Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
วิวัฒนาการของนาฏศิลป์และการละครไทยรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่1-รัชกาลที่9 -…
วิวัฒนาการของนาฏศิลป์และการละครไทยรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่1-รัชกาลที่9
รัชกาลที่1 สมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์
โปรดรวบรวมตำราฟ้อนรำ และเขียนภาพท่ารำแม่บทบันทึกไว้เป็นหลักฐานมีการพัฒนาโขนในรูปแบบละครใน มีการปรับปรุงระบำสี่บท ซึ่งเป็นระบำมาตรฐานตั้งแต่สุโขทัย ในสมัยนี้ได้เกิดนาฏศิลป์ขึ้นมาหลายชุด เช่น ระบำเมขลา-รามสูร ในราชนิพนธ์รามเกียรติ์
บุคคลสำคัญ
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษมนตรี
เจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษมนตรี มีความชำนาญในการช่างและศิลปะหลายสาขา งานฝีพระหัตถ์อย่างหนึ่งที่ทรงได้รับความยกย่องเป็นอย่างมาก นอกจากเป็นกวีผู้มีโวหารดีแล้ว ยังทรงมีความสามารถในการออกแบบท่ารำและตีบทถวายพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงเป็นครูละครที่เคารพกันทั่วไปในแวดวงละครรำ
รัชกาลที่2 พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์
เป็นยุคของนาฏศิลป์ไทย เนื่องจากพระมหากษัตริย์ทรงโปรดละครรำ ท่ารำงดงามตามประณีตราชสำนัก มีการฝึกทั้งโขน ละครใน ละครนอก โดยได้ฝึกผู้หญิงให้แสดงละครนอกของหลวงและมีการปรับปรุงเครื่องแต่งกายยืนเครื่องแบบละครใน
บุคคลสำคัญ
สุนทรภู่(กวีเอกของโลก) ท่านเกิดเมื่อวันที่ 26 มิถุนายน พ.ศ.2329 ในสมัยรัชกาลที่1 ท่านเสียชีวิตลงในปี พ.ศ. 2398 ในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้สมญานามว่า"กวีสี่แผ่นดิน" บทกลอนของท่านที่มีชื่อเสียงที่สุดคงไม่พ้นเรื่อง พระอภัยมณี ตอน
พระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทร
รัชกาลที่3 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
โปรดให้ยกเลิกละครหลวง ทำให้นาฏศิลป์ไทยเป็นที่นิยมแพร่หลายในหมู่ประชาชน และเกิดการแสดงของเอกชนหลายคณะ ศิลปินที่มีความสามารถสืบทอดการแสดงนาฏศิลป์ไทยที่เป็นแบบแผนต่อกันมา
บุคคลสำคัญ
-กรมหลวงรักเรศ
ทรงมีคณะละครผู้ชายจัดแสดงเรื่องการแสดง
-หม่อมแย้ม แสดงเป็นอิเหนา
ประวัติ
เธอเป็นศิษย์คนหนึ่งของสมเด็จพระพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุ้ยกรมหลวงพิทักษ์มนตรี เจ้าจอมมารดาแย้ม จึงเป็นนางละครผู้มีชื่อเสียง
นายเกษ แสดงเป็นพระราม(ครูฝึก)
รัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
โปรดให้มีละครรำผู้หญิงในราชสำนักตามเดิมและในเอกชนมีการแสดงละครผู้หญิงและผู้ชาย ในสมัยนี้มีบรมครูทางนาฏศิลป์ ได้ชำระพิธีโขนละคร ทูลเกล้าถวายตราไว้เป็นฉบับหลวง และมีการดัดแปลงการำเบิกโรงชุดประเริงมาเป็น รำดอกไม้เงินดอกไม้ทอง
บุคคลสำคัญ
-เจ้าจอมมารดาวาด แสดงเป็นอิเหนา
นายคุ้ แสดงเป็นพระราม
นายบัว แสดงเป็นทศกัณฐ์
รัชกาลที่5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
ในสมัยนี้มีทั้งอนุรักษ์และพัฒนานาฏศิลป์ไทยเพื่อทันสมัย เช่น มีการพัฒนาละครในละครดึกดำบรรพ์ พัฒนาละครรำที่มีอยู่เดิมมาเป็นละครพันทางและละครเสภา และได้กำหนดนาฏศิลป์เป็นที่บทระบำแทรกอยู่ในละครเรื่องต่างๆ เช่น ระบำเทวดา-นางฟ้า ในเรื่องกรุงพาณชมทวีป ระบำตอนนางบุษบากับนางกำนันชมสารในเรื่องอิเหนา ระบำไก่ เป็นต้น
บุคคลสำคัญ
-เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง ผู้ริเริ่มละครพันทาง
พระราชชายา เจ้าดารารัศมี นาฏศิลป์ล้านนา
นายทองอยู่ แสดงเป็นพิเภก
รัชกาลที่ 6 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
เป็นศิลปะด้านนาฏศิลป์ เจริญรุ่งเรืองมาก พระองค์โปรดให้ตั้งกรมมหรสพขึ้น มีการทำนุบำรุงศิลปะทางโขน ละคร และดนตรีปี่พาทย์ ทำให้ศิลปะทำให้มีการฝึกหัดอย่างเป็นมีระเบียบแบบแผน และโปรดตั้งโรงเรียนฝึกหัดนาฏศิลป์ในกรมมหรสพ นอกจากนี้ยังได้มีการปรับปรุง วิธีการแสดงโขนเป็นละครดึกดำบรรพ์เรื่องรามเกียรติ์และได้เกิดโขนบรรดาศักดิ์ทีมหาดเล็กแสดงคู่กับโขนเชลยศักดิ์ที่เอกชนแสดง
บุคคลสำคัญ
พลเอกเจ้าพระยารามฆพ แสดงเป็นพระราม
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ
เจ้าฟ้าอัษฎาเดชาวุธ คณะละครวัง สวนกุหลาบ
กรมหมื่นทิวากรวงษ์ แสดงละครพูดและละครพูด
สลับการละคร
รัชกาลที่ 7 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
โปรดให้มีการจัดตั้งศิลปากรขึ้นแทนกรมมหรสพที่ถูกยุบไป ทำให้เกิดศิลปะโขน ละคร ระบำ รำ ฟ้อน ยังคงปรากฏอยู่ เพื่อเป็นแนวทางในการอนุรักษ์และพัฒนาสืบต่อไป
บุคคลสำคัญ
-เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ผู้วางรากฐานการก่อตั้งโณงเรียนนาฎดุริยางคศาสตร์
-ครูอาคม สยาคม แสดงเป็นประธาน
-ครูจำเรียง พุธประดับ แสดงเป็นตัวนาง
รัชกาลที่ 8 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
หลวงวิจิตรวาทการ อธิบดีของกรมศิลปาการ ได้ก่อตั้งโรงเรียนนาฏศิลป์ดุริยางคศาสตร์ขึ้นมา เพื่อป้องกันไม่ให้นาฏศิลป์ไทยสูญหายไป
ในสมัยนี้ได้เกิดละครวิจิตร ซึ่งเป็นละครปลุกใจให้รักชาติ และเป็นการสร้างแรงจูงใจให้คนไทยหันมาสนใจนาฏศิลป์ไทย และได้มีการตั้งโรงเรียนนาฏศิลป์แทนโรงเรียนดุริยางคศาสตร์ ซึ่งถูกทำลายตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 เพื่อนเป็นสถานศึกษานาฏศิลป์และดุริยางคศิลป์ของราชการ และทำนุบำรุงเผยแพร่นาฏศิลป์ไทยให้เป็นที่ยกย่องนานาอารยประเทศ
บุคคลสำคัญ
-คณะโขนละคร ของ ครูหมัน คงประภัศร์
-คณะโขนละครของ พระเจ้าวัชรีวงศ์
รัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
วิวัฒนาการด้านนาฏศิลป์ไทย
นาฏศิลป์ ละคร ฟ้อน รำ ได้อยู่ในความรับผิดชอบของรัฐบาล ได้มีการส่งเสริมให้ผู้เชี่ยวชาญนาฏศิลป์ไทยคิดประดิษฐ์ท่ารำ ระบำชุดใหม่ ได้แก่ ระบำพม่าไทยอธิษฐาน
ปัจจุบันได้มีการนำนาฏศิลป์นานาชาติมาประยุกต์ใช้ในการประดิษฐ์ท่ารำ รูปแบบของการแสดง มีการนำเทคนิคแสง สี เสียง เข้ามาเป็นองค์ประกอบในการแสดงชุดต่างๆ ปรับปรุงลีลาท่ารำให้เหมาะสมกับฉากบนเวทีการแสดงมีการติดตั้งอุปกรณ์ที่ทันสมัย ทั้งระบบฉาก ม่าน แสง ควบคุมด้วยระบบคอมพิวเตอร์ มีระบบเสียงสมบูรณ์ มีเครื่องฉายภาพยนต์ประกอบการแสดง และเผยแพร่ศิลปกรรมทุกสาขานาฏศิลป์ และสร้างนักวิชาการและนักวิจัยในระบบสูง โดยมีการเปิดสอนนาฏศิลป์ไทยในระดับปริญญาเอกอีกหลายแห่ง
บุคคลสำคัญ
-ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี สาขาศิลปะการแสดง 2528
-นายรงภักดี(เจียร จารุวรณ) สาขาศิลปะการแสดง 2529
-นางเฉลย ศุขะวณิช สาขาศิลปะการแสดง-นาฎศิลป์ (ละคร) 2530
-นางสาวจำเรียง พุธประดับ สาขาศิลปะการแสดง-นาฎศิลป์(ละคร)2531
-นายกรี วรศะริน สาขาศิลปะการแสดง-นาฎศิลป์(โขน) 2531
อ้างอิง
นางสาวอัลวา สุระคำแหง เลขที่ 42
วิวัฒนาการนาฏศิลป์ไทยรัชกาลที่1 และ 2.[ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2565. จาก. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/
https://nachuakpit.ac.th/client-upload/np/uploads/files
นางสาวฐิตารีย์ สายสิงห์ทอง เลขที่40
วิวัฒนาการนาฏศิลป์ไทยรัชกาลที่ 3 4และ 5.[ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2565. จาก. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/
https://nachuakpit.ac.th/client-upload/np/uploads/files
นางสาวเกสรา ภูมิสมบัติ เลขที่36
วิวัฒนาการนาฏศิลป์ไทยรัชกาลที่6 และ 7.[ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2565. จาก. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/
https://nachuakpit.ac.th/client-upload/np/uploads/files
นางสาวมัณฑณา บินสตีระ เลขที่25
วิวัฒนาการนาฏศิลป์ไทยรัชกาลที่8 และ 9.[ออนไลน์], สืบค้นเมื่อ 16 พฤศจิกายน 2565. จาก. chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/
https://nachuakpit.ac.th/client-upload/np/uploads/files
