Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐẤT NƯỚC ~ Nguyễn Khoa Điềm ~ tu-tuong-dat-nuoc-cua-nhan-dan-trong-dat…

- - - - Lí giải cội nguồn đất nước ( 9 câu thơ đầu) :!!:
        
        LIÊN HỆ : Đất Nước cũng được hình thành từ lối sống giàu tình nghĩa, thủy chung mà khởi nguồn chính là mối quan hệ vợ chồng: “Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”. Ở đây Nguyễn Khoa Điềm có sự vận dụng hết sực thuần thục ca dao: “Tay nâng đĩa muối chấm gừng/ Gừng cay muối mặn, xin đừng quên nhau” để cho thấy Đất Nước được hình thành từ những điều tưởng như giản dị mà hết sức thiêng liêng, cao quý.
        
        "Khi ta lớn lên, đã có rồi": Đất Nước ra đời từ rất xa xưa như một sự tất yếu, trong chiều sâu của lịch sử thời 18 vua Hùng dựng nước và giữ nước.
        
        "Ngày xửa ngày xưa, mẹ thường hay kể": những câu chuyện cổ tích, những bài học đạo lí làm người, ước mơ khát vọng của nhân dân về lẽ công bằng → góp phần tạo nên Đất nước.
        
        "Miếng trầu": phong tục ăn trầu của dân gian gắn với ta nhiều đời nay và gợi nhớ sự tích Trầu cau.
        
        "Biết trồng tre mà đánh giặc": gợi nhớ truyền thống chống giặc ngoại xâm và truyền thuyết đầy tự hào của người Việt và truyền thuyết về người anh hùng Thánh Gióng.
        
        "Tóc mẹ bới sau đầu": những phong tục lâu đời của người Việt, người phụ nữ để tóc dài và bới lên.
        
        "Cha mẹ, gừng cay muối mặn": gắn với câu ca dao của dân tộc, nói về tình cảm thủy chung của người Việt.
        
        "Cái kèo, cái cột, hạt gạo, xay, giã, giần, sàng": những vật quen thuộc trong đời sống hằng ngày của người Việt Nam gắn với lao động sản xuất và nền văn minh lúa nước.
        
        biện pháp nghệ thuật: + Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý: “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.
        
        Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.
        
        => Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán của người Việt Nam, gắn liền với gia đình việt. Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh hồn dân tộc. Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.
      - Sự suy cảm của cái tôi trữ tình để lí giải câu hỏi :unlock: đất nước là gì
        
        Về phương diện không gian địa lí:
        
        Tác giả tách riêng hai yếu tố “đất” và “nước” để suy tư một cách sâu sắc.
        
        Đất nước là không gian riêng tư quen thuộc gắn với không gian sinh hoạt của mỗi con người: “nơi anh đến trường”, “nơi em tắm”; gắn với kỉ niệm tình yêu lứa đôi: “nơi em đánh rơi ... thương thầm”..
        
        Đất nước là không gian bao la trù phú, không gian sinh tồn của cộng đồng qua bao thế hệ: “Đất là nơi con chim phượng hoàng ... dân mình đoàn tụ”.
        
        Suy tư về trách nhiệm của mỗi cá nhân với đất nước: “Phải biết gắn bó và san sẻ”, đóng góp, hi sinh để góp phần dựng xây đất nước.
        
        Nhận xét: qua cái nhìn toàn diện của nhà thơ, đất nước hiện lên vừa gần gũi, thân thuộc lại vừa thiêng liêng, hào hùng và trường tồn đến muôn đời sau.
        
        Nhìn đất nước được nhìn xuyên suốt chiều dài lịch sử từ quá khứ, hiện tại đến tương lai:
        
        Trong quá khứ đất nước là nơi thiêng liêng, gắn với truyền thuyết, huyền thoại: “Đất là nơi chim về ... trong bọc trứng”
        
        Trong hiện tại: đất nước có trong tấm lòng mỗi con người, mỗi người đều thừa hưởng những giá trị của đất nước, khi có sự gắn kết giữa mỗi người đất nước sẽ nồng thắm, hài hòa, lớn lao. Đó là sự gắn kết giữa cái riêng và cái chung
        *Trong tương lai: thế hệ trẻ sẽ “mang đất nước đi xa” “đến những ngày mơ mộng”, đất nước sẽ trường tồn, bền vững.
      - Trách nhiệm của thế hệ trẻ đối với đất nước :warning:( 13 câu tiếp)
        
        Đất nước kết tinh trong sự sống, trong
        máu thịt của mỗi cá nhân. + Tình yêu lứa đôi thống nhất , hài hoà với tình yêu đất nước
        
        Sự phát triển từ cá nhân, tình yêu lứa đôi đến tình yêu đồng loại
        
        kết hợp với hình ảnh “Đất nước vẹn tròn to lớn”
        => gợi tả tình đoàn kết dân tộc (làm nên sức mạnh Việt Nam).
        
        – Trách nhiệm của thế hệ mình:
        
        Đất nước – “máu xương” của mỗi con người-là những giá trị vật chất và tinh thần mà mỗi người được thừa hưởng.
        
        Trách nhiệm của mỗi người: phải biết san sẻ, hoá thân.
        => Xây dựng và bảo vệ Đất nước muôn đời (nghĩa vụ).
    - - KHÔNG GIAN ĐỊA LÍ
        
        cảm nhận đất nước qua những địa danh thắng cảnh gắn với cuộc sống tính cách số phận của nhân dân:
        
        Tình nghĩa thuỷ chung thắm thiết (núi Vọng Phu, hòn trống mái).
        
        Sức mạnh bất khuất (Chuyện Thánh Gióng).
        
        Cội nguồn thiêng liêng (hướng về đất Tổ Hùng Vương).
        
        Truyền thống hiếu học (Cách cảm nhận về núi Bút non nghiêng).
        
        Hình ảnh đất nước tươi đẹp (Cách nhìn dân dã về núi con Cóc, con Gà , dòng sông)
        => Đất nước hiện lên vừa gần gũi vừa thiêng liêng.
      - chiều dài của lịch sử: Nhìn vào bốn nghìn năm đất nước mà nhấn mạnh đến những con người vô danh- Họ âm thầm cống hiến và hi sinh.
        
        Từ xa xưa với những hình ảnh gợi nhớ sự tích trầu cau, từ đời vua Hùng, từ truyền thuyết Thánh Gióng… cho đến muôn ngàn những con người bình dị, vô danh.
        *+ Bốn nghìn năm Đất Nước gắn với sự trường tồn của Đất Nước, sức sống mãnh liệt của nhân dân.
        
        Nhà thơ không khẳng định lại các triều đại trong lịch sử và cũng không nhắc lại những tên tuổi lừng danh trong sử sách mà nghiêng về bày tỏ niềm tự hào, lòng biết ơn, trân trọng đến lớp lớp những người anh hùng vô danh
        
        Những người vô danh ấy đã làm nên giá trị vật chất và giá trị tinh thần truyền lại cho con cháu mai sau thông qua:
        “Hạt lúa” biểu tượng cho giá trị vật chất, cho nền văn minh lúa nước
        +)“Ngọn lửa” không chỉ biểu tượng giá trị vật chất mà nó còn biểu tượng cho ngọn lửa của truyền thống cách mạng, ngọn lửa của văn minh, ngọn lửa của sự ấm áp, tin yêu.“Giọng nói” là tiếng nói của nòi giống, của dân tộc, của biểu tượng cho giá trị tinh thần ngàn đời.
        
        Quan trọng hơn, nhân dân còn là người mở mang bờ cõi, viết tiếp những trang sử hào hùng của dân tộc, làm nên những thành quả cho con cháu mai sau. Lịch sử của đất nước được viết bằng máu của những người không tên, không tuổi để rồi
        
        => Như vậy, Đất nước nằm sâu trong tiềm thức của mỗi người dân.
        
        đất nước hiện lên từ những cái “ngày xửa ngày xưa…”, trong những câu chuyện cổ tích mẹ kể có ông Bụt, bà Tiên, cô Tấm thảo hiền, có sự tích trầu cau, Thánh Gióng…
        => Lịch sử đất nước dựng lại trong từng câu chuyện cổ xa xưa, gắn với cuộc sống, số phận của nhân dân.
        
        *" Ôi đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
        
        Những cuộc đời đã hóa núi sông ta "
      - Chiều sâu của văn hóa :!!:
        
        Đất nước được phát hiện từ một câu chuyện cổ tích, một câu ca dao ở chốn thôn quê, từ cái kèo, cái cột nôm na, từ vị gừng cay muối mặn mộc mạc, từ cách làm ra hạt gạo, dãi dầu một nắng hai sương, hay từ cách bới tóc sau đầu của người Việt…
        
        -> Đất nước ở quanh ta, ở trong ta, ở ngay những gì đơn sơ thân thuộc nhất.
        
        “Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn" -> Một đất nước dù lớn đến đâu cũng bắt đầu từ những cái nhỏ nhoi, vô số những cái nhỏ nhoi mới làm nên sự lớn lao.
        
        Đất nước với nguồn mạch phong phú của văn hóa dân tộc, văn học dân gian, ca dao thần thoại, cổ tích... -> vẻ đẹp của đất nước, nhân dân trong những giá trị văn hóa, tinh thần vĩnh hằng, bất tận của nhân dân.
        
        Đất nước của nhân dân là sự hội tụ và kết tinh với bao công sức và khát vọng của nhân dân. Đồng thời nhân dân là người làm ra đất nước cho nên khi viết về đất nước, nhà thơ đưa ta trở về cội nguồn của các giá trị văn hóa dân tộc, tìm thấy những nét nổi bật của tâm hồn, tính cách Việt Nam.
        
        Tinh thần, là truyền thống thủy chung say đắm trong hạnh phúc tình yêu
        
        Biết quý trọng tình nghĩa, coi trọng đạo nghĩa con người
        
        Quyết liệt với kẻ thù để có được hạnh phúc bền lâu
        
        => Đoạn trích khép lại tư tưởng đất nước nhân dân nhưng lại ngời lên trăm dáng, trăm màu của dòng sông văn hóa, đậm đà hương sắc dân gian, linh hồn Việt.
        => Từ ba phương diện quan trọng nhất của một đất nước, của một dân tộc, tác giả đã nói lên một cách sâu sắc mà thấm thía tiếng lòng của dân tộc, thể hiện tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Mọi cảnh sắc, mọi hình ảnh thiên nhiên, mọi truyền thống dân tộc đền được hun đúc, đều là máu thịt của Nhân dân, do Nhân dân gìn giữ và thắp sáng đến mai sau.
  - - - – Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của thế hệ thơ trẻ những năm chống Mĩ cứu nước (Bằng Việt, Phạm Tiến Duật, Xuân Quỳnh,…).
        
        – Phong cách thơ Nguyễn Khoa Điềm:
      - Thơ Nguyễn Khoa Điềm giàu chất suy tư và cảm hứng lắng đọng, thực hiện tâm tư của người trí thức tham gia tích cực vào cuộc chiến đấu.
      - Có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa sự đằm thắm, đôn hậu của con người xứ Huế với sự sắc sảo, trí tuệ của một người có trình độ văn hóa cao.
    - - –HOÀN CẢNH SÁNG TÁC :silhouette: Trường ca Mặt đường khát vọng được viết trong những ngày tháng nóng bỏng của chiến trường Bình – Trị – Thiên. Năm 1971 là năm mà cuộc chiến tranh chống Mĩ ở miền Nam đang vào thời kì ác liệt.
      - → Nguyễn Khoa Điềm đã thấm nhuần đất nước là máu xương của mình, đã gắn bó và san sẻ, đã đi trả thù mà không sợ dài lâu,… Vì vậy, tư tưởng xuyên suốt trong chương V của trường ca là: Đất Nước của Nhân dân.
      - NỘI DUNG: Tác giả viết trường ca này nhằm thức tỉnh thế hệ trẻ thành thị miền Nam ở vùng tạm chiếm: nhận rõ bộ mặt xâm lược của đế quốc Mĩ, hướng về nhân dân, + ý thức được sứ mệnh của mình đối với dân tộc trong cuộc chiến tranh thiêng liêng bảo vệ đất nước.
  - - - Thông điệp của bài thơ: Hãy sống yêu thương nhân ái và trách nhiệm.
        
        Rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, lối sống chuẩn mực.
        
        Đem nhân ái, yêu thương đến với mọi người bằng những hành động thiết thực.
        
        Sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
        
        Luôn phát huy sức mạnh tuổi trẻ, nhiệt huyết thanh niên. Phát huy truyền thống nhân văn, nhân đạo của đất nước.
        
        Yêu đất nước, Tổ quốc, sống có ước mơ hoài bão.
        
        Lên án lối sống vô trách nhiệm, thờ ơ, vô cảm.