Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Cách tiếp cận trong thiết kế chương trình giáo dục - Coggle Diagram
Cách tiếp cận trong thiết kế chương trình giáo dục
Tiếp cận theo mục tiêu
Ưu điểm
cách tiếp cận theo mục tiêu tạo ra quy trình đào tạo chặt chẽ, dễ kiểm tra – đánh giá,
Chương trình đó cũng giúp xác định mục tiêu riêng biệt cho từng cho từng nhóm môn học, cho từng môn học cụ thể cấu thành nên chương trình, thậm chí mục tiêu cho từng chương, phần trong mỗi môn học.
Người học và người dạy biết rõ cần phải dạy và học như thế nào để đạt được mục tiêu.
Nhược điểm
khả năng tiềm ẩn của cá nhân người học không được quan tâm phát huy, nhu cầu và sở thích riêng của họ cũng khó có thể được đáp ứng.
còn cứng nhắc, khuôn mẫu, đồng nhất trong quá trình đào tạo, chưa chú ý đến sự đa dạng, khác biệt của nhân tố người học, môi trường, xã hội trong quá trình giáo dục.
Chương trình khiến quá trình giáo dục đi theo một khuôn mẫu cố định, cứng nhắc, khó có thể duy trì lâu.
sản phẩm đào tạo phải đồng nhất ở đầu ra trong khi nguyên liệu đầu vào là những con người lại rất khác nhau về năng lực và hoàn cảnh, nguồn gốc, văn hoá…
Đặc điểm
nội dung kiến thức, kỹ năng vẫn được chú trọng, song chỉ những loại kiến thức, kỹ năng nhằm giúp người học đạt tới những mục tiêu đào tạo đã được xác định từ trước.
Mục tiêu đào tạo là cơ sở lựa chọn nội dung đào tạo và đồng thời là tiêu chuẩn để đánh giá xem việc học tập có đạt được mục tiêu đề ra trong chương trình hay không.
Mục tiêu đào tạo ở đây cũng là mục tiêu đầu ra (learning outcomes) của quá trình đào tạo thể hiện qua những thay đổi về năng lực hành động, về hành vi của người học từ lúc vào trường tới lúc ra trường và tham gia vào thị trường lao động .
xuất phát điểm của việc xây dựng chương trình đào tạo trước hết phải xác định được mục đích, mục tiêu của chương trình, của khoá đào tạo, của ngành đào tạo.
Tiếp cận hệ thống
Ưu điểm
Có tính hệ thống, tính chặt chẽ, logic
Đảm bảo mối liên hệ, tác động qua lại giữa các thành tố của chương trình
Nhược điểm
Không tập trung theo nội dung, theo chương trình giáo dục
Đặc điểm
Chương trình là bản thiết kế tổng thể quá trình đào tạo (từ khâu tuyển chọn đến khi kết thúc khóa học)
Chương trình gồm hệ thống các hoạt động đào tạo theo một trình tự chặt chẽ, kết hợp và tác động qua lại với nhau nhằm thực hiện các nội dung và đạt được các mục tiêu cụ thể trong các giai đoạn đào tạo
Tiếp cận nội dung
Nhược điểm
khó có thể xác định được chuẩn để thực hiện kiểm tra – đánh giá thành quả giảng dạy – học tập của giáo viên và sinh viên.
Khó có thể đánh giá được mức độ hoàn thành chương trình dạy của giảng viên,
Khó xác định được mục tiêu cụ thể của chương trình, môn học định hướng để người dạy và người học cùng nhau đạt tới,
Không khuyến khích được người dạy có trách nhiệm gì với người học, những người tiếp thu nội dung kiến thức và là đối tượng của quá trình truyền thụ kiến thức và cũng không có trách nhiệm gì về sự tác động của nội dung kiến thức đến người học.
Người học luôn bị động và phụ thuộc vào thầy trong quá trình lĩnh hội kiến thức và không biết sẽ phải thi như thế nào v.v…
Ưu điểm
Cung cấp được lượng lớn kiến thức trong thời gian ngắn
Đặc điểm
chương trình môn học được thiết kế chỉ là mục lục của một cuốn sách hay giáo trình để dạy môn học đó, ngoài ra không đề cập đến chiến lược, phương pháp dạy học.
vô hình chung đẩy người học vào thế thụ động tiếp nhận tiếp kiến thức.
chương trình giáo dục nói chung, chương trình môn học nói riêng được cho là một bản phác thảo về nội dung kiến thức cần cho người dạy và người học và mục tiêu của chương trình chính là nội dung và khối lượng kiến thức cần được dạy và truyền thụ cho người học
Đây là cách tiếp cận truyền thống trong việc xây dựng chương trình. song ở nhiều cơ sở giáo dục đại học Việt Nam hiện đang sử dụng cách tiếp cận nội dung này làm chủ đạo
Những người xây dựng chương trình theo cách tiếp cận nội dung cho rằng giáo dục chỉ là quá trình truyền thụ kiến thức của người dạy cho người học.
Tiếp cận nhân văn
Ưu điểm
Nội dung chương trình có các hình thức tổ chức nhiều hoạt động mang tính giải quyết vấn đề, lôi cuốn sự tham gia tích cực của người học, xã hội hóa hoạt động dạy - học
Rèn luyện tinh thần hợp tác, học tập độc lập, theo nhóm cho người học
Tăng cường liên kết giữa nhà trường và gia đình
Nhược điểm
Ít người thiết kế chương trình theo cách tiếp cận này do không đáp ứng được nhu cầu về giáo dục chất lượng, tầm quan trọng của kiến thức ngày nay
Đặc điểm
Chú trọng đến khía cạnh cá nhân và xã hội trong chương trình giáo dục, đề cao khía cạnh mỹ thuật, thể chất, văn hóa của con người, quan tâm tới việc tự thể hiện của người học
Tiếp cận quản lý
Ưu điểm
Các nhà quản lý được tham gia chỉ đạo toàn bộ hoạt động thiết kế và thực hiện chương trình giáo dục
Nhược điểm
Các nhà quản lý ít quan tâm tới nội dung chương trình giáo dục mà chủ yếu tổ chức và thực hiện chương trình giáo dục; ít quan tâm tới nội dung các môn học, học liệu và phương pháp dạy học
Đặc điểm
Bắt nguồn từ những năm 1900 trong các trường thuộc mô hình tổ chức và hành chính; trở thành quan điểm thống trị trong những năm 1950-1960
Chương trình đào tạo được quản lý bởi nhà trường như một hệ thống xã hội.
Tiếp cận phát triển
Ưu điểm
chú trọng đến sự phát triển nhân cách, tính sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề trong tình huống thực của cuộc sống của người học.
giúp hình thành ở người học tính chủ động
Đặc điểm
phát triển được tối đa các tố chất sẵn có, phát huy được năng lực tiềm ẩn của họ, đây là sự khác biệt với quan điểm tiếp cận theo mục tiêu với nét đặc trưng là cứng nhắc, khuôn mẫu.
chú trọng nhiều đến khía cạnh nhân văn của chương trình đào tạo, của đối tượng đào tạo với nhu cầu, sở thích hứng thú riêng, và đây cũng được xem là xuất phát điểm của việc xây dựng chương trình.
chú trọng đến sự phát triển khả năng hiểu biết, tiếp thu ở người học hơn là truyền thụ khối lượng nội dung kiến thức đã được xác định từ trước.
Xây dựng chương trình theo cách tiếp cận phát triển tạo ra lý thuyết về phương pháp dạy - học chủ động “lấy người học làm trung tâm”
là phát triển con người, phát triển mọi tiềm năng, kinh nghiệm của con người để giúp họ có thể làm chủ được bản thân, khẳng định được chính mình trong thực tế, đương đầu với mọi thử thách một cách chủ động, sáng tạo.
Nhược điểm
cách tiếp cận này quá chú trọng đến nhu cầu và sở thích cá nhân mà không quan tâm nhiều đến lợi ích cộng đồng.
nhu cầu và sở thích của các cá nhân thường rất đa dạng và hay thay đổi nên chương trình đào tạo rất khó thoả mãn”