หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 วิกฤตการณ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- การเปลี่ยนแปลงด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร
- การขยายตัวทางเศรษฐกิจและความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี
- การขาดความรู้และความเข้าใจ
- การเปลี่ยนแปลงโดยธรรมชาติ
1.1ความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- ความเสื่อมโทรมของดิน
- ความเสื่อโทรมของป่าไม้
- มลพิษทางอากาศ
- มลพิษทางน้ำ
- ประเทศอินเดีย
- ประเทศอียิปต์
- ประเทศไทย
- ขยะและของเสียอันตราย
1.2 การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- ปัญหาอุณหภูมิของโลกสูงขึ้น
- ผลกระทบของระบบนิเวศ
- ผลกระทบต่อความแปรปรวนของสภาพอากาศ
- ปัญหาชั้นโอโซนของโลกถูกทำลาย
1.3 ความหลากหลายทางชีวภาพ
- การเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยาของโลก
- ภัยธรรมชาติ
- การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ
- การกระทำของมนุษย์
4.1 การเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร
4.2 การใช้สารเคมี
4.3 การดัดแปลงทางพันะุวิศวกรรม
4.4 การนำสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นต่างชนิดพันธุ์มาเพาะเลี้ยงหรือนำมาปล่อยในระบบนิเวศใหม่
- สถานการณ์ลดลงของความหลากหลายทางชีวภาพในภูมิภาคต่าง ๆ ของโลกและประเทศไทย
- การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
2.1 กฎหมายและมาตรการเกี่ยวกับการจัดการด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ้งแวดล้อม
ประเทศไทย
- รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทศักราช 2560
- กฎหมายด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ
2.1 กฎหมายที่เกี่ยวกับทรัพยากรป่าไม้และสัตว์ป่า
2.2 กฎหมายที่เกี่ยวกับทรัพยากรดินและที่ดิน
2.3 กฎหมายที่เกี่ยวกับทรัพยากรน้ำ
- กฎหมายการจัดการสิ่งแวดล้อม
3.1 การกำหนดมาตราฐานคุณภาพสิ่งแวดล้อม
3.2 การวางแผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม
3.3 การกำหนดเขตอนุรักษ์และพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม
3.4 การสร้างวัฒนธรรมแห่งการจัดการและการแก้ปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ระดับภูมิภาคต่าง ๆ ของโลก
- ข้อตกลงด้านทรัพยากรธรรมชาติและด้านสิ่งแวดล้อม
1.1 พิธีสารมอนทรีออลว่าด้วยสารทำลายชั้นบรรยากาศโอโซน
1.2 อนุสัญญาเซิลหรืออนุสัญญาบาเซลว่าด้วยการควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนของของเสียอันตรายและการกำจัด
1.3 อนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
1.4 อนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ
1.5 พิธีสารเกียวโต
1.6 อนุสัญญาว่าด้วยพื้นที่ชุ่มน้ำสำคัญระดับนานาชาติหรืออนุสัญญาแรมซาร์
1.7 อนุสัญญาว่าด้วยการค้าระหว่างประเทศซึ่งชนิดสัตว์ป่าและพืชป่าที่ใกล้จะสูญพันธ์ุหรืออนุสัญญาไซเตส
- มาตราการสมัครใจ
2.1 ระบบการจัดการสิ่งแวดล้อม
2.2 การตรวจสอบประเมินการจัดการสิ่งแวดล้อม
2.3 ฉลากสิ่งแวดล้อม
2.4 การประเมินความสามารถในการจัดการสิ่งแวดล้อม
2.5 การประเมินผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์
2.2 องค์กรที่มีบทบาทในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- ประเทสไทย
องค์กรภาครัฐบาล
- กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
1.1 สำนักงานนโยบายและแผลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
1.2 กรมควบคุมมลพิษ
1.3 กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม
1.4 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพัธุ์พืช
1.5 กรมทรัพยากรธรณี
1.6 กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง
1.7 กรมทรัพยากรน้ำ
1.8 กรมทรัพยากรน้ำบาดาล
- กระทรวงอุตสาหกรรม
- ข้าราชการและหน่วยงานของรัฐในส่วนภูมิภาค
- องค์กรส่วนท้องถิ่น
- องค์กรเอกชนและประชาชน
- องค์กรภาคเอกชน
1.1 องค์กรเอกชนด้สนการคุ้มครองสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
1.2 องค์กรเอกชนทั่วไปที่ไม่ได้จดทะเบียนกับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
- มูลนิธิโลกสีเขียว
- มูลนิธิช้างแห่งประเทศไทย
- มูลนิธิคุ้มครองสัตว์ป่าและพรรณพืชแห่งประเทศไทย
- สมาคมสร้างสรรค์ไทย
- มูลนิธิหยาดฝน
1.3 ภาคธุรกิจเอกชน
- องค์กรของชุมชน
2.1 กลุ่มฮักเมืองน่านและเครือข่ายองค์กรชาวบ้านลำน้ำน่าน จังหวัดน่าน
2.2 กลุ่มอนุรักษ์ป่าชายเลนบ้านเปร็ดในจังหวัดตราด
ระดับโลก
- กรีนพีช
- กองทุนสิ่งแวดล้อมโลก
- กองทุนสัตว์ป่าโลก
- องค์การไม้เขตร้อนระหว่างประเทศ
- สหภาพระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ
- โครงการมนุษย์และชีวมณฑล
- โครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ
- การมีส่วนร่วมและดำเนินชีวิตตามแนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
3.1 การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน
ความหมายของการพัฒนาที่ยั่งยืน
- มิติการพัฒนาเศรษฐกิจที่ยั่งยืน
- มิติการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน
- มิติการพัฒนาสิ่งแวดล้อมที่ยั่งยืน
ตัวอย่างของการจัดการทรัพยากรที่ยั่งยืน
- การจัดการร่วมในทรัพยากรป่าไม้
- การจัดการประมงทะเลพื้นบ้านของชุมชน
- การจับเฉพาะสัตว์ทะเลที่โตเต็มวัย
- การจับสัตว์ทะเลตามเวลาและฤดูการ
- การจับสัตว์น้ำตามสภาพการณ์ของทะเล
- การจับสัตว์น้ำที่คำนึงถึงความพอเพียง
- สิทธิในการใช้ทะเลโดยเท่าเทียมกัน
- การทำประมงโดยไม่ทำลายสภาพแวดล้อมของทะเล
- การปลูกฝังแนวคิดในการรักษาสภาพแวดล้อมให้ยั่งยืน
- การทำประมงทะเลพื้นบ้านเป็นการทำงานพึ่งพาอาศัยและช่วยเหลือแบ่งปันซึ่งกันและกัน
3.2 การดำเนินชีวิตตามแนวทางการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
- Rethink
- Reduce
- Reuse
- Recycle
- Repair
- Reject
- Return
นางสาวพิมพ์ชนก ชูประทีป 5/10 เลขที่ 15