Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BÀI 4: QUY PHẠM PHÁP LUẬT - VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT - Coggle Diagram
BÀI 4: QUY PHẠM PHÁP LUẬT - VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
QUY PHẠM PHÁP LUẬT
KHÁI NIỆM
quy phạm xã hội, quy tắc sử xự chung bắt buộc thực hiện
do Nhà nước xác lập, ban hành và bảo đảm thực hiện
để điều chỉnh hành vi cá nhân hoặc tổ chức theo ý chí của Nhà nước
ĐẶC ĐIỂM
có tính bắt buộc chung
được thể hiện dưới hình thức xác định
thể hiện ý chí của Nhà nước, do các cơ quan thẩm quyền ban hành
được bảo đảm thực hiện bằng sức mạnh cưỡng chế của Nhà nước
CƠ CẤU
3 bộ phận
giả định
mô tả những tình huống thực tế cần áp dụng Quy định pháp luật đã có
VD: Điều 134 BLHS: "Người nào bắt người khác làm con tin nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm."
=> giả định là "Người nào bắt người khác làm con tin nhằm chiếm đoạt tài sản"
phân loại giả định
theo môi trường của sự tác động
giả định xác định
liệt kê một cách chính xác các hoàn cảnh cụ thể
giả đinh xác định tương đối
chỉ hướng cho chủ thể áp dụng pháp luật
theo khối lượng
giả định đơn giản
1 điều kiện
giả đinh phức tạp
nhiều điều kiện
theo tiêu chuẩn khả năng thể hiện
giả định cụ thể
dấu hiệu cụ thể
giả định trừu tượng
dấu hiệu chung (cùng loại)
quy định
nêu lên các quy tắc sử xự chung bắt buộc chủ thể phải thực hiện khi ở hoàn cảnh đã nêu trong giả định
VD: Điều 346 BLDS: "Bên bảo lãnh được hưởng thù lao nếu bên bảo lãnh và bên được bảo lãnh và bên được có thỏa thuận."
=> quy định là "Bên bảo lãnh được hưởng thù lao"
phân loại quy định
theo mức độ
quy định xác định
chỉ ra chính xác quyền và nghĩa vụ cụ thể
quy định tùy nghi
có quyền lựa chọn một trong số các phương án
quy định mẫu
thiết lập quy tắc chung nhất, giải thích ở những văn bản pháp luật khác
theo khả năng thể hiện
quy định đơn giản
quy định chi tiết
theo tính chất, phương pháp
quy định cấm đoán
quy định bắt buộc
quy định trao quyền
....
chế tài
quy định những biện pháp, hậu quả tác động tới các chủ thể không tuân thủ các quy đinh của QPPL
VD: Điều 117 BLHS: "Người nào biết mình bị HIV mà cố ý lây truyền cho người khác thì bị phạt tù từ 1 năm đến 3 năm."
=> chế tài là "thì bị phạt tù từ 1 năm đến 3 năm"
phân loại chế tài
theo mức độ xác định
chế tài xác định
biện pháp cố định, hạn chế việc áp dụng tùy tiện
chế tài xác định tương đối
hạn chế bởi giới hạn cao và thấp của khung hình phạt
chế tài lựa chọn
cho phép tòa án hay cơ quan nhà nước lựa chọn một trong số các biện pháp
theo tính chất của sự phán ứng gay gắt đối với hành vi chống đối
chế tài hình phạt
chế tài khôi phục pháp luật
chế tài phủ định pháp luật
không thừa nhận tính chất pháp lý của các quan hệ mới xuất hiện
PHÂN BIỆT VỚI CÁC QUY PHẠM KHÁC
quy phạm của các tổ chức xã hội
do tổ chức xã hội quy định
thực hiện dựa vào tổ chức, lực lượng và uy tín của tổ chức đó
quy phạm đạo đức
do các quan niệm về đạo đức hình thành
thực hiện trong đời sống nhờ lòng tin của con người
phong tục
hình thành một cách tự phát do thói quen trong xã hội
thực hiện trong xã hội nhờ thói quen của mọi người
QPPL
do nhà nước ban hành, bảo vệ và đảm bảo thực hiện
GHI CHÚ
là hiện tượng ý thức, không phải hiện tượng vật chất
là ý thức, tư tưởng, ý nghĩ, ý chí của giai cấp thống trị
khi nó được biểu thị trên giấy, dưới hình thức văn bản pháp luật thì khi đó nó có hình thức vật chất
VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
KHÁI NIỆM
văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành
theo thủ tục và hình thức nhất định
chứa đựng những quy tắc sử xự bắt buộc chung
nhằm điều chỉnh quan hệ xá hội theo định hướng XHCN
ĐẶC ĐIỂM
do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành
chứa quy tắc sử xự chung bắt buộc
được áp dụng nhiều lần trong đời sống xã hội (áp dụng rồi cũng không mất hiệu lực)
có tên gọi, nội dung và trình tự ban hành được quy định cụ thể bằng pháp luật
HỆ THỐNG VBQPPL Ở VN HIỆN NAY
Quốc hội
Quyết định
Chỉ thị
Thông tư
Ủy ban Thường vụ Quốc hội
Pháp lệnh
Nghị quyết
Chủ tịch nước
Lệnh
Quyết định
Chính phủ
Nghị quyết
Nghị định
Thủ tướng Chính phủ
Quyết định
Bộ, cơ quan ngang Bộ
Quyết định
Chỉ thị
Thông tư
Tòa án Nhân dân tối cao
Nghị quyết
Quyết định
Chỉ thị
Thông tư
Viện Kiểm sát nhân dân tối cao
Quyết định
Chỉ thị
Thông tư
Hội đồng nhân dân các cấp
Nghị quyết
Ủy ban nhân dân các cấp
Quyết định