Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

มารดาอายุ 15 ปี - Coggle Diagram

- - - - แบ่งระยะของการติดเชื้อหรือการดำเนินของโรค ดังนี้
        
        ซิฟิลิส ระยะแรก (Primary syphilis)
        
        จะพบแผลริมแข็ง (hard chancre) เป็นแผลเดี่ยว ๆ อาจพบได้มากกว่า 1 แผล แผลกดไม่เจ็บ (painless sore) พบบริเวณอวัยวะเพศ แผลหาย ได้เองภายใน 2 – 8 สัปดาห์ โดยไม่ต้องรักษา อาจมีต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบโต
        
        ซิฟิลิส ระยะที่ 2 (Secondary syphilis)
        
        เป็นระยะมีผื่นขึ้น หรือออกดอก เกิดหลังจากระยะที่ 1 ภายใน 1 – 6 เดือน จะมีการติดเชื้อในหลายระบบของร่างกาย ตั้งแต่มีไข้ต่ำ ๆ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ มีผื่นแดง แบบ maculopapular ขึ้นที่ลำตัว แขนขา ฝ่ามือ ฝ่าเท้า ไม่คัน เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ขนคิ้วส่วนปลายด้านนอกร่วง หรือผมร่วงเป็นหย่อม ๆ แบบแมลงสาบแทะ (Alopecia) ต่อมน้ำเหลืองโต หรือมีหูดหงอนไก่ ซึ่งเป็นลักษณะจำเพาะของซิฟิลิสระยะที่ 2 บริเวณอวัยวะเพศ ถ้าไม่ได้รับการรักษาอาการเหล่านี้จะหายไปได้เองภายใน 3 – 12 สัปดาห์และเข้าสู่ซิฟิลิสระยะแฝง
        
        กรณีศึกษา พบว่ามีผื่นขึ้นบริเวณฝ่ามือและฝ่าเท้าทั้งสองข้าง
        
        ซิฟิลิสระยะแฝง (Latent syphilis)
        
        (Latent syphilis) ไม่มีอาการหรืออาการแสดง แต่สามารถตรวจพบการ ติดเชื้อซิฟิลิสจากเลือด และสามารถแพร่เชื้อไปยังทารกในครรภ์ได้ ช่วงนี้อาจกินเวลาสั้น ๆ หรือตลอดชีวิต
        
        แบ่งเป็น 2 ช่วงโดยใช้ระยะเวลา 1 ปีเป็นตัวแบ่ง
        
        Early latent ระยะแฝงตอนต้น (ระยะเวลาภายใน 12 เดือนหลังมีอาการ)
        
        Late latent ระยะแฝงตอนปลาย (ระยะเวลา 12 เดือนหลังมีอาการหรือไม่ทราบระยะเวลาที่แน่นอน) หากไม่มีประวัติใด ๆ นำมาก่อนให้จัดผู้ป่วยอยู่ในกลุ่ม Late latent syphilis
        
        ซิฟิลิสระยะที่ 3 (Tertiary syphilis) หรือระยะหลัง
        
        ถ้าไม่ได้รับการรักษาภายใน 4 ปี หรือนานกว่านี้ เชื้อจะทำลายกระดูกข้อ กล้ามเนื้อ ระบบประสาท(Neurosyphilis) ทำลายหัวใจและหลอดเลือด Cardiovascular syphilis จะพบรอยโรคที่มีลักษณะเฉพาะเป็นก้อนนุ่ม (Gumma) การอักเสบของก้อนนุ่มนี้จะทำให้อวัยวะผิดรูปร่างได้
  - - - กรณีศึกษา พบว่ามีประวัติตรวจพบเลือดบวก
    - - กรณีศึกษา พบว่ามีผื่นขึ้นบริเวณฝ่ามือและฝ่าเท้าทั้งสองข้าง
    - - 3.1 การตรวจคัดกรองการติดเชื้อ เป็นการตรวจแบบ Non-treponemal antibodies test ได้แก่ การตรวจ VDRL (venereal disease research laboratory) หรือ RPR (Rapid plasma reagent) เป็นการ
        ตรวจทางน้ำเหลืองเพื่อหาภูมิต้านทานของร่างกายต่อเชื้อซิฟิลิส อาจมีข้อเสียจากการเกิด false positive ได้ พบได้ในหลายภาวะ เช่น hepatitis , TB , leprosy , malaria , connective tissue disorder , การตั้งครรภ์ และยาเสพติด ถ้าผลของการตรวจเป็นบวกคือ ไตเตอร์ของภูมิคุ้มกันต่อเชื้อซิฟิลิสมากกว่า 1 : 8 จะต้องตรวจ TPHA เพื่อยืนยันการติดเชื้อซิฟิลิส
        
        ถ้าพบแผลริมแข็งให้สเมียร์เนื้อเยื่อที่หลุดจากแผลที่สงสัยมีการติดเชื้อซิฟิลิสตรวจเชื้อซิฟิลิส จะได้เชื้อซิฟิลิสมีลักษณะเชื้อเป็นเกลียวสว่านที่ศีรษะและท้ายแหลม
        
        กรณีศึกษา พบว่า VDRL 1 : 128 วันที่ 14 ธันวาคม 2565
      - 3.2 การตรวจเพื่อยืนยันการติดเชื้อซิฟิลิส เป็นการตรวจ treponemal antibodies คือการตรวจภูมิต้านทาน Fluorescent Treponemal antibody absorption test (FTA-ABS) หรือเรียก Micro hemagglutination assay for antibody to treponema pallidum (MHA-TP) หรือ TPHA หรือ HATTS ถ้ามีการติดเชื้อซิฟิลิส ผลการตรวจเป็นบวก คือ ร่างกายมีภูมิต้านทานต่อเชื้อซิฟิลิส ถ้าผลเป็นบวกแล้วจะเป็นบวกไปตลอดชีวิต
        
        กรณีศึกษา พบว่า TPHA = Reactive (24.14) วันที่ 14 ธันวาคม 2565
  - - - กรณีศึกษา พบว่ามารดามีความรู้สึกวิตกกังวล
    - - 2.1 การแท้ง คลอดก่อนกำหนด
      - 2.2 ทารกตายในครรภ์ หรือตายหลังคลอด ถ้าเป็นซิฟิลิสระยะแรก อาจทำให้ทารกบวมน้ำ (Hydrop fetalis) ตับม้ามโต ท้องมาน รกอักเสบเป็นหย่อม ๆ และมีขนาดใหญ่กว่าปกติ
      - 2.3 ทารกพิการแต่กำเนิด ถ้ามารดาติดเชื้อซิฟิลิสระยะแรกหรือระยะที่ 2 ทารกเกือบ 100 % จะมีความพิการแต่กำเนิด แต่ถ้าเป็นซิฟิลิสระยะแฝง ทารกมีโอกาสติดเชื้อได้เช่นกัน แต่มีความเสี่ยงน้อยกว่า
      - 2.4 ทารกติดเชื้อซิฟิลิสแต่กำเนิด จะมีอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อหลายรูปแบบ เช่น มีผื่นขึ้นตามฝ่ามือ ฝ่าเท้า รอบๆปากและทวารหนักในสัปดาห์ที่ 2 – 6 หลังคลอด ความผิดปกติของกระดูกเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ตัวเล็ก ซีด เหลือง ตับ ม้ามโต อาการของ Early congenital syphilis จะแสดงอาการของโรคใน 2 ปีแรก ส่วน Late congenital syphilis จะแสดงอาการของโรค 2 ปี หลังคลอดเป็นต้นไป โดยมีความผิดปกติ พบได้ที่ระบบประสาทกล้ามเนื้อและกระดูกเยื่อบุผิวและฟันโดยมีอาการเด่น 3 ประการ คือ Hutchinson’s teeth (ฟันหน้าผิดปกติ) , Interstitial keratitis (กระจกตาอักเสบ) และ Eightnerve deafness (หูหนวก) รวมเป็น Hutchinson’s tiad
- - - - วัยรุ่นตอนต้น อายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 14 ปี
      - วัยรุ่นตอนกลาง อายุ 15 – 17 ปี
        
        กรณีศึกษา
      - วัยรุ่นตอนปลาย อายุ 18 – 19 ปี
  - - - สัมพันธภาพในครอบครัวไม่ดี
        
        กรณีศึกษา พบว่าแยกทางกับสามี
      - ครอบครัวแตกแยก
        
        กรณีศึกษา พบว่าบิดามารดายังยอมรับได้ไม่เต็มที่
      - ภาระหน้าที่ของพ่อแม่ที่ต้องทำงานจนไม่มีเวลาพูดคุยกับลูก ก่อให้เกิดความห่างเหินระหว่างวัยรุ่นกับพ่อแม่มากขึ้น
        
        ไม่พบในกรณีศึกษา
    - - การเปลี่ยนแปลงของสังคม วัฒนธรรม
        ความเชื่อ และค่านิยมต่าง ๆ ทำให้วัยรุ่นมีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย ๆ ในอัตราที่มากขึ้น
      - ระดับการศึกษาหรือสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจต่ำ ทำให้ขาดความรู้เกี่ยวกับการวางแผนครอบครัวและการป้องกันการตั้งครรภ์
      - การดื่มสุราหรือการใช้สารเสพติดต่าง ๆ ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ตั้งใจ
    - - กรณีศึกษา พบว่าไม่ได้คุมกำเนิด
    - - กรณีศึกษา พบว่ามีประจำเดือนอายุ 11 ปี
  - - - วัยรุ่นเป็นวัยที่ร่างกายกำลังอยู่ในช่วงของการ
        เจริญเติบโต การตั้งครรภ์ทำให้การเจริญเติบโต
        หยุดชะงัก หรือเพิ่มน้อยกว่าปกติ
        
        กรณีศึกษา พบว่าฺน้ำหนัก 43 กิโลกรัม ส่วนสูง 165 เซนติเมตร BMI 15.73 กก./ม
      - สตรีวัยรุ่นบางคนประจำเดือนยังมาไม่สม่ำเสมอทำให้วินิจฉัยการตั้งครรภ์ได้ล่าช้า เนื่องจาก ไม่คิดว่าเกิดการตั้งครรภ์ ทำให้ไปฝากครรภ์ช้า สตรีบางคนไม่กล้ามาฝากครรภ์หรือมาฝากครรภ์ล่าช้า ทาให้ไม่ได้รับการตรวจคัดกรองภาวะเสี่ยง และไม่ได้รับการดูแลในระหว่างการตั้งครรภ์ที่เหมาะสมทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ตามมาทั้งในระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอด และหลังคลอด
        
        กรณีศึกษา พบว่ามาฝากครรภ์ที่ 20+4 wks
      - เป็นการตั้งครรภ์ที่ไม่ได้วางแผน และไม่สามารถยอมรับการตั้งครรภ์ได้ กลายเป็นการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์
        
        กรณีศึกษา พบว่ามารดาไม่สนใจดูแลตนเองในระหว่างการตั้งครรภ์ส่งผลให้ตัววัยรุ่นเกิดภาวะทุพโภชนาการ โลหิตจาง
      - เนื่องจากการเจริญของระบบต่างๆ ในร่างกายยังไม่สมบูรณ์ สตรีมีครรภ์วัยรุ่นจึงเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน ต่อไปนี้เพิ่มขึ้น
        
        ภาวะทุพโภชนาการ ภาวะโลหิตจางจากขาดธาตุเหล็ก
        
        กรณีศึกษา พบว่า BMI 15.73 กก./ม และ Hct 31.8%
        
        ภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์
        
        ภาวะถุงน้าคร่าแตกก่อนกำหนด
        
        การติดเชื้อในระหว่างการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
        
        กรณีศึกษาพบว่า มีการติดเชื้อซิฟิลิส (Syphilis)
        
        ภาวะศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับช่องเชิงกราน เกิดระยะการคลอดยาวนาน เสี่ยงต่อการใช้สูติศาสตร์หัตถการในการช่วยคลอด
        
        การตกเลือดในระยะหลังคลอด
        
        อัตราการตายของมารดาสูงขึ้น
        
        Pre - Post term Labor
    - - มีภาวะเครียด และวิตกกังวลเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลง
        ภาพลักษณ์ของตนเองทั้งใน
      - ไม่ได้รับการยอมรับจากสังคมและครอบครัว
        
        กรณีศึกษาพบว่า ครอบครับยังไม่ยอมรับ
      - การปรับตัวในบทบาทของการเป็นมารดาล่าช้า
        
        กรณีศึกษา พบว่าจากการตั้งครรภ์ส่วนใหญ่เกิดจากความไม่ตั้งใจ
- - - - เมื่อตั้งครรภ์ความต้องการธาตุเหล็กจะเพิ่มขึ้น 1,000 mg 500 mg สำหรับปริมาตรเลือดที่เพิ่มขึ้น จากการตั้งครรภ์ 200 mg สำหรับทารกและรก และ 200 mg สำหรับการสูญเสีย การได้รับธาตุเหล็กจากอาหารจึงไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ทำให้เสี่ยงต่อโรคโลหิตจาง โรคโลหิตจางจากขาดธาตุเหล็ก พบได้มากที่สุดในหญิงตั้งครรภ์ คือประมาณร้อยละ 80 ของหญิงตั้งครรภ์
      - สาเหตุ
        
        การรับประทานอาหารที่ธาตุเหล็กไม่พอ หรือธาตุเหล็กที่สะสมไว้ก่อนตั้งครรภ์ไม่เพียงพอ พบในพวกกินเจ คนที่รับประทานข้าวและพืชผักเป็นส่วนใหญ่ ได้เนื้อสัตว์น้อย
        
        มีการสูญเสียเลือดมากหรือการเสียเลือดเรื้อรัง เช่น โรคริดสีดวง โรคพยาธิปากขอ มีประจำเดือนมำก
        
        ร่างกายต้องการธาตุเหล็กเพิ่มขึ้น เด็กที่อยู่ในวัยเจริญเติบโต สตรีมีประจำเดือน สตรีตั้งครรภ์และให้นมบุตร
      - ผลของการตั้งครรภ์ต่อโรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
        
        รายที่เป็นโรคโลหิตจางอยู่แล้ว จะทำให้โรคมีความรุนแรงขึ้นเพราะการเพิ่มขึ้นของปริมาณพลาสมาไม่ได้สัดส่วนกับเม็ดเลือดแดง
        ร่างกายจึงต้ิองการธาตุเหล็กเพื่อใช้ในการสร้างเม็ดเลือแดงเพิ่มขึ้น
      - ผลกระทบของภาวะโลหิตจางต่อการตั้งครรภ์
        
        ผลต่อมารดา
        
        ร่างกายอ่อนแอ ติดเชื้อง่ำย เสี่ยงต่อการเกิดภาวะความดันโลหิตสูงในขณะตั้งครรภ์มากกว่าครรภ์ปกติ 2 เท่า ภาวะแท้ง อาการหัวใจเต้นผิดปกติ เสี่ยงต่อการตกเลือดหลังคลอด
        
        ผลต่อทารก
        
        คลอดก่อนกำหนด น้ำหนักแรกเกิดน้อย เสียชีวิตในครรภ์ อัตราการตายเพิ่มขึ้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภาวะโลหิตจาง
      - อาการและอาการแสดง
        
        อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เหนื่อยง่าย ใจสั่น ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ตาพร่า เป็นลม เบื่ออาหาร ซีด จะสังเกตได้ชัดจากเยื่อบุตา เล็บ ลิ้นเลี่ยน (glossitis) แสบลิ้น มีแผลที่มุมปาก (cleilitis) เล็บบาง อ่อนคล้ายช้อน (koilonychias หรือ spoon nail) ผมร่วงง่าย ถ้าซีดมากหัวใจจะโตและเกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้
      - การวินิจฉัย
        
        การซักประวัติ เช่น ประวัติความเจ็บป่วย เช่น ติดเชื้อ มีแผลเรื้อรัง ประวัติการรับประทานอาหาร เช่น ไม่รับประทานเนื้อสัตว์ ประวัติการเสียเลือดเรื้อรัง เช่น มีพยาธิ ริดสีดวงทวาร การมีระดู การเสียเลือดจากครรภ์ก่อน
        
        การตรวจร่างกาย อาจพบอาการซีดของเยื่อบุตา เล็บ พบลิ้นเลี่ยน แสบลิ้น หรือมีการอักเสบของลิ้น เล็บมืออ่อนหรือช้อนขึ้น (Koilonychia) แต่อาจไม่พบก็ได้
        
        การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        3.1 ตรวจ CBC จะพบระดับของ Hb < 11 g/dl และ/หรือ Hct < 33%
        
        3.2 ตรวจ blood smear จ ะพบเม็ดเลือด แดงมี ขนาดเล็ก (microcytic) แล ะติดสีจาง (hypochromic)
        
        3.3 การตรวจอื่นๆ เช่น MCV (mean corpuscular volume) < 80 femtoliter และ MCHC (mean corpuscular hemoglobin concentration) < ร้อยละ 30 MCH (mean cell hemoglobin) <27 pg Serum iron < 60 mg/dl (ถ้าเป็นโลหิตจางจากการขาดกรดโฟลิค MCV มีค่า > 100 femtolite)
        
        กรณีศึกษา พบว่าการตรวจทางห้องปฏิบัติการ ดังนี้
        
        Blood gr. B
        
        Rh. Positive
        
        Hct/Hb 31.8%/10.1 (มีค่าต่ำกว่าปกติ)
        
        OF/MCV 80.3/30
        
        DCIP Negative
        
        Hb typing -
        
        Hepatitis B Negative
        
        VDRL 1:128, TPHA=Reactive (24.14)
- - - - กรณีศึกษา พบว่าคนในครอบครัว คือมารดาของผู้ฝากครรภ์สูบบุหรี่