการตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมอยู่รอบๆตัว ประสาทรับความรู้สึกจะพัฒนาดียิ่งขึ้น
        
        4.ฉีดน้ำบริเวณหน้ำท้อง
        
        วิธีการปฏิบัติ
        
        วิธีการฉีดน้ำนี้แม่จะปฏิบัติเมื่อเวลาอาบน้ำ โดยใช้ฝักบัวเปิดน้ำแล้วฉีดลงบริเวณหน้าท้องเด็กก็จะคุ้นเคยกับสายน้ำที่ไปกระทบหน้าท้องแม่และเสียงของน้ำที่ดังซ่าตลอดเวลาที่แม่อาบน้ำ เมื่อขณะที่แม่เบ่งคลอดถุงน้ำแตกหรือมีเสียงดังลักษณะนี้เด็กจะสามารถสงบ ไม่ตกใจ
        
        แม่สามารถปฏิบัติได้ตั้งแต่ตั้งครรภ์ได้ 7 เดือน
        
        ข้อแนะนำ
        
        เมื่อแม่จะเริ่มปฏิบัติในการลูบสัมผัส ขอให้แม่ทาอารมณ์ให้แจ่มใสไม่เครียด แม่ก็จะถ่ายทอดอารมณ์ที่ดีไปสู่ลูกได้
        
        ถ้าแม่เครียดไม่ควรปฏิบัติกิจกรรมนี้ การลูบสัมผัสจะไม่เกิดการรบกวนลูกแต่อย่างใด ขอให้แม่ทำอย่างสม่าเสมอเป็นประจาตามอายุครรภ์ที่กำหนด และตามระยะเวลาที่แม่ต้องการ
        
        ถ้าจะให้ได้ผลจริงๆเวลาฝึกปฏิบัติการลูบสัมผัสแม่ควรอยู่ในห้องที่เงียบมีเสียงเพลงเบาๆอารมณ์แจ่มใส
        
        เปิดหน้าท้องให้มือได้สัมผัสหน้าท้องเต็มที่อาจใช้ครีมบำรุงผิวทาบริเวณหน้าท้องก่อนก็ได้ เพื่อไม่ให้เกิดความฝืดเวลาลูบสัมผัสหน้าท้อง และแม่ยังได้บารุงผิวหน้าท้องไปด้วย ถ้าพ่อสามารถร่วมกิจกรรมนี้ได้ก็จะสามารถทาให้เกิดความผูกพันอย่างครบวงจรทั้งพ่อแม่ ลูก
    - - วิธีการปฏิบัติ
        
        ส่องไฟอยู่กับที่โดยใช้ไฟฉายขนาด 2 ท่อนก็สว่างเพียงพอ และมีสวิตซ์กดมีเสียงดังกริ๊กแกร๊ก เพื่อสร้างความสนใจแก่ทารกแต่วิธีนี้แม่จะต้องทราบว่าศีรษะของทารกอยู่ด้านใด โดยแม่ต้องสอบถามขณะไปฝากครรภ์ แล้วใช้ไฟฉายส่องอยู่กับที่ทั้งด้านซ้ายและด้านขวาบริเวณที่เป็นศีรษะ ปฏิบัติกิจกรรมนี้เมื่ออายุครรภ์ได้
        7 เดือน
        
        การเคลื่อนไฟฉาย เมื่อเข้าเดือนที่ 8 ของการตั้งครรภ์ให้เปลี่ยนวิธีการใหม่ เพื่อไม่ให้ทารกเบื่อและหมดความสนใจ เพราะทารกจะมีธรรมชาติของความสนใจช่วงสั้น เมื่อเปลี่ยนเป็นการเคลื่อนไฟฉายจากซ้ายไปขวาบ้างจะทาให้ทารกเกิดความสนใจมากขึ้น
      - ข้อเสนอแนะ
        
        การทากิจกรรมควรกระทำเมื่อลูกดิ้นเพราะจะทำให้ทารกเกิดการเรียนรู้ได้ดี และพร้อมที่จะเล่นกับแม่ อาจใช้ไมโครโฟนลูกรักพูดคุยกับลูกไปด้วยก็ได้ เช่น “แม่จะส่องไฟที่ลูกนะ ลูกเห็นไหม” ขณะปฏิบัติควรอยู่ในห้องที่มืด โดยมีแต่แสงไฟฉายซึ่งจะทาให้ทารกเห็นแสงได้ชัดเจนขึ้นก็จะส่งผลได้ดีขึ้น ปฏิบัติกิจกรรมเคลื่อนไฟฉายนี้สม่าเสมอเป็นประจาจนกระทั่งคลอด
        
        กิจกรรมที่ได้แนะนาให้พ่อแม่ได้พัฒนาระบบประสาทที่สกคัญของลูกทั้งหมดนี้ ไม่ทำให้เกิดอันตรายต่อทารกในครรภ์ ถ้าพ่อแม่ยอมสละเวลาบางส่วนเพียงวันละ 30 - 40 นาที ก็จะได้ลูกที่ดีมีคุณภาพทั้งกายและจิตใจเพราะสิ่งต่างๆ ที่ใช้พัฒนานี้เป็นสิ่งแวดล้อมโดยธรรมชาติที่อยู่รอบๆตัวของมนุษย์ทั้งสิ้น ดังนั้น “การเตรียมความพร้อมให้ลูกน้อยเผชิญกับสิ่งแวดล้อมภายนอกย่อมได้เปรียบกว่าการไม่ได้เตรียมอะไรเลย”
- - - - เด็กอ่อนเป็นวัยที่ต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด
      - ชั่วโมงแรกหลังจากคลอด
        
        แม่ควรจะได้เห็นหน้าลูกและใกล้ชิดกับลูกให้มากๆ เพื่อสร้างความผูกพัน
        
        ควรให้ลูกได้เริ่มดูดนมแม่โดยเร็วที่สุด
        เพื่อเป็นการกระตุ้นน้ำนมให้หลั่งออกมาตามปกติ
    - - ความพร้อมด้านจิตใจของพ่อแม่ก็เป็นส่วนสำคัญสำหรับทารก
    - - ควรศึกษาวิธีเลี้ยงดูลูกน้อยให้ถูกวิธี
        
        การให้นมลูก
        
        เพื่อทำความเข้าใจล่วงหน้าและสามารถปฏิบัติได้อย่างถูกต้องเมื่อถึงเวลาจริง
        
        การอุ้มลูก
        
        การจับลูกเรอ
        
        การอาบน้ำทารก
        
        การเปลี่ยนผ้าอ้อม
  - - - การเตรียมเอกสาร
        
        สมุดฝากครรภ์สีชมพู
        
        บัตรประจำตัวของโรงพยาบาล
        
        บัตรประชาชนของหญิงตั้งครรภ์และสามี
        (หรือสำเนาบัตรประชาชน)
        
        เอกสารของการใช้สิทธิ์ต่าง ๆ
        
        ทะเบียนบ้าน (ตัวจริง) ที่ต้องการนำชื่อเด็กเข้าไปอยู่หลังคลอด(ตั้งชื่อเด็กไว้เพื่อแจ้งเกิด)
      - การเตรียมของใช้มารดา
        
        อุปกรณ์ชำระร่างกาย
        
        ผ้าอนามัยหลังคลอด หรือผ้าอนามัยชนิดหนา
        
        เสื้อชั้นในให้นมลูกและกางเกงในคนท้อง
        
        เสื้อผ้าสำหรับใช้สวมกลับบ้าน (ควรคำนึงถึงความสะดวกในการให้นมลูกด้วย)
      - การเตียมของใช้ทารก
        
        ผ้าอ้อมและผ้าห่อตัวสำหรับเด็กแรกเกิด
        
        อุปกรณ์อาบน้ำ สำหรับเด็กทารก
        
        โลชั่นหรือออยล์ทาตัวสำหรับเด็ก
        
        เสื้อ ถุงเท้า ถุงมือ และหมวกกันลม
    - - เจ็บครรภ์เตือน
        
        อาการเจ็บเกิดขึ้นได้ไม่สม่ำเสมอ มักปวดแค่บริเวณท้องน้อย
        
        ระยะห่างของอาการไม่ถี่ขึ้น อาจเป็นทุก 15-20 นาที
        
        ความรุนแรงของอาการเท่า ๆ เดิม ไม่แรงมากขึ้น
        
        อาการสามารถทุเลาหรือหายได้เองหลังนอนพัก หรือทานยาแก้ปวด
        
        การเจ็บครรภ์เตือนจะไม่ทำให้ปากมดลูกเปิดขยาย
        
        ไม่มีอาการอื่น ๆ
        
        มูกปนเลือดไหลจากช่องคลอด
      - เจ็บครรภ์จริง
        
        อาการเจ็บเกิดขึ้นสม่ำเสมอ อาจปวดหลังใกล้บั้นเอวร้าวมาบริเวณหน้าท้องได้
        
        ระยะห่างของอาการถี่ขึ้น
        
        จากทุก 15 นาที เป็นทุก ๆ 5-10 นาที
        
        ความรุนแรงของอาการเพิ่มมากขึ้น
        
        จากเจ็บ 15-20 วินาที เป็นเจ็บนาน 45-50 วินาที
        
        มีมูก หรือ มูกปนเลือดไหลออกจากช่องคลอด
        
        อาการเจ็บครรภ์มักไม่หายไป แม้นอนพัก
    - - ท่า Easy Pose
        
        ช่วยขยายกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน
        
        ช่วยเสริมสร้างกระดูกสันหลังให้แข็งแรง
      - ท่า Child Pose
        
        ช่วยขยายบริเวณอุ้งเชิงกรานและต้นขาด้านใน
        
        วยยืดกระดูกบริเวณขาหนีบและกระดูกกระเบนเหน็บ
      - ท่า Butterfly Pose
        
        ช่วยให้ทารกขยับลงมายังบริเวณอุ้งเชิงกรานเพื่อให้คุณแม่สามารถคลอดบุตรได้ง่ายขึ้น
      - ท่า Crescent Lunge
        
        ทารกกลับศีรษะไปทางกระดูกเชิงกรานได้ง่ายขึ้น
      - ท่า Half Pigeon Pose
        
        ช่วยให้ปากมดลูกเปิดเร็วขึ้นเมื่อถึงเวลาคลอด
  - - - พามาตรวจครรภ์ตามนัด
      - ให้ให้ฟังผลการตรวจครรภ์ให้คำแนะนำการดูแลภรรยา
    - - สัมผัสหน้าท้อง รับรู้การเคลื่อนไหวทารก
        ให้ฟังเสียงหัวใจทารก
      - พูดคุยกับทารกในครรภ์
        
        เรียกชื่อทารกในครรภ์
      - การเปิดเพลง , ร้องเพลงให้ทารกในครรภ์ฟัง
- - - - แม่ที่เริ่มตั้งครรภ์ส่วนใหญ่จะมีอาการแพ้ท้อง คือ คลื่นไส้เจียน เวียนศีรษะ อาการนี้มักเกิดขึ้นหลังจากประจำเดือนขาด 2 สัปดาห์ขึ้นไป และจะเป็นอยู่จนกระทั่งเดือนที่ 3 อาการก็จะหายไป
    - - ดูแลเรื่องอาหาร เมื่อตื่นนอนตอนเช้าควรดื่มเครื่องดื่มอุ่นๆ เช่น นม
      - แนะนำให้พักผ่อนให้เพียงพอและออกกำลังสม่ำเสมอ
      - รับประทานอาหารที่ไม่มัน มีคาร์โบไฮเดรตสูง
      - อธิบายให้สามีและญาติดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดและให้กำลังใจ
      - ให้คำแนะนำถ้าอาเจียนและอ่อนเพลียมากๆ อย่าซื้อยาแก้อาเจียนมารับประทานเอง ควรไปพบแพทย์
  - - - แนะนำให้งดดื่มเครื่องดื่มจำพวก ชา กาแฟ
      - แนะนำไม่ให้กลั้นปัสสาวะโดยไม่จำเป็นเพื่อป้องกัน urinary stasis
      - ให้คำแนะนำให้ดื่มน้ำมากในตอนกลางวัน และดื่มน้ำน้อยในระยะก่อนนอน
      - ดูแลความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์หลังขับถ่าย
      - ถ้ามีอาการปัสสาวะแสบร่วมด้วย แนะนำให้ได้รับการตรวจเพิ่ม เช่น การเพาะเชื้อ
    - - มดลูกจะมีขนาดโตขึ้นแล้วมากดและเบียดกระเพาะปัสสาวะทำให้กระเพาะปัสสาวะขยายตัวไม่เต็มที่จึงทำให้รู้สึกปวดปัสสาวะบ่อย
  - - - กระตุ้นให้ผู้รับบริการระบายออกถึงความรู้สึกเกี่ยวกับรูปร่างที่เปลี่ยนแปลงไป
      - สร้างความมั่นใจให้ผู้รับบริการถึงการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายที่เกิดขึ้นเป็นภาวะปกติที่เกิดขึ้นในสตรตั้งครรภ์ทุกคน
      - กระตุ้นให้ผู้รับบริการหาโอกาสพูดคุยกับสามีถึงการเปลี่ยนแปลงด้านร่างกายที่เกิดขึ้น
      - แนะนำให้สวมเสื้อชั้นในที่เหมาะสมกับเต้านมที่ขยายใหญ่ขึ้น
    - - ระหว่างตั้งครรภ์ต่อมต่างๆ ของร่างกายจะขยายใหญ่ขึ้นเพื่อเตรียมสร้างน้ำนมหลังคลอดและจะรู้สึกเจ็บและแสบที่เต้านม หัวนมขยายใหญ่ขึ้น มีสีคล้ำลงและชี้ตั้งง่าย
  - - - ลักษณะตกขาวจะเป็นมูกขาวขุ่นเล็กน้อยและมีกลิ่นเหม็นอ่อนๆ มีอาการคันบริเวณปากช่องคลอด ถ้าเกิดจากการติดเชื้อโรคหนองในจะมีอาการแสบเวลาปัสสาวะ ซึ่งต้องรักษาให้หายก่อนคลอด
    - - หลีกเลี่ยงการใช้เสื้อผ้าที่คับ ควรใช้กางเกงในผ้าฝ้าย
      - ใช้น้ำและสบู่ทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศหลังขับถ่ายหรือทำความสะอาดร่างกาย
      - แนะนำให้ดูแลอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกของตนเองให้แห้งและสะอาด
      - ไม่ควรสวนล้างช่องคลอดหรือใช้นิ้วสอดไปทำความสะอาดอวัยวะภายใน
      - ถ้าตกขาวมีสีและกลิ่นเปลี่ยนไป เช่น ตกขาวสีเหลืองปน เขียว ขุ่น ข้น เป็นก้อนคล้ายนมบุด กลิ่นเหม็น ควรรีบรับการรักษาโดยเร็ว
      - ถ้ามีการติดเชื้อในช่องคลอดหรือติดเชื้อที่เกิดจากการร่วมเพศ ควรงดการมีเพศสัมพันธ์ชั่วคราว จนกว่าจะหาย หรือใช้ถุงยางอนามัย
  - - - ผลจากฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนจะไปลดการทำงานและการย่อยของระบบทางเดินอาการทำให้กล้ามเนื้อหูรูดของกระเพาะอาหารคลายตัว กรดในกระเพาะอาหารจึงไหลย้อนกลับขึ้นไปในหลอดอาหารทำให้มีอาการแสบบริเวณยอดอกหรือร้อนบริเวณลำคอ
    - - แนะนำให้จำกัดหรือหลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดแก๊สในกระเพาะอาหาร
      - แนะนำให้รับประทานอาหารที่ย่อยง่าย งดอาหารรสจัด รับประทานอาหารครั้งละน้อยๆ แต่ทานบ่อยๆ ครั้ง
      - เมื่อรู้สึกมีอาการร้อนในอกให้ดื่มนมหรือน้ำอุ่นเพื่อเจือจางกรด
      - ถ้ามีอาการไม่ดีไม่ดีขึ้นให้มาพบแพทย์
  - - - เป็นอาการที่พบบ่อยในระหว่างตั้งครรภ์ มักปวดที่หลังส่วนล่างระหว่างก้นทั้ง 2 ข้าง ร้าวลงไปถึงต้นขา อาการปวดหลังจะเป็นมากขึ้นโดยเฉพาะช่วงท้ายๆ ของการตั้งครรภ์ ถ้าคุณแม่ยืนหรือเดินนานๆ โดยอยู่ในท่าที่ไม่ถูกต้อง หรือยกของหนักเกินไปก็จะทำให้ปวดหลังมาก
    - - แนะนำให้หลีกเลี่ยงการทำงานหนัก และพักผ่อนในท่านอนตะแคง
      - แนะนำให้ใส่รองเท้าส้นเตี้ยไม่สูงเกินไป
      - ให้ยืนหรือนั่งงในท่าหลังตรง
      - นวดบริเวณหลัง
      - แนะนำให้ออกกำลังกายยืน เดิน ในท่าที่สบาย
      - แนะนำไม่ให้ซื้อยาแก้ปวดมากินเอง (ถ้าอาการไม่ดีขึ้นให้ไปพบแพทย์)
  - - - จะมีก้อนเลือดอุดตันบริเวณทวาร และรู้สึกปวดแสบและีเลือดปนออกมาด้วยเวลาอุจจาระ
    - - ส่งเสริมให้มารดารับประทานอาหารที่มีกากอาหารน้อย เช่น ผัก ผลไม้
      - แนะนำให้ดื่มน้ำมากๆ
      - แนะนำให้ฝึกการขับถ่ายให้เป็นเวลา
      - แนะนำให้ไปพบแพทย์ เพื่อทำการผ่าตัด
  - - - ส่วนใหญ่จะพบบริเวณตาตุ่ม น่อง ข้อพับ ขึ้นมาจนถึงโคนขาจะมีเส้นเลือดโป่งพอง มีสีเขียวหรือสีดำคล้ำๆ ขดไมาคล้ายกับตัวหนอน และมีอาการปวดและบวมที่ขาด้วย
    - - แนะนำให้นอนในท่าท่สบายที่สุด และยกเท้าสูงขึ้น 5-10 นาที หรือเปลี่ยนท่าทางบ้าง เช่น เดินไปมา ไม่ยืนอยู่กับที่
      - นวดเพื่อลดอาการปวดเมื่อย โดยนั่งบนนเก้าอี้และยกขาข้างหนึ่งขึ้นมาพาดบนเข่าอีกข้างหนึ่ง ใช้มือจับบีบน่อง ทำให้เรื่อยๆ จนทั่วน่อง
      - พัน Elastic bandage หรือผ้ายืด เพื่อให้กล้ามเนื้อกระซับและลดอาการปวด ระวังอย่าพันแน่นเกินไปเพราะจะทำให้ชาได้
      - แนะนำให้ออกกำลังกาย เพื่อให้กล้ามเนื้อแข็งแรงและการไหลเวียนของเลือดที่ขาดี
  - - - จะรู้สึกปวดส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย เช่น น่อง ต้นขา จะมีการแข็งตัวและปวดมาก คลำดูจะรู้สึกเป็นก้อน ถ้าขยับเขยื้อนกล้ามเนื้อส่วนนั้นยิ่งจะทำให้ปวดและแข็งมากขึ้น
    - - แนะนำให้รับประทานอาหารครบถ้วน
      - แนะนำให้ดื่มนมมากขึ้น
      - ถ้าเกิดอาการตะคริวให้ใช้มือนวดกล้ามเนื้อส่วนนั้น
        
        ถ้าเป็นที่น่องให้เหยียดขาให้ตรงแล้วกระดกปลายเท้าให้มากที่สุด
        
        ถ้าเป็นที่ต้นขาให้เหยียดขาตรง ยกเท้าให้พ้นจากพื้นเล็กน้อย แล้วกระดกปลายเท้าลงล่าง
        
        ถ้าเป็นตะคริวจากการนอน ให้ยกขาสูงใช้หมอนรอง 2 ใบ
      - แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์เปลี่ยนอิริยบถบ่อยๆ ไม่อยู่ในท่าใดท่าหนึ่งนานเกินไป
- - - - หมู่2 คาร์โบไฮเดรต ข้าวแป้ง น้ำตาล เผือกมัน
      - หมู่3 เกลือแร่หรือแร่ธาตุ เช่น ฟักทอง บวบ ถั่วฝักยาว ตำลึง
      - หมู่1 โปรตีน เนื้อสัตว์ ไข่ นมถั่ว รับประทาน ตับ ไข่ต้ม ปลาเล็กปลาน้อย นม โยเกิร์ต
      - หมู่4 วิตามิน (ผลไม้) เช่น สับปะรด ส้มเขียวหวาน มะละกอ ฝรั่ง
  - - - การใช้ยาในคุณแม่ตั้งครรภ์ อาจมีอันตรายต่อลูกน้อยในครรภ์ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วง 3 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ใหม่ๆ ทารกในครรภ์จะมีการเจริญเติบโตและสร้างอวัยวะต่างๆ ของร่างกาย ถ้ามีสารหรือยาบางชนิดไปกระทบกระเทือนต่อการแบ่งเซลล์ จะทำให้อวัยวะนั้นมีความผิดปกติหรือหยุดเจริญเติบโต ซึ่งจะผิดปกติมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับระยะของการตั้งครรภ์และปริมาณสารที่ได้รับ การรับประทานยาก็เช่นเดียวกัน หากใช้ยาไม่เหมาะสมหรือไม่รู้ทัน ก็จะเกิดอันตรายแก่ลูกในครรภ์ได้