Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

RZYM - Coggle Diagram

- - - - czyli pisma
        
        utrwalało niewielkie teksty o charakterze praktycznym
  - - - powstał alfabet łaciński
        
        Okres jego kształtowania to VII-V w. p.n.e.
  - - - kamień, metal, drewno
      - ryto na nich obwieszczenia (administracyjne, prawne) oraz napisy upamiętniające ludzi (np. nagrobki) lub zdarzenia (pomniki)
    - - liście, kora drzew, tabliczki drewniane pokryte woskiem lub farbą
        
        wiązki takich tabliczek - prototyp kodeksu
    - - następnie pergaminem
        
        Początkowo wkładano karty jedna w drugą, uzyskując jedną składkę
        
        Stopniowo zestawiano ze sobą większą ilość składek i łączono je mechanicznie
        
        I w. n.e. – kodeks przybrał dojrzałą formę
        
        rozpowszechnianą konkurencją papirusu stał się w III-IV w. n.e.
        
        Do drobnych notatek używano pojedynczych składek już od II w. p.n.e.
  - - - epigraficzny (używany do napisów na twardym materiale)
      - książkowy (miękkie podłoże)
        
        pisma majuskulne, w których duże litery mieściły się między dwoma liniami
    - - minuskuła
        
        uwzględniała duże i małe litery
        
        rozmieszczone w rozstawie 4- i 6-liniowym
- - - - rozwijało się od czasów prawa zwyczajowego, aż do kodyfikacji Justyniana I Wielkiego (VI wiek n.e.)
      - miało istotny wpływ na rozwój prawodawstwa europejskiego (tzw. recepcja prawa rzymskiego)
        
        w postaci prawa powszechnego (ius commune) w średniowieczu
        
        pandektystykę (niemieckie rozumienie prawa rzymskiego), która osiągnęła swoje apogeum w XIX w.
        
        a także na współczesną naukę, rozwijaną jako przedmiot uniwersytecki
- - - - Rzymianie - wojownicy zachwycili się wówczas bogatą grecką kulturą piśmienniczą, która stała się impulsem dla rodzimej twórczości
        
        Wśród rzymskiej elity kulturalnej, obok łaciny, obowiązująca stała się znajomość j. greckiego.
        
        Cyceron
        
        Plaut
        
        Owidiusz
        
        Horacy
        
        Wergiliusz
        
        Tacyt
        
        Liwiusz
      - Kolejne transporty książek przybywały już wraz z greckimi niewolnikami, sprowadzanymi do domów zwycięzców
        
        Greccy niewolnicy uczyli swych panów języka i obyczajów własnej kultury
        
        od I w. p.n.e. do I w. n.e. książki weszły do codziennego użytku wykształconego Rzymianina
        
        Nie podobało się to niektórym tradycyjnym Rzymianom, którzy w popularności greckich książek dopatrywali się przyczyny zaniku starożytnych cnót
  - - - 168 r. p.n.e.
      - "przywiózł" ją rzymski konsul Emiliusz Paulus
    - - 40 r. p.n.e.
      - Gaius Asinius Polio, konsul rzymski
      - dostępna dla wszystkich WOLNYCH mieszkańców miasta
      - Korzystali z niej ci, którzy umieli czytać, co było częste, ale nie powszechne
    - - podobna budowa
        
        dwie usytuowane naprzeciw siebie sale/budynki: jedna zawierająca piśmiennictwo greckie, druga – łacińskie
    - - ożywił pracę kopistów i księgarzy
      - Od I w. p.n.e. działały duże warsztaty wydawnicze
        
        zatrudniające po kilkudziesięciu skrybów, specjalizujących się w publikowaniu dzieł określonych autorów lub danych typów piśmiennictwa
      - Książki były bardzo drogie
      - najwięcej zarabiali wydawcy i handlarze
      - Autorom, jako zysk pozostawała nadzieja sławy
      - Rozległy obszar rzymskiego Imperium, znajomość greki i łaciny wśród międzynarodowej klienteli powodowały, że popyt na książki ciągle rósł
      - Papirus stopniowo był wypierany przez pergamin