Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐẠI CƯƠNG GÃY XƯƠNG - Coggle Diagram

- - - - Trẻ con
      - Người trưởng thành
      - Người nhiều tuổi
      - Phụ nữ tuổi mãn kinh
  - - - Cơ chế:
        
        Liên quan trực tiếp đến dạng đường gãy
        
        Cùng 1 cơ chế có thể gặp nhiều loại gãy
        
        Trực tiếp: Cho ra đường gãy ngang.
        
        Ưỡn bẻ đòn bẩy: chéo (1)
        
        Vặn xoắn: xoắn (2)
        
        Ép dồn nén: gãy nát hay lún xg (3)
        
        Phối hợp 1,2,3 -> gãy xoắn có mảnh hình chêm thứ 3
      - Hình thức gãy:
        
        Gãy không hoàn toàn: gãy cong tạo hình, gãy phình vỏ xg cứng, gãy cành tươi
        
        Gãy hoàn toàn:
        
        Các kiểu gãy đặc biệt: Gãy cài, gãy lún mất xg, gãy nén ép, gãy vùng sụn tiếp hợp...
      - Lực: tác động càng lớn thì tổn thương càng nặng.
  - - - Xg xốp có dạng gãy khác với xg cứng.
      - Trên xg dài, gãy đầu khác với gãy thân về dạng gãy và cách điều trị.
  - - - Xg bị bệnh làm mất chất xg hoặc phá hủy cấu trúc xg --> dễ gãy ==> GÃY XƯƠNG BỆNH LÝ.
- - - - Gãy hở: máu tụ là nơi giúp vi trùng sinh sôi nảy nở.
      - Gãy kín: máu tụ có vai trò giúp liền xg.
- - - - Gãy xương không có vết thương ngoài da hay có vết thương nhưng không thông vào ổ gãy (ổ máu tụ)
    - - Gãy xương có vết thương ngoài da và vết thương này thông vào ổ gãy
  - - - Phân loại thường dùng nhất là AO
    - - Gãy vững
      - Gãy không vững
- - - - Xử trí các biến chứng và tổn thương đi kèm có thể gây tử vong
    - - Xử trí các biến chứng mạch máu có thể gây mất chi
    - - Điều trị thích hợp --> PHCN LĐ, SH tốt.
  - - - khái niệm, sinh lý?
      - 3 điều kiện cần cho liền xương tốt
        
        Phục hồi tốt lưu thông máu vùng gãy
        
        Bất động vững chắc, liên tục, đủ tgian, tránh phá hủy mạch tân tạo.
        
        Tập vận động chủ động để tăng lượng máu đến vùng gãy, mang theo các chất liệu hàn gắn xg.
        
        Không làm tổn thương thêm màng xg, tủy xg.
        
        Áp sát 2 mặt gãy, diện tích tiếp xúc càng lớn càng tốt và phục hồi hình dáng giải phẫu.
        
        Vai trò của việc áp sát 2 mặt gãy:
        
        Chờ tgian liền xg. Xg không tự mọc dài ra nếu 2 đầu không tiếp xúc.
        
        Hình dáng gp sai lệch sẽ làm liền xg can lệch.
        
        Cố định vững chắc, liên tục, đủ tgian.
        
        Tránh nguy cơ di lệch thứ phát đưa đến liền xương xấu.
        
        Phải có tgian xg gãy mới liền vững chắc.
    - - Khái niệm
        
        Là sự liền xg không hoàn thành. Sự liền xg dừng lại ở giai đoạn can sụn.
        
        Hậu quả là xg không liền (Khớp giả) hoặc chậm liền (Chậm liền xg)
        
        Xg không liền (Khớp giả)
        
        Quá 2 lần tgian liền xg bth
        
        Chậm liền xg
        
        Quá 1.5 lần tgian liền xg bth.
      - N.nhân
        
        Không thực hiện tốt 3 điều kiện để có liền xg:
        
        Mất xg.
        
        Dinh dưỡng kém, vùng gãy nghèo mạch máu.
        
        Có yếu tố ngoại lai cản trở sự tiếp xúc.
        
        Xg gãy không được bất động tốt.
  - - - --> Phục hồi giải phẫu
        
        ==> Liền xg tốt
      - --> Còn di lệch
        
        --> Can xg lệch xấu
        
        ==> BIẾN CHỨNG LIỀN XG
    - - --> Liền xg kéo dài
        
        --> Chậm liền xg
      - --> Can sụn
        
        --> Khớp giả