Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ระบบนิเวศ (Ecosystem), รูป1, รูป2, รูป5, รูป 6, รูป3, รูป4, รูป 7, รูป9,…

- - - - ห่วงโซ่อาหาร (Food Chain)
        
        ประเภทห่วงโซ่อาหาร
        
        ห่วงโซ่อาหารแบบผู้ล่า (Predator Chain)
        เช่น แพลงก์ตอนพืช> แพลงก์ตอนสัตว์> ปลาเล็ก>ปลาใหญ่> คน
        
        ห่วงโซ่อาหารปรสิต (Parasitic Chain)
        เช่น ไก่ > ไรไก่> โปรโตซัว >แบคทีเรีย > ไวรัส
        
        ห่วงโซ่อาหารแบบเศษอินทรีย์ (Detritus Chain)
        เช่น ซากพืช ซากสัตว์ >ไสเเดือน> นก>หมาป่า
        
        ห่วงโซ่อาหารแบบผสม (Mixed Chain)
        มีผู้ผลิต ผู้บริโภค ปรสิต
        
        ประกอบด้วย
        
        ผู้ผลิต (Producer)
        
        ผู้บริโภคลำดับที่ 1 (Primary consumer)
        
        ผู้บริโภคลำดับที่ 2 (Secondary consumer)
        
        ผู้บริโภคลำดับสูงสุด (Top consumer)
      - สายใยอาหาร (Food web)
        ห่วงโซอาหารสายเส้น รวมกัน
      - พีระมิดการถ่ายทอดพลังงาน (Food pyramid)
        
        พีระมิดจํานวน (pyramid of number)
        แสดงจำนวนประชากรของสิ่งมีชีวิตตามลำดับขั้นของการบริโภคในหนึ่งหน่วยพื้นที่
        
        พีระมิดมวลชีวภาพ (pyramid of biomass)
        แสดงปริมาณมวลรวมชีวภาพหรือเนื้อเยื่อของสิ่งมีชีวิตในแต่ละลำดับขั้นของการบริโภคในรูปของนน.แห้งต่อหนึ่งหน่วยพื้นที่
        
        พีระมิดพลังงาน (pyramid of energy)
        แสดงปริมาณพลังงานของสิ่งมีชีวิตในแต่ละลำดับขั้นของการบริโภคภายในห่วงโซ่อาหาร เป็นพีระมิดฐานกว้างเสมอ
    - - 10% ถ่ายทอดสู่ผู้บริโภคขั้นถัดไป
      - 90%
        
        ใช้ไปในกระบวนการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตแต่ละชนิด
        
        เปลี่ยนเป็นพลังงานความร้อนถ่ายเทสู่สิ่งแวดล้อม
        
        พลังงานบางส่วนอยู่ในส่วนที่บริโภคไม่ได้
        เช่น เปลือก กระดูก ขน เล็บ
  - - - ความหมาย
        การเปลี่ยนแปลงของสารหนึ่งไปเป็นอีกสารหนึ่ง
        โดยเปลี่ยนจากตำแหน่งหนึ่งไปยังอีกตำแหน่งหนึ่ง
        หรือเปลี่ยนจากสิ่งมีชีวิตหนึ่งไปยังสิ่งมีชีวิตอีกชนิดหนึ่ง
        แต่ที่สุดแล้วสารนั้นจะหมุนเวียนกลับไปยังสภาพเดิมอีกครั้ง
      - ประเภทของวัฏจักรของสาร
        
        การหมุนเวียนของสารประกอบ (Hydrologic cycle)
        วัฏจักรของน้ำ
        
        กระบวนการภายในวัฏจักรน้ำ
        
        กระบวนการระเหยของน้ำ (Evaporation)
        
        การบวนการควบแน่นของน้ำ (Condensation)
        
        การตกของหยาดน้ำฟ้า (Precipitation)
        
        การคายน้ำของพืช (Transpiration)
        
        แหล่งน้ำที่สำคัญของไทย
        น้ำฝน น้ำท่า น้ำใต่้ดิน
        
        การหมุนเวียนของธาตุที่เป็นก๊าซ (Gaseous cycle)
        C,O,N
        
        วัฏจักรคาร์บอน C (Carbon cycle)
        
        กระบวนการภายในวัฏจักร
        
        กระบวนการสังเคราะห์แสง (Photosynthesis)
        
        กระบวนการหายใจ (Transpiration)
        
        กระบวนการย่อยสลาย (Decomposition)
        
        การเผาไหม้ของเชิงเพลิง (Combustion)
        
        การผุพังของหินปูน (Weathering)
        
        วัฏจักรออกซิเจน O (Oxygen cycle)
        
        วัฏจักรไนโตรเจน N (Nitrogen cycle)
        มี N ในบรรยากาศ 79%
        N เป็นส่วนประกอบของโปรตีน และกรดนิวคลิอิค
        สิ่งมีชีวิตจะใช้ N ในรูปของสารประกอบ NH3,NO2 และ NO3
        
        กระบวนการในวัฏจักร N
        
        Nitrogen fixation
        ตรึง N จากอากาศให้อยู่ในรูปแอมโมเนีย หรือ ไนเตรต
        
        Electrochemical fixation, Photochemical fixation
        โดยปฏิกิริยา ฟ้าแล็ป ฟ้าผ่า
        
        ตรึง N ด้วยกระบวนการชีววิทยา
        เช่น Rhizobium ในรากถั่ว, Azotobacter
        
        ตรึง N โดยการสังเคราะห์ทางอุตสาหกรรม
        ตรึง N จากอากศมาเป็นไนเตรตในสภาพปุ๋ย
        
        Ammonification
        การย่อยสลายโปรตีน เป็น แอมโมเนีย โดย Ammonifying bacteria
        
        Nitrification
        เปลี่ยน แอมโมเนียเป็นไนไดร์ท ((Nitrosomonas)
        เปลี่ยน แอมโมเนียเป็น ไนเตรด ((Nitrobacter)
        
        Denitrification
        เปลี่ยนไนไตร์และไนเตรต เป็น N2 โดยการกระทำของ Denitrification bacteria
        เช่น Pseudomonas, Thiobacillus และ Micrococcus denitrificans
        
        การหมุนเวียนของธาตุที่สะสมที่ผิวโลก (Sedimentary cycle)
        P,S,K,Ca
        
        วัฏจักรฟอสฟอรัส (Phosphorus cycle)
        
        P เป็นองค์ประกอบของฟอสโฟลิปิด หรือ ATP
        
        เมื่อตายจะถูกย่อยโดย phosphatizing bacteria เป็นฟอสเฟสละลายน้ำ
        - พืชนำไปใช้ได้โดยตรง - ตกตะกอนรวมตัวเป็นหินฟอสเฟส
        
        วัฏจักรกํามะถัน (Sulfur cycle)
        
        S เป็นธาตุสำคัญในการสังเคราะห์โปรตีนได้หลายชนิด
        
        S เป็นตัวเชื่อมสายโฟลีเปบไทด์ของโปรตีน
        
        S พบในธรรมชาติ H2S, SO2และ SO4
        
        ถูกย่อยสลายโดย Sulfur oxidizing bacteria เป็น H2S และSO4
        
        S ในซากพืช ซากสัตว์ บางส่วนถูกตรึงอยู่ในถ่านหินและปิโตรเลียม เมื่อเผาไหม้จะออกมาในรูป SO2
  - - - ระบบนิเวศบนบก
        
        ระบบนิเวศทุ่งหญ้า
        
        ทุ่งหญ้าเขตอบอุ่น
        
        แพรรี่ (Prairie)
        
        สเตปส์ (Steppes)
        
        พัสซา (Pustza)
        
        ทุ่งหญ้าเขตร้อน
        
        สะวันนา (Savanna)
        
        ระบบนิเวศทะเลทราย
        
        ทะเลทรายเขตร้อน
        
        ทะเลทรายเขตอบอุ่น
        
        ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายเขตร้อน
        
        ระบบนิเวศป่าไม้
        
        ป่าไม้ผลัดใบ (Deciduous forest)
        
        เขตอบอุ่น ได้แก่ ต้นโอ๊ค ฮัคคอรี เชสท์นัท
        
        เขตร้อน ได่แก่ ป่าเบญจพรรณ ป่าแพะ หรือ ป่าแดง
        
        ป่าไม้ไม่ผลัดใบ (Evergreen forest)
        
        ป่าสน/ป่าสนเขา (coniferous forest หรือ Pine forest)
        
        ป่าดิบชื้น / ป่าดงดิบ (Tropical rain forest หรือ Tropical
        evergreen forest)
        
        ป่าดิบภูเขา (Hill evergreen forest)
        
        ป่าชายเลน / ป่าโกงกาง (Mangrove forest หรือ Littoral forest)
        -ป่าพรุ/ป่าบึงน้ำจืด (Swamp forest)
        
        ป่าชายหาด (Beach forest)
      - ระบบนิเวศแหล่งนํ้า
        
        น้ำเค็มหรือน้ำทะเล
        97%
        
        น้ำจืด
        
        มีปริมาณ 1% ของปริมาณน้ำในโลก
        
        2% เป็นน้ำแข็งขั้วโลก
        
        ในแม่น้ำ หนอง บึง น้ำใต้ดินและทะเลสาบน้ำจืดต่างๆ
- - - - ควบคุมจำนวนประชากร
      - ป้องกันและแก้ปัญหาการทำลายทรัพยากรธรรมชาติ
      - ป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษสิ่งแวดล้อม
      - ป้องกันและกำจัดศัตรูในธรรมชาติ
    - - การป้องกัน (สิ่งที่ใช้แล้วไม่ให้มีพิษภัย)
      - การเกษตรแบบยั่งยืน (หลีกเลี่ยงการใช้สารเคมี)
      - การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ (ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม)
      - การอุตสาหกรรมเชิงอนุรักษ์ (ไม่ผลิตสินค้าที่ก่อปัญหาให้กับสิ่งแวดล้อม)
    - - การใช้สิ่งที่มีคุณภาพรองลงมา
      - การปรับปรุงคุณภาพ
      - การนำมาทดแทนกัน
      - การนำกลับมาใช้อีก
- - - - การอยู่รวมกลุ่มแบบพึ่งพาอาศัยกัน (Symbiosis) +/+
      - การอยู่รวมกลุ่มแบบปฏิปักษ์กัน (Antagonism) +/-
      - การอยู่รวมกันแบบเป็นกลาง (Neutralism) +/0
    - - การพึ่งพาแบบถาวร (Mutualism with continuous contact) +/+
        ทั้ง 2 ฝ่ายได้ประโยชน์ร่วมกัน แยกกันอยู่ไม่ได้
        เช่น ไลเคน (Lichen) รากับสาหร่าย โดยสาหร่ายสร้างอาหาร ราให้ความชื้น
      - การพึ่งพาแบบชั่วคราว ่ (Mutualism without continuous contact) +/+
        ได้ประโยชน์ร่วมกัน อยู่ด้วยกันในเวลาสั้นๆ แยกกันอยู่ได้
        เช่น ดอกไม้กับแมลง นกเอี้ยงกับควาย
      - ภาวะมีการเกื้อกูล (Commensalism) +/0
        ฝ่ายหนึ่งได้ประโยชน์ อีกฝ่ายหนึ่งไม่ได้ไม่เสีย
        เช่น เหาฉลาม เฟิร์นกับต้นไม่ใหญ่ กล้วยไม้
      - ภาวะปรสิต (Parasitism) +/-
        ร่างกายของสิ่งมีชีวิตหนึ่งเป็นแหล่งที่อยู่ของอีกสิ่งมีชีวิตหนึ่ง
        Host เสียผลประโยชน์ Parasite ได้ประโยชน์
        เช่น ปรสิตภายใน ได้แก่ พยาธิตัวตืด พยาธิใบไม้ พยาธิตัวกลม
        ปรสิตภายนอก ได้แก่ เหา ยุง กาฝากต้นไม้ใหญ่
      - ภาวะการล่าเยื่อ (Predation) +/-
        มีฝ่ายผู้ล่า (Predator) และเหยื่อ (Prey)
        เช่น นกกินแมลง งูกินกบ เสือกินกวาง
      - ภาวะมีการแก่งแย่ง (Competition) -/-
        สิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในบริเวณเดียวกัน แย่งอาหารเดียวกัน
        เช่น ต้นไม้ที่เบียดกัน ขึ้นสูงเพื่อรับแสง ผู้ปลาแย่งเหยื่อ สุนัขแย่งอาหาร
      - ภาวะมีการย่อยสลาย (Saprophytism) +/-
        เห็ด รา และแบคทีเรีย หลั่งเอนไซม์ออกมานอกเซลล์ (Exoenzyme) เพื่อย่อยสลายสารอินทรีย์ ให้เป็นแร่ธาตุกลับสู่ธรรมชาติ
- - - - ปัจจัยจำกัด (Limiting factor)
        
        กฎของปัจจัยจำกัด
        
        Liebig's law of the minimum
        สิ่งมีชีวิตทุกชนิดต้องการแร่ธาตุและสภาพแวดล้อมที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตในอัตราส่วนที่ไม่เท่ากัน แต่ค่าความต้องการนี้ใกล้เคียงกับค่าต่ำสุดที่แต่ละสปีชีส์จะสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ ซึ่งต่ำกว่านี้จะทำให้สิ่งมีชีวิตตาย
        
        Shelford's law of tolerance
        ไม่เพียงแต่ปริมาณน้อยเกินไปเท่านั้น ถ้ามีปริมาณมากเกินไปจะเป็นสาเหตุให้สิ่งมีชีวิตตายได้เช่นกัน ทุกชีวิตมีขีดของความทนทานจำกัดแตกต่างกันออกไป
        
        Limit of tolerance
        ช่วงต่ำสุดและสูงสุดของแต่ละปัจจัยที่สิ่งมีชีวิตดำรงชีวิตอยู่ได้ ปัจจัยที่มีน้อยเกินไปหรือมากเกินไปจะเป็นตัวจำกัดการเจริญเติบโตของสิ่งมีชีวิตนั้น
        
        ปัจจัยที่มีผลต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต
        แสง,อากาศ,อุณหภูมิ,ความชื้น,ภูมิประเทศ,สภาพดินและน้ำ,
        ความเป็นกรดเบส,ความเค็ม
        
        มีผลต่อ การเจริญเติบโตของพืชและสัตว์ การหาของกินของสัตว์ การหายใจ การอพยพย้ายถิ่น ขนาด/รูปร่างของสิ่งมีชีวิต ฤดูการผสมพันธ์ การสังเคราะห์แสง การแพร่กระจายของพืช และสัตว์
  - - - สัตว์กินพืช (Herbivore)
        เช่น กระต่าย หนอน วัว ควาย
      - สัตว์กินสัตว์ (Carnivore)
        เช่น งู เหยี่ยว สิงโต เค้าแมว
      - สัตว์กินทั้งพิชและสัตว์ (Omnivore)
        เช่น นก สุนัข แมว มนุษย์
      - สัตว์กินซาก (Scavenger)
        เช่น แร้ง ปู หนอน แมลงวัน กิ้งกื้อ ไส้เดือนดิน