Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CÁCH VIẾT MỞ BÀI BÀI VĂN NGHỊ LUẬN - Coggle Diagram
CÁCH VIẾT MỞ BÀI BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
TIÊU CHÍ MỞ BÀI HAY
NGẮN GỌN :: ngắn về số lượng câu và nội dung thể hiện, số lượng câu chỉ cần khoảng 4 - 6 câu, nội dung chỉ cần sự tóm tắt ngắn gọn. Hãy viết mở bài là sự tóm tắt, khơi nguồn nội dung ít để người đọc cảm nhận được sự tò mò và đi chinh phục nội dung tiếp theo ở phần thân bài
ĐẨY ĐỦ: Nêu được vấn đề, câu nói dẫn dắt, ngắn nhưng đầy đủ ý mới quan trọng, vấn đề chính cũng như nội dung quan trọng bắt buộc phải nhắc đến phần mở bài
TỰ NHIÊN: Dùng ngôn từ giản dị, mộc mạc trong cách viết bài, đặc biệt thể hiện ở phần mở bài là cần thiết để có một mở bài hay.
ĐỘC ĐÁO: Gây được sự chú ý cho người đọc về vấn đề cần viết bằng những liên tưởng khác lạ, tưởng tượng phong phú trong các bài văn miêu tả, kể tạo sự thu hút bất ngờ cho người đọc. Sự độc đáo trong mở bài khiến bài viết của các bạn trở nên nổi bật và nhận được sự chú ý và theo dõi của mọi người về chất lượng bài văn.
2. MỞ BÀI THEO LỐI QUY NẠP
Nêu nội dung vấn đề để phần thân bài phân tích và xử lý vấn đề.
VD: Thời gian luôn không ngừng chảy trôi, một đi không trở lại. Chúng ta chỉ sống một lần trên đời với tuổi thọ luôn là một con số hữu hạn. Nhưng có một thứ luôn tồn tại song song cùng thời gian đó là những tác phẩm nghệ thuật đích thực. (Tên tác phẩm)… của nhà văn/ nhà thơ… là một trong số những tác phẩm nghệ thuật như vậy. Dẫn vào đoạn trích...
Vận dụng: Phù hợp với đề bài yêu cầu phân tích đoạn trích; với trích đoạn cho sẵn.
**3. MỞ BÀI THEO LỐI GIÁN TIẾP
VD: Để xây dựng được một nhân vật có sức lay động, chiếm trọn trái tim người đọc là một điều vô cùng khó khăn. Thế nhưng, nhà văn/nhà thơ… đã làm được điều đó một cách xuất sắc. Hình ảnh nhân vật… trong tác phẩm.....của ông đã ghi dấu ấn đậm sâu trong lòng người đọc qua bao thế hệ với những xúc cảm thật mạnh mẽ.
Là cách mở bài đi từ xa tới gần, người viết nêu các ý liên quan tới vấn đề. Sau đó, đề cập đến vấn đề cần phân tích
Vận dụng: Thường được áp dụng với dạng đề bài yêu cầu phân tích nhân vật trong các tác phẩm văn học.
MỘT SỐ CÁCH THỨC
So sánh:.
Là cách đối chiếu hai hoặc nhiều đối tượng với nhau ở phương diện giống nhau, khác nhau hoặc cả hai. Cách mở bài so sánh gây thích thú cho người đọc vì nó chứng tỏ người viết có kiến thức văn học phong phú
Có thể đối chiếu điểm giống nhau, khác nhau hoặc vừa giống vừa khác của một trong các vấn đề về: có tác giả, đề tài, chủ đề, nội dung, cảm hứng, thể loại, giai đoạn, giá trị, nhân vật…
Đi từ đề tài
Bất kì tác phẩm văn học nào cũng thuộc một đề tài nào đó. Hiểu điều này, cùng với kiến thức lí luận văn học “Đề tài là phạm vi hiện thực được phản ánh trong tác phẩm”, người viết nghị luận văn học sẽ dễ dàng giới thiệu vấn đề một cách rành mạch.
Các nhà văn viết về mùa thu thì đề tài là mùa thu; viết về tình bạn, tình yêu, tình cảm gia đình thì đó cũng là đề tài.
Đi từ giai đoạn văn học
Mỗi thời kì lịch sử, giai đoạn lịch sử lại có những bối cảnh xã hội khác nhau ảnh hưởng ít nhiều trực tiếp hoặc gián tiếp đến giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm. Đi từ giai đoạn, thời kì văn học sẽ gắn hiện thực đời sống với nhà văn - tác phẩm - bạn đọc.
Cách mở bài này dành cho những học sinh giỏi ham tìm tòi, ưa lí luận nhờ đó dễ tạo điểm nhấn cho bài văn.
Trích dẫn một câu nói, câu thơ có liên quan đến nội dung đề bài yêu cầu
Đi từ thể loại: Không có tác phẩm nào không thuộc một thể loại chính nào đó. Mỗi thể loại văn học lại có những đặc trưng riêng. Người viết dựa vào đặc trưng thể loại để giải mã nghệ thuật trong tác phẩm
1. MỞ BÀI THEO LỐI ĐỐI LẬP
Nêu một vấn đề đối lập, từ đó làm thế bắc cầu để nêu lên vấn đề mà mình cần phân tích
VD: “Trong các tác phẩm văn học Việt Nam, chúng ta đã từng gặp không ít những người phụ nữ có số phận bi thương nhưng khi tiếp cận với dòng văn học cách mạng, vẫn những người phụ nữ ấy nhưng họ lại được các nhà văn khai thác ở những phương diện rất khác. Đó là những con người không cam chịu số phận; những con người ẩn chứa tinh thần phản kháng mạnh mẽ, sẵn sàng trỗi dậy để làm chủ cuộc đời mình. Một trong số đó là nhân vật…. trong tác phẩm.....của nhà văn…”
Vận dụng cho dạng đề bài phân tích nhân vật trong tác phẩm. Ví dụ với các tác phẩm như: Làng, Lặng lẽ Sapa, Chiếc lược ngà...
4. MỞ BÀI THEO LỐI TƯƠNG LIÊN
Là tìm một vấn đề tương tự để làm cầu nối nêu ra vấn đề cần phân tích.
VD: Đại văn hào Anderen đã từng nói rằng: “Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng chính cuộc sống viết ra”. Hiện thực cuộc sống được xem là cái nền cho những cảm hứng nghệ thuật chắp cánh và đâm chồi. Chính vì vậy, bức tranh hiện thực cuộc sống; con người trong tác phẩm… của nhà văn/ nhà thơ gây ấn tượng đặc biệt sâu đậm trong lòng người đọc… Và nhân vật… được phác họa như…
Vận dụng: Phù hợp với các dạng đề bài phân tích nhân vật trong tác phẩm văn học.
5. MỞ BÀI THEO CÁCH TRỰC TIẾP
Đi thẳng vào nội dung của vấn đề cần bàn luận và phân tích trong bài viết. Nghĩa là sau khi đã tìm hiểu đề và tìm được vấn đề trọng tâm của bài nghị luận, ta nêu thẳng vấn đề đó ra bằng một luận điểm rõ ràng.
VD: Nếu là con chim chiếc lá
Thì chim phải hót, lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình
Một nhà thơ đã từng viết như vậy song chỉ đến khi đọc tác phẩm… của nhà văn/ nhà thơ…, tiếp xúc với các nhân vật trong tác phẩm; đặc biệt là nhân vật… ta mới cảm nhận sâu sắc hơn về lẽ cho và nhận trong đời”.
VD: Nghị luận hoặc phân tích tác phẩm thì mở bài phải giới thiệu được tên tác giả, phong cách thơ tác giả, tên tác phẩm, hoàn cảnh sáng tác, trích dẫn khổ thơ, hoặc giới thiệu vấn đề nghị luận, nhân vật phân tích.
**MỘT SỐ NHẬN ĐỊNH ĐẶC SẮC VỀ VĂN HỌC
Link 2:
https://hocnguvan.net/suu-tam-nhung-nhan-dinh-hay-ve-van-hoc
Link 1:
https://sachhay24h.com/tong-hop-nhung-nhan-dinh-van-hoc-hay-nhat-a844.html
100 Nhận định về tác giả, tác phẩm:
https://thichvanhoc.com.vn/100-nhan-dinh-li-luan-van-hoc-ve-van-xuoi/
30 Nhận định về lí luận văn học:
https://thayhieu.net/30-cau-nhan-dinh-phe-binh-giup-tang-cuong-ly-luan-van-hoc-cho-bai-lam/
Nhận định vê văn chương và tác giả:
https://hoc247.net/tu-lieu/nhung-nhan-dinh-hay-ve-van-chuong-va-tac-gia-doc5215.html
Thiết kế: TS. Nguyễn Thị Trà My
