Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

METABOLISMOA - Coggle Diagram

- - - - Zeluletan gertatzen diren erreakzio kimiko anitzak segidatan daude antolatuta; segida horiei bidezidor metaboliko esaten zaie eta, horietan, erreakzio baten produktua hurrengoaren substratua da. Bidezidor metabolikoek bi erreakzio kimikotik hogeira izan ditzakete. Erreakzioak lerro-itxurakoak, ziklikoak edo adarkatuak (konbergenteak edo dibergenteak) izan daitezke, eta, elkarren artean konektatuta daudenez, oso sare konplexua osatzen dute. Ondorioz, konposatu bat bidezidor metaboliko batean baino gehiagotan egon daiteke.
    - - Zeluletan, entzima deritzen biokatalizatzaileei esker (erreakzio espezifikoen abiadura handitzen dute), erreakzio kimikoak bizia mantentzeko behar den erritmoan gertatzen dira
  - - - oxidazioa: molekula batek elektroiak galtzen ditue-nean gertatzen da. Substantzia hori oxidatu egiten da eta elektroi-emaile edo erreduktore izena du
      - erredukzioa: elektroiak hartzea da. Elektroiak hartzen dituen molekula erreduzitu egiten da eta elektroi-hartzaile edo oxidatzaile esaten zaio.
  - - - erreakzio endergonikoak
        
        Ez dira berez gertatzen. Sintesi-erreakzioak dira, eta kanpoko energia behar dute produktuak energetikoagoak izateko erreaktiboak baino. Sintesi-prozesuak barnean hartzen dituen metabolismo zatiari anabolismo deri-tzo.
      - erreakzio exergonikoak.
        
        Berez gertatzen dira. Degradazio-erreakzioak dira eta energia askatzen dute (zelulan lan bat egiteko erabil daiteke); erreakzio horietan, erreaktiboak energetikoagoak dira produktuak baino. Degradazio-prozesuak barnean hartzen dituen metabolismo zatiari katabolismo esaten zaio.
    - - eguzki energia xurgatuz. organismo fotosintetikoek eguzki energia jaso eta energia kimiko bezala gordetzen dute.
      - erreakzio exergonikoetan askatzen den energiaz baliatuz. Izan ere, erreakzio kimikoak bata bestearen atzetik gerta daitezke, horrea, energia askatzen duen erreakzio batek bultza egiten dio energia behar duen erreakzio bati.
  - - - energia motaren arabera
        
        kimiotrofoak: erreakzio kimikoetan askatutako energa kimikoa erabiltzen dute.
        
        fototrofoak: molekula organikoak eratzeko argia erabiltzen dute.
      - materia motaren arabera
        
        autotrofoak: ingurutik manendugai ez- organikoak hartu eta horietatik abiatuta bere elikagaiak sintetizatzen dituzte.
        
        heterotrofoak: beste izaki bizidun batzuetatik datozen mantenugai organikoak hartzen dituzte ingurutik.
  - - - fase eraikitzailea da. Molekula konplexuak eta erreduzituak sirtzeko erabiltzen dira molekula bakun eta oxidatuak.
        
        prozesu erreduzitua:erreduzitutako garraiatzaileek emandako elektroietatik eta protoietatik abiatuta,
        
        prozesu diergentea: azken produktu ugari eratzen dira aitzindari gutxi batzuetatik abiatuta,
        
        prozesu endergonikoa: energia askea behar dute; eerga hori ATP aren hidrolisik dator
    - - metabolismoaren degradazio fasea da. bertan molekula organiko konplexu eta erreduxituak degradatu egiten dira eta konposatu bakun eta oxiatuak bihurtzen dira.
        
        prozesu exergonikoa da eta energia askea askatzen dute. energia hori atp mlekulak sintetizatzeko erabiltzen da gehienbat.
        
        bidezidor konbergenteak dira hasierako hainbat konposatutik abiatuta, amaierako produku gutxi batzuk eratzen dira.
        
        molekula organikoen oxidazioa dakarte, molekula organiko horiek elektroiak eta energia- kantitate handiko hidrogeno atomoak askatzen dituzte eta elektroiak garraiatzen dituzten molekuletan gordetzen dira, adibidez NADP* eta NADH bilakatuz.