Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
INDUSTRIALIZAZIOA ETA GIZARTE ALDAKETA ESPAINIAN XIX.MENDEAN - Coggle…
INDUSTRIALIZAZIOA ETA GIZARTE ALDAKETA ESPAINIAN XIX.MENDEAN
MEATZARITZA, BANKUAK ETA TRENBIDEA
BANKUAK ETA FINANTZAK
XIX.Mendearen erdialdera banku publikoak finkatu zen. Diru jaulkipenerako eta zor publikoaren kudeaketarako monopolioa eskuratu zuen Espainiako Bankua. Hainbat banku sortu ziren sektore pribatuan trenbideen finantzaketarekin adibidez, Bilbokoa eta Bizkaikoa. 1831 lanean hasi zen Madrilgo Burtsan
MEATZEEN USTIAPENA
1868an Meatze legea onartu zen eta meategiak sistematikoki ustiatzen asi ziren. Ustiapen horiek kapital handiak eskatzen zituen, horregaitik gobernuak atzerriko kopainiei eman zien. Mineralen barne eskaria txikia zenez, mineral gehienak exportatu egiten ziren.
BIZTANLERIA ETA NEKAZARITZA
BIZTANLERIAREN HAZKUNDEA ETA EMIGRAZIOA
Hazkunde etengabe izan zen, baina banaketa desorekatua, biztanleria hasi zen kostaldean. Bi norabide emigrazioan: nekazari exodoa jendea zona industrialdeetara, kanpora zuzendutako emigrazioa latinoamerikara
NEKAZARITZAREN ERALDAKETA
Landutako lurren azalera izugarri handitu zen. Zerealak mahatsa patata, artoa... landu ziren. Mediterraneo aldean ardoa eta olihoa exportatu ziren
ESPAINIAKO INDUSTRIALIZAZIOAREN HASTAPENAK
KOTOIZKO EHUNEN INDUSTRIA
XVIII.Mendetik tradizio handia zuen kataluniak pattarren eta Indiaren esportazioan. 1830eko hamarkadan lurrun makina sartu zen eta eragin handi izan zuen mekanizizazio prozezuan. Kotoi industriaren hazkundeak zokoratu egin zuen industria tradizionala, kalitate eta prezio hobea baitzituen kotoiak.
EUSKADIKO SIDERURGIA
Burdina eta burdinkiak industrializazioaren oinarriak izan ziren. Hainbat kokapen: Malaga, Mieres eta La Felguera nerbio itsasadarra. Bizkaiko burdina kanporatzeko bide nagusi bihurtu zen itsasadarra.
INDUSTRIA IRAULTZA ESPAINIAN:
MERKATUA ANTOLATZEKO ZAILTASUNA
Espainiako ekonomia ez zegoen ondo egituratuta, produktuak erraz trukatzeko merkatu bat sortu nahi zen. Gainera enpresa buruek atzerriko produktuak garestituko zituzten neurri protekzionistak jarri nahi zituzten.
OGASUNAREN DEFIZITA
XIX.Mendean espainiako industria ez zen lehiakorra nazio artean, horregaitik esportazioak baino handiagoak izan ziren inportazioak, eta ia beti defizitarioa izan zen merakataritzako balantza.
ATZERAPEN ERLATIBOAREN IDEIA
Espainiako ekonomia urrun zegoen EBko, Frantziako eta Alemaniako ekonomiaetatik. Aldatzea zaila izan zen nekazaritza modernizatzeko arazoek, kanpo sektorea albora uzteak, protekzionismoa eta finantza sistema atzeratuak.
NEKAZARITZAREN INDARRA
Lur berriak labakitu ziren eta ekoizpena handitu
zen. Lurrak lantzeko teknika eta makinak berriak erabiltzen ziren.
LANGILE MUGIMENDUAREN AITZINDARIAK
NEKAZARIEN MATXINADAK
Nekazaritza erreforma liberak nekazari txiki asko jornalero izatea kondenatu zituen, soldata txikiak zituzten eta aldizka baino ez zuten lan egiten. Nekazariei lagundu ahal izateko zindikatu katolikoen sorrera bultzatu zuten.
LEHEN INTERNAZIONALA
Langileen Nazioarteko Erakundearen Ideiak eta elkarteak sartu ziren Espainian, 1870ean Lehen Internazionalaren Espainiako Federazioa sortu zen. Korronte marxistak eta anarkistak headatu ziren Espainian
LANGILEEN LEHEEN ELKARTEAK
1840an Bartzelonako Ehuleen Elkartea sortu zen, sindikatu izaera zuen. Nagusi edo ugazabei presioa egiteko greba bihurtu zen tresna nagusi.
GIZARTE ALDAKETAK ETA MUGAK
PRIBILEGIOEN GIZARTETIK KLASEEN GIZARTERA
XIX.Mendean estamentuen gizartetik klaseen gizartera igaro zen. Baina nobleziak, armadako goi karguek eta elizako hierarkiak nagusi jarraitu zuten. Gainera burgesia ugaldu egin zen, goi burgesia industriako enpresa buruek, bankariek eta merkatari handiek osatzen zuten. Erdi eta behe burgesiak enpresa burua apalagoak, funtzionarioak...
KLASE HERRITARRAK
Espainiako biztanleriaren bi heren nekazariak ziren. Baina industralizazioan, industria proletarioen sorrera ekarri zuen, jendea landa eremuetatik hirietara joan ziren. Emakume burgesak etxean eta familia zaintzen aritzen ziren, klase herritarreko emakumeek berriz, lan egiten zuten etxetik kanpo ere.