Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Anadolu ve Mezopotamya Medeniyetleri - Coggle Diagram
Anadolu ve Mezopotamya Medeniyetleri
İlk Çağ Medeniyetleri (Anadolu Medeniyetleri)
Hititler
-M.Ö. 2000'lerde Kafkaslardan Anadolu'ya göç etmişlerdir. Merkezi Boğazköy’dür.
-O zamanlar Kral'a başyargıç, başrahip ve komutan denilmektedir.
-Ana Kraliçe "Tavannana" Kraldan sonraki en güçlü makamdır.
-‘’Pankuş’’ meclisleri vardır. Bu meclisler, asillerden oluşur.
-Hitit Kanunları; evlenme, boşanma, nikah, nikah gibi aileyle ilgili huşulara yer verilmiştir.
-Çivi yazısını kullanmışlar Anal denilen yıllıklar yazmışlardır.(Resmi tarih yazıcılığının ilk örnekleri)
-Çok tanrılı inanç görülür. Bu ile bin Tanrı ili denilir.
-Tarih deki ilk yazılı antlaşmayı Mırılılarla imzalamışlardır. (Kadeş Antlaşması/M.Ö 1280)
Urartular
-Van (Tuşpa) merkez olmak üzere M.Ö. 900 yıllarında Doğu Anadolu’da kurulmuştur.
-Asurlular'dan aldıkları Çivi yazısı ile hiyeroglif yazılarını kullanmışlar daha sonra da kendi alfabelerini meydana getirmişlerdir.
-Van Kalesi’nin yanında su kanalları, su bentleri yapmışlardır (tarımsal faaliyetler).
-Mezar şeklinde odalar inşa etmiştir.( Ölümden sonraki hayat )
-Zengin demir, gümüş ve bakır yataklarına sahip olan Urartular, maden işleme sanatında ilerleme kaydetmiştir.
Lidyalılar
-Lidya, Gediz ve Küçük Menderes arasında kalan bölgenin ilk çağdaki adıdır.
-Başkentleri Sardes (Sart)dır.
-Tüccar ve zengin bir toplumdur.
-Ninova'da başlayan, Anadolu’yu boydan boya geçerek Efes’e ulaşan kral yolunu inşaa etmişlerdir.
-Tarihte ilk kez parayı kullanmışlardır. (M.Ö.700)
-Fenike yazısını kullanmışlardır.
Frigler
-M.Ö. 750'den sonra siyasal bir güç haline gelmişlerdir. Hitit varlığına son vermişlerdir.
-Frigya devletinin kurucusu Gordios devletin başkentine de adını vermiştir.
-Tarıma verilen önem hukuk kurallarına yansımıştır. (Saban kırmak ve öküz öldürmenin cezası ölümdü.)
-En önemli tanrıları "bereket tanrısı" anlamına gelen "Kibele"dir.
-Frigyalılar "Tapetes" adı verilen kilim dokumalarıyla ünlüdürler.
İyonyalılar
-Şehir Devletleri şeklinde yaşamışlardır. En önemli şehirleri Efes, Milet ,Bergama ve Foçadır.
-İyonlar, İlk Çağın en gelişmiş bilim, kültür, sanat ve ticaret merkezi özelliği taşıyan bir uygarlık meydana getirmişlerdir.
-Özgür düşünce ortamı ve şehir devletleri şeklinde yaşam
-En ünlü bilim adamları; Tales (Geometri), Pisagor (Matematik – Geometri), Homeros (Edebiyat), Hipokrat (Tıp), Heredot (Tarih), Diyojen ve Heraklitostur (Felsefe).
Mezopotamya Medeniyetleri
Sümerler
-Ur, Uruk, Kiş, Eridu, Lagaş gibi şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Bu devletlerin başında "Patesi" adı verilen rahip krallar bulunurdu.
-Sümerler tarihte bilinen ilk yazıyı (çivi yazısı) icat etmişlerdir. Böylece tarih çağları başlamıştır.
-“Ziggurat” adı verilen tapınaklar inşa etmişlerdir. (çok amaçlı: gözlem evi, okul, depo vb.)
-Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplamış; Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi gezegenleri tespit edilmişlerdir. Ay yılı esasına göre takvim hazırlamışlardır.
-Sümer Kralı Urkagina, MÖ 2375’te tarihte bilinen ilk yazılı kanunları çıkarmıştır.
-Yaratılış ve Gılgamış destanları Sümerlerin en önemli destanlarıdır.
Elamlar
-Merkezleri Sus şehri olan Elamlar, Taş Devrini de bu bölgede yaşamışlardır.
-M.Ö. 3000 yıllarında bir krallık haline gelebilmişlerdir. Diğer Mezopotamya uygarlıklarıyla karşılaştırıldığında daha sönük bir tarihe sahiptirler. Asurlular Elamları tamamen tarihten silmişlerdir.
Babiller
-Başkenti Babil’dir.
-En güçlü Kralı Hammurabi ceza ve mülkiyet alanlarında dönemin en gelişmiş kanunlarını yapmıştır.
-Başlıca geçim kaynakları tarım ve ticarettir.
-Mimari açıdan Mezopotamya’nın en gelişmiş uygarlığıdır. Babil’in Asma Bahçeleri ve Babil Kulesi bu alandaki en önemli eserlerdir.
Akadlar
-Kral Sargon döneminde devlet haline gelmişler, kısa sürede tüm Mezopotamya’ya hakim olmuşlardır.
-Başkentleri Agade şehridir. (Bağdat’ın güneyi) İlk düzenli orduyu meydana getiren Akadlar, tarihte bilinen ilk imparatorluk yapısıdır.
Asurlular
-Başkentleri Ninova’dır. (Musul)
-Asurlular, Anadolu’da Kültepe (Kayseri), Boğazköy’de (Çorum) kara koliniciliği yaparak "karum" adı verilen pazarlar kurmuşlardır.
-Kurdukları koloniler aracılığıyla yazıyı Anadolu’ya taşımışlardır. Asurlular, çivi yazısını kullanmışlardır. Anadolu’daki ilk yazılı kaynaklar Asur tüccarlarının bıraktıkları Kültepe tabletleridir.
-Tarihte bilinen ilk kütüphaneyi (Ninova kütüphanesi) kurmuşlardır.