Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคตับแข็ง
(Cirrhosis, เกิดจาก - Coggle Diagram
โรคตับแข็ง
(Cirrhosis
พยาธิสภาพ
พยาธิสรีรวิทยาของตับแข็ง เกิดจากมีการตายของเซลล์ตับ ทำให้เกิดเป็นพังผืด (fibrosis)และแผลเป็น (scar) อุดกั้นการไหลเวียนเลือดในตับ เซลล์ตับที่งอกใหม่มีลักษณะเป็นปุ่ม (nodules) เป็นผลให้โครงสร้างและประสิทธิภาพของเซลล์ตับเปลี่ยนแปลง เกิดความไม่สมดุลของสารน้ำและแร่ธาตุ ไม่สามารถเผาผลาญฮอร์โมนและกำจัดของเสียออกจากร่างกาย รวมทั้งไม่สามารถดูดซึมไขมันและวิตามินที่ละลายในไขมันได้ ในระยะแรกจะมีอาการไม่ชัดเจน ตับแข็งที่ยังทำงานได้ดีเรียกว่าระยะ compensate cirhosis แต่เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงภายในเซลล์ตับมากขึ้น หลอดเลือดในตับจึงหลั่งไนตริกออกไซด์ (nitric oxide) และกลูคากอน (glucagon) ทำให้เกิดการขยายตัวทั้งหลอดเลือดดำและหลอดเลือดแดง เป็นผลให้ความดันในหลอดเลือดพอร์ทัลสูง จนเกิดการย้อนกลับของเลือดในระบบทางเดินอาหาร ส่งผลให้แรงดันในหลอดเลือดฝอยสูงขึ้น มีการรั่วซึมของสารน้ำเข้าไปในช่องท้อง เกิดภาวะท้องมาน โซเดียมและสารน้ำคั่งในร่างกาย ส่งผลให้ผู้รับบริการมีระดับโซเดียมในเลือดต่ำ ระยะนี้จะเรียกว่า decom-pensated cirrhosis ขณะเดียวกันเลือดไม่สามารถไหลผ่านตับเข้า Inferior vena cava เพื่อกลับเข้าสู่หัวใจได้ ส่งผลให้ cardiac output ลดลงร่างกายจึงกระตุ้นฮอร์โมน renin-Angiotensin-Aldosterone system (RAAS) เพื่อเพิ่มปริมาณน้ำและโซเดียมในระบบไหลเวียนเลือด ขณะเดียวกันความสามารถของไตจะลดลง เป็นผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ตามมา อัตราการเสียชีวิตจากภาวะแทรกช้อนจึงเพิ่มมากขึ้น
อาการและอาการเเสดง
-
- อาการทางผิวหนัง ผิวหนังของผู้ป่วยตับแข็งจะเหลือง เพราะตับไม่สามารถเผาผลาญบิลิรูบินได้
- การบกพร่องในการสร้างวิตามิน การสร้างวิตามินวิตามินเอ บีรวม เค บกพร่อง และวิตามินที่ละลายในไขมัน
เช่น วิตามิน เอ ซี เค
- อาการซีด พิษของแอลกอฮอล์เป็นพิษต่อไขอกระดูก
-
-
- ม้ามโตจากมีเลือดคั่งเพราะมีความดันในตับ
- ดีซ่านจากการคั่งของสารสีเหลือง (bilirubin) ซึ่งสารจากตับ
ภาวะแทรกซ้อน
ภาวะท้องมาน
ภาวะที่มีของเหลวสะสมอยู่ในช่องว่างระหว่างเยื่อหุ้มช่องท้องและอวัยวะภายในช่องท้อง ส่งผลให้ท้องมีขนาดใหญ่ขึ้น มีสาเหตุมาจากตับทำงานผิดปกติ
ภาวะดีซ่าน
ผิวหนังและตาขาวของผู้ป่วยจะมีสีเหลืองเนื่องจากตบไม่สามารถขับ สีน้ำดี (bilirubin)ออกจากร่างกายทางน้ำดีได้ดีพอ
อาการคัน
มักพบในรายที่มีดีช่าน เนื่องจากสารในน้ำดีที่คั่งไปกระตุ้น
ปลายประสาท (ที่รับความรู้สึกชนิดคัน) ที่ผิวหนัง
อาการท้องมานน้ำ และบวมขา
เป็นผลจากตับสูญสียความสามารถในการสร้างโปรตีนชนิดอัลบูมิน พวกโปรตีนไข่ขาว ที่เรียกวา: อัลบูมิน
มีหน้าที่อุ้มน้ำ และเกลือไว้ในหลอดเลือดเมื่อมีระดับต่ำลง ก็จะเกิดภาวะขาบวมและท้องมาเนื่องจากมีน้า และเกลือรั่วออกจากเส้นเลือดไปสะสมใต้ผิวหนังและช่อท้อง
-
portal hypertension
สภาวะตับแข็งที่มีพังผืดเบียดหลอดเลือดภายในตับ เลือดไหลไม่สะดวกเกิดภาวะความดัน สูงในportal vein ของตับ
-
-
-
-
-
-
-
การพยาบาล
- ลดการทำงานของตับที่แย่ลงและทำให้กลับมาดีขึ้นโดยคูแลให้ผู้ป่วยพักผ่อนเพียงพอ จำกัดกิจกรรมต่างๆ จัดอาหารให้เหมาะสมกับโรคที่เป็น
- ลดภาวะแทรกช้อนต่างๆ เช่นอาการบวม หรือท้องมานระดับความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลงโดย
3.ให้ความรู้เรื่องโรคและแนวทางการรักษาดูแลแก่ผู้ป่วยและญาติ ให้สังเกตอาการหากมีอาการผิดปกติให้รีบแจ้งพยาบาลทันที
-