ภาวะหายใจเร็ว 85 ครั้ง/นาที
มี slightly retraction
TTNB
RDS
Hypoglycemia
Hypothermia/Hyperthermia
Sepsis
Polycythemia
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ Hypoglycemia หมายถึงภาวะระดับน้ำตาลในเลือดของทารกแรกเกิดที่ลดลงอย่างผิด ปกติ และเป็นอันตรายต่อร่างกาย ซึ่งใช้ค่าระดับน้ำตาลในเลือด < 40 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ใน 24 ชั่วโมงแรกหลังคลอด
❌เหตุผลคัดค้าน
ค่าน้ำตาลในเลือดของทารกแรกคลอด = 74 mg/dL
ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ปกติ จึงไม่เป็นสาเหตุของภาวะหายใจเร็ว
ภาวะที่ร่างกายมีความร้อนสูงขึ้นหรือต่ำลง เพื่อปรับอุณหภูมิของร่างกายให้สมดุล โดยที่จุดตั้งต้นอุณหภูมิที่สมอง Hypothalamus มีการเปลี่ยนแปลง ทำให้อุณหภูมิร่างกายเปลี่ยนแปลง โดย Hypothermia มีอุณหภูมิต่ำกว่า 36.6 องศาเซลเซียส และ Hyperthermia มีอุณหภูมิสูงกว่า 37.4 องศาเซลเซียส
✅ อุณหภูมิเเรกคลอด 37.0 Cอุณหภูมิเเรกรับ 37.6
เกิดจากการขาดสาร surfactant ที่ทำหน้าที่ให้ถุงลมคงรูปและไม่แฟบขณะหายใจออก เมื่อขาดสาร surfactant จะทำให้ความยืดหยุ่นของปอดลดลง ทารกต้องใช้แรงมากในการหายใจแต่ละครั้ง ทำให้ร่างกายต้องใช้ออกซิเจนเพิ่มมากขึ้น มักพบบ่อยในเด็กคลอดก่อนกำหนด เนื่องจาก สาร surfactant จะเริ่มสร้างเมื่อ 22-24 wks และสร้างเต็มที่เมื่อ 36 wks
❌ เหตุผลคัดค้าน
- ทารกคลอดครบกำหนด 37+5 wks by date ซึ่งสาร surfactant จะเริ่มสร้างตั้งแต่เมื่อทารกอายุครรภ์ได้ 22 wks และสมบูรณ์เมื่ออายุครรภ์ 36 wks ขึ้นไป ดังนั้น RDS จึงไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้ทารกเกิดการหายใจเร็ว
อาการ
สาเหตุ
ด้านมารดา
ด้านทารก
❌ การใส่สายสวนหลอดเลือดทางสะดือ
❌ การได้รับสารอาหารทางหลอดเลือด
❌ เม็ดเลือดขาวยังทำงานได้ไม่ดี
❌ ทารกที่มีภาวะพร่องออกซิเจนในครรภ์
การติดเชื้อในมารดาระหว่างการตั้งครรภ์หรือรอคลอด เช่น ❌ การติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ
❌ ไข้ระหว่างรอคลอด
❌ การวินิจฉัยเป็น chorioamniontitis
❌ ประวัติน้ำเดินก่อนคลอดนาน โดยเฉพาะมากกว่า 18 ชม.
⚠อาการเเละอาการเเสดง
ส่วนใหญ่ ในทารกแรกเกิดมักไม่มีไข้ มีอุณหภูมิกายต่ำ(hypothermia) ทารกเกิดก่อนกำหนดที่มี EOS มักจะมีอาการหยุดหายใจหายใจเร็ว เขียว หัวใจเต้นช้าเป็นอาการแสดงเริ่มต้นตั้งแต่หลังเกิดทันที ส่วนในทารกแรกเกิดครบกำหนด มักจะเริ่มมีอาการภายใน 6 - 24 ชั่วโมงแรกหลังเกิด ส่วนใหญ่เริ่มด้วยอาการแสดงทางระบบทางเดินหายใจ นอกจากนี้ในรายที่เป็นรุนแรง อาการความดัน เลือดต่ำ ช็อก และมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมา เช่น disseminated Intravascular coagulation (DIC)
การทำงานของตับ และไตผิดปกติ เป็นต้น
✅มีภาวะหายใจเร็ว พบ slightly retraction
RR =85 bpm
Polycythemia เป็นภาวะที่มีเม็ดเลือดแดงมากเกินผิดปกติ คือ เกินค่าปกติ +2 SD เมื่อพิจารณาถึงอายุ และอายุครรภ์ ซึ่งก็คือ ระดับความเข้มข้นของเลือด > 64 %
❌เหตุผลคัดค้าน
1.ระดับความเข้มข้นของเลือด HCT = 44% ซึ่งยังอยู่ในเกณฑ์ปกติ ดังนั้น Polycythemia จึงไม่ใช่สาเหตุที่ทำให้ทารกเกิดการหายใจเร็ว
เหตุผล
✅ 1. ผลแลป corrected WBC 34.72 x 10^3/uL (27/11/65)
❌ 2. การตรวจ hemoculture : ผล No growth after 3 day(27/11/2565)
❌ 3. ขณะตั้งครรภ์มารดา ไม่มีไข้ ไม่มีPROMไม่มีอาการ และอาการแสดงของการติดเชื้อ
การติดเชื้อในทารกอาจจะเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการหายใจเร็วได้
ภาวะที่มีการหายใจลำบากในระยะแรกเกิดที่ปรากฏอาการหลังคลอดทันที หรือภายใน 6 ชั่วโมงหลังคลอด
สาเหตุ
❌1. โรคหอบหืดในมารดา
❌2. ภาวะเบาหวานในขณะตั้งครรภ์
❌3. ทารกตัวโต
✅4. การผ่าตัดคลอด
❌5. การคลอดก่อนกำหนดในระยะท้าย (late preterm) ซึ่งหมายถึง การคลอดในขณะอายุครรภ์ 34-36 สัปดาห์
❌6. ความผิดปกติทางพันธุกรรมเกี่ยวกับการทำงานของ Ion-channel
✅จากกรณีศึกษา ทารกมีประวัติคลอด C/S
อาการ
- ในระยะแรกเกิด ส่วนมากจะมีคะแนน APGAR เท่ากับ หรือต่ำกว่า 5
- มีอาการหายใจเร็ว (Tachypnea) เกิดขึ้นภายใน 6 ชั่วโมงหลังคลอด โดยในชั่วโมงแรก อาจมีอัตราการหายใจปกติ (40-60 ครั้งต่อนาที) และอัตราการหายใจจะค่อยๆ เพิ่มขึ้นใน 46 ชั่วโมงต่อมา อาจสูงได้ถึง 162 ครั้งต่อนาที จะพบเมื่ออายุ 6-36 ชั่วโมง แล้วอัตราการหายใจจะค่อยๆ ลดลงสู่ปกติ เมื่ออายุ 48-72 ชั่วโมง
- มีการดึงรั้ง (Retraction) ของช่องซี่โครงหรือใต้ชายโครง
- อาจมีอาการเขียว
- หายใจปีกจมูกบาน (Nasal flaring)
- หน้าอกบุ๋มขณะหายใจเข้า
- มีเสียง grunting ขณะหายใจออก
- อาจพบทรวงอกโปร่งกว่าปกติ (Hyperinflation)
10 ชม. หลังคลอด ขณะอยู่ที่ NS มีหายใจเร็ว 85 ครั้ง/นาที มี Slightly retraction HR 154 ครั้ง/นาที O2 Sat 98 %
การตรวจวินิจฉัย
- การตรวจภาพถ่ายรังสีปอด ในระยะอาการเริ่มแรก เป็นช่วงที่ถุงลมมีน้ำอยู่มาก จะเห็นเป็นฝ้าขาว หรือจุดขาวเล็กๆ กระจายทั่วไปในปอด
- การตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อวิเคราะห์ดูก๊าซในเลือด พบภาวะกรดจากการหายใจ (Metabolic acidosis) คาร์บอนไดออกไซด์คั่ง และเลือดขาดออกซิเจน
ผล chest x-ray พบ
Fluid in minor fissure
ผล Film เป็น TTNB
การตรวจ CBG พบว่า ค่า pO2 ต่ำ ค่า HCO3 act และ HCO3 std สูง คือ เกิดภาวะ Respiratory acidosis
การรักษา
- ให้การดูแลทั่วๆ ไปแบบประคับประคอง เช่น การควบคุมอุณหภูมิโดยการนำเข้าตู้อบ
- ถ้ามีอาการหายใจหอบเหนื่อยมากกว่า 60 ครั้งต่อนาที และมีอาการเขียวร่วมด้วย ควรให้ออกซิเจนที่มีความขึ้นเหมาะสม
- ในระยะหายใจหอบเหนื่อยมาก ควรงดอาหารทางปาก ให้สารน้ำทดแทนทางหลอดเลือดดำ เมื่ออาการดีขึ้นจึงเริ่มให้นมทางสายยาง ถ้าหายใจหอบเหนื่อยน้อยลง (อัตราการหายใจน้อยกว่า 60 ครั้งต่อนาที ) เริ่มให้ดูดนมเองได้
ขณะอยู่ที่ NS มีหายใจเร็ว 85 ครั้ง/นาที มี Slightly retraction HR 154 ครั้ง/นาที O2 Sat 98 % ดูแลให้ On O2 Box 6 LPM FiO2 0.2 (Keep SpO2 95) หลัง O2 Box 6 LPM RR = 68 bpm HR = 152 bpm O2 Sat 98 % และให้ย้ายมาที่ SNCU
ขณะอยู่ที่ SNCU ทารก On O, Box 6 LPM FiO, 0.2 (Keep SpO2 95) RR = 68 bpm มี Slightly retraction HR = 152 bpm O, Sat 98 % จึงเปลี่ยนเป็น O2 HHFNC 7 LPM FiO, 0.21-0.4 (Keep Sp0, 95) หลังได้รับ RR = 53-60 bpm irregular No retraction HR = 154 bpm O2 Sat 98%
แพทย์เริ่มปรับลดออกซิเจนลงเรื่อยๆเพื่อ Try wean และ Try wean Off O2 HHFNC ได้เมื่อวันที่ 22/11/65 หลัง off Oxygen หายใจ room air RR = 54 bpm irregular No retraction HR = 148 bpm O2 Sat 99 %