Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Antidepressant - Coggle Diagram
Antidepressant
Antidepressants
NDRIs
bupropion
ยับยั้งการเก็บกลับของ DA และ NE เพิ่ม DA บริเวณ brain reward pathway นำมาใช้เป็นยาลดบุหรี่ได้
อาการไม่พึงประสงค์
ปากคอแห้ง ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ ความดันโลหิตเพิ่ม ลด seizure threshold
SARIs
trazodone
ยับยั้งการเก็บกลับของ 5-HT มีฤทธิ์ 5-HT2A antagonist trazodone ขนาดต่ำๆใช้เป็นยาช่วยให้หลับ
อาการไม่พึงประสงค์
priapism ระวังการเกิดภาวะความดันโลหิตต่ำจากการเปลี่ยนอิริยาบถ
NaSSAs
mianserin, mirtazapine
เพิ่มระดับ NE และ 5-HT ยับยั้ง H1, 5-HT2A, 5-HT2C, 5-HT3
อาการไม่พึงประสงค์
ปากคอแห้ง น้ำหนักตัวเพิ่ม ง่วงนอน
SSRE
tianeptine
ส่งเสริมการเก็บกลับของ 5-HT ที่ synapse และมี neuroprotective effect ไม่ทำให้ง่วง ไม่อ้วน มีผลต่อหลอดเลือดน้อย
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นไส้อาเจียน (น้อยกว่า SSRIs) ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก ใจสั่น เวียนหัว นอนไม่หลับ
OTHERs
Vortioxetine
5-HT3, 5-HT7 and 5-HT1D receptor antagonist, 5- HT1B receptor partial agonist, 5-HT1A receptor agonist, serotonin (5-HT) transporter (SERT) inhibition และเพิ่ม 5-HT, NE, DA, acetylcholine (Ach), histamine (HA)
อาการไม่พึงประสงค์
ความผิดปกติทางเพศ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องผูก
Agomelatine
เพิ่มระดับ NE และ DA ที่บริเวณ prefrontal cortex กระตุ้นตัวรับ melatonin ได้
อาการไม่พึงประสงค์
เวียนศีรษะ และใช้ด้วยความระมัดระวังในผู้ป่วยอายุมากกว่า 65 ปี
SSRIs
fluoxetine, paroxetine, fluvoxamine, sertraline, escitalopram
ยับยั้งการเก็บกลับของ 5-HT, นิยมใช้เป็นอันดับแรกในการรักษาโรคซึมเศร้า
อาการไม่พึงประสงค์
คลื่นไส้ ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ sexual dysfunction น้ำหนักลด ในผู้สูงอายุต้องระวังการเกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ
SNRIs
venlafaxine, duloxetine, milnacipran, desvenlafaxine
5-HT/NE reuptake inhibitor
อาการไม่พึงประสงค์
คล้ายกลุ่ม SSRIs หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตสูง ต้องระวังในผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่ไม่สามารถควบคุม ความดันโลหิตได้
TCAs
ดั้งเดิม, 5-HT/NE reuptake inhibitor, เพิ่มระดับ 5-HT, NE ที่ synaptic cleft ของ hippocampus และ prefrontal cortex
อาการไม่พึงประสงค์
ปากแห้ง คอแห้ง ท้องผูก ตาพร่า ง่วงนอน ความดันโลหิตต่ำ หลงลืม
การใช้ TCAs ต้องใช้ขนาดยาสูงจึงไม่นิยมใช้รักษาซึมเศร้า แต่ในขนาดยาต่ำใช้รักษา neuropathic pain และเสริมการรักษาโรควิตกกังวลได้
imipramine, amitriptyline, nortriptyline, clomipramine, doxepin
NRIs
reboxetine
ยับยั้งการเก็บกลับของ NE
อาการไม่พึงประสงค์
ความดันโลหิตสูง ปากคอแห้ง ท้องผูก นอนไม่หลับ เหงื่อออกมาก ปัสสาวะลำบาก สมรรถภาพทางเพศลดลง
ประเด็นการประเมิน
ประสิทธิภาพจากยา
อาการไม่พึงประสงค์
ความร่วมมือในการใช้ยา
ปฎิกิริยาระหว่างยา
ปัจจัยอื่น
โรคประจำตัว ประวัติครอบครัว การใช้ยาทางจิตเวชที่ผ่านมา การทำงานของตับไต ความเป็นอยู่ของผู้ป่วย
แนวทางการรักษา
ระยะต่อเนื่อง
ป้องกันการกำเริบของโรค ใช้ยาต้านซึมเศร้าเท่าเดิมต่อเนื่องอย่างน้อย 4-9 เดือน
ระยะคงสภาพ
ให้การรักษาในผู้ป่วยความเสี่ยงสูง เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำ รักษาต่อเนื่องอย่างน้อย 1 ปี หรืออาจใช้ยาตลอดชีวิตในบางราย
ระยะเฉียบพลัน
ลดอาการ/อาการแสดงให้กลับสู่ภาวะสงบ ระยะเวลาเวลาในการออกฤทธ์ 6-12 สัปดาห์ 1-2 สัปดาห์แรกเริ่มเห็นผล 4-6 สัปดาห์ อาการด้านอารมณ์เริ่มดีขึ้น
การรักษาโรคซึมเศร้า
การรักษาโดยไม่ใช้ยา
จิตบำบัด
รักษาด้วยไฟฟ้า
การรักษาด้วยยา
Depression Symptoms
ไม่มีพลังงาน นอนหลับเยอะเกินไปหรือนอนไม่หลับ วิตกกังวล หงุดหงิด ความต้องการทางเพศลดลง โทษตัวเอง รู้สึกว่าตนเองไร้คุณค่า คิดถึงเรื่องความตาย
Serotonin Syndrome
เกิดจากการใช้ยาที่มีฤทธิ์เพิ่มระดับ 5-HT ร่วมกัน, 75% เกิดใน 24 ชม.แรกเมื่อได้รับยา อาจเสียชีวิตได้
อาการแสดง
การเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทอัตโนมัติ: มีไข้ หัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว ความดันโลหิตสูง
การเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทร่วมกล้ามเนื้อ: มือสั่น กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง กระตุก
การเปลี่ยนแปลงทางสภาวะจิต: สับสน วุ่นวาย
แนวทางการแก้ไข
พิจารณาให้ยาต้าน 5-HT2A receptor: cyproheptadine
รักษาแบบประคับประคอง
หยุดยาที่คาดว่าเป็นสาเหตุ