Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
LURRAREN BARNE DINAMIKA - Coggle Diagram
LURRAREN BARNE DINAMIKA
-
-
2.1 LITOSFERA
eredu estatikoari batzen zaion geruza, lurrazala eta goi mantuaren azala hartzen ditu.
BI LITOSFERA MOTA:
-
-
-
3. PLAKEN TEKTONIKA
planetaren barne energiagatik eratorritako prozesu geologikoak azaldu:
-mendikateen sorrera
-lurrikarak
-sumendien aktibitatea
honen arabera, litosfera zati handietan apurtuta dago. zati horiek PLAKA LITOSFERIKOAK
3 PLAKA MOTA
-
-
-
3.1 KONTINENTEEN JITOA
alfred wegenek proposatu, 1921-an
kontinenteek azken superkontinentea eratu zuten, PANGEA izena, eta itsasoak PANTHALASSA
bere teoria defendatzeko, 4 FROGA
- FROGA PALEONTOLOGIKOAK:
orfganismo berdinen fosilak aurkitu
- FROGA PALEOKLIMATIKOAK:
afrikan, hego amerikan, indian eta antartikan aro bereko sedimentu glaziarren aztarnak aurkitu
- FROGA GEOGRAFIKOAK:
afrikako eta hego amerikako kostaldeak puzzle batean piezak ahokatzen
- FROGA GEOLOGIKOAK:
afrika eta hego amerika elkartuz gero, jarraitutasuna dago mendien artean
3.2 PLAKEN ERTZ MOTAK
-KONBERGENTEAK
bi plakek talka egiten dute eta bata bestearen azpian hondoratzean
lurrikara-arrisku handiko guneak
bolkanismoa eragiten du
3MOTA
- SUBDUKZIOZKOA:
plaka kontinental eta ozeaniko artean
fosa ozeanikoak sortu
-
- TALKAZKOA:
bi plaka kontinentalak talka egin
mendikateak sortu
- BI PLAKA OZEANIKO:
dentsitate handia
fosa ozeanikoak eta uharte arkuak sortu
-DIBERGENTEAK
urruntzen direnean, mantuko materiala urtu.
dortsal ozeanikoak sortu
rift
bolkanismo handiko guneak
plakak horizontalean higitu, basta betearen kontra irristratuz
4. BOLKANISMOA
Sumendi baten erupzioa ikuskizun izugarria da.
Mantuaren beroak urtutako harriak eta solido-egoeran dauden harri txiki zein handiak jaurtitzen ditu gainazalera
Magmatismoa harriak erabat urtzea edo harrien zatiak urtzea da, eta mantuan gertatzen da
Horren ondorioz, urtutako harriak, disolbatutako gasek
eta mineral edo harri zatiek osatzen duten magma eratzen da.
-
PRODUKTU BOLKANIKOAK
-
LIKIDOAK: temperaturak gora egin ahala, laba bigundu
-
SUMENDI MOTAK
Erupzio motaren arabera, lau sumendi mota bereiz daitezke.
-
-
-
-
5. LURRIKARAK
-
-
Gainazaletik zenbat eta gertuago gertatu, orduan eta handiagoa izango da lurrikarak eragindako hondamendia
HIPOZENTROA:
Hipozentroa edo gune sismikoa. Bertan gertatzen da harrien haustura, eta bertan askatzen da, bat-batean, urteetan zehar pixkanaka metatutako energia.
-
EPIZENTROA:
gainazalean dagoen puntua da, hipozentroarekiko bertikalean. Lurrikarak han eragiten du hondamendi gehien
-
