Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHƯƠNG 11: KINH TẾ VIỆT NAM THỜI KỲ PHÁP THUỘC (1858-1945) - Coggle…
CHƯƠNG 11: KINH TẾ VIỆT NAM
THỜI KỲ PHÁP THUỘC (1858-1945)
Khái quát về
thời kỳ Pháp thuộc
Đây là thời kỳ hình thành và phát triển của nền kinh tế thuộc địa nửa phong kiến ở Việt Nam
Thời kỳ Pháp thuộc được chia làm hai giai đoạn.
Năm 1858, Pháp tấn công Đà Nẵng, mở đầu thời kỳ Thực dân Pháp nô dịch Việt Nam.
Kinh tế thời kỳ trước
CTTG thứ hai
GTVT và
thông tin liên lạc
Hệ thống đường sắt: là hệ thống giao thông hiện đại, lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam vào cuối thế kỷ XIX.
Hệ thống đường thủy: thời kì này ít được sd, nhưng Pháp xây dựng cảng biển để phục vụ xuất khẩu.
Hệ thống đường bộ: đường xá được cải thiện, nâng cấp. xuất hiện con đường huyết mạch, cầu đường đc xây dựng, ô tô được du nhập.
Hệ thống đường hàng không: xuất hiện cuối tk XIX, giúp hoàn thiện mạng lưới giao thông VN.
Hệ thống thông tin: điện thoại và điện tín, cũng bắt đầu được xây dựng
Thủ công nghiệp
và công nghiệp
Ngành khai khoáng: Phát hiện ra mỏ than tại các tỉnh và tăng cường khai thác qua từng năm.
CN chế biến: Xuất hiện cơ sở chế biến nông sản, thuốc lá, chè
Thủ công nghiệp Việt Nam thời Pháp thuộc đã có bước phát triển so với thời kỳ Phong kiến độc lập tự chủ cả về quy mô lẫn mức độ chuyên môn hóa.
Công nghiệp nhẹ phát triển, đặc biệt là dệt, nhưng cn nặng không có điều kiện phát triển.
Sự chuyển biến
trong nông nghiệp
Cơ cấu
cây trồng
Trong cơ cấu cây trồng, nhiều loại cây mới du nhập vào Việt Nam như cao su, cà phê.
Diện tích đổn điền trổng lúa chiếm khoảng 1/3 tổng diện tích đồn điển, tiếp đến là diện tích trồng cao su, cà phê, chè
Trong số các loại cây trồng được canh tác ở các đồn điền, lúa vẫn là loại cây chủ lực
Hình thức tổ chức
và kỹ thuật sản xuất
nông nghiệp
Về cơ bản, nông cụ thời kỳ này vẫn là các phương tiện cổ truyền, thô sơ, phương thức canh tác và trình độ kỹ thuật nông nghiệp còn rất lạc hậu, thấp kém
Nền nông nghiệp ở Việt Nam vẫn là nền nông nghiệp lạc hậu, vận hành theo kiểu thuộc địa nửa phong kiến
Địa chủ vẫn bóc lột nông dân theo hình thức phát canh, thu tô nhưng ruộng đất được chia thành những lô đất nhỏ, manh mún
Về QHSH
ruộng đất
Thực dân Pháp không thay đổi những quan hệ ruộng đất đã
có, mà cố lợi dụng nó, hướng nó phục vụ cho lợi ích của Pháp
Chính sách cai trị của Pháp cũng tạo điều kiện cho địa chủ và tay
sai chiếm đoạt ruộng đất của nông dân
Ruộng đất tập trung vào tay điển chủ Pháp ngày càng tăng
do chủ trương chiếm đất, lập đồn điền được chính quyền ủng hộ.
Thương nghiệp
và tài chính - tiền tệ
Thương nghiệp
Về thị trường xuất nhập khẩu: ngoài Pháp, VN đã có quan hệ buôn bán với nhiều nước ở châu Á và châu Âu.
thương mại nội địa, Thực dân Pháp nắm độc quyền kinh
doanh thuốc phiện, rượu và muối.
Thực dân Pháp rất năng động và thực dụng trong lĩnh vực
thương mại.
Tài chính - tiền tệ
Cơ cấu chi tiêu mất cân đối, chỉ có 20% chi cho phát triển kinh tế, còn lại là các khoản chi khác
Từ năm 1895, đồng bạc Đông Dương được dùng làm đơn
vị tiền tệ chính thức cho cả ba nước Đông Dương
Pháp tiếp tục duy trì chế độ thuế phong kiến của triểu
Nguyên, đó là các loại thuế trực thu như thuế đinh, thuế điền
Chính sách nô dịch
của Thực dân Pháp
Về kinh tế: mục đích là khai thác nhân lực rẻ mạt, khai thác tài nguyên, muốn biến VN thành thị trg tiêu thụ, thi hành những chính sách kinh tế mang tính cưỡng đoạt bằng bạo lực, thi hành các chính sách thuế quan hà khắc
Tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế, văn hóa được mở mang phát triển ở Việt Nam thời kỳ này không phải vì người Việt Nam mà là vì mục đích khai thác thuộc địa có hiệu quả hơn của Thực dân Pháp.
Về chính trị: bộ máy cai trị tồn tại hai chính quyền, chính quyền bảo hộ và quyền chính phong kiến bù nhìn.
Thực dân Pháp không có chủ trương tư bản hóa, thị trường hóa và công nghiệp hóa ở Việt Nam
Sự di chuyển
các trung tâm kinh tế
Từ khi Thực dân Pháp xâm lược, với sự du nhập của nhiều
ngành công nghiệp mới cũng như các hoạt động khai thác thuộc địa, đã xuất hiện nhiều tt kinh kế mới
Cùng với sự phát triển và dịch chuyển các trung tâm kinh tế, quá trình đô thị hóa cũng diễn ra
XVI-XVII ở Việt Nam đã hình thành một số thành thị sầm uất như Thăng Long, Phố Hiến ở Đàng Ngoài, Phú Xuân
Đội ngũ giai cấp công nhân phát triển ngày càng đông đảo trong quá trình phát triển công nghiệp và khai thác thuộc địa của Thực dân Pháp
Kinh tế thời kỳ CTTG thứ hai
Sự chuyển biến
trong nền kinh tế
Lạm phát gay gắt
Nền kinh tế Việt Nam thời kỳ Nhật, Pháp cùng cai trị bị sa sút do ảnh hưởng của Chiến tranh thế giới thứ hai và những chính sách khai thác, tận thu của hai nước này
Thương nghiệp sa sút nghiêm trọng
Gây ra nạn đói năm 1945 khiến hơn 2 triệu người Việt Nam chết đói.
Sản xuất giảm sút và hướng vào phục vụ chiến tranh
Chính sách kinh tế
của Nhật và Pháp
Cơ cấu cây trồng thay đổi, diện tích trồng lúa bị thu hẹp, diện tích trồng bông, đay, gai mở rộng
Công nghiệp, Pháp chú trọng xây dựng một số cơ sở công nghiệp quốc phòng để chế tạo vũ khí, chế biến các sản phẩm phục vụ chiến tranh
Pháp vẫn giữ nguyên hệ thống cai trị và các chính sách kinh tế, hệ thống thuế khóa, tiền tệ, độc quyền kinh doanh thuốc phiện, rượu, muối như trước đây
Pháp tăng thuế lên gấp 3 lần tăng phát hành tiền Đông
Dương để bù đắp cho ngân sách thiếu hụt của mình
Nền kinh tế Việt Nam từ năm 1941 phải phụ thuộc và chịu sự bóc lột của cả Thực dân Pháp và Phát xít Nhật. Cả 2 nước đều hướng nền kinh tế VN phục vụ chiến tranh.
Nhật cũng ra sức khai thác thuộc địa mới phục vụ lợi ích của mình, trong đó tập trung vào công nghiệp khai thác mó và đầu tư cho thương nghiệp.
9/1940, Nhật tấn công Pháp để xâm chiếm Đông Dương. Pháp không chống lại mà nhượng bộ Nhật.