Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ANADOLU VE MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI - Coggle Diagram
ANADOLU VE MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI
ANADOLU UYGARLIKLARI
LİDYALILAR
Lidya, Gediz ve Küçük Menderes arasında kalan bölgenin ilk çağdaki adıdır.
Başkentleri Sardes (Sart)dır.
Tüccar ve zengin bir toplumdur.
Ninova'da başlayan, Anadolu’yu boydan boya geçerek Efes’e ulaşan Kral yolunu inşa etmişlerdir
Tarihte ilk kez parayı kullanmışlardır(M.Ö.700)
Fenike yazısını kullanmışlardır.
FRİGLER
M.Ö. 750'den sonra siyasal bir güç haline gelmişlerdir. Hitit varlığına son vermişlerdir.
Frigya devletinin kurucusu Gordios devletin başkentine de adını vermiştir.
Tarıma verilen önem hukuk kurallarına yansımıştır.
En önemli tanrıları "bereket tanrısı" anlamına gelen "Kibele"dir.
Frigyalılar ‘’ Tapetes" adı verilen kilim dokumalarıyla ünlüdürler.
URARTULAR
Van (Tuşpa) merkez olmak üzere M.Ö. 900 yıllarında Doğu Anadolu’da kurulmuştur.
Asurlular'dan aldıkları çivi yazısı ile hiyeroglif yazılarını kullanmışlar ama sonrasında kendi alfabelerini meydana getirmişlerdir.
Van Kalesi’nin yanında su kanalları, su bentleri yapmışlardır.(tarımsal faaliyetler)
Mezar şeklinde odalar inşa etmiştir.( Ölümden sonraki hayat )
Zengin demir, gümüş ve bakır yataklarına sahip olan Urartular, maden işleme sanatında ilerleme kaydetmiştir
İYONYALILAR
Şehir Devletleri şeklinde yaşamışlardır. En önemli şehirleri Efes, Milet ,Bergama ve Foçadır.
İyonlar, İlk Çağın en gelişmiş bilim, kültür, sanat ve ticaret merkezi özelliği taşıyan bir uygarlık meydana getirmişlerdir.
Ünlü bilim adamları: Tales, Pisagor, Homeros, Hipokrat, Heredot, Diyojen ve Heraklitostur.
HİTİTLER
M.Ö. 2000 lerde Kafkaslardan Anadolu'ya göç etmişlerdir. Merkezi Boğazköy’dür.
’Pankuş’ meclisleri vardır. Bu meclis Asillerden oluşur
Hitit Kanunları; evlenme, boşanma, nikah, nişan gibi aileyle ilgili hususlara yer verilmiştir.
Çivi yazısını kullanmışlar Anal denilen yıllıklar yazmışlardır.(Resmi tarih yazıcılığı’nın ilk örnekleri)
Çok tanrılı inanç görülür. Bin Tanrı ili denilir.
Tarih deki ilk yazılı antlaşma "Kadeş Antlaşması"(mö 1280) imzalanmıştır.
MEZOPOTAMYA UYGARLIKLARI
BABİLLER
Başkenti Babil’dir.
En güçlü Kralı Hammurabi; ceza, mülkiyet alanlarında döneminin en gelişmiş kanunlarını yapmıştır.
Başlıca geçim kaynakları tarım ve ticarettir.
Mimari açıdan Mezopotamya’nın en gelişmiş uygarlığıdır. Babil’in Asma Bahçeleri ve Babil kulesi bu alandaki en önemli eserdir.
AKADLAR
Kral Sargon döneminde devlet haline gelmişler; kısa sürede tüm Mezopotamya’ya hakim olmuşlardır.
Başkentleri Agade şehridir.( Bağdat’ın güneyi) İlk düzenli orduyu meydana getiren Akadlar, tarihte bilinen ilk imparatorluk yapısıdır.
ELAMLAR
Merkezleri Sus şehri olan Elamlar, Taş Devrini de bu bölgede yaşamışlardır.
M.Ö. 3000 yıllarında bir krallık haline gelebilmişlerdir. Diğer Mezopotamya uygarlıklarıyla karşılaştırıldığında daha sönük bir tarihe sahiptirler. Asurlular Elamları tamamen tarihten silmişlerdir
ASURLULAR
Başkentleri Ninova’dır.(Musul)
Asurlular, anadoluda Kültepe(Kayseri), Boğazköy’de(Çorum)kara koliniciliği yaparak "Karum" adı verilen pazarlar kurmuşlardır.
Bu koloniler aracılığıyla yazıyı Anadolu’ya taşımışlardır. Asurlular, çivi yazısını kullanmışlardır. Anadolu’daki ilk yazılı kaynaklar Asur tüccarlarının bıraktıkları Kültepe tabletleridir.
Tarihte bilinen ilk kütüphaneyi bulmuşlardır.
SÜMERLER
Ur, Uruk, Kiş, Eridu, Lagaş gibi şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Bu devletlerin başında "Patesi" adı verilen rahip krallar bulunurdu.
Sümerler tarihte bilinen ilk yazıyı (çivi yazısı) icat etmişlerdir. Böylece tarih çağları başlamıştır.
“Ziggurat” adı verilen tapınaklar inşa etmiştir.(çok amaçlı)
Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplamış; Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi gezegenleri tespit edilmiştir. Ay yılı esasına göre takvim hazırlamışlardır.
Sümer Kralı Urkagina, MÖ 2375’te tarihte bilinen ilk yazılı kanunları çıkarmıştır.
Yaratılış ve Gılgamış destanları Sümerlerin en önemli destanlarıdır