Chronic diarrhea
โรคอุจจาระร่วงเรื้อรัง

ความหมาย

ภาวะที่ร่างกายถ่ายอุจจาระเหลวมากกว่า 3 ครั้งต่อวัน หรือถ่ายมีมูกหรือเลือดปนอย่างน้อย 1 ครั้ง หรือถ่ายเป็นน้ำมีปริมาณมาก ๆ แม้เพียงครั้งเดียวต่อวัน

จำแนกได้หลายกลุ่ม

1. ตามระยะเวลาที่มีการแสดงอาการของโรค

อุจจาระร่วงยืดเยื้อ
(Persistant diarrhea)

อุจจาระร่วงเรื้อรัง
(Chronic diarrhea)

อุจจาระร่วงเฉียบพลัน
(Acute diarrhea)

อาการแสดงหลายชั่วโมง หลายวันแต่มักจะหายภายใน 7 วัน

มีอาการแสดงนานเกิน 2 สัปดาห์

มีอาการแสดงนานเกิน 3 สัปดาห์

2. ตามบัตรรายงาน (รง.506) จากสถานบรการสาธารณสุขทุกระดับทั่วประเทศ

โรคบิด (Bacillary, Amoebic, dysentery และ Unspecified)

อาหารเป็นพิษ (Food Poisoning และ Enteric ที่ไม่ระบุชนิด)

โรคอุจจาระร่วงเฉียบพลัน (Acute diarrhea) เกิดจากการติดเชื้อ

อหิวาตกโรค (Cholera)

3. จากพยาธิสภาพของการเกิดโรค

Non- Invasive Diarrhea หรือ Toxigenic Diarrhea หรือ Secretory Diarrhea เกิดจากแบคทีเรียสร้างสารพิษ เมื่อเกาะติดผนังลำไส้แล้ว สารพิษจะไปกระตุ้นให้เกิดการดปลี่ยนแปลงทางเคมี ในเซลผิวหนังลําไสทําให้เกิดการหลั่งน้ำและเกลือแร่เข้าไปในลําไส้มาก จึงทำให้เกิดการถ่ายเหลว เป็นน้ำและมีการขาดน้ำและเกลือแร่ตามมา

Invasive Diarrhea มีการหลุดลอกตัวของเซลล์ ทําให้เกิดแผลเป็นหย่อม ๆ ดังนั้นลักษณะอุจจาระจึงมีได้หลายลักษณะ คือ เป็นน้ำเหลวมีมูกปนเลือด

สาเหตุการเกิดโรค 🔥

จากการติดเชื้อโรคหรือรับประทานอาหารที่มีเชื้อโรคปนเปื้อน

จากยาหรือสารพิษบางชนิด

จากความผิดปกติของระบบทางเดินอาหารส่วนล่าง

อาการ

ไข้ขึ้นสูง 38 องศาขึ้นไป

อุจจาระเป็นมูกปนเลือดหรือมีสีดำ

ปวดท้องอย่างรุนแรง

มีอาการภาวะขาดน้ำและเกลือแร่ เช่น ปากแห้ง ผิวแห้งและกระหายน้ำ

ถ่ายเหลวเป็นน้ำหรือถ่ายเหลวบ่อยครั้ง

กรณีศึกษา

ผู้ป่วยถ่ายเหลว 10 ครั้ง คลื่นไส้อาเจียน 1 ครั้ง อ่อนเพลีย กินได้น้อย

น้ำหนักลด

กรณีศึกษา 👤

ผู้ป่วยหญิงไทย อายุ 83 ปี
CC:ถ่ายเหลว 10 ครั้ง 2 วัน
PI: 2 วันก่อนมารพ.ถ่ายเหลวกระปิดกระปรอย คลื่นไส้อาเจียน เวียนศีรษะ
1 วันก่อนมารพ. ยังมีถ่ายเหลวอยู่ อ่อนเพลีย จึงมาโรงพยาบาล
Hx: 1/10/65 : Diarrhea
26/10/65-3/11/65 : Diarrhea
7/11/65-10/11/65 : Diarrhea

การรักษา 🖊

  1. การให้รับประทานอาหารระหว่างที่เกิดโรคอุจจาระร่วง ไม่แนะนำให้งดอาหารในผู้ป่วยที่มีอาการอุจจาระร่วง
    เนื่องจากทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหารได้

2.ยาปฏิชีวนะ อาจพิจารณาให้ในร้านยาเฉพาะกรณีผู้ป่วยมีลักษณะอุจจาระเป็นมูกหรือปนเลือดร่วมกับมีไข้มากกว่าหรือเท่ากับ 38.5 C

  1. ยาบรรเทาอาการอุจจาระร่วง
  1. ยาต้านอาการอาเจียน

กรณีศึกษา

ผู้ป่วยได้รับการส่องกล้อง (Colonoscopy) ผล: Lt side colitis, Stool Occult blood: Positive ได้รับสารน้ำ 0.9% NSS 1000 ml iv 120 cc/hr ได้รับยา Losec 40 mg iv stat, Pravacid (30) 1x1 oral ac, Ciprofroxacin (250) 2x2 oral pc และ prasil 10 mg prn q 8 hr

3333

นางสาวณัฏฐนิช กังหัน
มหาวิทยาลัยปทุมธานี