Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Phép biện chứng duy vật - Coggle Diagram

- - - - Cách thức chung nhất của sự vận động phát triển
    - - Lượng thay đổi đến giới hạn nhất định làm thay đổi về chất
        
        Chất có tính ổn định
        
        Lượng có tính thay đổi liên tục
        
        Lượng thay đổi trong khoản độ chưa làm chất thay đổi, lượng thay đổi tới điểm nút thì làm vỡ độ cũ, sau đó sự vật thực hiện bước nhảy để chuyển hóa chất mới
  - - - Nguồn gốc của vận động phát triển
    - - Giữa các mặt đối lập trong 1 sự vật luôn có mâu thuẫn, mâu thuẫn đó đòi hỏi các mặt đối lập phải vừa thống nhất vừa đấu tranh
        
        Các mặt đối lập là các thuộc tính của 1 sự vật mà ở đó chúng biến đổi trái ngược nhau
        
        Mâu thuẫn là mối liên hệ vừa thống nhất vừa đấu tranh
        
        Có tính đa dạng phong phú
        
        Căn cứ vào sự tồn tại phát triển của toàn bộ sự vật
        
        Mẫu thuẫn cơ bản: tác động xuyên suốt, quy định bản chất
        
        Mâu thuẫn không cơ bản: đặc trưng cho một vài mặt
        
        Căn cứ vào vai trò của mâu thuẫn đối vs sự tồn tại của sự vật
        
        Mâu thuẫn chủ yếu: nổi lên hàng đầu và có tác dụng quy định
        
        Mâu thuẫn k chủ yếu: ngược với chủ yếu (ranh giới giữa 2 cái là tương đối)
        
        Căn cứ vào mối quan hệ giữa các mặt đối lập
        
        Mâu thuẫn bên trong: xuất phát từ các mặt đối lập bên trong sự vật, có vai trò quyết định trực tiếp quá trình phát triển vận động
        
        Mâu thuẫn bên ngoài: xuất phát từ mối liên hệ giữa các sự vật hiện tượng với nhau (ranh giới giữa 2 cái là tương đối)
        
        Căn cứ vào lợi ích cơ bản có đối lập hay không giữa các giai cấp trong xã hội
        
        Mâu thuẫn đối kháng: lợi ích cơ bản đối lập nhau (thống trị bị trị,..)
        
        Mâu thuẫn không đối kháng: lợi ích cơ bản không đối lập nhau nên mâu thuẫn chỉ mang tính cục bộ tạm thời
        
        Thống nhất là cần có nhau, một bên tồn tại thì bên còn lại mới tồn tại, là trạng thái cả hai mặt đều tác động ngang nhau và có sự đồng nhất
        
        Có tính tương đối, tạm thời
        
        Đấu tranh là loại trừ, phủ định lẫn nhau
        
        Có tính tuyệt đối
  - - - Chỉ ra khuynh hướng, hình thức, kết quả của sự phát triển
    - - Phủ định lần 1 làm tạo ra chất mới đối lập chất cũ, phủ định lần 2 làm tạo ra chất mới dường như trở về chất xuất phát, nhưng thật chất đã khác
        
        Phủ định biện chứng
        
        Là sự tự phủ định, tự phát triển, tạo ra cái mới thay thế cái cũ
        
        Tính chất
        
        Khách quan
        
        Kế thừa
        
        Phổ biến
        
        Đa dạng, phong phú
        
        Đặc điểm
        
        Có tính chu kì theo đường xoáy ốc
        
        Kế thừa biện chứng
        
        Giữ lại có chọn lọc, cải tạo, loại bỏ yếu tố k thích hợp
        
        Đặc điểm
        
        Duy trì yếu tố tích cực
        
        Cải tạo biến đổi
        
        Kế thừa siêu hình: giữ lại nguyên si
        
        Gây ra sự vận động theo đường xoáy ốc
- - - - Cái riêng là một sự vật nhất định
      - Cái chung là thuộc tính nhiều cái riêng có
      - Cái đơn nhất là thuộc tính chỉ một cái riêng có
    - - Cái chung, cái đơn nhất k tồn tại độc lập mà tồn tại trong cái riêng, còn cái riêng tồn tại độc lập
      - Cái chung, cái đơn nhất là 2 mặt đối lập, tác động và chuyển hóa lẫn nhau
  - - - Nguyên nhân là sự tác động lẫn nhau
      - Kết quả là sự biến đổi diễn ra từ sự tác động lẫn nhau
    - - Mọi sự vật hiện tượng đều được gây ra từ những nguyên nhân (kể cả chưa nhận thức)
      - Một nguyên nhân nhất định trong một điều kiện nhất định chỉ có thể gây ra một kết quả nhất định
      - Nguyên nhân và kết quả có thể chuyển hóa cho nhau
  - - - Tất nhiên: là mối liên hệ tất yếu từ nguyên nhân bên trong
      - Ngẫu nhiên: là mối liên hệ không tất yếu, từ nguyên nhân bên ngoài
    - - Có thể chuyển hóa
      - Tất nhiên đóng vai trò quyết định trong sự phát triển, ngẫu nhiên quyết định sự phát triển diễn ra nhanh hay chậm
      - Tất nhiên bộc lộ thông qua nhiều ngẫu nhiên, ngẫu nhiên là hình thức biểu hiện của tất nhiên
  - - - Nội dung: là tất cả các yếu tố của sự vật
      - Hình thức: là mối quan hệ giữa các yếu tố, phương thức phát triển
    - - Hình thức phù hợp thì thúc đẩy nội dung phát triển, ngược lại thì kìm hãm nội dung
      - Nội dung là cái quyết định, hình thức có ảnh hưởng lên nội dung
      - 1 nội dung có nhiều hình thức, 1 hình thức biểu hiện cho nhiều nội dung
  - - - Bản chất là tập hợp những mối liên hệ khách quan, tất yếu
      - Hiện tượng là sự thể hiện của bản chất
    - - Bản chất quyết định sự tồn tại phát triển
      - Hiện tượng đôi khi có thể xuyên tạc bản chất --> thống nhất tương đối
      - Thống nhất biện chứng: hiện tượng thể hiện bản chất, bản chất tồn tại thông qua hiện tượng
  - - - Khả năng là cái chắc chắn sẽ xảy ra trong tương lai nếu có đk phù hợp
        
        Căn cứ vào tính tất yếu hay ngẫu nhiễn của việc xuất hiện khả năng
        
        Khả năng thực
        
        Khả năng hình thức
        
        Căn cứ vào điều kiện thích hợp để khả năng biến thành hiện thực đủ hay chưa
        
        Khả năng cụ thể
        
        Khả năng trừu tượng
      - Hiện thực là cái đã tồn tại
    - - Thống nhất biện chứng: hiện thực bắt nguồn từ sự chín muồi của khả năng
      - 1 hiện thực có nhiều khả năng, nhưng không phải tất cả đều dc hiện thực hóa
      - Sự hiện thực hóa phải từ hoạt động thực tiễn của con người
- - - - Mối liên hệ phổ biến là sự ràng buộc tương hỗ giữa các yếu tố, đối tượng, diễn ra ở mọi lĩnh vực (XH, TN, Tư duy).
      - Tính chất
        
        Khách quan
        
        Phổ biến
        
        Đa dạng, phong phú
      - Ý nghĩa PPL
        
        Cần tuân thủ nguyên tắc toàn diện
        
        Đặt đối tượng cần xem xét trong sự thống nhất tất cả các mặt và các mối liên hệ của chỉnh thể đó
        
        Rút ra được các mặt và mối liên hệ tất yếu của đối tượng
        
        Xem xét đối tượng trong mlh với đối tượng khác và với môi trường xung quanh
        
        K phiến diện một chiều, hoặc xem xét dàn trải, dễ rơi vào thuật ngụy biện và chủ nghĩa chiết trung
      - Nguyên tắc lịch sử - cụ thể
        
        Cụ thể: xem xét trong đk hoàn cảnh cụ thể, trong từng quá trình cụ thể trong sự vận động lịch sử
        
        Quyết định yếu tổ đóng vai trò tất yếu dẫn đến việc chuyển đổi giai đoạn
        
        Lịch sử: xém xét trong quá trình vận động lịch sử của nó
        
        Bản chất: tái tạo đối tượng trong sự vận động và chuyển hóa của nó
    - - Là vận động tiến từ chất cũ sang chất mới hoàn thiện hơn. Là sự vận động hướng lên thông qua bước nhảy theo hình xoắn ốc, nguồn gốc là sự đấu tranh
        
        Gồm có tiến hóa: một dạng phát triển diễn ra từ từ và làm thay đổi hình thức tồn tại
        
        Gồm có tiến bộ: là sụ phát triển có giá trị tích cực, có tính cải thiện
      - Tính chất:
        
        Khách quan
        
        Phổ biến
        
        Kế thừa
        
        Đa dạng phong phú
      - Ý nhĩa PPL
        
        Dự đoán khuynh hướng phát triển trong tương lai
        
        Cần tìm hình thức, phương pháp tác động phù hợp
        
        K ủng hộ bảo thủ trì trệ, ủng hộ cái mới hợp quy luật
        
        Phải biết kế thừa