spelend leren en ontdekken: handboek drama voor het basisonderwijs

click to edit

  1. drama in het basisonderwijs: spelend leren

1.1 onze visie op drama

Drama sluit aan bij spontane spel van kinderen

spontaan spel = spel waarin het kind spontaan leert over zichzelf en de wereld om hem heen.

geen regels

geen gerichte leerdoelen

voor drama in het onderwijs -> wel gerichte doelen

LK stuur leren aan door gerichte dramaopdrachten

Leren door doen

creatieve ontwikkeling van Kinderen gestimuleerd

drama sluit aan bij andere vakken

geeft ieder kind de kans om op eigen manier vorm te geven aan ideeën en denkbeelden

Technische spelvaardigheden spelen een rol maar accent ligt op het helpen ontdekekn van eigen mogelijkheden en het stimuleren van de creatieve ontwikkeling van leerlingen samen met een respect voor de medeleerlingen

drama bied je een context waarin leerlingen zich authentiek als mens kunnen ontwikkelen.

creatieve ontwikkeling belangrijk aspect dramales

anderzijds speels onderzoeken van problemen, dilemma's en conflicten adhv een onderwerp

enerzijds zelf ontdekken, creëren, en (zelf) evalueren centraal

drama = zowel een leer- als creatief proces

sluit aan bij de spelbehoefte, verbeeldingskracht en gehoefte on te ontdekken en te onderzoeken, te fantaseren, te creëren en vorm te geven, te ordenen en te leren beheersen.

sluit aan bij de brede ontwikkeling van kinderen

spel- en taalontwikkeling

sociaal- emotionele ontwikkeling

morele ontwikkeling

1.2 wat is drama?

handeling = essentieel begrip

je doet altijd iets als speler

drama gaat over een onderwerp in een spelwerkelijkheid met daarin een tegenstelling, conflict of dilemma

dramatiseren / doen alsof

in het spel is het echt, maar tegelijkertijd is het 'maar' gespeeld

speels onderzoeken van onderwerpt -> levert meestal aantal inzichten op

drama biedt een context waarbinnen kinderen zich leren verplaatsen in een ander en tegelijkertijd hu eigen plek leren ontdekkein in een steeds groter wordende wereld.

1.3 wat is dramatisch spel?

een spel met één of meer spelers die iemand spelen (verbeelden) die ze niet zelf zijn, op een andere plaats en tijd. het gaat over een dilemma dat om een oplossing vraagt. in dramatisch spel bouwen kinderen voort op de spelvaardigheden van spontaan spel die al tot hun beschikking staan.

reflectie op gespeelde situatie levert leermomenten op

1.4 wat is de betekenis van dramtisch spel?

logisch vervolg op spontaan spel

andere 'schoolse' manier van spelen -> LK brengt spelgegevens in.

verwijs niet alleen naar de indivudele leerling ook het groepsgebeuren wordt erin betrokken

zo komt collectief element in het spel

het SAMENSPEL

in dat proces van elkaar wederzijds leren kennen en begrijpen zijn in ieder geval twee zaken van belang

het verbeelden zelf

spanningsveld tussen het individu en de groep

de wereld van het verbeelden verwijst naar de wereld van beelden.

het beeld laat zich nooit exact in de kernraken -> lukt niet om het te vangen in woorden, om het te vertellen.

beelden hebben de eigenschap dat ze nooit feitelijk zijn -> verwijzen altijd naar een feitleijke wereld en naar een werkelijkheid die slechts bij benadering benoemd kan worden.

in de klas spelen beelden ook een rol

1.5 kerndoelen kunstzinnig oriëntatie en de inzet van drama

NVT ivm met nederlandse doelen

1.6. waarom drama in het basisonderwijs

kan ingezet worden als zelfstandig vak -> leren over en door drama

kan ter bevorering van het pedagogisch klimaat en het leren in samenhang, als didactisch middel worden ingezet

kenmerken voor drama in het onderwijs

leerling is in les fysiek, affectief en cognitief berokken bij het spel

op een of andere manier gaat het altijd om een nieuw, ander licht op bestaande zaken.

nieuwe verwijst vaak naar een vorm van creatieviteit

creatieviteit als basisvaardigheid van de 21e-eeuwse vaardigheden

21e eeuwse vaardigheden

onderwerp van discussie -> hoe ziet onderwijs er over 20 jaar uit. -> lln voorbereiden op hun toekomst.

vermogen om bestaande problemen en dilemma's op een creatieve manier opt te lossen krijgt een grote plaats in discussie

gaat om door andere brill kunnen kijken, andere mindset kiezen, andere manier van denken, (moreel) redeneren en oordelen, een andere basishouding -> = vanzefsprekende gedachtegang binnen drama

creativiteit

gaat niet alleen over creëren van (nieuwe) oplossingen.

in dramales ook belangrijk dat creativiteit ook in het contact tussen llnen een meerwaarde kan genereren.

ontmoeten elkaar -> veronderstelt een zekere ruimte

zoeken samen op open manier naar oplossing

ervan bewust zijn dat oplossing nog bij de een noch bij de andere ligt -> beide een deel hebben

elementen van drama die belangrijke rol spelen

het zoeken

het exploreren

het op elkaar afstemmen

vormen niet alleen de basis voor de 21e-eeuwse vaardigheden maar spelen ook grote rol bij iemands identiteitsontwikkeling.

1.7 drama in het basisonderwijs

activiteiten voor dramatich spel

= korte spelmomenten om tot dramatisch spel te komen

randvoorwaarden om een klimaat voor drama te scheppen

voorlezen, vertellen en spelen

wordt ingezet bij alle vakgebiden

spelen veel facetten een rol

manier waarop wordt voorgelzen

manier waarop gehoorde tekst wordt verwerkt

werken met themas onder begeleiding van de leerkracht

als leerkracht speel je mee om leermomenten te creëren, leerinhouden aan te bieden en deze inhouden expliciet te maken.

worden 'hoeken' ingericht voor betekenisvolle activiteiten

als leerkracht stuur je het spel van de llnen en neem je zelf ook vaak een rol aan.

zo wordt spontane spel en spelplezier in een leercontext geplaatst.

drama in samenhang met andere vakken

dramatische werkvorm kunnen gebruikt worden als introductie, verdieping of bij verwerking van bepaalde leerstof

kan gebruikt worden als middel om te werken aan de soiale cohesie binnen de groep

didactisch middel

pedagogisch middel

weekopeningen, weeksluitingen, vieringen

zie p32

voorstellingen op of buiten de school

professionele theatergezelschappen

gebeurt vaak in theater of in schouwburg

met ouders of schoolvoorstellingen

door zo'n bezoek wordt er kennis gemaakt met de wereld van theater -> leren drama als kunstvorm kennen

lespakketen ontwikkeld door educatieve docenten drama in dienst van theatergezelschap

drama binnen cultuureducatie en cultuuronderwijs

steeds meer aandacht voor

drama heeft een eigen authentieke plaats hierbinnen

drama komt ook aan bod in combinatie met ander leergeieden. bij zo'n samenhang zijn twee of meer leergebieden evenredig belang als bijdrage aan het leerproches van zijn leerlingen.

1.7.1 icc'ers een vakleerkrachten op een basisschool

Van toepassing? handelt over nederlands onderwijs zie p 33 en 34

1.8 drama en trends in het basisonderwijs

NVT handelt over nederlands onderwijs

  1. werken aan de dramabekwaamheden: het leerproces van de student

p 40 tem 52

  1. dramatheoretische inzichten: spelend leren